BEHANDELT DE DIEREN
MET ZACHTHEID
Leest en verspreidt ons blad
Rechtzinnigheid in betrachting
Brief uit het arrondissement
Dendermsnde
TE LAAT
Voorteekens
Arrondissement Gent
STRIJDPENNING
Een belangrijk en verpletterend
stuk voor de Oud-bewaarders
Tïiielt
titels vielen hen ooit ten deel zij waren niet
koopbaar, noch door kapitalist noch door
Koning.
Uit hunnen mond klonk in de Kamers onze
moedertaal zoo veracht, zoo misprezen omdat
ons volk zelve zoo diep vernederd ligt en zelve
te weinig moed heeft om zijn rechten te verde
digen.
Eene partij alleen kan Vlaanderen doen ont
waken en or s volk op de hoogte brengen der
andere volkeren onze christene volkspartij.
De katholieke partij kan dat niet zij zit in
handen der rijke standen, die ons vlaamsch
verachten en belang hebben bij de uitbuiting
van ons volk.
De liberale partij kan dat niet ze is neg
autokratischer dan de katholieken en ikzucht
en baatzucht waren hare kenteekens. Zien we
hare kopstukken in zake van leger en Congo
niet samenspannen met de vijanden hunner
partij om 't wil van de gunst des Konings
De sccialistische partij kan het niet hare
propagande is gesteund op haat en nijd haar
doel is onderwerping en revolutie. Opentlijk
wijst zij als haar heiligen uit de schavotmannen
van 1792 en de petroolgasten der commune van
Parijs. Dat is de weg niet tot vrede en geluk,
maar tot anarchie met de autokratie van een
Napoleon als slot.
Wie opbouwen wil moet sterke grondvesten
leggen godsdienstige gevoelens niet leidende
naar superstitie en verslaving lijk of 't ongeluk
kiglijk te vee! 't geval is, maar geleid door ont
wikkelde rede en vrij karakter.
Voegt daarbij geest van vooruitgang en
onderwijs, gepaard met een vasten en onwrik-
baren wil om te strijden voor zijn mcdemeDsch,
zijn wortels schietende niet in den haat voor
anderen, maar uit liefde voorden evenmensch.
Dat zijn de grondslagen, de grondvesten
onzer partij en op zulke grondvesten kan er
gebouwd worden. H. Plancquaert.
Behandelt de dieren met zachtheid,
ziet men langs alle kanten op de hoeken
der straten prijken, maar stelt men eens
de oogen op de werkerschaar, dan
zoude er wel mogen nevens staan
behandelt den werkman als mensch.
Zien wij niet dagelijks menigen
armen zwoeger geladen, zou men met
reden mogen zeggen, met eene paarden-
vracht, de eene straat uit en de andere
in trekken, bijna onkennelijk door afge
matheid, des zomers in de heete zon en
des winters door regen en sneeuw
Wat moet er dan in het hert van
dien zwoeger omgaan, wanneer hij
t' einden adem, een weinig rust nemen
de, op den eenen of anderen hoek van
eene straat, boven zijn hoofd ziet staan
behandelt de dieren met zachtheid.
Zekerlijk voelt hij medelijden voor
het arme overladen dier, want hij ook
weet wat het moet lijden. Maar zoude
er dan ook niet al te dikwijls eene ver
vloeking in zijn hert opwellen tegen
over die grooten, die, terwijl hij werkt
en zwoegt om het noodige Voor vrouw
en kinderen te winnen, zich om het lot
huns werkers maar weinig of niets be
kommeren, maar integendeel zich meer
en meer met het zweet des zwoegers
verrijken, en hunne driften in bras-
partijen en wat weet ik al, den vollen
teugel geven, terwijl hem, den armen
slaaf, het noodige ontbreekt.
Ja, eene maatschappij tot bescher
ming der dieren is eene schoone instel
ling, en verdient den lof van iedereen,
maar kwam er eene maatschappij tot
stand voor doel hebbende den werkman
te beschermen en te doen eerbiedigen
zoowel op straat als in de werkhuizen,
dat ook zou den algemeenen lof be
komen van alle werkmangezinde lieden
en eene edele maatschappij genoemd
worden.
Werklieden, gij die nog verstooten
blijft van uwe rechten als mensch en als
burger, gij die gebukt gaat onder
den last van het leven en met moeite
door langen en afgemattenden arbeid
nog bijna het noodige niet verdient
voor vrouw en kroost, neemt moed,
gaat niet het hoofd gebogen als zoo
vele onverschilligen, steeds denkende:
het is altijd zoo geweest, het zal altijd
zoo blijven.
