Eens vreemde Zonde
Over het Huwelijksbootje
TOLK DER CHRÏSTENE VOLKSPARTIJ
Ons land is to klein.
Onze rijke Congo.
Kiesstrijdblad
PENSIOENEN.
Zondag 28 Februari 1909
't Blad 5 centiemen
1 6"jaar Nr 9
HET RECHT
Voor Qod en Volk!
Alles voor Vlaanderen1
Vlaanderen voor Christusl
4-
Inschrijvingsprijs voor Belyenland
Een jaar fr. 3.oo. Negen m- ien fr. 2-25
Zes maanden fr. x.y5 Drie maanden fr. i.00 j
voor buiten het land de vrachtloon daarbij.
Hoofdopsteller» H. PLANCQUAERT.
Men schrijft in ten bureeie van dit blad en bij alle postmeesters eu brievendragers
Alles moet vrachtvrij gestuurd worden naar het ureel van het blad
COUPÜREREI, BRUGGE
I
Alle eerste en derde MAANDAGEN der
maand, zetelt onze hoofdman H. Piancquaert
van 9 tot 11 uren in Prins BoudewijnGroote
Markt, te Kortrijk. Kostelooze raadgleging i
voor de leden onzer bonden en al wie door ken
1 wordt.
Is de werkman die veel kindere
heeft niet meer slaaf dan een ander-/
Zijn.het deze menschen niet die dj»*
dan een ander het hoofd moetarv*
en kruipen Zijn zij I
voor broodroof en vervolging te v"3».
hebben Is 't niet bij middel hu
kinderen zelve dat men hen dwingt'
TT 1 Een burger zelve ondervindt hij niet
Z. H. de aartsbisschop van Mechelen ks nadeel he(. ,g ÏOQrJ hem
spreekt m zijn_ vastenbulle over Unden» te hehbec Wie aal
AAN KONDIGINGEN
j BekenumaiougeG, per drukregel fr. o.a5
Rechmen, op de 4e bladzijde. 1 0.45
3^ 3 9 0.55
j Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak
waarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging.
droeve zeden welke in Belgie in gebruik
komen. Hij bestatigt met verdriet dat
het hier wordt zooals in Vrankrijk en
dat vele familien 't getal hunner kin-
ders moedwillig beginnen te beperken
Voor eenige weken heeft ook een
Luiksch katholiek blad over die kwestie
geschreyen. 't Luikerland wordt inge
nomen door Duitschers en door Hol-
landsche Limburgers, alsook door de
Vlamingen
Z. H. spreekt waarheid; de fransche
zeden dringen in Belgie, zelfs in Vlaan
deren veel werklieden reeds beginnen
de hooge burgerij na te apen. De be
perking der kinderen komt meer en
meer algemeen in de zeden.
Onze geestelijke overheid is nog al
gereed om de zedelijke kwalen aan te
randen. Er is iets echter dat zij altijd
vergeet, 't is van de ware, de eigentlijke,
de wetenschappelijke echte oorzaken na
te speuren en dan zelve 't eerste voor
beeld te geven van bestrijding der aan
geduide kwalen, 't Is hier wederom
hetzelfde men roept miserie maar men
durft den wortel van 't kwaad niet aan
pakken
De groote redenen zijn 't overdreven
belang gehécht aan stoffelijke welvaart.
Elkeen wil rijk leven of genot hebben
van 't leven.
't Gevoelen van plicht jegens God is
verzwakt men mag zelfs zeggen dat roepee. Ons officieren reizen (men zegt Diet
;enoeg heeft, 't Is bewezen dat i3 klassen
soldaten geven.
eval van oorlog heeft men recht neg
bij te vragen. Daarenboven
irde-civieken die de forte-
nnen bewaken,
ïnboveo is de weg van Duitschland
ankrijk versperd door versterkte steden
en Luik. Luik kan niet ingenomen
zonder dat men .gebruik make van
Hollandsch grondgebied cn Holland kan
ook 200,000 man te been brengen.
Daarenboven hebben al de mogendheden op
hooger aangeteekend Staan bij de j laatst-, kongr.s van der. Haag batoofd onze
j j. j j 11» onzijdigheid te eerbiedigen,
geestelijken deze die door den last j dan die wjgslasten ten2ij
zijner kinderen belet wordt zijn fortuin om den hoogmoed van den Koning en onze
te vergrooten dan deze die met 't getal miiitaire pluimdragers te vleien. H. Pl.
zijner kinderen te beperken rijk wordt? -
Natuurlijk deze laatste, 't Is moeilijk
eene deugd in voege houden als deze
deugd niets anders medebrengt dan
nadeel en als de tegenovergestelde on
deugd leidt naar rijkdom, gemak en
gezag.
