CHRIST
TOLK
Inschrijvingsprijs voor Belgenland
De Vlaamsche Vrije Qhristene
Demokratie
Van alles wat
MILITAIRE STRAFFEN
16* laar N' 14
Zondag 4 April 1909
Voor God en Volk1
Een jaar fr. 3.oo. Negen is*:?.-.dan fr. 2-25
Zes maanden fr. 1.75 Drie maanden fr. 1.00
voor buiten het land de vrachtloon daarbij.
Alle eerste en derde MAANDAGEN der
maand, zetelt onze hoofdman H. Plancquaert
van 9 tot 11 uren in Prins Boudewijn, Groote
Markt, te Kortrijk. Kostelooze raadgleging
voor de leden onzer bonden en al wie door hen
gezonden wordt.
Gaat ernstig en vastberaden naar
haar einddoelde ontvoogding van den
arbeid tegenover het machtig kapitaal.
Eindelijk heeft zij de mannelijke toga
mogen aandoen.
Ondanks de laagste vervolging werd
zij immer grooter en sterker, bewust
en zeker als zij was van hare macht en
hare toekomst.
Er zijn nog alleen zeldzame lokale
weekblaadjes, die even als het serpent,
uit de fabel, hunne tanden voorts op
die rots vernietigen.
Het eene na het andere zijn hunne
strijdpaarden in de polemiek gesneu
veld.
Wij waren den godsdienst vijan
dig
Zoo schreeuwden zij, wel wetend dat
ze schandig logen, om de eenvoudigen
voort aan hun behoudsgezind voorrecht-
kraam te kunnen aanspannen.
Dit durven zij niet meer herhalen
het volk neemt overal het tegendeel
waar, derhalve zouden zij zich zelve
Hoofdopsteller
Men schrijft in ten bureele van dit blad enfbij alie postmeesters en brievendxagers
Alles moet vrachtvrij gestuurd worden naar het bureel van het blad
GOUPUREUfei, BRUGGE
Alles voor Vlaanderen 1
Vlaanderen voor Christus1
A AN KON DIGIN GEN
lekendmakingen, per drukregel fr. 0.25
op de 4a bladzijde. i 0.4J
3e 0.55
Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak
waarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging.
lijks als een Damocles zweerd bestendig
boven het hoofd def graven Egmont en
Hoorn, toen onze voornaamste natio
nale helden
boer denkt dat hij overpacht is, dan
roept hij zijn landheer voor eene recht
bank, bestaande uit boeren en eigenaars
/Vet een toegevoegde rechter door den
Werden de Vlamingen niet door demC/aat. Deze beslissen hóéveel de e-ige-
koning van Vrankrijk gebanvloekt en Yiaar i|iag eischen als pacht en dit von-
geherbanvloekt, enkel om staatkundig*
redenen
Het is eene geschiedkundige wet
wanneer de sterkere, nog den zwakkere,
die dood of levendig in zijne handen
viel verslond, was hij behoudsgezind
en vervloekte hen die de slavernij wil
den invoeren, omdat de slavernij
vooruitgang kenmerkte op de bestaande
menscheneterij.
De Goddelijke Zaligmaker werd ge-
geeseld, verraden en gekruisigd, omdat
Hij, tegen de bestaande zeden in
de broederlijkheid predikte tusschen de
menschen in andere woorden, de
slavernij schandvlekte. ('t Vervolgt).
Turnhout. D.-J. Rulmonde.
Engeland komt een nieuw bewijs te
geven van edelmoedigheid jegens zijne
werklieden
Het engelsch staatsbestuur heeft een
wetsontwerp neergelegd dat een grooten
indruk heeft gemaakt in Europa. Al
de bladen van gelijk welke partij spre
ken er deze week van. Het Engelsch
staatsbestuur voert noch min noch meer
nis maakt wet.