Richt integendeel uw hoofd op,
weest niet onverschillig, strijdt voor
uwe rechten van bestaan, legt uwe
krachten samen, vereenigt u in vrije
groepen en vakbonden, en wanneer gij
sterk vereenigd zijnde, uwe rechten zult
eischen, dan zal men u niet meer ver
stooten, niet meer verachten, maar men
zal u vreezen, en dan zal de beste uit
slag uwe belooning en de toekomst voor
u zijn.
M. Verscheuren, Brussel.
Bij 't ontstaan der demokratie, of beter als
wanneer de demokratie of volksgezindheid tot
rijpheid was gekomen om zich als alleenstrijden-
de macht, als zelfstandige partij te vestigen en
zich bepaald van de aristokratie af te scheuren,
dan was het hoofddoel van die nieuw ingerichte
strijdmacht de zedelijke en stoffelijke verheffing
van die zoo oneindig verachterdc menschheid,
dc werkersklasse, te bewerkstelligen dan was
de begeestering die de herten deed groeien en
gloeien van die levenslustige pioniers der zelfs-
standige demokratie van d'eerste ure enkel
ingegeven door 't reine zuivere ideal, dat ze in
de toekomst zagen blikkeren, namentlijk van
een te verwezentiijken menschelijk leven naar
iichaatn en naar geest. En heden ten dage zijn
't nog die zelfde grondsteenen, waarop de
demokratie, de vrije, rust zijn 't nog die
zelfde reine rozeu die bloeien in den lcchtiug
der jongeren, der nieuw opgekomen, beschenen
door de gulden stralen dier heengevarene
geesten die van uit den hooge ons levenskracht
versterken, moed cn volherding en vertrou wen
in de toekomst toespreken.
De mensch weer van zijn menschelijke
natuur, bijgevolg meer mensch, en meer vol
maaktheid in de samenleving, waardoor ee^
nieuw en beter leven volgen zal, ziedaar het
oorbeeld dier vrije volkspartij die door den
aandrang der demokratie werd in 't leven
geroepen.
Bij 't eerste opzicht zou men zich afvragen
hoe 't mogelijk is dat de demokratie, die voor
de werkende menschheid in de zelfde plaats
staat als de gezondheids versterkende drank
voor den zieke, slechts zoo langzaam vooruit
gang doet slechts stapke voor stapkc hare
wegen baant en ingang vindt daar waar zij
troost en hulpe, licht cn leven moet brengen.
Noch geheimzinnig noch bedrieglijk ligt die
stronkeisteen verscholen klaar en duidelijk
teekent bij af 't is enkel dat geestverdoovend
kwaad dat ons ontstaan verwekte, waarop
immer onze strijdkracht stuit en botst. Immers,
de mensen, arm naar lichaam, 't is te zeggen
die een armtierig leven leidt, gedurig inge
nomen door zijn ononderbroken arbeid als
kind geen onderwijs hebben genoten, nooit de
minste voorsmaak hebben gehad van 't leer-
en studiegenot, nooit in zijn hert de minste
snaar voelen trillen voor kunst of idealistische
grootheid, is tevens ook arm van geest en is
veeltijds onvatbaar voor de eenvoudigste opvat
ting in maatschappelijken zin die moet leiden
naar zijne verlossing.
Twee groote georganiseerde factoren hebben
dus ernstige plichten te vervullen tegenover de
arme menschheid, namentlijk de Staat en de
reeds ontwikkelde en verlichte menschenklasse
zelve.
Als eerste plicht geld het voor den Staat te
zorgen voor een goed onderwijs voor de jeugd
in diens herte de kiem te storten van leerzucht
die leidt tot studie, tot ontwikkeling, tot dek
ken... en slechts dan, alswanneer die jeugd tut"
volwassen menscheid zal opgegroeid zijn, zal
de maatschappij, zal de samenleving volop in
vervorming komen.
In afwachting dat we tot dit tijdstip geko
men zijn, hoeft de menschenklasse, die op het
terrein van ontwikkeling reeds 'n stap vooruit
is, ook haren plicht te vervullen. Net als men
de nog onbebouwde in woesternij liggende
gronden meer en meer tot voortbrengen tracht
te bereiden, zoo ook heeft deze klasse, die
begrijpt en beseft, aanhoudend tc arbeiden om
de eenigzins vruchtbare plekjes, waar een
zaadje van b:sef en ontwikkeling kan kiemen,
tot vruchtbaarmaking te nopen, hoeft daaren
boven te overwegen langs waar de naastgelegen
weg is om tot de-ontkluistering der gebondene
arbeidsslaven te kunnen komen.
