Partij-Hergaderingen
SWEVEGHEM
Waereghem
Onderstand aan de werkaloozen
in Engeland
Vrije Christen Demokratische Federatie
VAKBONDEN VAN BELGIE
Nood
Meeting te St Genois
Pier. Ja bij de socialisten zeker wij heb
ben gezien hoe het daar was, 't en is nog zoo
lang niet geleden
Jan. Ja maar, Pier, en de demokraten dan,
welke op de markt 2ijn Strijden deze niet
goed daar zijn geene groote mannen die daar
iets in te zien hebken en zij doen hun best om
te strijdendaarom denk ik van daar in te
gaan, wat zoudt gij zeggen, Vriend
Het woord werd tot mij gericht.
Vervolg toekomende week.
De Luistervink.
De meeting van Zondag laatst is opperbest
gelukt en zeer veel volk. Vriend Buysschaert
van Kortiijk, nam eerst het woord en zette
bijzonderlijk het nut en de noodzakelijkheid van
de vakvereeniging uit ecD, daarna kwam de
vriend Moeyaert van Brugge, aan 't woord
welke gedurende meer dag één uur aan 't woord
bleef, hij verdedigde, met even veel kracht de
vakvereeniging als de vorige spreker, hij deed
ook bijzonderlijk 't nutïuitschijnen en de macht
welke de kiezing in handen geeft van de werk
lieden, boeren en burgers, die er doorgaans
zeer weinig op denken daarvan gebruik te
maken. Hij bracht ook vele grieven aan het
daglicht welke xuet veel aandacht aanhoord
werden door de toehoorders. Beide sprekers
werden meermaals daverend toegejuicht, alsook
den brief van H. Plancquaert welke op dezelfde
uur eene meeting moest geven te Waereghem.
Het algemeen verlangen van het volk van
Sweveghcm is ook om binnen koit beide spre
kers met den hoofdman Plancquaert wederom
te hooren in een nieuwe meeting te Sweveghem.
Na de meeting is de propagandakring bijeen
gekomen in hun lokaal, waar wij met blijdschap
bestatigden dat de bond verdubbeld is in leden
tal. Veel nieuwe inschrijvingen werden reeds
gedaan van in de meeting ook werd eene
vakvereeniging gesticht, waarvan de mannen
ons beloofd hebben van binnen 14 dagen elk
met 2 a 3 nieuwe leden binnen te komen.
Bravo Sweveghemnaren, alzoo moet gij
werken, eene sterke vakvereeniging moeten wij
hier hebben, welke den toestand van ons ver
latene werkvolk gedurig onderzoekt, nevens
eenen sterken christen demokratischen bond.
Tegen Mei aanstaande moet Sweveghem trach
ten aan 't hoofd te staan van ons arrondisse
ment, daar er waarschijnlijk eene groote feest
zal ingericht worden te Sweveghem op eersten
Zondag van Mei aanstaande. Dus, mannen, de
handen uit de mouwen en allen eendrachtig aan
't werk. Balthazar.
Verleden Zondag gaven wij meeting te Wae
reghem. Voor de eerste maal dat wij daar
spraken mag de meeting als wel gelukt aanzien
worden. We hebben reeds verschillende goede
vrienden op Waereghem. Het stichten van een
bond is verzekerd reeds een twaalftal werk
lieden en burgers hebben ons hunne toetreding
toegestaan.
Vooruit, vlaamsche jongens, vooruit I Er valt
veel te doen voor ons volk en met goeden wil
en eenige kloeke mannen vermag men veel.
H. P.
De Kamer der Gemeenten heeft verleden
woensdag, te Londen, in eene zitting die ge
duurd heeft tot 8 IJ4 ure 's avonds, de kwestie
van den onderstand aan de werkeloozen behan
deld. M. Keir-Hardy en andere, hebben stout
moedig het gouvernement aangevallen en het
verweten dat het veel geld verbrast, in onder
nemingen voor vliegtoestellen, enz. Wij willen
meer hebben da 1 beloften, wij willen daden,
heeft hij gezegd.