Wahneer zullen onze vlaamsche boe
ren slim genoeg zijn om zulke wetten
te eischen
Verleden zondag was er vergadering
van (de liberalen te Mechelen. De afge
vaardigden der liberale associatien van
gansch het land brachten een wensch
uit ten voordeele der E. V. voor ge
meente en provintie, alsook voor alge
meen stemrecht.
In de algemeene vergadering werd
er eene schoone redevoering uitge
sproken door M. Masson, liberale volks
vertegenwoordiger voor Bergen.
M. Masson bekende de noodzakelijk
heid der vlaamsche taal. De Walen,
zei hij, zouden allen moeten vlaamsch
genoeg kennen om door een Vlaming j
verstaan te worden en de Vlamingen
gsnoeg fransch om door de Walen ver
staan te worden.
Wat de hooge geestelijkheid en de
Jesuieten vooral te samen met de rijke
standen van Vlaanderen ook doen, onze
taal zal zegepralen.
Een dag zal er komen dat het vlaam
sche volk zal inzien hoe het veracht
jj werd door eene bende rijke menschen
het minimum van dagloon in voor een hoogmoedig zijn om onze taal te
enrol/on on linn irtan \mib- TwrorntAn
aan verachting prijs geven
Immers, wie ging te Brussel, in gansch e reeks van nijverheden. jj Spreken en hun tigen volk verachten
1901, tot in het paleis der socialisten j Zekere nijverheden in Engeland doen - hlu zijn de Vlamingen nog dom en ver-
zelf de grondbeginselen van den gods 1 elkander eene hevige mededingingde s slaafd genoeg om voor zulke mannen
dienst verdedigen patroons halen hun schade in op het stemmen. Doch een dag zal ons VI.
Het was de heer Rafaël Simons, de
groote christen democraat, leerling van j
Priester Pottier.
Wie zette zich aan 't hoofd der Hol-
landsche christen demokraten en lei
den eersten steen voor de ideale her
boring der vroegere Nederlanden en
de stichting der Europeesche christene
demokratie
Het was de heer Visser, advokaat bij
het verbrekingshof van Holland, mede
opsteller van het Centrum den
rechterarm van den eerwaarden, diep-
betreurden Dr Schaapman, van zaliger
gedachtenis.
Wie zonden hunne bijtreding naar
het wederlandsch congres van Rotter
dam, en zijn met Belgie in Holland
reeds in bestendige briefwisseling om
de christene demokratische Interna
tionale te stichtenen het aanstaande
Wederlandsch Congres tusschen Belgie,
Holland, Oostenrijk-Hongarie, en De
nemarken te beleggen, misschien nog
in den loop van toekomende jaar
Het waren twee priesters uit Oosten
rijk-Hongarie, die even als priester
Daens en priester Fonteyne, door de
lokale geestelijke overheid zijn gestraft,
maar door Rome in hunne eer en waar
digheid zijn hersteld
Die vervolging echter moet ons niet
verwonderen, zij is fataal, noodlottig,
in alle eeuwen en alle tijden, wanneer
de coffre-forts hunne voorrechten en
privilegiën bedreigd zagen, vervielen
zij in ijlkoorts en sloegen wild in het
ronde, met al wat onder hun bereik
viel, bij voorkeur met den godsdienst.
Werd de banvloek niet opgesmukt
door de Belgische rijke franschgezin-
den, op Jacob van Artevelde, enkel
omdat hij met Engeland en tegen Fran
krijk wou aanspannen, ten einde aan
het volk brood te schenken, bij middel
der Engelsche wol
Onderging de groote, moedige volks
held Anneessens van Brussel niet het
zelfde droevig lot
Hing dergelijke banvloek niet insge-
masker op en dat is aan soldaten ver
boden.
