iringen
Honse
Kleingeestige houding
Thielt
xxxxxxxxxxxxxxxx
Leest en verspreidt ons blad
Meeting te Waereghem
Het is aan ons democraten den weg aan het
socialismus te versperren. Van heden af is
onze partij heringericht, vooruit met de groene
vaan in de hand (Toejuiching).
Priester Fonteyne drukt ook zijne voldoe
ning uit over het verslag. Hij stelt voor het
naar het voorloopig comiteit te zenden om
grondig onderzocht te worden. Dit voorstel
wordt algemeen aangenomrn.
De dageraad
der Volksbevrijding
Langzamerhand ontstaat er onder de wer
kende menigte een gevoelen, dat voortvaart,
een strooming en een streven wordt. In elk
j menschenhert, hoe laag het ook in ontwikke-
ling nog staat, zit een zucht verscholen
De spreker zegt dat alle oneenigheid ver- j een beter leven, huist een betrachting naar een
dwenen is. Vriend Plancquaert is niet aanwe- j mcnschelijker bestaan,
zig, maar hij zal toch in alles mede werken D*> mprc^k
de moeilijkheden, welke zich voorgedaan heb
ben, is door den al te grooter ijver onzer
hoofdmannen ontstaan.
Want in hun aller hart is het zelfde gevoelen:
de verlossing van ons verdrukte volk. (Toej.)
Onze partij kan niet vergaan, zegt hij, het
zaad der rechtvaardigheid is bevrucht met het
zweet en het bloed onzer hoofdmannen. Voor
die partij hebben de edelste harten hun lev
De mecsch die werkt en slaaft van den
vroegen morgend tot den laten avond en die
als loon slecht gevoed, slecht gekleed, slecht
gehuisvest is en daarnevens overdrevene weelde
en pracht ziet heerschen, moet vaststellen dat
er iets niet in den haak zit in de samenleving
dat er eene maatschappelijke wanverhouding
bestaat die hoogst strijdig is met de wet der
natuur en der menschelijkheid.
Werpen wij, bij voorbeeld, binnen eeD twee-
geofferd, zulke partij kan of zal niet vergaan, j tal maanden, in de maand April, eens een oog-
Hij wijst op de jonge katholieken, die reeds eene f slag over Vlaanderens vruchtbare akkers, en bij
andere richting nemen zij deelen onze gedach- gansche bende menschenschimmen zien wij m„ul„wlUv,u
ten niet voor het welzijn van het volk, maar j voortkruipen over de groene vlasgaarden, wel^ b«kg, alsof rij"heefde" w**ere!d"het onderste
wel omdat zij zien dat onze eischen en voor- blJ poozen in de weldoende stralen der opko-jfchnwn
t zij zien dat onze eischen en voor- j bij poozen
stellen znllen zegepralen. Aalst heeft het voor- mende lentezon, maar meermalen in windL,
beeld gegeven. Brussel volgt. (Daverende toe- regen, in sneeuw en haeelbuieenvanÉÜÉ&
juichingen).
Na eenige vragen van vrienden uit Brussel,
Brugge en Charleroi beantwoord te hebben,
dankt de voorzitter al de afgevaardigden. Die
dag, zegt hij, zal een der heugelijkste zijn, die
de christene Volkspartij ooit zal beleven.
Op zijn voorstel wordt het comiteit benoemd
dat Van den Bruele's verslag zal onderzoeken
tn dat samengesteld is ais volgt
Petrus Daens, volksvertegenwoordiger, Aa'st.
Priester Fonteyne, Brussel.
De nieuwe lasten moeten deemoedig door de
Thieltsche bevolking aanvaard worden, ten
eerste, omdat overgroote openbare werken
werden uitgevoerd, in zake van landsche wegen
en van voetpaden ten tweede, omdat wij den
dag van heden, door het invoeren der gaze over
eene betere verlichting beschikken ten derde,
omdat verscheidene hervormingen tot stand
kwamen, luidende als volgt herinrichting der
beroepschool, en der brandweer, en vervolging
in den vreemde van talrijker kranken.
