Verzoek aan da Briefwisselaars
Ronse
Audenaerde
Leupegem
Ronse
De Christen Democraat
JAN VLEMINX
Gedurig aan beginnen de menschen dat oude
slavenleven der fabriek, waarmede zij niet ge
noeg winnen om hun huisgezin te onderhouden
moede te worden, en om zeggens overal bestaat
er in de herten der werkmenschen eene neiging
om het mogelijk te doen om bun levenstoestand
te verbeteren, om een meer menschelijk leven
te veroveren. Ook onder de werklieden der
katoenweverij van de heer en Ovelacq, hier te
Deerlijk, bestaat er gisting voor een hooger
loon. Die menschen hebben groot gelijk dat zij
voor zulk vuil ongezond werk meer willen win
nen dan arme twee frank per dag, en waren zij
allen bij eene vakvereeniging aangesloten voor
aleer drie maanden verloopen zijn zouden zij
alreeds bekomen hebben hetgeen zij vragen.
Te veel plaats zouden wij in Het Recht moeten
innemen om deze zaak verders te bespreken,
doch toekomende week zulléö '"ij daarop terug
keeren. Wij hebben daar dingen over vernomen,
die eens dienen besproken te worden.
t Vervolgt),
Guust Klauwaert.
1. Niet wachten tot den Donderdag
voor het zenden hunner artikelen.
2. Klaar en duidelijk schrijven. Men
vergete niet dat de letterzetters hunne
oogen gansch hun leven noodig hebben.
3. Alleen schrijven op een kant van
't papier. De andere zijde wit laten,
a. u. b.
Op eersten Maart 1908 deed ik voor de eerste
maal een oproep aan de bevolking van 't arron
dissement Audenaerde
En nu 21 Maart 1909 hebben vele menige
vrienden onzen oproep beantwoord
Dus na één jaar, na één gansch jaar onver -
moeibaren iever door gansch onzen propaganda -
kring zijn wij er in gelukt ons streven ver
wezenlijkt te zien. Dat bewijst eens te meer
dat de aanhouder winten wie op de bres
springt voor waarheid en rechtveerdigheid,
vindt vroeg of laat steun bij 't volk, vooral
onder 't volk dat verdrukt en vernederd wordt
om zijn miskend recht.
Goddank, na lijden komt verblijden. En dat
hebben wij gezien, en waren er tegenwoordig
op de eerste bijeenkomst met onze vrienden
van Audenaerde Leupegem.
Waarlijk om over deze bijeenkomst of ver
gadering te schrijven, moet eerst een bedanking
geuit worden, aan de vrienden van Ronse, die
zich de moeite niet ontzagen dien uitstap te
wagen Bach I ne visscher werpt ook zijn
netten niet altijd om met één trek rijk te
worden n En ook een woord van dank aan de
opgekomene vrienden van Audenaerde en
Leupegem om hunne welwillende medehulp.
't Was 41/2 ure wanneer wij de broederlijke
hand drukten, en ons samen aan tafel zetteden
om onze gedachten uiteen te zetten
En na twee volle uren over de christene
volkspartij te hebben geredeneerd, kwamen wij
tot het besluit: Om van nu af samen te werken,
samen te strijden, samen middels te zoeken om
meer en meer de propaganda geldelijk te
steunen. Ook werd besloten den Zondag 4 April
eene bijeenkomst te hebben te Nukerke, waar
wij wederom meer volk en vrienden zullen
ontmoeten, en zoodoende er toe zullen komen
op iedere gemeente kennissen te maken, en te
geraken tot het stichten van een machtigen en
bloeienden sterken gewapenden arrondisse-
mentsbond.
Aan 't werk dus, beste vrienden, samen
werken is sterk werken, 't is toonen aan de
steeds nog ongewapenden, ongeorganieseerden,
onontwikkelden, dat wij macht en moed bezit
ten 't is tonnen dat we de broederhand geven
aan vreemdelingen,die denzelfden God kennen I
't Is toonen dat we allen ten strijde trekken
voor recht en brood I
Daarom, nu dat we zijn begonnen, laat ors
voort werken, laat ons door niets, noch door
vrees, noch door spot tegenhouden. Vooruit
nanr overwinning, vooruit naar de verheffing
onzer vrije, edele christene volkspartij.
C. H.
N. B. Wij hopen op eene heugelijke bij
eenkomst heden Zondag, om 4 uren, ter
gemeente Nukerke en wij rekenen dat alleman
zal op post wezen.
ELLENDIG EN LAAG
Vervolg
Laat ons nu eens zien wat het ellendig ge-
zeever van het lasterschrift waard is, waarvan
wij in ons vorig schrijven gesproken hebben.