M. Lloyd George, minister van nijverheid
en arbeid, heeft doen uitschijnen dat zijn ont-
we-p maar eene tijdelijke remedie is. Eindelijk
is het krediet van 2,5oo,ooo fr. voor onderstand
aan de onvrijwillige werkeloozen met i5g
stemmen tegen 70 gestemd.
Wanneer zal men in Belgie hetzelfde doen
Argus.
VAN
ALGEMEENE VERGADERING VOOR
'T COMITEIT, op Zondag 21 Maart, ter
hoofdlobale in het Hötel de Russie aan de
Zuidstatie te Gent, om 1 1/2 ure stipt.
Dagorde
Aansluiting en overwicht van 't Reglement.
Wij verhepen stell'g de afgeveerdigden van
veie nieuwe Vakvereenigingen te zien en hunne
aansluiting te hooren vragen.
Mannen, allen op post.
Het Bestuur.
SWEVEGHEM
Ik twijfel er niet aan dat uwe Vakvereeniging
goed vooruitgaat gelijk gij beloofd hebt, en dat
gij mij op den gevraagden tijd zult inlichten
eenige weken goed en dapper gewerkt en gij
staat wortel vast.
Gér. Buysschaert.
De nood sloop binnen in de werker!
familie.
Hertelooze katholieke heer en
kwamen uit Kortrijk naar een onzer
buitendorpen eene fabriek bouwen in
de hoop zco gauw mogelijk hunnen
droom van spoedig schatrijk worden
verwezentlijkt te zien.
Zij betalen aan de menschen van
Tiegem en omliggende echte spotloo-
nen, hongerloonen, 18 20 fr. per
veertien dagen kunnen de beste wevers
verdienen
Meer dan twee jaar reeds werkten die
menschen voor zoo een loon voor die
bittere almoes die een ontwikkelde, een
bewuste werkmensch geen enkele week
zou willen aanveer 'en, zou doen wal
gen. Eindelijk ook liep de maat over.
Eene werkstaking brak los. Een zestig
tal werklieden van de omtrent honderd
die in die fabriek werkten verlieten het
werkhuis. Wij, als vrije volkspartij,
gingen onze broeders inden arbeid gaan
bezoeken. Wij hoorden hunne klachten
en spraken hun moed in. Bij deze ge
legenheid toonden wij hun aan de
noodzakelijkheid der vereeniging. Wij
beloofden hen het mogelijk te doen ter
ondersteuning, opdat zij den strijd
zouden kunnen volhouden hebben tot
dat men zou verplicht geweest zijn toe
te geven
Deze, ziende dat het volk eendrach
tig was, begon een plan Op een voor
middag zagen de menschen dien heer
het omliggende atloopen als een jacht
hond. Hij ging van begoeden burger
tot begoeden burger. Hij ging bij sche
penen en gemeenteraadsleden. Hij ging
bij armmeesters en bij pastoor. En
's namiddags kregen een groot deel der
werklieden waar M. de pastoor meende
invloed op te bezitten een bezoek van
deze met verzoek hun werk te herne
men kregen een groot deel werkmen-
schen het bezoek van den eigenaar met
gebod terug naar de fabriek te keeren of
wel te zullen moeten verhuizen kregen
ook behoeftige lieden den raad van het
armbestuur te gaan werken ofwel onder
stand kon achterwege blijven.
Wie is nog getuige geweest van zulke
schande
Daardoor werd door een groot deel
der stakers het werk hernomen aan de
oude prijzen en bleven er nog slechts
een twintigtal over. Natuurlijk waren
alle onderhandelingen tot verhooging
nu on mogelijk geworden. Dank aan dc
medehulp der begocde burgerij, der
armmeesters en van den pastoor dolven
de werklieden het onderspit en kregen
de twintig volherders in den strijd hun
werkboekje terug.