Reeds vroeger, tijdens en ter gelegenheid van
den laatsten kiesstrijd voor de gemeente, liet
de katholieke partij een vlugschrift verschijnen,
waarvan het artikel der Gazette van Thielt, het
vraagstuk der nieuwe lasten daargelaten, slechts
een afdruksel schijnt. Dan hoorden wij eenen
heer der stad, zeer voornaam en zeer katholiek,
lid van den katholieken kring en andere katho
lieke genootschappen, dit schrift bespreken en
beoordeelen Maar wat denken dan mijne
vrienden, de katholieken, riep hij uit men
stuurt hen het verwijt toe, dat zij niets gedaan
hebbenzij antwoorden met veel onnoozel
I
Kt hadden gekeerd, en zij bewijzen door
antwoord, dat de tegenpartij meer als
heeft met te houden staan, dat zij niets
gens tot 's middags met een le^ ;-^in zake van openbare werken.
stuk brood met wat smout als voedsel, ,v9re Eeer was openhartig, hij sprak waar
van s namiddags de herhaling komt. s Midk
Karei Weekers, Koeckelberg.
A. Van den Bruele, Denderhautem.
Boriau, Denderhautem.
Bernard Minnebo, Brugge.
Eeman, Welle.
Vanderschelden, Deerlyk.
Buysschaert, Kortrijk.
Lontings. Tongeren.
Callaerts, Brussel.
Robl-erecht, Thielt.
Bocqué, Aalst.
Buydens, Ninove.
Robiefroid, Luik.
Stoümon. Luik.
Gilliard, Namen.
Chevalier, Charleroi.
Plaats, dag, uur en lokaal der eerste bijeen
komst worden binnen kort kenbaar gemaakt.
Oproep aan de bonden en groepen.
De bonden of groepen worden verzocht hunne
aansluiting te zenden, vóór 'tinde van Maart
aan den Secretaris M. K. Weekers, Vander
Borgtstraat, 26, Koeckelberg bij Brussel.
Bij hunne vraag tot aansluiting moet ver
meld zijn hoeveel leden hunnen bond of groep
telt, als ook de naam van hun lokaal of een
bijzonder adres waar het hoofdbestuur der
partij de noodige briefwisseling of mededce-
lingen sturen.
Alle bijzondere personen mogen zich ook bij
de partij aansluiten. De Verslaggever,
Victor BOCQUÉ.
Waalsche groep.
trdappels met een stuk brood en wat
zwijnen vet en als loon 0.60 ten hoogste 0.70
centiemen per dag.
Voor wien slaven die menschen, ten wiens
bate liggen zij stram en moe te velde Is 't
voor 't onderhoud van hun huisgezin, voor
kost, kleeren en verwarming van hunne kin
deren O, met 0.60 k 0.70 centiemen per dag 1
Is het ten bate van den boer, van den land
bouwer, in wiens dienst zij zijn Maar hij ook
heeft de grootste moeite om de twee einden van
het jaar aaneen te knoopen hij ook verkoopt
zijn boter, zijne eieren, zijn beste vleesch, ten
einde zijnen eigenaar te kunnen betalen,
s Die menschen dus, die landbouwers, die
landbouwerswerklieden slaven en wroeters voor
den coffre fort der kapitalisten, de eigenaars
I van gronden die zonder den arbeid des volks
niets zouden opbrengen.
I De vlaswerkers, de zwingelaars, staan gan-
sche winters in de verpestende zwingelkoten,
f in het vergiftigde stof van het vlas en zijn ver-
j plicht een deel van hun mager loon te verbras-
t sen in de herbergen hunner bazen of bij dezes
familieleden, ofwel te verteeren in dezes win-
kels om hun werk te blijven b houden en
kunnen diensvolgens hun loon niet ten nuttigste
besteden in hun huishouden.
Des zomeis langs de Leie verrichten zij
lastigen, vuilen en afmattenden arbeid, daar
aan dien stroom die door de Engelsche koop-
lieden de gulden rivier wordt genoemd, op
sommige plaatsen nog voor twee frank per dag
of 2,25 fr. Waar komt de opbrengst van hun
zweet ten goede Gedeeltelijk de vlashande
laars, doch vooral de rijke Engelschman, dé
rijke bazen der groote spinnerijen.