Volgens de democraten moet men die verach-
terde menschenklasse de noodzakelijkheid van
den strijd op zich zeiven voor een beter bestaan
door betere werkvoorwaarden en hooger loon
doen inzien strijd die door hun eigen zeiven
moet gestreden worden door de vereeniging.
En eens de vereeniging bij den arbeid eene
naarkomende algemeenheid geworden zijnde,
zal het menschelijk levensrecht, door de wet
der natuur ons geschonken, gewaarborgd zijn,
dan en dan alleen zal de werkersklasse dat
recht zich hebben toegeëigend, zich vrij kunnen
bewegen ea ontwikkelen dan zullen de ele
menten strevend naar een hooger, naar een
meer volmaakt menschelijk leven, als uit den
grond oprijzen en slechts de uitzondering nog
ten achteren blijven.
En als wanneer men nu nagaat dat er in zake
van staatkundige huishouding altijd eene kolos
sale verdeeldheid zal bestaan dat zelfs naar
mate de geesten fijner ontwikkeld worden de
gedachten en oordeelen zich scherper zullen
afteekenen en steeds 'n hardnekkigeren kamp
tegenover elkaar zullen aanvatten doordien dc
geleerde werkersklasse niet als de tegenwoor
dige daaraan zal onverschillig blijven, maar elk
volgens zijne overtuiging in de politieke rangen
zijne plaats zal innemen, zou er wel dan reden
kunnen bestaan te verhopen dat het nuttig
wezen zou de vereeniging die is ontstaan met
het uitsluitelijk doel menschelijke arbeidsvoor
waarden op te dringen, te verbinden aan deze
met zuivere politieke strekking, zoodat deze als
zoovele vijandelijke legerbenden malkaar zou
den trachten te verscheuren in plaats van één
eensgezinde macht te vormen Voorzeker neen.
Daarom is het dat onze vrije volkspartij van
af haar ontstaan steeds de onzijdige vakbe
weging voorstond.
Al moest onze partij er zelfs door lijden, de
rechtstreeksche belangen der werkersklasse lig
gen haar nauwer aan 't harte roem en groot
heid, macht en sterkte wil zij niet verwerven
ten laste van 't algemeen Volksbelang.
De katholieken willen de vakvereenigingen
katholiek of antisocialisch om invloed voor
hunne partij te oogsten, of beter om 't volk aan
hunne partij te verslaven. De liberalen ook
willen liberale vakvereenigingen, alhoewel zij
de meest antivolksgezindc partij van België is,
om de werkersklasse, hadde zij daar nog eenigen
invloed op, ook aan hunne partij te verbinden,
niet om de werkersbelangen te verdedigen
want dit ware rechtstreeks ingaan tegen de be
langen der kapitalisten, waaruit om zoo
zeggens de liberale partij nog enkel bestaat.
Ook de socialisten willen zuiver socialistische
vakvereenigingen immer, daardoor heeft
hunne partij reeds eenige macht verworven en
zij schijnen de hoop te koesteren wellicht eens
de gansche werkersklasse te kunnen socialist
maken.
Wij demokraten, hebben een enkel doelwit in
'toog de eensgezindheid onder alle werkers
te betrachten, en daar de middelen toe op te
sporen en te bewerkstelligen ten einde ze
door die eensgezindheid de macht te verschaffen
een menschenwaardig bestaan te eischen voor
hun arbeid om ook eenig waar menschelijk
genot van dit leven te kunnen genieten.
En eens tot daar gekomen, de werkersklasse
vrij gemaakt zoodanig dat zij zich vrij kan be
wegen en denken, zijn wij overtuigd dat zij zal
oordeelen over de rechtzinnigheid onzer be
trachtingen in onzen hedendaagschen strijd, en
dat zij de groene vaan der vrije demokratie met
ons over den lande zal helpen zwaaien.
R. Vanderschelden.
Mijnheer den Uitgever,
Als bestendige lezer van uw geëerd blad
Het Recht zoo nemen we thans de vrijheid er
een plaatsje in te vragen om eens te handelen
over den kiesstrijd in 't Dendermondsche.
Wij willen ons heden eens bezig houden met
de lijst Van Damme en consoorten.