Stoffelijke macht heeft te veel in
vloed, te veel gezag zelfs we zouden
ongelukkiglijk mogen zeggen, vooral bij
de geestelijken.
Wilt ge dus de verspreiding van de
fransche zeden te keer gaan, dat men
beginne met ons vlaamsch volk zijn
eigen aard, zijn eigen zeden te laten en
zijn taal te beschermen, en ten tweede
dat al wie katholiek is beginne te toonen
dat geld en rijkdom niet alles zijn op
de wereld. H. Pl.
Dat zegt men. Doch 't schijnt dat er toch
nog maatschappijen genoeg zijn om zich met
andere zaken bezig te houden dan de ver
dediging van 't land. Onze koning stumt nu de
officieren van ons leger naar vreemde landen
om te gaan onderzoeken waar vooideo-lige
ijzerenwegen zouden kunnen aangelegd worden
of winstgevende nijverheden in 't leven ge-
het bij veel menschen niet meer bestaat
't Is ongelooflijk hoe weinig menschen,
onder de zich katholiek noemenden, er
zich om God bekreunen. Buiten de
vrouwen en de lagere klassen bijkans
niemand, 't Stoffelijk leven, stoffelijk
genot slorpt bijkans alles op.
Er zijn toch no^ andere reders ook.
Een der eerste is de invloed van
Vrankrijk op Belgie. 'tZijn de fransche
zeden die Belgie binnendringen en
zelfs de katholieke familien komen ver
pesten. En wie is daar de groote schuld
van
't Verfranscht onderwijs onzer kolle-
giën en pensionnaten
De strekking van onze onderwijsge
stichten is de ontvlaamsching van ons Do Abir is een der grootste sociëteiten die
eigen vlaamsch volk. Sedert vijf ?n opgericht werdeu om den Congo te ontgin- -
twintig jaren zoekt men vooral in de j en besteele8en gronden werden
kollegiën van priesters en jesuiten, en fl ?es aan"
op wiens kosten) naar Rusland, Brazilië,
Argentina, enz.
Wierden de uitslagen dier reizen aan iedereen
bekend ge maakt, 't kon cr nog door, zoo zouden
die official en nog van eenig nut zijn aan 't land.
Doch de Koning houdt de uitslagen dier reizen
zorgvuldig voor hem't zijn dus maar de
fioantiëcle sociëteiten waar hij deel van maakt
die er uit trekken.
Waarlijk 't is zoo gemakkelijk rijk worden
Eerst perst men de negers uit ais citroenen
ais de beste profijten opgestreken zijn, schenkt
men den Congo aan Belgie en dan maakt men
van de bc'gische officieren commis voyageurs.
Onze Koning is slim, zegt men. Ik vind eerder
dat hij onbeschaamd is en ons belgisch volk
schandelijk slaafsch. H. Pl.
dan nog veel meer in de gestichten voor
meisjes, het fransch den bovenzang te
geven.
De gehechtheid aan onze vlaamsche
zeden is verdwenen met onze taal, en
onze rijke standen en onze jufvrouwen
uit de burgerij, gevoed met fransche
romans en fransche blaai, hebben ook
hun afschrik verloren voor fransche
zeden.
Onrechtstreeksch hebben nog andere
oorzaken medegewerkt.
Wat heeft ons katholiek ministerie
ooit gedaan voor de menschen die tal
rijke kinderen hebben
Heeft het ze geholpen Heeft het ze
ooit afslag gegeven van lasten Heeft
het ooit gepoogd die menschen aan te
moedigen door hen eenig voordeel toe
te staan
Was het eerder geen nadeel kinders
te hebben
Inderdaad, hoeveel menschen hebben
zich 't pensioen van 65 fr. niet zien
weigeren omdat zij verscheidene kin
deren goed hadden opgebracht
No;.; 14 maanden scheiden ons van de Kamer-
kic/ing, die alle voorgaande in kracht en hevig-
heid zal te boven gaan. Het ministerie neigt
van langs om meer tea va'. De partij der oude
pruiken, ges'eund op onrecht en volksbedrog,
zai alle middelen aanwenden om nog een laatste
redplank aan dat ministerie toe te schuiven, en
uit al hare krachten, bij middel van den gods
dienst vooral, ons, kristene demokraten valsche-
lijk bekampen. De socialisten met de liberalen
overtuigd zijnde dat zij zonder de demokratie
niets vermogen, den tweeden zetel niet kunnen
behouden, en vooral de zekerheid hebbende
voortaan op de medehulp van ons niet meer te
kunnen rekenen, zullen gcene middelen te laf,
te oneerlijk vinden om ons te bestrijden. Daar
om is het van 't hoogste belang ons in staat van
verdediging testellen or.s geschut te laden en
onzen post te belegeren.
