Partij-Vergaderingen
Protestansche Seeten.
De Landman
GEEN BETER BOEKJE
Thielt
kiezing gedurig de kiezers toe denkt
op den godsdienst, op de kerk.
Nu dat het katholiek bestuur om denl
koning te behagen op nieuw het leger
wil vergrooten, roepen wij tot ouders en
vooral tot de moeders denkt op uwe
kinderen. H. P
Aan Het Geloof onler Vaderen van Z.
Em. James Gibbons, bewerkt door W. A. J.
Blaise, ontleenen we de volgende wetenswaar
dige bijzonderheden.
De Nederlandsche Hervormde kerk heeft
haar ontstaan te danken aan Calvijn. Deze
werd geboren in Picardië, in i5c9, en stierf
in 1564.
De Remontstrantsche Broederschap ontleent
haar oorpronkelijke leer aan Arminius van
Oudewater (geb. i568, gest. 1609). Hun naam
is afkomstig van de zoogenaamde Remon
strantie, een betoog-of verweerschrift, in 1610
aan de Staten van Holland en West-Friesland
ingediend door cenige Gereformeerde Predi
kanten, die reeds vroeger hunne bedenkingen
tegen de confessie en den catechismus derVadcr-
landsche Kerk hadden doen kennen
De Doopsgezinde Gemeenten, of die der
Menisten, hebbenn tot stamvader den Fries
Menno Simonsz (gest, 1559).
De Evangelische Broedergemeenten (Hern
hutters) stammen af van de oude broederkerk
in Bohemen en Moravië, voor welke kerk de
grondslagen gelegd waren in 1457. Zij is echter
twee eeuwen later, bijna geheel te niet gegaan.
Eenige van hare overgebleven leden zochten en
vonden eene schuilplaats op de goederen van
den Graaf van Zinzendorf in Saksen, bouwden
aldaar Iiernhut (hoede en wacht der heeren) en
stichten in 1727 eene Broedergemeente, welke
het begin en middelpunt eener vernieuwde
Broederkerk geworden is.
De Christelijke Gereformeerden hebben zich
in 1834 van de Nederlandsche Hervormde Kerk
afgescheiden. Hendrik de Cock teekende de
eerste akte van afscheiding, den r3 October
1834. In 1886 leidde het verzet van Dr Kuyper
en zijne aanhangers tegen de Synode, welke
aan alle ongeloof binnen den schoot der Neder
landsche Gereformeerde Kerk vrij spel liet, tot
scheuring en afscheiding van de zijde van de
Kuyperianen. die zich, na een tijd lang de
partij der doleantie geheeten te hebben, ver-
eenigden onder den naam van de N ederlandsch
Gereformeerde Kerken. Den 17 Juni 1892 heb
ben zich de doleerenden verbonden met de
Christelijk Gereformeerde kerk der afgeschei
denen van 1834 tot een nieuw kerkgenootschap
onder den naam de Gereformeerde Kerken in
Nederland.
De leer van Luther (geb. 1483, gest. 1549)
wordt gevolgd door de Lutheranen. Zij verdee
len zich in twee kerkgenootschappen, het
Evangelisch Luthersche en het Hersteld Evan
gelisch Luthersche. Dit laatste ontstond uit de
scheuring welke in 1791 in de Evangelisch
Luthersche gemeenschap te Amsterdam plaats
greep. Sinds eenige jaren werden door een
commissie middelen beraamd tot verbroedering
der beide genootschappen, maar de 708 Syno
dale vergadering van de Evangelisch Luther-
schen heeft in Juni 1887 de onderhandelingen
afgebroken.
