JAN VLEMIVX 't Is aangekomen HET VOORSTEL SNOY Tlxiolt IFS-OIXSe trok. 't Is nu reeds meer dan bewezen dat het een leugen was. Wisten zij dat zij logen wanneer zij zulks schreven Zij wisten het maar al te goed. Waarom schreven zij het dan? Omdat de demokraten in hun weg staan. Omdat de kristene volkspartij de eenige partij is die den rechten strijd voert voor de verbetering van den levenstoestand van het volk en daarom hen hindert, zij schreven het omdat zij leugenaars en volksbedriegers zijn. Pas eenige dagen daarna komen zij met een ander nieuws, namentlijk dat de heer Plancquaert zich zal voorstellen in de kiezing van Mei 1910 tegen den socialist Debunne. Welnu, 't is niet de heer Plancquaert die zich voorstelt, 't is de vrije christene volkspartij van 't arrondissement Kort- rijk die opkomt met haren voorkamper van in de eerste ure van den strijd den heer Plancquaert aan 't hoofd. Zal het tegen den socialist Debunne zijn 't Zal zijn tegen de oude katholieke rijkemenschen partij. 't Zal zijn tegen de liberale partij. 't Zal zijn tegen de socialistische partij. 't Zullen de vrije democraten zijn die opkomen met open programma 't is de vrije volkspartij die haren onafge broken strijd voortzet om 't recht op leven voor de mindere menschheid, en zonder naar andere partijen om te zien. Zal er nog gelogen worden in dezen zin Vast en zeker, 't Is nu nog maar een begin. De socialisten zullen nog meer liegen. Zij zullen tot de kiezers komen zeggen dat M. Plancquaert, dat de democraten uitgekocht zijn van de katholieke partij om in dezen kiesstrijd te werken om Debunne te doen vallen. Zij zullen schrijven dat M. Plancquaert in eene vergadering van geestelijken geweest is dat hij bij dien of genen deken of bisschop aan tafel geweest is, of zelfs bij den paus misschien De oude katholieke partij van haren kant zal het volk trachten wijs te maken dat de demokraten stemmen trachten af te trekken van hen om de geuzen en vrijdenkers in de hand te werken. Wie kan zelfs voorzien wat al zeiselen en legenden er nog zullen uitgekramd worden Doch, wij zullen ze op tijd en stond weten den bodem in te slaan. R. Vanderschelden. Wat 1 De Verlossing een papiertje of kiesblad van de socialisten van Kortrijk, op de eerste bladzijde vinden wij het portret van Debunne in een kader gedrukt met zijne redevoeringen, van al zijn meetingen die hij geeft, want hoort hem 100 maal spreken 't is altijd dezelfde voois en hetzelfde liedjedat hij vervolgd geweest is, dat hij een liedje gemaakt heeft om zich geld te verschaffen en een nieuwen broek te koopen ten einde eene meeting te kunnen geven, dat hij op het Fransch grondgebied niet meer mag gaan, enz. enz. te lang om zijn zeever te melden en met dat papiertje, waarop dat staat, zija hunne socialistische gaaien tevreden, zoo als het Simoens, hun gewezen opsteller iu zijn boekwerk schrijft, waarin zij duchtig de waar heid in 't gezicht geslingerd worden over hunnen dwang en hunne heilige mannen. Op de derde blazijde, tweede kolom, lezen wij dat zij een congres gehouden hebben op 3i Januari 1.1. en besloten hebben, voor 1 Mei een provinciaal congres te beleggen, waarin zij al de antigouvernementieele partijen zullen bijeenroepen. Dat zij dit vragen aan liberalen en radikalcn goed, maar ik denk niet dat zij zich tot de christen demokraten zullen richten, want zij weten zeker heel goed dat elk recht schapen mer,sch met geen mandatendieven ooit meer zal onderhandelen. Dus, socialisten, doet deze moeite niet ons uit te noodigen, waut in 1910 zullen wij ons samen meten, en het oordeel van de klaarziende werklieden, boeren en burgers afwachten, die de rechtvaardige strijders zullen wreken en zegepralend uit de stembus doen komen, en dat zullen zij doen met te stemmen voor de christen democraten, de lijst van onzen hoofdman. Heet. Plancquaert. Ger. Buysschaert. Het