Vooreerst wordt M. DaeDs daarin verweten
dat hij even als de andere volksvertegenwoor
digers zijne 4000 fr. trekt. Hierop zullen wij
antwoorden dat, indien er vele kamerheeren
zijn, die deze som inderdaad niet verdienen,
men ze aan M. Daens niet benijden moet
want wie past beter de zittingen der Kamer op
dan hij Zonder gegronde reden is hij daar
nooit afwezig. Wie neemt daar een werkzamer
deel aan al de besprekingen, bijzonderlijk
wanneer het kwesties geldt die ons volk aan
belangen Wie stelt daar meer vragen ten
voordeele van het werkvolk en in het bijzonder
der reizende werklieden en kleine bedienden
In een woord, welk volksvertegenwoordiger
vervult daar met zooveel iever en nauwgezet
heid de taak hem door zijne kiezers opgedragen?
Voorzeker geen enkele... En wilden wij nu
eens eene vergelijking maken met andere volks
vertegenwoordigers, zooals b. v. deze van ons
arrondissement, het verschil zou, dunkt ous,
nog al groot wezen. Dezen immers wonen maar
de zittingen bij als het hen past. en doen daar
bij zelden eens den mond open. En nogtans
zij weigeren ook hunne 4000 ballen niet, of
werpen ze ook niet te grabbelen.
Nu een 2de punthet naamloos lasterschrift
wil vervolgens Mr Daens doen doorgaan voor
een schatrijk man, vooreen kapitalist van eerste
klasse, en om dit te bewijzen rekent het uit
hoeveel hij wel wint met zijne gazetten, met
zijne drukkerij, boekhandel, enz.
Kan men nu iets schaamteloozer en onbe-
schofter uitdenken Die mannen hebben jaren
lang alles aangewend om Mr Daens en zijne
familie te ruinee'en en ten onderen te brengen
geene middelen waren daartoe te slecht, noch
vervolging, noch laster, noch broodroof, niets
werd tot dit doel gespaard noch verwaarloosd
en indien zij daar niet totaal in gelukt zijn,
indien zij er niet in geslaagd zijn Mr Daens
gansch op het strooi te brengen, dan is het
enkel omdat hij ondersteund werd door de ge
negenheid van het volk. En nu dat die mannen
in hun helsche plannen niet gansch gelukt zijn,
nu willen zij hem daar een grief van maken, nu
willen zij hem in a'oogen van 't volk doen door
gaan als een ikzuchtige rijkaard.
Maar dit alles is nog niets Niet alleen
willen zij hem doen doorgaan als een schatrijk
man, maar ook nog als een uitbuiter en ver
drukker van 't volk, door te beweren dat hij
zijne drukkersgasten te weinig betaalt. Laat
ons nu eens zien wat er daar van is In eene
gemeente rond Aalst was men aan het uitvoeren
der werken eener trambaan. De werklieden
vroegen 35 cent. per uur, doch de ondernemer
wilde slechts 3o cent. geven, M. Daens en
andere democraten, ondersteunden hardnekkig
de werklieden, ten einde het eerste cijfer te
bekomen doch dan kwamen de zoogezegde
katholieke democraten stokken in 't wiel steken
dooi het werk aan 3o cent. te aanvaarden. Om
hunne lage onderkruiperij en hun schandig
verraad eenigzins te verbloemen voor de oogeu
van het werkvolk, begonnen zij dan dien
schandigen veldtocht, waarvan wij zooeven
spraken.
En welke ernstige redens konden zij tegen
hem inbrengen Niets anders dan het volgen
de M. Daens betaalde zijne drukkersgasten
volgens den tarief van het drukkerssyndikaat
Aalst in de laatste weken hadden de leden
van dit syndikaat een opslag gevraagd van
5 jcenticmen per uur. M. Daens heeft dien
opslag gegeven even als de andere drukkers,
zonder dat zijne werklieden daarvoor hebben
moeten in werkstaking gaan, maar hij heeft het
ongeluk of beter het ongelijk gehad, den eersten
van wege het syndikaat niet verwittigd te zijn
geweest. Ziedaar alles 1
Zou men nu die vijf katholieke demokraten,
die dit lasterschrift onderteekend hebben,
zender er echter hunnen naam onder te zetten,
niet moeten decoreeren, voor de vernuftige
uitvinding die zij komen te doen Immers ieder
rechtzinnig mensch, meende dat M. Daens
alles wil ten voordeele van het volk en nu
komen die feniksen te ontdekken dat het juist
het tegenovergestelde is.