Met de eerste dagen van April dus verschijnt
het eerste nummer van ons Kiesstrijdblad voor
racet K'»-«ijk. In den beginne zal
'riet lie twee maanden verschijnen, doch eer
lang maandelijks om alsdan, eenige maanden
voor de kiezing alle Veertien dagen, wellicht
ook alle weken te verschijnen. Da partijge-
nootec, die verlangen een artikel te laten in
verschijnen, zijn gehouden hun opstel mede te
brengen'naar de vcrgadeiing van den arröndis-
seqi'-'Btsbond. Het bedrag van een abonnement
van nu tot M;i 1910 is een frank. Al wie een
frank opstuurt voor hei steunfonds wordt aan
zien als geabonneerde op ons blad. Partijge-
nooten, werkt voor uw blad 1 Demokraten,
steunt uwe strijdende broeders I
Voor inschrijvingen evenals voor 't steun
fonds gelieve men zich te wenden tot Rami
Var.derscheiden te Deerlijk.
't Is een aardig, een heel aardig ding, dat
boo'je I
Wil men een uitstapje te water wagen, dan
is men voorzichtig genoeg eerst te onderzoeken
of het niet te licht is, en gemakkelijk omkan-
l telt, of men goede roeispanen heeft om tegen
den stroom op te varen.
Met het huwelijksbootje gaat het gewoonlijk
anders. Men springt er maar losbollig in, zon-
der naar iets om te zien.
Was men er dan nog met een nat pak van af,
are het nog zoo erg niet, maar in dit
bootje telt het pompen of verdrinken I
n er eens in, dan moet men varen willen
want men kan er niet meer uit.
gebrek aan die voorzorg, of voor-
te schrijven dat zooveel huwelijks
zijn dat wil zeggen dat er zooveel
:zinnen bestaan, die ongelukkig zijn, waar
/rede, noch geluk, ncch wederzijdsche
ide, ncch eendracht heerschcn.
Natuurlijk lijk alle congosocieteiten was
verplicht de helft harer aktiëu aan den
af te staan. Al met eens werd er geroej
de groote winsten die deze sociëteit dee<
haar aktiën stegen tot i3,ooo fr. Elkeen moes;
aktiën hebben van den Abir. De bc'.gische
kiekens, pardon, de belgische burgers kochten
Abirs dat het een plezier was. S f Huisgezinnen, waar man en vrouw zich
Ze staan nu 180 fr., zegge honderd en tach- verstaan, zijn waarlijk diep beklagenswaardig,
tig frank. he* is een groot en onherstelbaar ongeluk voor
Hoeveel heeft er de Koning nog? Of zou die j iedereen, zoowel voor rijken als voor armen,
edelmoedige ziel ze soms als ze zeer hoog Voor de arbeidende klas is evenwel dit
stonden niet aan zijn lieve onderdanen hebben ongeluk nog prooter, dewijl de man buiten
opgeofferd of tegen klinkende munt verkocht 2ijn werk, in den schoot zijns huisgezins zijne
Maar als in den Congo om mijnen of bos- voornaamste uitspanning, zijn rus., zijne vol-
schen te ontginnen eerst en vooral de helft der doening en zijn genoegen moet vinden,
aktiën moeten afgestaan worden aan den Staat Gelukkige, duizendmaal geiukkige huisge-
't is te zeggen den Koning, waarom heeft het zinnen waar dit alles te vinden is 1
aantrekkelijk en aangenaam te maken. Vandaar
thans dat er hedendaags zoovele ongelukkige
bestaan.
Dat iedereen in zijne omgeving maar eens
rond zie, en hij zal vele huishouder s vinden,
waar slordige en ongelukkige vrouwen zijn.
Wat gebeurt er De man krijgt afkeer van
zijn huishouden, 't walgt hem en bij zoekt
andere plaatsen, waar het zindelijk is maar
helaas waar hij langzamerhand aan den drank
geraakt.
De man is bedrogen aangeland vóór het
huwelijk was zijne uitverkorene, flink in orde,
en thans men zou ze niet meer erkennen. Haar
fortuin is gemaakt, zeggen kortzichtige huis
vrouwen. Neeu, neen,-, het is enkel aan ver
keerde opvoeding toe te schrijven.
In een ander huis is de vrouw lui en vadsig.
Wanneer de man, nu van vermoeiendeu arbeid
te huis komt, is bij soms verplicht, nog zelve
voor zijn eigen eten te zorgen. Dit steekt hem
tegen en weldra gaat hij drinken het huiselijk
geluk, dat bij gedroomd had, bestaat voor hem
niet, en daarom zoekt hij buiten huis, tevreden
heid en genoegen.
Niet mind.r ongelukkig zijn de huishoudens,
waar snoepachtige en pronkzieke vrouwen zijn.