voorstel Snoy, dat leiden moetj aanstelling eener Commissie voor kwestie, is Woensdag voor de twi gestemd in de Kamer van volksvej digers. Op i65 leden, M. De Cc dood zijnde, waren er slechts MM. Warocqué en Demblon zijde en Drion en Coremans van' zijde. Het voorstel werd aangenomen men tegen 78 en 1 onthouding (M. Wc M. Colfs, de man van Le Patriote, alleen van de rechterzijde, stemde met de liberalen en socialisten. EEN GEVAARLIJK SPEL De vlaamsche geestelijkheid speelt een ge vaarlijk spel. Van den eersten Januari tot den laatsten December hou 'en de heereh geeste lijken zich onledig met politiek. Zij dringen zich op als de kiesdravers en de leiders of hoofd mannen der bewaarderspartij. Beroofd van bunne hulp en hunne steun, zou deze laatste sinds lange jaren het onderspit hebben gedol ven. Doch alles heeft een einde, en de behou ders zijn het hunne nabij. De val van deze laatsten is onvermijdelijk geworden en niets, niet eene macht der wereld is bestand om dezen val tegen te houden en te vermijden. De geestelijken hebben wetens en willens vergeten, dat het politici: wapen, waarvan zij zich bedienden, kon snijden aan beide zijden en zij hebben niet willen begrijpen dat hunne werking, ten voordeele der rijke standen en der achteruitkruipers, onvermijdelijk eene tegen werking moest teweeg brengen, en doen ont staan tegen hen, in de gemoederen der volks menigte. Reeds kunnen zij er de gevolgen van gade slaan duizenden en duizenden hebben den weg naar de kerk verlatenen het kan vo^r niemand een teheim wezen, dat de politieke kamp der geestelijkheid daar grootendeels de schuld van is. Niet zonder reden rekenen de vrijdenkers de politieke priesters onder de beste voortplanters der vrijdenkerij. Als binnen enkele jaren misschien de geestelijkheid hier iets zal ontmoeten dat min of meer de hedendaagsche geschiedenis van onze zuiderburen herhaalt, dan zullen wij die heeren hooren jammeren, wij zullen ze zien hunnen meaculpa verwekken en huDne oogen openen als het zal te laat zijn. En dan ook zal het ons niet verwonderen deze verdwaalden de hulp en den steun zien inroe pen der demokraten, welke zij heden ten dage zoo hardnekkig bekampen. Van de politieke werking der geestelijkheid hebben wij hier ter stede dagelijks tastende bewijzen zoo lazen wij in de laatste dagen een bijeenroepingsbriefjen, aan de katholieke kiezers gestuurd, met het doel den katholieken kring herin te richten. En dit schrift was onder teekend door eenen onderpastoor. De laatste politieke voordracht in den Tap werd bijgewoond onder andere door den heer Deken deze stelde er zich aan, als opperbaas. 't Was hij, die het woord voerde om den spreker te bedanken, en 't was ook hij, die voorstelde aan den heer Beernaert een verzoek te richten opdat hij ons, door zijnen invloed en zijn machtig woord, zou bevrijden van alle krijgsgevaar en verzwaar. Welnu mijnheer de Deken, aangezien gij u inlaat met de legerkwestie, zult gij ons toelaten u een klein vraagsken te stellen Gij weet dat de heer Beernaert een vurige en overtuigde vijand is der plaatsvervanging. Gij stelt uw vertrouwen in de;: ouden Staats minister. Mogen wij daaruit besluiten dat gij partijganger zijt van den persoonlijken dienst plicht Zoo ja, dan wenschen wij u eenen warmen proficiat, omdat gij op die wijze een belangrijk hoofdpunt van het demokratiscli programma aankleeft. Even als vele anderen zien wij u reeds op de baan van Damas het demokratische leger opzoeken. Allengskens aan zult gij het eene na het andere van onze poli tieke denkbeelden bij treden, er. wie weet, voor vele jaren verloopen zijn, zult gij misschien ons bondgenootschap verlangen. Want dan zullen reeds velen ondervonden hebben hoe de geeste- lijkheid gedwaald heeft, met zoo hi'.sig de ver dediging te nemen der oude bewaarders tegen de christene volkspar tij I loonkwastie in de fabriek