De Leie, de gulden stroom dus voor de
Engelschmans, doch die voor zijne oeverbe-
j woners niets medebrengt dan lastigen arbeid en
i levenstekort.
j De wevers, de fabriekwerkers, die verveer -
digen de kleedingstoffen, de prachtartiekelen.
Tr. 'f w+ a 1 u j i en de verbruiker ervan kan zijn luxe niet ge-
In t kort stichting der waalsche groep door j no„ betalen opdat de voortbrenger ervan kan
de vrienden van Luik, Namen, Charleroi.
Courcelles, Doornijk en andere steden.
De vlaamsche vrienden zulien met blijd
schap vernemen dat onze gedachten zeer rap
vooruitgaan in 't Walenland.
Ziedaar bijkans twee maanden verloopen
sedert den val van het liberaal schepenkollegie
en die menschen zijn nog altijd aan 't jamme
ren, aan 't schreien lijk kleine kinderen. Ge
kunt geen liberaal blad openen of er vallen u
in vette letters in 't oog soupe, alliance
clerico-socialiste, schepenzetels, enz.
Wat moesten die menschen toch aan hun
plaalseken houden 1 Wat moet de dwaasheid
die zij in hunne ikzucht en in hun overmoed
bedreven hebben toch op den lever liggen I
Wat ons betreft we vinden die menschen
toch zoo klein. Elkeen kan vallen 't is een
lot aan 't welk weinig politieke mannen ont
snappen. Doch men moet ten minste vallen met
waardigheid en dat kunnen de liberalen van
Gent niet. Ze toonen zich kinderachtig, be
lachelijk, klein, zeer klein van karakter. Hun
houding ware zelfs komiek, indien ze niet zoo
kleingeestig ware dat ze een misprijzen ver
wekt.
De bevolking van Gent schijnt van 't zelfde
gevoelen te zijn ze blijft ongevoelig, ja onver
schillig. Ze heeft de schijn te zeggen maar ge
hebt eene dwaasheid begaan, draagt nu de
gevolgen uwer ikzucht,uwer alleenheerschappij.
Dat kunnen de mannen der concorde niet
verkroppen en M. Braun, die men er hoe lan
ger hoe min slim wil doen uitzien, heeft de
kwestie voor de Kamer van volksvertegenwoor
digers gebracht.
Wat gaat dat de Kamers aan dat de liberalen
van Gent zich een gat in den kop geloopen
hebben
Denken ze nu dat Vlaming of Waal zich
daar nu kwaad bloed gaan in maken
O die droeve pretentie 1 Die arme Gentsche
liberalen beelden zich nu in dat hun hersens
van zulk groot gewicht zijn, dat er niets kan
gebeuren dat hen aanbelangt zonder dat de
gansche wereld daarmede bekommerd is 1
Wat meer fierheid, wat meer deftigheid, wat
min kleingeestigheid, ja wat min kinderachtig
heid, ziedaar wat beter zou passen.
Gentenaren waren nooit kleine jongens en
blijft als 't u belieft met uw kindermanieren
t'buis. 't Is nu zoo ge hebt uw beenen ver
brand zit nu op de blèren en weest in de i
toekomst min pretentieus en slimmer.
I noeg betalen opdat de voortbrenger ervan kan
leven als mensch
Langen tijd leefde het menschdom in een
volkomen staat van onbewustheid aangaande
i zijn onmenschelijken levenstoestand. Doch
langzamerhand wordt het meer enmeer gewaar
dat het toch wel recht heeft op een beter be-
staan. De werkende menigte beseft, meer en
meer dat zij alleen de spil vormt waarop
gansch de maatschappelijke samenhang draait.
En dat besef, die wording van zijn denk
vermogen is de lichte schemering van den
dageraad zijner bevrijding die aan het opkomen
is. Wel is waar staat het nog dubbend tegen
over zijnen staat van slavernij en uitbuiting
nog ziet het met zijn wantrouwend oog in
't algemeen den weg die Daar zijne verlossing
leidt niet duidelijk genoeg afgeteekend om hem
zonder aarzelen regelrecht in te slaan, doch
vast en zeker drinkt het met zoete tuigen de
walmen der democratie binnen, die hun wel
licht voor immer zal genezen van de doodelijke
plaag der onverschilligheid in zake van politiek.