Een sergent beval hen naar de ka
zerne terug te keeren zij gebaarden te
gehoorzamen, doch jong zijnde en ver
leid door het plezier keerden zij terug
om toch nog wat plezier te hebben
Is het dan toch ook zoo aantrekkelijk
in de kazerne En worden de arme
jongens daar toch op zulke vaderlijke
wijze bejegend 't Ongeluk wilde dat
zij denzelfden sergeant tegen kwamen
't bevel werd herhaald en een der jonge
soldaten, dronken zijnde spotte met den
sergeant. Zeker de tucht moet in 't leger
onderhouden worden dat betwist nie
mand.
In ons kollegie zijn ook wilde gasten,
doen ze opstand ze worden gestraft
doch welke straf past men hen toe
Eene straf in evenredigheid met het
misdrijf na rekening gehouden te heb
ben van hunne jonge jaren. Met drij
dagen sekester of opsluiting boet men
de zwaarste zonden uit tegen de disci
pline in een kollegie.
De Politie onzer steden moet ook
geëerbiedigd worden. Wie opstand doet
moet het natuurlijk uitboeten: daarvoor
krijgt ge veertien dagen of eene maand.
Daarvoor moogt ge reeds veel scheld
woorden naar een agent of een gen
darm zijnen kop gooien. Voor drij
maanden moogt gij ze eene goede ram
meling geven, en zijn ze niet geheel
dood, 't is zeiden dat de strai zes maan
den overtreft. Is het de eerste maal dat
de rechters u zienen kunt ge wat wee
moedig, mistroostig, berouwend kijken
ge krijgt nog allicht de voorwaarde en
wie daarbij twee tranen kan laten vallen
en belooft in 't toekomende wijzer te
zijn, krijgt nog allicht eene maand of
twee afslag daar bij.
Immers een mensch is toch altijd
een mensch, 't is te zeggen zwak, zoo
licht geneigd om wet of regel eens te
overtreden.
Is de mensch daarenboven nog jong,
en gebeurt de misstap ter gelegenheid
van kermis, karnaval of drinkpartij, wie
begrijpt er niet dat dan alles gewoonlijk
niet uit boosheid maar wel gewoonlijk
loon van hunne werklieden. Van daar j volk zijn oogen openen en onbarmhar
hongerloonen, 't is te zeggen loonen j tiglijk die standen wegvagen die zijn
van 2 en 3 fr. per dag. Minder loonen nationaliteit hebben willen worgen.
voor mannen zijn er nergens gekend in
Engeland. De Engelsche wetgever wil jj Voonüt komen
er nu en dan
daar een einde aan stellen. arükels Qver c Voomit
Er zullen komiteiten genoemd wor- de moeite van oyer
den, bestaande mt werklieden en werk- te ken m(jt democraten.
gevers, met toevoeging van een beambte, w/houden niet veel meer aan 't gezel-
benoem oor en aa„. t,or.„ schap van de mannen van de onafhan-
Dit komiteit zal vaststellen hoe hoog ...f
1^4. i kelijke zedeleer. Ze zijn treffelijk zoo
ten minste het loon zal moeten zijn. J ,..J L w
Een werkgever, die een minder loon zal I !anS genda™en bij staan, doch I r uit lichtzinnigheid, uit wildheid ge
betalen, zal 1°uitgesloten worden bij kweshe van zaken zooals politieke zaken faeurd maar wj het ,eger dat iets
alle ondernemingen van den Staat j v®n anders! Hart of gevoelens^schynt men
2° hij zal kunnen geslagen worden met s0Jd'a,isten en Hberakn gaJan ïIiegen.
boeten. Eerlijkheid is geen antiklerikale deugd.
U dood werken en nog geen vol- Jinte_.nde°
doende loon verdienen om ordentelijk l Wel lntegendeel-
te leven, daar wil de Engelschman niet
van weten en hij heeft gelijk. Heden is het kiezing te Mechelen.
Een enkele behoudsgezinde volks- 1902 hadden de katholieken
vertegenwoordiger sprak tegen het wets- 36,5oo stemmen, de liberalen 14,700
ontwerp; hij had niet den minsten bij- j de socialen 14.600.