Demalander _feeds verscheidene weken is in bovenge noemd Fabriek een toestand in werkelijkheid, een echte onuithoudbare toestand. En om dien toestand te bespreken zal het voldoende zijn op korte en duidelijke wijze de kwestie uiteen te zetten zoo als ze is I Inderdaad, daar wordt over een 4 tal weken een soort geweefsel opgelegd volgens geno men inlichtingen voortkomende van Moescroen Dat werk, een Broeksto/artikel zijnde, slechte ketting, en daarbij nog afgeboomde kettingen, wierd betaald aan 0,11 fr. de meter voor 26 scheuten, waarop de beste wevers 7 tot 8 meters daags kunnen weven, daarbij het verlet np hun onder getouw konden zij in zulke voor waarden hun menschelijk dagloon niet verdie nen, waarop ze'samen't akkoord kwamen om eene onderhandeling met den patroon of onder meester aan te knoopen, Ver -,v igchn cn onver- eenigden gingen beurtelings endorhandeieo, maar konden tot geene ov- ieeakonist geraken om meer loon of ander voorwaarden te bekomen. Van daar de tusschenkcmst van d werklie den syndikateD, die" dagelijks Vrrgeefsche moeite inspanden, en vergaderingen belegden om de wevers in 't algemeen bijeen te krijgen, om de DOg niet op hoogte zijnde, te wijzen op het gevaar dat hun bedreigde zijnde de vree- selijke hongerkrampe. Eindelijk verledene week, vrijdag 5 maart, hadden ze besloten voor goed een einde te stellen aan dien toestand en zijn eenige werklie den er van door getrokken, meenende de wevers in 't algemeen te overtuigen door hunne han delwijze, en zoodoende tot eene beter brood winning te komen maar ongelukkiglijk dat de werklieden in 't algemeen niet t' akkoord waren, zijn 5 of 6 slachtoffers gevallen, langs den kant der socialisten, en van daar die slechte inge lichte vertelsels, die dwaze redevoeringen tegen over hunne nog aan 't werk gebleven makkers. Nadere bijzondere inlichtingen Op een schrijven der socialisten hebben wij bestatigd dat de staking met algemeene stem men den donderdag avond, zijnde den 4 maart, was aangenomen, maar volgens genomen inlich tingen waren nog de helft der wevers van de Fabriek Demalander in de stemming dus be staat de algemeene goedkeuring der staking niet. Ook heeft de bode onzer vakvereeniging bij verscheidene leden klagten ontvangen, wegens onderkruiperij van een iid onzer vakvereeni ging, dat volgens ons dunkens zijn volle recht en zijn plicht heeft gekweten gezien de ver warde omstandigheden in de wijze de werksta king was gestemd. Dus wij hopen dat al onze Leden het als een ware plicht zullen beoordec len zich niet verkeerd te laten inlichten, of leugenachtig beschuldigingen te laten inprenten: En om de leden te oordeelen en te overtuigen zullen we zoo kort mogelijk een algemeene vergadering houden, waar op iedereen onzer leden zich zal weten te verdedigen. Vrienden leden onzer vakvereeniging, leest wekelijks onze bladen en ge zult daarin onze beweging en onze werkingen stipt kunnen navolgen om alle verkeerde inlichtingen te vermijden. Namens het bestuur der vrije Christene Democratische gemengde Vakvere- eenigingen van Ronse. Wanneer men tegenwoordig bier in Ronse den Zondag op staminet gaat om een glas bier te drinken gebeurt het nog al dikwijls dat men den dienst doet van afluisteren alhoewel gij er somtijds niet aan denkt. Zoo ook was het Zondag verleden met mij het geval. Ik was de afluister van twee antisocialisten, welke de ver gadering van Zondag 28 Februari tegen elkan der uiteenzetten, daarom wil ik de bijzonderste punten van dit gesprek aan onze lezers kenbaar maken om buu eec-s te laten zien dat op deze vergadering al hunne voorgaande gezegdens tegengesproken werden, door hen zelf die ze vroeger verdedigden. Het gesprek begon als volgt Bonjour Jan. Bonjour Pier. Jan. Hoe is het, Pier hebt gij de gazet gelezen de verledene week Pier. Wel neen, Jan, want ik zelf ben niet geleerd. Jan. 