Alles wat de man met hard werken gewonnen
heeft, om in de noodwendigheden van het huis
houden te voorzien, is niet voldoende om de
grillen der echtgenoote te bevredigen. Heerscht
gebrek in huis, de man verliest den moed ia
zijn huishouden vindt hij het geluk niet, waarna
hij haakte, cn hij gaat zijn verdriet en zijne
teleurstelling in den drank trachten te vergeten.
Veel zou er nog bij te voegen zijn begrijpen
wij enkel, dat het ongeluk van vele huishoudens
te wijten is aan de verkeerde opvoeding der
dochters, en ook wel aan de overijling der
mannen, om in het huwelijksbootje te treden.
Is men eenmaal zoover, dan moet men varen;
de kapitein wil niet werken of hij drinkt te veel
borrels, eakau hei 'O-i niet rechth'judcliOfwel
hij gedraagt zich s&chf cn men werpt hem over
boord hij zit zonder werk, en er komen dan
lekken in het bootje schulden komen als water
binnen, en het pompen van de vrouw helpt niet
meer... Doch gebeurt het ook dat de vrouw
wil kapitein zijn en a?.u het roer zit. De kapi
tein heeft niets te zeggen, en ais hij iets zegt,
dan is mond toe 1
Wat nu gedaan, om niet te verzinken
Ten eersteene goede verdeeling van zorgen,
lasten en arbeid eene geregelde verdeeling is
de grondslag van den huiseüjken vredede
vrouw de huishouding,de man de kostwinning.
Een tweede dikwijls den blinds spelen
een blinde ziet de gebreken van een ander niet
en daarom is hij meestal zachtmoedig, zoo ook
moet de man de gebreken zijner vrouw over het
hoofd zien, en vooral toonen dat hij de verstan
digste is. Mocht de vrouw de hare hebben
ca wie hetft er gcene bedenk dan dat zij
uwe wederhelft is. Niemand zegt de apostel
baat zijn eigen vleesch.
Te.n derde raden wij de vrouw de beschei
denheid aan. Gelijk de man soms den blinde,
zoo moet de vrouw dikwijls den stomme spelen
en denken men vangt meer vliegen met een
druppel hooiug dan met een vat azijn.
Daarom goed uit de oogen gezien, alvorens
in het bootje te stappen eens erin, dan is het
noodig dat men van weerszijden de noodige
deugden bezit om elkanders fouten en kruisen
van het leven geduldig te verdragen.
Want, jonge lui, mannen en vrouwen, ver
geet noo t hst eeuwenoud vlaamsch spreek
woord, dat eeuwig waar blijft
Als de bruid is in de schuit,
Dan is het lachen uit 1...
Dr Slim.
katholiek bestuur de koolmijnen van Limburg
weg gegeven voor niets en ook riet geëischt
dat het land de helft der aktiën moest hebben.
H. Pl.
OORLOG.
't Katholiek blad Le Patriote doet dezelfde
opmerking die wij voor 14 daden gedaan hebben
nopens de geruchten van oorlog, 't Is een list
der militaristen. Men zou ons gaarne 't onder
houd van een groot leger en van eenige duizende
nultelooze officieren op den nek schuiven.
De Patriote bewijst dat Belgie meer dan sol- hoogst noodzakelijk zijn, om het huiselijk leven
In het algemeen wordt het meisje der volks
klas, de toekomende huismoeder, in huis of
school weinig of niet voorbereid tot de ver
hevene rol, welke zij later in de maatschappij
te vervullen heeft.
Worden de meeste niet opgeleid buiten alle
kennis van huishouden Wordt er door velen
wel aangedacht, ze spaarzaam, oprecht, zedig
en deugdzaam te maken
Helaas 1 neen, duizendmaal neen en
waarom
't Is omdat de vrouw verkeerd opg .voed is,
ca dat zij de hoedanigheden niet bezit, welke
Veel menschen vinden zich niet wei
nig teleurgesteld. Deze die na 1843
geboren waren dachten dat mits in
drijmaal 18 frank te storten zij op
65jarigen leeftijd recht hadden op een
pensioen van 65 fr. Dit had velen
genoopt op de pensioenkas te storten.
Doch nu zij meenden hun 65 fr. te
trekken stonden zij geheel verwonderd
1 zij trekken niet 65 frank maar drij
vier fr. Om recht te hebben op 65 fr.
moet ge eerst doodarm zijn er bij.
Maar als ge nu doodarm zijt waar zult
ge 't geld vinden om voor uw pensioen
te storten
En zeggen dat die dutsen nog stem
men voor de behouders
Dat alleen geelt ons een gedacht van
de domheid die nog heerscht in Vlaan-
deren. H. Pl.