Op voorstel van M. Plancquaert
werd besloten een voorschot te doen
uit de kas van ons steunfonds voor den
kiesstrijd om, voor zooveel het mogelijk
was, die slachtoffers in den strijd om het
leven eene helpende hand toe te steken.
Aan die twintig menschen werd al de
dagen der verledene week een frank per
dag ter hand gesteld, maakt de somme
vaqJhonderd en twintig franken. Een
klafcgheid voor elk wel is waar, nogal
iot voor ons. Naderhand werd
een beroep te doen op het ge-
elk die den strijd om het
|urt van onze vrije volks-
werkende men scheid, ten
Tn de maat van zijn vermogen
Te dragen tot het dekken dezer
en ons in de mogelijkheid te
stePm verders de werkeloozen nog te
ondersteunen.
Partijgenooten, gelijk van welk arron
dissement, gelijk van welke stad of
dorp, keurt gij ons handelend optreden
ter steuning goed, van de menschen die
waren in hun eersten strijd voor hun
recht op loon voor hun werk Ja, niet
waar
Wenscht gij uwe partij in 't arrondis
sement Kortrijk den beslisten grooten
strijd voor leven en bloei en grootheid
met voldoende kracht te zien door
voeren Wij twijfelen er niet aan 1
Welaan dan, laat dan zien dat er
broederlijkheid en onderlinge liefde
heerschtdie zooveel kan teweeg
brengen op elk gebied.
Wij richten ons ook tot onze vakver
eenigingen. De wevers van Tiegem
stonden daar machteloos, onvereenigd
in dat verachterd vlaamsch gewest.
Deze ondervinding zal hun tot les
dienen om het besluit dat zij reeds ge
nomen hebben van zich te vereenigen
ten uitvoer te brengen. Reikt hun eene
hand tot steun de eerste broederhand.
Gij ook werklieden van de steden die
vereenigdzijt, de fabriekanten ontvluch
ten omdat zij op u niet alles meer ver
mogen, zij gaan hunne prooi gaan
zoeken op de buitendorpen tot nadeel
van u en van uwe werkbroeders van te
lande.
Bij het vernemen van hunne pogin
gen om het hoofd te bieden aan die
schuimers van het werkmanszweet moet
uw werkmansherte hun toejuichen,
zoude hij ook bereid moeten zijn u eene
opoffering te getroosten om uwe mede
leden uit de werkersfamilie eenigen
steun te bieden.
Wij rekenen dus ook iets van u.
R. Vanderschelden.
ontvangen
Vanderschelden, te Deerlijk.
GENT
Ik had niet gedacht dat er op 21 Maart eene
belangrijke vergadering was te Kortrijk.
De vergadering is dus uitgesteld tot tweede
Paaschdag.
Wij hebben reeds veel bijtredingen bekomen.
Elkeen zal verwittigd worden. H. P.
Propagandakring van Kortrijk
Op MAANDAG niest, 15 dezer, cm 6 ure
stipt 's avonds, zeer belangrijke bijeenkomst
voor de drie verschiliige afdeelingen, ter herbeig
bij vriend Albert. De leden werden duidelijker
verwittigd door den bode, en niemand mag
ontbrer.._, ^m een blijk van genegenheid te
geven aan den hoofdman Plancquaert, die zal
aanwezig zijn.
Arrondissementsbond van Kortrijk.
Op Zondag 24 Maart, om 9 1/2 ure, zeer
bijzondere maandvergadering ten hoofdlokale
Prins Boudewijn, Markt te Kortrijk.
Dagorde Regeling van het maandblad.
Ook uiterst belangrijke beslissingen zijn te
nemen, voor artikels, propaganda, meetings,
enz., en al de afgeveerdigden worden stellig
verwacht.
Deerlijk
Op zondag 21 maart, om 5 1/2 ure namid
dag, vergadering van den propagandakring in
't Katje, bij Gentiel Ovaere.