Die heeren zijn volop aan gang. Snuisteren
wij eens in hua kiesbladje De ware Wacht. Op
de eerste bladzijde van gemeld bladje vinden
wij onder meer Zoo een verbond is dan ook
alhier gesloten geworden tusschen liberalen en
christen democraten. Wel, wel, de christen
democraten een verbond gesloten met de
liberalen 1 I 1 Wie aanziet men hier voor de
christen democraten 1 Is het M. Ducatillon
in eenig en eigen persoon Allo, heeren, leg
dat eens nader uit Intusschen willen we eens,
zoo kortbondig mogelijk, vrij en vrank ons
gedacht uitdrukken.
Een verbond met de liberalen sluiten die
zich tegenover de democraten, aan zulk een
v/algelijk politiek schandaal plichtig maakten,
dit zou de zelfmoord onzer partij wezen. Dat
zullen, dat mogen we nooit.
M. Ducatillon kan zoo min on\e kandidaat
wezen als... M. Woeste bijvoorbeeld. Indezen
strijd vooral moeten we toonen dat we niet
geschikt zijn, om, (door welke personen of
middelen ook) tot speelbal van anderen te
dienen. Gecnc lafheid dus van onzentwege,
getoond dat men ons met ééaen wrok den nek
niet kan omwringen.
Voor de eer van M. Plancquaert, voor de
eer van onze partij zelve is het noodzakelijk
dat de strijd in 't Dendermondsche hardnek
kiger dan ooit voort gezet wordt.
Steunen we dan dezen noodzakelijken strijd
elk in de maat zijner krachten.
Dat M. Ducatillon candidaat is, bij wie ook,
dit moet hij weten, doch we gelooven vast dat
hij verstand genoeg heeft om thans op de
democraten niet meer te rekenen.
Christen democraten I Blijven wij dus ge
trouw aan onze partij I
Plegen we geen verraad.
Blijven we getrouw aan onzen kandidaat,
M. Plancquaert, een onzer dapperste strijders
van het eerste uur, ons aller steun en stem
waardig. R. V.
Calcken, 12 April 1908.
M. Van Damme heeft onlangs gevraagd een
brug voor Schellebelle de minister heeft
hem geantwoord dat zijne kollegas die vraag al
lang gedaan hadden en dat de zaak onder
zocht wierd.
Onze haas lijk in de fabel heeft te lang ge
slapen, hij wil nu beginnen loopen als het te
laat is.
Alhoewel 't gebof der liberalen begint te ver
minderen, vindt men alhier en aldaar nog nen
sul, die beweert dat de liberalen gaan gekozen
zijn te Dendermonde.
Ziehier eenige voorteekens Liberale meeting
te Schellebelle, 2 menschen van Schellebelle
Cherscamp, 20 a 25 Denderbelle, 80 k 90
man, deze die van Baesrode gekomen waren
inbegrepen.
Te Buggenhout wel volk.omdatmen wist dat
ik kwam tegenspreken doch niet 't minste succes
bij 't volk van Buggenhout. Lebbeke, 63
menschen, waarvan 10 katholieken die ge
komen waren om te zien. Over vier jaar toen
ik met M. Cesar Van Damme meeting gaf,
waren er 400 k 5oo. M. Van Damme had
M. Buyl medegebracht als sandwichman of
reklaam, en nog komen de liberalen zelve niet
afalle eerlijke liberalen toonen zich nietdie
menschen zijn met reden beschaamd over
M. Van Damme. Dat bewijst ten hunnen voor-
deele. Moest M. Van Damme .de liberalen van
Gent hooren spreken hij zou misschien eindelijk
een bedje beschaamd worden. H. Pl.
LEBBEKE
Verleden zondag was er veel volk op cc
meeting der democraten.
Verleden Zondag was het vergadering de
leden waren talrijk opgekomen. Aan de orde
van den dag stond de aanduiding der kandida
ten. Gezien M. Plancquaert er aan houdt zich
te Dendermonde voor te stellen, werd er be
sloten den Heer Moeyaert van Brugge te ver
zoeken de eerste kandidatuur te aanvaarden.
Wij twijfelen er niet aan of onze vriend zal
deze opoffering voor zijne partij willen doen.
Op eersten Zondag van Mei, vergadering van
den arrondissementsbond. Lijsten zullen ge
zonden worden aan verschillende partijgenoo-
ten om te zorgen voor de noodige handteekens.
Werd ook besproken onze houding in de
Senaatkïezing. Algemeen was men van gevoe
len dat het handelen ware als een slechte demo
craat met zijn stem te geven in deze kiezing
aan een liberaal of een socialist. Wij hebben die
beide partijen broederlijk de hand gereikt tot
het veroveren van verschillende democratische
hervormingen en beide hebben ons, demokraten,
schandelijk bedrogen.