En zoo ons vlaamsche volk langen tijd onver
schillig bleef aan den maatschappelijken strijd
Bij het lezen der Gazette van Thielt zou men
zeggen dat de katholieken gansch de wereld
hebben verslagen en och arme 1 gansch hun
schrijven, al hun pochen gelijkt aan die zeep-
ballen, die de kleine bengels, bij middel van
hunne eerste pijp de wijde wereld inzenden.
Het zachtste windstreeltjen.het aanraken eener
mug is voldoende om het gevaarte te doen
bersten en te verzwinden. En zoo ook is het
gesteld met al dat katholiek gebofmen begint
dit te ontleden, en reeds blijft er niets van
over 1
Acht en twintig kilometers kiezelbaan I
Eenige honderde meters voetpaden 1
En dit op een tijdstip van twintig jaar, waar
van de Gazette gewaagt, of op een tijdperk van
vijftien jaar, indien wij de rekening aanvangen j
met 1895.
Langs alle kanten hoort men klachten op
rijzen van de nog woedende krisis, welke
bijzonderlijk gedurende den winter in vele
huizen gevoeld wordt, en denkt gij dat de
de patroons ('gelijk tot welke politieke opinie zij
behooren) medelijden met hunne werklieden
gevoelen Helaas 1 neen, want menigmaal
hebben wij hier in Ronse de bewijzen er van
gezien, dat een werkman welke reeds 25 jaar
en meer het kapitaal van zijnen patroon heeft
helpen verdubbelen door het zweet van zijnen
arbeid, al met eens wordt buiten gezethij is
te oud, hij kan zijn werk niet meer doen ofwel
er is te weinig werk (maar toch er is een weinig
spekulatie op den ouderdom) want nauwelijks
zijn deze buiten of jongere gasten nemen hun
werk in aan nog kleinere loonen en slechtere
voorwaarden dan voorheen.
Geene rekening wordt gehouden van de ver-
loopene jaren dienst, alhoewel hij (de werkman)
altijd zijn werk met vlijt en zonder fouten heeft
gedaan, hun gedacht is heeft hij gewerkt ik heb
hem betaald maar zij vergeten er bij te doen
dat zij hem nog het tiende deel niet gaven van
het geen hij hun in hunne handen stortte door
het zweet van zijnen arbeid.
Noch veel minder denken zij aan het lot dat
hem te wachten staat, wat moet er geworden
van eenen werkman 55 of 60 jaren oud, ver
sleten en afgemat, veel armoede geleden heb
bende in het kweeken van zijne kinderen en nu
in het midden van den winter wanneer hij ont
bloot is van allen steun, men werpt hem op
straat, zonder zich te bekreunen om zijn
droevig lot. Wat dunkt u van zulke handel
wijze Werklieden, antwoordt zelf.
Zulke handelwijze is hier in Ronse een ond
gebruik ouder onze heeren fabriekanten, want
weder hebben wij zulke zaak te betreuren en
dan nog bij zekeren katholieken heer, die het
nog al hoog zou laten hangen, door zijne goed
heid, en door zijnen onderstand welke hij doet
aan den arme maar hij geeft maar met de eene
hand wat hij dubbel met de andere wegneemt
van het loon zijner werklieden.
Verscheidene werklieden dankt hij af waar-
onder er zijn welke reeds 47 en 37 jaar bij
Wij hebben deze vraag doen oplossen door dezelfde familie werken arme werklieden, wat
eenen knaap van gewillig zes jaar oud uit de j gaat gij nu beginnen m dezen tijd van krisis,
gemeenteschool, en de jeudige scholier heeft er
ons dadelijk de oplossing van gegeven 28 kilo
gij die altijd voor de katholieken stemdet,
die u liet opzweepen tegen ons, christene
meters op 20 jaar, dat is één kilometer en vier i democraten, geüjk wij maar al te dikwijls
tienden op een jaar, 28 kilometers op 15 jaar, ondervonden, zij die lachten met de woorden
dat is één kilometer acht honderd zestig meters
voor ieder jaar.