Alle man wordt op post verwacht.
Het Bestuur.
Degenen, die begeeren lid te worden van de
Vrije Vakvereeniging, mogen zich wenden tot
R. Vanderschelden, eiken Zondag morgend Da
de mis van 7 1/2 u., in 't lokaal der democraten.
Z03STIDA.a- SI MAART
Sprekers Adv. H. Plancquaert en andere,
over het Programma der Christene Demo
craten en de Vakvereeniging.
OOTEGHEM
Op heden Zondag, 14 Maart, om 4 ure na
middag, vergadering van den bond bij Angelus
Callewaert. Het Bestuur.
M EEN E N
Groote propagandavergadering, op Zondag
14 Maart, om 9 ure 's morgens, bij Alfons
Favoreel, In de Trombone, 22, Schansstraat,
(Barakken).
Vergeet de meeting in de Coöperatief te
Wevelghem niet. We hopen ook goed nieuws
te ontvangen nopens uwen bond. H. P.
Jonge Wacht van Brugge
Alle Zaterdagen, van 9 tot 10 ure, vergade
ring der Jonge Wacht.
Iedere Maandag om 8 ure, sprekersbond.
Alle Zondagen van 11 i;2 tot 12 i{2 ure
's middags, openbare volksbibliotheek in het
Volkshuis, Garenmarkt.
ei sieumon
Al wie 1 frank opzendt aan R. Vander
schelden te Deerlijk wordt aanzien als geabon
neerde op ons kiesstrijdblad dat verschijnt met
April aanstaande.
De pastoor en de burgemeester bezagen elkander en wis
selden eenige oogslagen die hun verwondering te kennen gaven
over de gevoelens van mijnheer Wouters.
Ik spreek van mij alleen andere menschen kunnen
andere gevoelens en een andere overtuiging hebben als de mijne,
vervolgde Wouters.Wat mij betreft ik aanzie den strijd op maat
schappelijk gebied als goed, als noodzakelijk. De tegenwoordige
toestand der maatschappij kan geen rechtschapen mensch be
vredigen. De hoogere standen hebben nooit vrijwillig aan de
zwakken toegegevengeen doortastende hervormingen zijn te
verwachten zoolang het volk niet wakker geschud wordt en op
zijn eigen eene macht vormt die invloed uitoefenen kan op
's lands bestuur.
Gij wilt dus den maatschappe ijken oorlog sprak de
burgemeester.
Geen groote woorden niet waar, er is hier kwestie noch
van revolutie ncch van oorlog. Er is kwestie van 't onbetwist
baar recht van het volk om zich binnen de palen der wet en met
alle middels in eene vrije maatschappij aan den burger ter hand
gesteld, zijn belangen te verdedigen en zijn eigen toestand te
verbeteren.
In een woord lijk of de demokraten het willen, meende
Van Boschvoorde.
Ik zie geen kwaad in hun werkingdie menschen maken
gebruik van hun recht. Waarom mogen zij geen maatschappelijke
en politieke hervormingen voorstaan en verdedigen van den
oogenblik dat die niet in stiijd zijn met het geloof?
Maar zij trekken de katholieke partij in twee antwoordde
de burgemeester.
Zij zijn ongehoorzaam aan hun geestelijke overheid?
voegde Van Bosch voorde er bij.
Wij zullen op de kwestie der bevoegdheid der wereldlijke
en geestelijke overheid niet terugkeeren,» antwoordde Wouters.