Het Anglicaansch Kerkgenootschap of de
Episcopale Kerk heeft haar ontstaan te danken
aan Hendrik VIII, koning van Engeland. De
onmiddelijke oorzaak, waarom hij de gemeen-
schap met de katholieke kerk verbrak, was de
weigering van Paus Clemens VII om echtschei
ding toe te staan tusschen hem en zijn wettige
echtgenoote, Catharina van Arragon, welke
echtscheiding hij had aangevraagd om tot een
tweede huwelijk te kunnen overgaan met Anna
Boleyn. Hij scheidde zich zeiven en zijn konin
krijk van de geestelijke suprematie des Pausen,
om zijne scheiding van zijne deugdzame gema
lin te wettigen.
Het Jansenisme ontleent den naam aan Cor
nell's Jansenius, geboren te Akkooi i585, gestor
ven als Bisschop van Ypeien in i63S.
6ENT
ARRON DISSEMENTSBOND
Op tweeden Paaschdag, om 2 ure namid
dag, vergadering van den Arrondissementsbond.
Gewoon lokaal Hotel de Russie.
Ann onze vrienden van 't Bentsche
We rekenen voor 2® Paaschdag op eene goej«V
opkomst. Wij mogen hier niet wachten van den
strijd aan te gaan tot na de kiezing van Kort-
rijk. We moeten van nu af ons voorberaden.
Daarom is het noodig onzen arrondissenients-
bond stevig in te richten. We hebben reeds een
goed getal leden, 't Hangt van ons at het te
verdubbelen. H. P.
KORTRIJK
Eersten Maandag van April vergadering van
den bond om 7 ure 's avonds. H. Piancquaert
zal aanwezig zijn.
De vergad ring heeft plaats bij vriend Dékiré
op de Gentwijk. Het Bestuur.
ARRONDISSEMENTSBOND
Eersten Zendag van April, vergadering van
den arrondissementsbond. Er is veel werk op
de plank. Komt talrijk op.
Da vergadering heeft plaats in 't hoofdlokaal
Prins Boudewijn, Groote Markt te Kortrijk,
om 9 ure 's morgeus.
MEENEN
lieden zijn niet vrij men verbiedt hen vrij te
zijn, en als er één stoutmoedig genoeg is, zich
als vrije burger te gedragen, dan zal hij wel af
te rekenen hebben met een soort van tuchtraad,
die hem zal herinneren op een gegeven oogen-
blik, dat hij afstand moet doen van de uiting
zijner innigste gedachten, dus van zijn eerge
voelen en dat hij moet buigen of barsten.
En aan het hoofd van dit bestuur zetelt, als
voorzitter, de heer De Brabandere, dezelfde die
vóór eenige dagen, als tweede kandidaat burge
meester werd uitgeroepen door de knikkers van
den Thieltschen gemeenteraad, en die den heer
Vandevyvere als tweede sehepen zal vervangen,
al ware het maar om den heer Vandewalle van
kant te houden.
«- Fanatieker menschen als de heer Brabandere
treft men zelden aan. Ea aan die dit niet wist,
za\ zijne handelwijze, als voorzitter der Vrede,
pet genoegzaam bewijzen. Smid Naessens weet
van die kwetsende, dweepzuchtige doening te
spreken.
Smid Naessens was lid der Vredebij is
een zorgvuldig huisvader en mag onder de
irefielijkste inwoners der stad gerekend worden,
't is een voorbeeldige werkman en eenieder,
hij weze rijk of arm zal zich om zijne vriend
schap verheugen. Hij is verre van misdeeld te
Ifcjn, t:u waisa al de leden van de Thieltsche
gemeenteraad zoo begaafd als hij, dan zou men
luidop mogen verklaren, dat de stad door ver
standige menschen bestuurd wordt.
In de oogen echter der dompers heeft Smid
Naessens eene groote, on vergeef bare, onuit-
wischbare fout hij is een overtuigde ;emo-
kraat, zooals het eenen eerlijken en doorzienden
werkman betaamt hij leest den Thieltschen
Burger, hij houdt in eere, die helden, zooals
Pastoor Daens, De Backer, smid Lambrecht en
anderen, die voor het vlaamsche volk geleden,
en gestreden hebben en er voor gestorven zijn.