- - In 1906 was er kartel; de katholieken
hadden 38,400 st. of 1900 meer en de
liberalen met de socialisten samen
3i,6oo of 23oo meer. Een afzonderlijke
kandidaat bekwam 800 stemmen
val. De patroons natuurlijk schreeuwen
dat men hen ruineert men lacht ze
vierkant uit. Gansch de engelsche natie
is voor 't wetsontwerp en keurt het
goed.
De Engelschen weten zeer wel dat
daar soms niet te hebben. De krijgswet
in veel gevallen is wreed, onbarmhartig,
barbaarsch.
Ware die jonge soldaat voor een
burgerlijke rechtbank verschenen om
't zelfde feit gepleegd te hebben jegens
een politieagent of een gendarm hij
kreeg acht of veertien dagen, meer niet
en waarlijk voor jonge kerels was de
zaak niet zwaar.
Wat kreeg hij van 't krijsgerecht
365
Een jaar korrektie, een jaar,
dagen Is dat niet schandelijk, is dat
niet wraakroepend! En wat is de korrek-
Het kartel van liberalen en socialisten tie Vraagt dat eens aan oude soldaten
hooger loon voor den werkman absoluut j had bijgevolg iets als 3,5oo st. te kort en ge zult vernemen hoe die arme jon-
1 ,tt nm ppt» vn Ir.QVPrtPO'pnTOnnrnicrpr tp. ont- rronc rloor michannpln worden I
de patroons niet zal ruineeren. Wat zal
't gevolg zijn van deze wet 1° Eenige
honderd duizende franken van werk
lieden zullen een beter bestaan hebben;
2° de patroons, hun werkvolk niet meer
kunnende uitbuiten, zullen feller wor
den, nieuwe verbeteringen uitvinden of
toepassen 3° of elkander wat min de
konkurrentie aandoen.
Veel bladen beweren dat 't geen
Engeland invoert gansch nieuw is. Dit
is onjuist. Zulke wet bestaat reeds in
zekere deelen van Australië en iets in
dien zin bestaat in Engeland zelve
reeds sedert jaren. Inderdaad, 't is ook
op die wijze dat in Ierland de pachten
geregeld worden. Een eigenaar kan in
Ierland van zijn pachters geen pacht
eischen zooals hij wilals de Iersche
om een volksvertegenwoordiger te ont
nemen aan de katholieken. H. P.
Indien ge een vriend hebt die mili
tarist is, die geestdriftig is voor alleman
soldaat, zend hem eens naar het krijgs-
gens daar mishandeld worden
En 't is onder zulk regiem dat ons
schoon bestuur nog duizende en dui-
zende jongens meer wil stellen.
I Ons leger moet nog vergrooten, nog
j meer duizende werkmanskinderen wil
I men doen optrekken
Begint eerst met uwe slechte krijgs-
gerecht, ge hebt veel kans hem te be- 1 wetten te veranderen. Die dagteekenen
R 1knnH.rifu on VlOnriPTVlP 1H TPTI
keeren indien hij eenig gevoelen heeft
't Is schandelijk welke strenge straf- j
fen daar nog uitgesproken worden voor
fouten, overtredingen, misdrijven van
geringen aard. 't Hart nijpt te samen
van smart als men aan een zitting van
't krijgsgerecht aanwezig is.
Verleden week verschenen twee jonge
soldaten voor 't gerecht. Zij hadden j
karnaval gevierd, zij liepen met een
van over honderde en honderde jaren,
die dagteekenen van tijden van bar-
baarschheid of minstens van halve be
schaving, oi ten minste weest rechtvaar
dig. Als officieren en onder-officieren
de slechte befaamde kwartieren onzer
steden in rep en roer zetten, worden
zij dan ook naar de korrektie gestuurd?
Neen, die strengheid is slechts voor
de arme dutsen. Men roept in tijde van