Ten andere binnen kort vergadert de mid-
denraad die een krachtig besluit zal nemen dat
onmiddelijk aan al de demokraten zal bekend
'gemaakt worden.
Demokraten, wij moeten ons doen eerbiedi
gen en dat kunnen wij slechts met onze stem
te weigeren aan partijen die oneerlijk jegens
ons handelen.
Voor den strijd van Dendermonde mogen de
strijdpenningen gezonden worden i° aan
H. Plancquaert, Bennesteeg, 29, Gent, 20 aan
G. Buysscbaert, In de ton, voorstad Kortrijk,
3° aan C. Moeyaert, Brugge.
VOOR DENDERMONDE
Van een christen democraat, o.5o En ouden
getrouwen vriend, o.5o De baas van het
lokaal, o.5o Omdat H. Plancquaert zoo
moedig strijdt tegen de oneerlijke liberalen,
o.25 Voor den klop van M. Van Damme,
o,xoOmdat Van Damme zoude vallen, o.5o
Omdat ik den meineed veracht, Oct. Schamel-
hout, 0.20 Een vriend van Staceghem, o.3o
Om de buis van Van Damme te helpen koopen,
o. 10 Van de bazin, o.o5.
In April 1890, ochreef men uit ToDgeren aan
Het Volk van Gent Onze St. Lucasgilde
groeit steeds aan ook was onze vergadering
van verleden Zondag levendig en plechtig wij
hebben ons immers ingericht volgens de heil
zame wenschen der Encycliek Rerum Nova
rum.
Daarom is onze bond een werkmansbond
samengesteld uit werklieden en patronen
alleenlijk kuunen de patroons bijtreden als
eere- of beschermende leden, geenzins als wer
kende en kunnen in geen geval beraadslagende
stemmen genieten, noch zich rechtstreeks in
het bestuur der maatschappij binnendringen.
Ziehier de letterlijke vertaling van den Itali-
aanschen tekst van het Antwoord des Pauzen
aan ons adres van gelukwenschen
N* 11493.
Zeer Doorluchtige Heer,
Zeer minzaam heeft de Heilige Vader de
gelukwenschen aanvaard tot Hem gericht ter
gelegenheid van zijn Bisschops jubelfeest, door
uwen bedoelden werkmansbond.
Zijne Heiligheid heeft vernomen met eene
bijzondere voldoening door het betrekkelijk
adres, dat gezegde Bond het vast voornemen
heeft genomen van zich te schikken naar alle
onderrichtingen, begrepen in de Eocycliek
Rerum Novarum Derhalve heeft zijne
Heiligheid met een groot hert zijnen Aposte-
lijkcn zegen geschonken aan U, eerwaarde, aan
ieder lid der voornoemde maatschappij en
hunne respectieve familie.
U, Eerwaarde, bietvan verslag gevende, heb
ik het genoegen mij te verklaren, met de
gevoelens eener bijzondere achting.
Van U w Eerwaarde
De zeer verkleefde en dienstvaardige
M. Cardin. Rompolla.
Rome, 3i Maart 1893.
Aan den Eerw. Heer JosefVan den Buscb,
Tongeren.
Dit merkwaardig stuk, destijds door Mgr
Vau den Branden de Reeth, uit Rome toege
zonden,berust nog heden ten dage bij den heer
Lodewijk Lontings, voorzitter der Christene
Volkspartij, te Tongeren, ter inzage der be
langhebbende. J-<-D. R.
'T BEGIN... VAN 'T EINDE
Wij hebben in vorig nummer geschreven,
hoe, en op welke Ingénieuse Manier, de wel
edele heer Fritz, zijn ontslag indiende, als
bestuurlid der handboogmaatschappij De Vrede
en hoe hij, in de herkiezing, niet eene enkele
stem bekwam Lang moest het niet duren, of
de aanwezige leden waren het eens, om den
heer Jules Donego, den volksvriend, en eender
oudste en ieverste leden, in zijne plaats te doen
kiezen, en gelijk er nog twee andere plaatsen
van het bestuur open waren, wierden ook
gekozen, de heeren Joseph De Coster en Ai mé
Waelkens, beiden ook ware volksvrienden van
iedereen geacht en bemind I
Wij zouden ook willen weten, hoe het komt
dat, ieder maal er eene groote vergadering in
den Tap is, d'eene of d'andere kieming voor het
bestuur plaats heeft, Papa en Fritz Boone
altijd door hunne afwezigheid schitteren of
denken, of vreezen zij misschien, door eene *1