Zijne vrijheid wil hij niet verpanden en 't is
aan zijne voeten niet dat men de ketens en de
boeien der slavernij zal hechten.
Manhaftige lieden zooals hij worden in den
schoot der Vrede n niet geduld door den tucht
raad der maatschappij even als eer: booswicht,
moest Naessens gevonnisd worden, en dat von
nis moest luiden Verbanning 1
Om een lid uit de vrede te bannen worden de
twee derden der stemmen der aanwezige leden
gevergd.
Eene eerste vergadering werd dus bijgelegd
Groote vergadering van de maatschappij en leden weigerden N i?sser.s buiten te
Bemint Elkander inden Nieuwen Karpel, werpea 1 Daarbij bleef de zaak niet, want
24, Brugstraat,^ Meenen, op Zondag 4 April, Naessens moest er uit 1
om 5 ure namiddag. Eene tweede vergadering greep dus plaats,
Sprekers G. Buysschaert over de federatie en nogmaals wierd de vraag tot verbanning
verworpen 1
Doch het lot van Naessens was beslist.
In eene derde en laatste bijeenkomst zege
vierde nogmaals Naessens en met hem het
der vakbonden, H. Piancquaert over de ver-
eeniging.
Jonge Wacht van Brugge
Alle Zaterdagen, van 9 tot 10 ure, vergade
ring der Jonge Wacht.
Iedere Maandag om 8 ure, sprekersbond.
Alle Zondagen van 11 i[2 tot 12 i|2 ure
's middags, openbare volksbibliotheek in het
Volkshuis, Garenmarkt.
TIEGHEM
Waarde Heer Opsteller,
Zoudt gij 't volgende in uw blad niet willen
I opnemen De vreemde fabriekanten zijn hier
j niet tevreden met aan ons werkvolk kleine
j loonen, echte hongerloonen te geven. Ze den
ken zeker omdat eenige rijke heeren van het
dorp eenige aktien op hun fabriek hebben dat
ze alles mogen doen. Ook ze ger.eeren hen niet
en bekommeren zich om 't volk van Tieghem
als om d. n koning van Pruisen. Ze zetten hier
nu'nen geheelen hoop arme huizen onder water.
't Water der fabriek laat men maar loopen waar
het loopen wil en dat komt 't land overspoelen
van eenige arme menschen die daar omtrent
wonen.
Wat moeten die menschen doen
Arme duivels hebben op de gemeente niet
veel gezag 'nen armen duivel is altijd slecht
gekomen als hij iets te reklameeren heeft.
Daarom neem ik de vrijheid u te vragen dit
klein briefje in uw blad te willen zetten. Ze
zijn hier om duivels vervaard van het Recht jaren ter gelegenheid van een geding ingespan-
Vaderland ook en maatschappij laten hem
den landman alleen of houden hem buiten...
't Bestuur is hem vreemd en onverstaan
baar het handelt buiten en tegen hem.
Geleerdheid en onderwijs zijn hem vreemd
en leiden hem buiten eigen wezen.
Opvoeding en beleefdheid zijn hem vreemd,
voeden niet op, maar veranderen hem en doen
hem ontworden.
Hij is balling in zijn eigen huis verdrukt en
vernederd, en onbewuste bitterheid heft in
hem.
Vaderland blijft, buiten een algemeen gevoe
len, blijft de vijand 1 'l Vaderland dat is de wet
die hem bedwingt en verbod geeft dat is
't Gerecht dat hem, gelooft hij, ten onrechte
vervolgt en waartegen hij geen eigen verweer
heeft tenzij uit den vreemde dat is de
ontvanger die hem geld vraagt dat is de
Landswacht die hem bespiedt.
Hij staat of stond alleen bijna altijd, en
wroet al te dikwijls misnoegd cn wantrouwig,
verlaten I x
Drij geestelijke voordrachten.