't Is droevig 1 want het gebeurt nog al veel onder het werkvolk ongeleerde menschen aantetrtfis-.j, daarom ik sal het u zelf zeggen want het heeft er nog al scheef gezeten met de legerkwestie. Pier. ja I Met wie dat 1 Zeker weder tusschen katholieken en socialisten. Jan. Wel neen, tusschen de katholieken zelf tusschen Woeste en minister Hellebaut. Pier. 't Gebeurt tegenwoordig nog al dik wijls iets tusschen de katholieken, want ziet eens wat er over 8 dagen gebeurde in den tap. Jan. Ik heb er iets van gehoord, maar weet de waarheid er niet van, aangezien het mij onmogelijk is geweest de vergadering bij te wonen daarom vertelt mij dat eens Pier. Wel Jan, aan de dagorde stond afscheuring van den christen volksbond, aange zien de bond de vereeniging niet vrij liet van werken naar goeddunken, ook was er opinie onder het bestuur van den volksbond en de vereeniging door het verschijnen van die nieuwe gazet, en het samenstellen van het gemengd komiteit. De vergadering werd geopend door ei-ne stemming cm te beslissen of het bestuur van den volksbond de vergadering mocht bij wonen of te niet, de meerderheid was neen, waardoor zij niet toegelaten werden en zij druipneuzend mochten aftrekken, al zeggende alle duistere punten bekend te makea de ver gadering werd voortgezet maar thans werd kenbaar gemaakt, hoe de groote mannen daar hunne bevelen gaven, vooreerst over de bewe ging in de filature, het antwoord der grooten was zij moeten werken, iets dat gebeurt is men sprak dan nog over andere bewegingen en altijd het zelfde hebt gij kommande van dien of dienen heer, wij keuren dat goed of dat af en zoo giug dat daar en wij die dachten dat alles juist ging, wat denkt u daaraf Jan Jan. Pier, ik moet het recht uit zeggen 't en is niet juist, want wat verstand heeft een rijke burger van eene vakvereeniging ook zal een rijken niet meédoen met het werkvolk, want daardoor verliest hij zijn belang van uit buiting op ons werkslaven. Maar wat ook niet juist en is dat is dat die mannen, welke nu alles kenbaar maken, dit reeds van over lang moesten gedaan hebben, dan konden de leden zich van overlang van den volksbond afscheuren, want dan hadden er zoovele twisten en opinies niet bestaan onder het volk en ook hadden de bazen zulk geen vrij spel gehad om dwang en andere misbruiken te plegen. Pier. Ik heb alles wel overdacht en ik denk er van onder te trekken want reeds lang genoeg hebben zij ons gebonden gehouden in het voordeel van den patroon. Nu zij hebben de afscheuring gestemd maar het is mij eender ik en vereenig mij nergens meer. Jan. Indien het al waar is dat gij daar zegf, ik ga er ook uit. Pier. Ook sprak de sekretaris van Pastor Daens, dat hij ook vervolgd geweest was, juist gelijk hij nu. Jan. Pastor Daens heeft veel geleden, dat is waar, maar gij zegt van u niet meer te ver eenigen, dat is dom voor u, want alhoewel ik uit den tap vertrek vereenig ik mij toch weder, maar ik zal wel beter weten bij wie. 32 MENGELWERK EEN VERHAAL uit (len tijd der Opkomst der Christene Democraten in Vlaanderen. Gij zoudt bijgevolg de menschen in eene zalige onwetend heid willen houden meende Wouters. a Al dc menschen niet, antwoordde de burgemeester. Doch er zijn veel menschen wiens hoofd niet sterk genoeg is om tegen geleerdheid te kunnen. Zoodra zij iets weten worden zij verwaand, hoogmoedigzij achten zich wijzer dan hun pastoor of hun burgemeester. Al? ze daarbij nog door politieke gelukzoekers wijs gemaakt worden dat zij armer zijn dan zij het verdienen, dat zij ook recht hebben aan de genuchten dezer wereld, wat moet er dan toch om de liefde Gods daarvan komen De pastoor en Van Boschvoorde bekrachtigden nog de woor den van den burgemeester. Niemand zou weldra nog willen werken hebbenals elkeen geleerd was en zich met politiek begon te bemoeien zouden de heeren zelve't alaam moeten in de hand nemenzoo eene maatschappij was onmogelijk. En al de dwaze rijmloozc argumenten, vele zoo onnoozel dat men ze als verzinsels zou aanzien moesten wij ze hier aanhalen, tegen de opkomende demokratie uitgevonden, werden opgedischt, doch men kon Wouters niet overtuigen. Onwetendheid, ziedaar de groote kwaal, sprak hij beslist. 