En daarbij moeten voor de voetpaden eenige
meters bijgevoegd worden. En 't is al 1 En dat
van Priester Daens noch slaaf noch bede
laar mag de werkman zijn.
Het waren woorden van een vervallene,
zegden ze maar zij die ware katholieken,
zijn nu die overgroote openbare werken welke 5 denken er anders over zij denken dat het voor
de stadskas ledig hebben gemaakt en welke zoo
driDgend nieuwe lasten vergen 1 Dat zijn die
openbare werkeD, die het steeds aangroeiende
inkomen der stad hebben verslonden en bijna al i
de schoonste eigendommen der stad hebben
opgegeten Want men vergete niet, dat binst
dit tijdvak van vijftien jaar, de stad het collegie
heeft verkocht, de meisjesschool uit de krom-
mewalstraat aan den man heeft gebracht, en
zich ontmaakt heeft van de concertzaal en nog
andere eigendommen En van dit alles schiet j
er niets, niets, zelfs geen halven duit over. En l
die katholieken zijn dan zoo onbeschaamd met j
hunne openbare werken te pronken I
De knaap uit de gemeenteschool heeft daar s
zooeven bewezen, dat deze werken zeer klein, i
zeer gering waren, en de kiezers van Thielt i
zullen zich afvragen nu is het zooveel als niet, j
wat ware het dan geweest, zonder den strijd
welken de demokraten, onder de leiding van
hen het beste is slaaf en bedelaar moet de werk
man wezen, want is het anders dan verlaat hij
ons en rukt zich af van het juk der katholieke
bewaarders om met tegenstrijdige partijen
tegen ons op te komen.
Werklieden, al weer is dit eene les voor u
sluit u aan in dichte rangen bij ons democraten
welke voor doel hebben te strijden voor uw
geluk en uw welzijn. Marcellius.
Arrondissamentsbnnd van Koririjk
Op Zondag 21 Februari 1909, om 9 1/2 ure
voormiddag, bijzondere maandvergadering, in
het hoofdlokaal Prins Baudewijn n, Groote
Markt, te Kortrijk.
Dagorde 1. Nazicht der kas en algemeene
gevoerd
Meer dan ooit dus, ons steunende op het
schrijven zelf der Gazette, mogen wij verzeke
ren dat de openbare werken heel en gansch
verzuimd werden. En om er van de overtuiging
op te doen, behoeft men slechts de stad te
doorwandelen, gansch de wijk der Brugstraat,
de Fabriekstraat, de Hulst, de straat van den
Aarseelschen steenweg naar de Kazerns, dc
feestwegel, de Kroonstraat, de oude Statie
straat, de steenweg naar Marialoop, en tal
andere wegenissen, zooals nog bijvoorbeeld de
voetpaden der nieuwe Statiestraat, 't zijn al
modderpoelen bij het minste gerij 1
En om die straten te reinigen en in eenen
behoorlijken toestand te brengen, wordt er
j niets, hoegenaamd niets gedaan. En dan zouden
j wij het recht niet hebben de zorgloosheid van
1 het stadsbestuur aan te klagen
zoo het bleef ingesluimerd niettegenstaan^A j Ziedaar ons antwoord op hetgeen de Gazette
zijne miskenning en uitbuitingniettegenstaX^ -$an Thielt heeft gedrukt nopens de openbare
de luide roepende stem der opkomende déy. i werken.
kiatie is zulks aan twee verschillende oorzakeV Hare tweede opwerping, deze aangaande de
Paul Robberecht, sinds vijftien jaar hebben j rekening.2. Kiezing van de schatbewaarder,
„—.„„„a 1 3. Riidraci» hr»nv1f»n i TT Jfn-..,a
toe te schrijven vooral aan de groote on
wetendheid, aan zijne ongeleerdheid, maar
daar benevens aan het wantrouwen die het
heeft opgedaan uit de afwisselende slechte
besturen van katholieken en liberalen. En nu,
heden ten dage, dat deze twee oude partijen
aan het vergaan, aan het wijken zijn voor de
opkomende baren der demokratie, staat ons
volk nogmaals tegenover twee andere partijen,
dc woelzieke, alles omverwerpende socialisti
sche partij en de ordeminde vrije Volkspartij.