Pastor Hugo Verriest.
voor de verspreiding der christen demo
cratische gedachten of het werkje
64 bladzijden beslaande, van Priester
Fonteyne.
Vraag het aan den drukker Camiel
Moeyaert, Coupurerei, Brugge.
Een exemplaar kost 10 centiemen.
recht van vrijman te wezen doch dan werden
de groote middelen gebruikt om de brave lieden
te misleiden de heer De Brabandere dreigde
met zijn ontslag, een onnoozelen wittelewaai liet
een heersch gebrul hooren, eene dagorde werd
voorgesteld met een dubbelzinnig karakter,
waaruit de aanwezigen niet wijs konden worden
en eindelijk vernam Smid Naessens, tot verba
zing van het meeste deel der aanwezingen, dat
hij uit de maatschappij De Vrede n gejaagd
was.
Verscheidene leden hebben ons verklaard,
dat het eene schande was, dat de misnoegdheid
en verontwaardiging groot waren en dat men
zich aan nieuws mocht verwachten, 't Is jam
mer dat Smid Naessens, de rechtzinnige werk
man, die meer als ooit het hoofd in de lucht
mag steken, tot den heer De Brabandere de
de volgende woorden niet gericht heeft
Mijnheer, hoe komt het, dat de leden van
de Vrede geen deel mogen maken hetzij van
Amicitia, hetzij van gelijk weike andere vrijzin
nige maatschappij
Hoe komt het, dat wij zelfs den Tieltschen
Burger niet mogen lezen en dat gij nogthans,
voorzitter der maatschappij De Vrede, uw
ontslag niet geeft noch als geneesheer, noch ais
eerelid, noch als bestuurlid der maatschappij
De liefdadige Werklieden, welke als liberaal
bekend staat, waarvan gij het eenigste katho
liek eerelid zijtEn welke gij vóór een drietal
omdat men daarin zoo vrij en vrank zijn ge
dacht mag en kan zeggen, 't Is toch altijd 'nen i
grooten troost als men zijn recht ten minste
mag verdedigen en dank aan uw blad is dat nu
aan eiken mensch mogelijk. Als 't niet betert
zullen we 't u schrijven en we hopen dat gij er
u dan eens zult mede gelasten om iets te schrij
nen tegen den Werkman zelf liberaal hebt
genaamd.
In welke schaal, mijnheer, hebt gij de logiek
aangeleerd
Dat hadde Naessens eens moeten vragen,
en wij verwedden den toekomenden schepen-
jas van den heer De Brabandere, tegen eene
ven. Ge kent gij dat immers nog beter dan wij pint ouden bruinen, dat de voorzitter van den
om deze die de menschen hun recht niet willen Vrede met zijn mond vol tanden zoude gestaan
eerbiedigen 't stof uit hun kazak te kloppen. hebben.
R. T.
Een staaltje van katholieke dwingelandij
In Thielt bestaat eene handboogmaatschappij
welke den naam draagt van a De Vrede
Waarom dat weten wij niet, en niemand zou
het ooit kunnen begrijpen, na hetgeen daar in
de laatste dagen is voorgevallen.
De werkende leden dier maatschappij zijn
doorgaans brave lieden, neringdoeners van
minzamen omgang, liefhebbers van vlaamsch
bier en vlaamsche leute en zij zouden zoowel
deelmaken van eene maatschappij met anti
klerikale strekking, als van eene, die van den
Tap afhangt.
Die menschen zijn daarvan lid geworden met
het doel, zich nu en dan eens te verzetten,
's zomers eenige namiddagen door te brengen
met zich te oefenenen in het handboogschieten,
en zij bekommeren zich in 't algemeen zeer
weinig om katholiek of liberaal. Als het kiezing
is voor gemeente of Kamers, stemmen ver
scheidene onder hen voor de tegenpartij.