't Is dank aan de onwettya van ons volk dat men maar al te dikwijls zijn belangen JRost. Een goed onderwjr Vmet wil en karakter is de beste kontrool, is de bestd££'i.::^^HAf 's lands zaken. Kende ons vo 1 &0gl^^^KHeigcn rechten en belangen, de bestuurders zouden bcoË^^^^Hfcn. a Gij zult toch niiAj. dat ons tegenwoordig katholiek bestuur niet opperbest regj/ï meenden de dry bondgenoten. Ah sa, onderpastoor ge gd&t wat ver. Verre van mij 't gedacht het katholiek gouvernement te verachten, meende Wouters die zich allengskens warm maakte. Doch waren wij werklieden of kleine boeren, we zouden 't mis schien zoo onvoorwaardelijk niet goedkeuren Maar waarvan hebben ze zich te beklagen? Leven zij in Belgie niet goed? Laat'ons niet vergeten dat Paus Leo XIII zelve het zoo niet denkt, antwoordde Wouters. Er is ellende, onverdiende ellende en zeer veel onverdiende ellende in Vlaanderen stoffe lijke en zedelijke. Laat ons niet overdrijven, meende de burgemeester. Wie sterft er hier van hoDger Voor eenige centiemen krijgen de menschen een gansche emmer melk bij de boeren pataten doen ze op in hun tuin, en ze hebben allicht geld genoeg om brood te koopen Wat vragen de menschen meer Ea wat behoeven ze meer, voegde de Pas'oor er bij en hij deed naar van Boschvoorde teeken de keel van de vierde en laatste zuster te openen. De burgemeester drinkt zijn glas uit. Hij is waarachtig lekker, pastoor, n Hij is fijn, extra fijn, voegde Van Boschvoorde er bij en na het kurk der laatste fltsch afgeliokktn te hebben, rook hij er eens aan, snoof met wellust den aangenamen geur, en knikte beteekenisvol met 't hoofd. De glazen werden nogmaals vol geschonken ea bijna on middellijk daarna half geledigd. Wat behoeven zij meer, wat behoeven zij meer, herhaalde Wouters met zekere treurigheid in de stem. Het griefde hem dat zij daar allen die 't zoo schoon hadden in 't leven, het karig en ellendig leven hunner arme medemenschen als voldoende voor dezen aanzagen. Christelijke liefde was dat dan maar een woord I Wel ja, M. de pastoor spreekt waarheid, voegde de burge meester er bij. Die menschen zijn daaraan gev/oon ze zijn zoo opgebi acht. a En daarom zouden zij arm en ellendig moeten blijven Neen, neen, zoo kan en zoo mag het een mensch en vooral een christen meusch niet verstaan. De mensch heeft recht op meer. In dezen tijd van ongehoorden rijkdom en wecrgaloozen wel stand, mag hij beweren zijn deel te hebben in 't geen de wereld biedt aan gemak, aan genot. Het leven onzer werklieden zonder geleerdheid of geestesontwikkeling, gevoed met grove smake- looze spijzen, gehuisd in lage kleine huizen, dikwijls nog zoo onrein zoo vuil tengevolge van alle gebrek aan opvoeding bij de vrouw, dat leven is geen leven het redeiijk schepsel Gods waardig. Zeg mij niet dat de menschen niet beters vragen, dat zij tevreden zijn. Die tevredenheid zelve is de grootste veroordeeling ODzer maatschappij. Zij bewijst de diepe onwetendheid, het zede lijk verval waarin men onze buitenlieden gedompeld heeft gehouden. Een mensch mag met zulk lot niet tevreden zijn I a Maar, vriend Wouters, ge gaat toch de revolutie niet aan prediken, lachte van Boschvoorde. Verre van mij zulk gedacht, hernam Wouters met vuur dcch 'k zou het op mijn geweten niet durven nem;a, zulken toe stand goed te keuren en te willen behouden. Dus ge zoudt ons willen op ons geweten verplichten hsr- •ormers te worden der maatschappij, lachte Van Boschvoorde ogmaals, doch zijn lach verried cenigen spijt.

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Het Recht | 1909 | | pagina 2