Aan den keus van het volk tusschen deze beide
partijen ware geen twijfel mogelijk, van het
oogenblik dat deze idealen van weerzijden ge
noegzaam in het klare daglicht worden gesteld
dat het volk deze uiterste betrachting zelf kan
waardeeren. R. Vanderschelden.
De nieuwe katholieke lasten
In ons jongste schrijven, toonden wij hoe
weinig ge grond de eerste reden was, waarachter
de Gazette van Thielt zich verschool om het
heffen der nieuwe lasten te rechtvaardigen.
De tweede reden vaa rechtvaardiging door
haar ingeroepen, is niet ernstiger van aard.
Dezen kan men volgender wijze samenvatten
gaze, hebben wij breedvoerig in vorige num
mers behandeld de Gazette tot heden heeft
onze artikels onbeantwoord gelaten. Wij ver
wijzen dan onze lezers naar deze voorgaande
behandeling.
Eindelijk tasten wij het laatste punt aan
De herinrichting der vakschool, en des brand
weerkorps alsook de raadpleging bij speciali-
ten, meer als vroeger van behoeftigeu.
Wij nemen aan dat er voor de twee eerste
punten geld noodig is, doch betwisten dat zij
jaarlijks stukken van menschen moeten kosten
en dagen gelijk wien uit te bewijzen dat daar
door de Dieuwe lasten kunnen verschoond
worden.
Voor wat eindelijk de meerdere bezorging
der behoeftigen betreft, reiskosten en verblijf
kosten moeten natuurlijk in aanmerking komen
maar nogmaals kunnen deze niet hoog genoeg
loopen om de nieuwe katholieke lasten te recht
vaardigen.
Uit dit alles zal de lezer met volle overtuiging
besluiten dat de stad van Thielt zeer slecht
werd bestuurd.
3. Bijdrage der bonden. 4. Uitgave van
een Maandblad. 5. Meetings en propaganda
middels.
Al de afgeveerdigden en vrienden worden
stellig verwacht op aanzoek van den hoofdman.
Deerlijk
Op Zondag 21 Februari, om 5 ure namiddag
vergadering voor den propagandakring bij
Henri Caveye, in Prins Boudewijn, op de
plaats.
Dagorde 1. Aanduiding van drie afgeveer
digden voor den arrondissementsbond. 2, De
propaganda in het omliggende. Het Bestuur.
Jonge Waoht van Brugge
Alle Zaterdagen, van 9 tot 10 ure, vergade
ring der Jonge Wacht.
Iedere Maandag om 8 ure, sprekersbond.
Alle Zondagen van 11 i;a tot 12 112 ure
's middags, openbare volksbibliotheek in het
Volkshuis, Garenmarkt.
Zondag, om 10 ure 's morgens Herhaling
voor de Trompettersclub.
RONSE
Zondag aanstaande, om 2 1 [2 ure namiddag,
algemeene vergadering voor de leden der vak-
vereeniging, in het lokaal, Groote Markt te
Ronse.
Dagorde Verslag der drijmaandelijksche
rekening. ld. van het verloopen jaar.
ld. over het Congres te Denderleeuw. ld.
over het gemengd comiteit. Het Bestuur.
OP EERSTEN ZONDAG VAN MAART,
(Na de Vespers)
Sprekers Adv. H. Plancquaert en andere,
over het Programwa der Christene Demo
craten en de Vakvereeniging.
't Lokaal zal Zondag toekomende bekend
gemaakt worden.
Geen sterker strijdmiddel dan ONZE
STRIJD, het boekje, 64 bladzijden be
slaande, van Priester Fonteyne, dat
aan 10 centiemen te verkrijgen is bij
den drukker C. Moeyaert, Coupurerei,
Brugge.