Doch zij mogen dit over heg en over haag
niet gaan verkondigen, en aan de vier hoeken
der wereld niet gaan uitbazuinen. Want die
THIELTENAARS
De lastenbrieven gaan verschijnen 1
Leest en overweegt ze zorgvuldig j
Aan de Gazette van Thielt
De Gazette van Thielt, maakt een laweid,
en pocht van al de duivels, omdat de heeren
Emile Vandevyvere en Oct. De Brabandere
wederzijds, al de stemmen (buiten de hunne)
gehad hebben, als eerste en tweede kandidaat
voor 't burgermeesterschap.
Maar, Moeder Gazette vergeet te zeggen, en
te noemen, wien de andere heeren van de
gemeenteraad zijn, die hunne stemmen gehad
hebben
Of hebben beide heeren eenen blanc inge-
steken denkende misschien dat er, in gansch
de gemeenteraad niet meer eenen te vinden
was, weerdig en bekwaam genoeg om die
plaats te bekleeden
Of is het nogmaals, eigenliefde en hooveerdig-
heid I die een rol hebben gespeeld 1 En sedert
wanneer maakt hooveerdigheid geen deel meer
van de zeven hoofdzonden
Allons 1 Mijnheer Emile 1 als man van den
derden regel, wat meer ootmoedigheid en
nederigheid 1
DEERLIJK
Degenen die regelmatig eiken Zondag Het
Recht lezen hebben gezien dat wij reeds meer
maals hebben gehandeld over de loonen die hier
op Deerlijk worden betaald aan de fabriek
werkers. Herhaalde malen hebben wij gespro
ken over den toestand waarin de werkende
klasse in 't algemeen leeft ten gevolge der kleine
loonen en waartoe zij veroordeeld is nog langen
tijd voort te leven, vooral op de buitengemeen
ten zooals hier te Deerlijk, ten gevolge de
oneenigheid der werkmenschen daar zij de
vereeniging niet willen verstaan. Hier in Deer
lijk betalen onze fabriekanten 2 fr. per dag aan
de daghuurwerkers zooals scheerders, stukken
plooiërs en inpakkers enz.verwerijwerkers enz.
en in tijde van werkgebrek moeten die werk
lieden dan soms nog weken of maanden t'huis
blijven zonder werk en zonder inkomen. Ook
gebeurt het veelal dat zij, bij gebrek aan werk,
maar vier of vijf dagen per week mogen werken
ofwel geeoe volle dagen mogen maken, zoodat
zij in dergelijke gevallen in plaats van 12 fr. per
week soms zich mogen tevreden stellen met 6 a
8 fr. onderhoud daarmede een huishouden
soms van 6 of 8 of 10 personen. Heeren
fabriekanten van Deerlijk, probeert gij het eens.
Twee a drie jaren geleden bracht de heer
Demeuninck zijue fabriek van Kortrijk over
naar Deerlijk. In Kortrijk moest hij zijne werk
lieden drie frank per dag betalen, welnu, hier
te Deerlijk betaalt hij twee frank, volgens goede
inlichtingen zija er die nog geene twee frank
winnen, en een goe jaar geleden, toen bij'hem
het werk ontbrak moesten al zijne werklieden
t'huis blijven. Mijnheer had geld gewonnen in
tijde van goede neering en zijne werklieden een
dagloon betaald waarmede ze in armoede leefden
en van 't oogenblik dat het werk er niet meer in
overvloed was kon hij nog niet eenige maanden
die werkmenschen, door wiens werk hij duizen
den franken in zijn koffrefort had verzameld,
hun bestaan verzekeren Meer nog ten tegen-
woordigen dage is er veel werk voorhanden
de weverij, bijzonderlijk de meubelartikelen
gaat nu goed en tengevolge wilde nu Demeu-
ninck 2ijne werklieden verplichten overuren te
doen werken zonder daarvoor vergoeding te
betalen.