Mijns dunkens in die kwestie trekken wij priesters maar al te
dikwijls het laken te veel naar ony krant en ongelukkiglijk als
ik den tegenwoordigen toestand vlwH^BLatholieken godsdienst
in Europa beschouw, kan ik mijf Brag de overtuiging Diet
breDgen dat die neiging om ovJr_ vooral politieke
zaken te bemoeien en er dc te houden voor-
deelig is geweest aan de kerk.\
De burgemeester knikte ov jïg. Zoodanig kwamen
deze woorden overeen met zijn vy "^^giberale opvattiDg voor
de rol der geestelijken in de politiële* f
Vooral in de omstandighedenwij nu beleven zie ik in
de tusschenkomst van de geestelijken, ten voordeele der hoogere
standen en der behoudsgezinde katholieke partij een groot ge
vaar, een groot onrecht.
Een gevaar, een groot onrecht 't Zijn dus de priesters die
ongelijk hebben sprak de pastoor.
«We zullen een brief van verschooning schrijven naar de
Klok te Ninove, zegde Van Boschvoorde, met tot slot de
belofte van ons te beteren en in alles aan M. Sterkx of M. de
Smid Lambrecht te raadplegen.
Niet overdrijven, sprak Wouters, ik spreek ernstig en
't geen nu gebeurt is van grooter belaDg als ge meent. Het volk,
de werkman en de kleine boer, ziedaar de laatste hoop der kerk.
De antiklerikale burgerij is gansch voor de kerk verloren geloof
heeft zij niet meer en onder de burgerij die voor de katholieken
stemt zijn er velen bij wie het op gebied van geloof niet veel beter
is. Het volk alleen geeft nog aan de kerk de massa en van daar
gezag en invloed. Hoe hebben wij de burgerij verloren Wij
hebben partij gekozen voor de edellieden en de autokratie tegen
haar. De geestelijkheid van toen heeft de nieuwe zedelijke en
politieke behoeften die de vooruitgang der beschaving in de
burgersklas ontstaan niet begrepen cn misschien (de burger
meester in zijn eigen meende voorzeker) uit hoogmoed óm de
vriend te zijn van den toen nog almachtigen adel, miskend en
helpen tegenwerken.
Zij had gelijk, meende Van Boschvoorde.
Zeker, zegde de Pastoor.
Ze had ongelijk, sprak Wouters met klem.
Want du beweren de katholieken zelve de groote verdedigers
te zijn van de groote vrijheden vroeger door hen bekampt en be
vechten. Maar ondertusschen heeft de kerk zich een groot deel
der burgerij, in veel landen het grootste deel der burgerij vijan
dig gemaakt en staat zij voor eeuwig in de geschiedenis geboekt
als een groote struikelblok voor den vooruitgang.
Dat kan ons brave buitenmenschen weinig schelen, meende
de pastoor.
Dat heeft nogthans zijn belang en een groot belang.
Hewel nogmaals begaat de kerk dezelfde fout ze staat
nu aan de zijde der geldaristokratie tegen het volk. Zij zal
de maatschappelijke ontwikkeling misschien vertragen, ze
weerhouden kan ze niet de gansche geschiedenis is daar
om het te bewijzen. De lagere klassen der maascbappij zullen
opkomen, stijgen in macht en ook in kennis, in geleerdheid.
Blijven wij aan de zijde der hoogere standen onvermijdelijk
moet er een dag komen dat de lagere standen zich van ons ver
wijderen.
Als 't volk den godsdienst tegen hem gekant ziet als een
wapen voor zijn verdrukking of voor deze die zijn rechtmatigen
zucht naar vooruitgang en verbetering tegenwerken, moet het
van een groot deel ten minste voor de kerk verloren gaan. 't Geen
in de nijverheidscentrums gebeurt is er reeds een bewijs van.
Maar de geestelijkheid in Vlaanderen is tegen het volk
nietl Ze is enkel tegen de oproermakers I sprak Van Boseh-
voorde.
En de scheurmakers, voegde de burgemeester er bij.
Kunt gij dit aan een werkman die verstand heeft, doen
verstaan, zooveel te beter, voor u, sprak Wouters doch 'k twijfel
er aan. Daarenboven 't geen gedaan wordt tegen de democraten
is een onrecht cn een groot onrecht.