Immers, ia Deerlijk is het aloud gebruik met
den 25 Maart, kappellekens ommegang, niet
meer des avonds bij het licht te werken,ofwel in
geval van overvloed van werk de uren die men
i werkte na het aansteken der lichten afzonderlijk
te betalen. Welnu, hier wilde men de werk-
5 lieden verplichten voort te werken tot 8 uren
zonder daarvoor een centiem te betalen, zelfs
ging het zoover dat de werklieden, Vrijdag
j avond 26 Maart, toen zij met den avond de
fabriek wilden verlaten de poort gesloten
vonden en cr niet konden uitgeraken voor 8
uren I 's Anderendaags vroegen zij een onder
houd met den patroon waarop zij vroegen om
te werken aan dezelfde voorwaarden van andere
jaren, 't is te zeggen te werken van 's morgends
6 ure tot 's avonds, ofwel voor het avondwerk
3 betaald te zijn. Zulks wierd hen vlakaf gewei-
gerd, den patroon soauwde hun toe in 't fransch
dat zij er maar moesten vandoor trekken het
geen ook gedaan wierd.
Maandag nog geene toegeving. Dinsdag
gingen de werklieden zich nogmaals aanbieden
en vroegen o,25 fr. per uur vcor het ayond-
werk, 0,20 fr. werd hun toegestaan waarop zij
't werk hernamen. Welk gevolg valt daaruit te
trekken
Er valt daaruit te bestatigen dat de patroon
zich verplicht vond toe te geven, daar er over
vloed van werk is op dit oogenblik, en bij, door
den stilstand zijner fabriek, meer schade zou
geleden hebben dan zijne werklieden zelfs ver
mits hij op den duur, zoo zij goed eensgezind
bleven, toch zou moeten toegegeven hebben.
Doch, ware zulks voorgevallen op een oogen
blik dat het werk ontbrak of ten minste niet
dwong, hij zou zich koppig gehouden hebben
en de werklieden zouden dit reglement moeten
hebben aanveerden voor nu en voor later.
Immers, de heeren fabriekanten maken van
elke gelegenheid gebruik om van werkvolk zoo
veel werk mogelijk af te persen voor een zoo
klein mogelijk loon.
Waarom moeten de fabriekwerkers van Deer
lijk hetzelfde werk verrichten aan twee frank
per dag waarvoor men in Kortrijk drie frank of
nog meer betaalt
Verkoopen de fabriekanten van Deerlijk
hunne voortbrengselen in lagere prijzen dan
deze van Kortrijk Geenzins.
Waarom komen zij van Kortrijk hunne fabriek
te Deerlijk vestigen
Omdat zij denken hier vrij spel te hebben
tegenover de werklieden, vermits deze hier nog
gansch onvereenigd zijn en hoegenaamd op geen
steun mogen rekenen, terwijl in de stad de
werklieden meestal in een vakvereeniging zijn
aangesloten.
Kan deze toestand blijven duren
Neen, zulks is onmogelijk. Immers van langs
om meer stijgen de levensmiddelen in prijs. De
pachten blijven even hoog of verhoogen nog en
de werkmenschen winnen van langs om min.
Eenigen tijd kunnen de menschen in dien
toestand blijven voort leven, doch eens zal de
bol ten einde geloopen zijn en zullen de werk
menschen malkaar moeten verstaan willen zij
niet om zeggens van armoe vergaan. En in die
losbersting, in dien strijd die er zal ontstaan,
vroeg of laat, die werkstakingen die zullen
losbreken de eene na de andere, welke werklie
den zullen er het meest door getroffen worden
er het meest door te lijden hebben Deze die
tot dan toe nog de voorzienigheid niet zullen
gehad hebben zich aan te sluiten bij de vakver-
eenigingen.
Deze die bij een syndikaat zullen aangesloten
zijn zullen huunen trok hebben terwijl de ande
ren, door den honger gedwongen soms, hunne
werkbroeders zullen onderkruipen en het werk
hernemen en zoo de schuld zijn dat zij niet kun
nen verkrijgen voor hun arbeid hetgeen zij
noodig hebben om te leven.