En zeggen dat het Volk van Ronse met
veel pretentie en zeer ernstig dit gemeen laster
schrift in zijne kolommen overdrukt. Wij willen
echter aan dit slavenblad hier eenige vraagskens
stellen
Waarbij komt het dat gij die zooveel belang
schijt te stellen in het lot der drukkersgasten
van Aalst, het zelve niet doen wanneer het
geldt de fabriekwerkers en werkslaven uwer
«ne stad
Vanneer er eene werkstaking uitbreekt of
loóngeschil ontstaat, nooit hebben wij u
zien uittekenen hoeveel de fabriekant in kwestie
per jaar wel wint, welke sommen en welke
intresten hij jaarlijks opstrijkt ten nadeele van
zijne werklieden, welk kadastraal inkomen hij
bezit. Daar nogtans ligt een uitgestrekt veld
voor u open. Maar wij weten dat gij dit wagen
zult, immers gij zijt de trouwe slaaf der rijken
en der uitbuiters, gij wordt door hen onder-
steud om het werkvolk onder den voet te
houden. Maar uwen neus gaan steken in zaken
die u niet aangaan, die gansch vreemd zijn aan
onze stad en hare bevolking, daarvoor zijt gij
goed. Even als het ongediert dat overal rond
fladdert om uit alle rotte overblijfsels zijn venijn
op te zuigen, zoo ook aast gij gedurig op alles
wat walgelijk en gemeen is.
Nu. om te sluiten moeten wij u geluk wen-
schen over het deftig gezelschap waarin gij u
bevindt. Daar, tusschen de lage en oneerlijke
politiekers van het Saucissenland, zijt gij vol
komen op uw plaats zulk gezelschap is ten
volle uwer weerdig. A. B.
Zangkring
Op Zondag 4 April, om 91/2 ure, algemeene
herhaling van onze wolksliederen. Wij hopen
dat elk lid een nieuwen zanger zal mede
brengen.
inschrijvingslijst
Ten voordeele van den Trompettersclub.
Rondgebaald na de vergadering te Audenaerde,
i,3o fr. Van Audenaerde naar Ronse, op den
trein, 0,20 fr. Te samen i,5o fr.
BERICHT
Het bestuur van de propagandaclub brengt
ter kennis dat er hier eene plaats van gazet-
verkooper openstaat, voor stad en omliggende.
Verdere inlichtingen te verkrijgen alle Donder
dagen van 7 tot 9 ure 's avonds en den Zondag
van 9 tot 11 ure 's voormiddags, in ons lokaal
bij Fr. Hantson, Groote Markt.
Het Bestuur.
Andere artikels uit Rbnse zijn verschoven tot
volgend nummer.
In den loop dezer week verschijnt het eerste
nummer van de Christen Democraat ons
kiesstrijdblad voor 1910 van 't arrondissement
Kortrijk, dat in al de gemeenten van 't arron
dissement kosteloos zal verspreid worden. Om
aan deze verspreiding mede te werken vragen
wij aan al onze partijgenooten, die het waarlijk
goed meenen met de christene volkspartij en
die soms een zondag voormiddag willen offeren
ten goede van hunne partij, zich zoohaast moge
lijk te komen aaDgeven in den arrondissements-
bond ofwel bij de afgevaardigden die hunne
gemeente in den arrondissementsbond vertegen
woordigen. R. V.
"-ir—r.
N. B. Al wie een frank op stuurt voor
't steunsfonds, 't zij van binnen als van buiten
het arrondissement, zal regelmatig het blad met
den post ontvangen.
Vanderschelden, te Deerlijk.
Voor de Werkstakers van Tieghem
Aan de werkstakers van Tieghem is uitgege
ven geweest de som van 120,00 fr. die is ver
schoten geweest door de kas van het steunsfonds
voor den kiesstrijd van 1910 in 't arrondisse
ment Kortrijk. Tot nu toe is binnen gekomen
de som van 7i,5i fr. Er blijft dus nog tekort
bestaan van 48,49 fr. Wij verhopen dat onze
vrienden van gelijk welk arrondissement hier
nogmaals het mogelijke zullen doen om de
kracht, die wij in den strijd om recht en loon
met de werklieden van Tieghem, verloren voor
den kiesstrijd en de propaganda onzer kristene
Volkspartij in 't arrondissement Kortrijk, ten
volle weder aan tè vullen.
De kiesstrijd zal met buitengewone hardnek
kigheid gevoerd worden door de vier partijen.
Van nu reeds wordt er gewerkt als ingewone
kiesstrijd eene maand voor de kiezing. Hoe
meer de kiesstrijd in woeling komt, hoe meer de
kieziDg nadert, hoe meer dat wij, democraten,
gevoelen welke buitengewone bijval wij be
komen in 't arrondissement. Van laDgzaan meer
zijn wij overtuigd dat, zoo wij den kiesstrijd
met de noodige kracht kunnen doordrijven, wij
een verrassenden schoonen uitslag zullen be
komen. 't Is dus in 't belang der kristene volks
partij in 't algemeen, in 't belang van 't vrij
demokratisch ideal, de partijgenooten van het
arrondissement Kortrijk in de mogelijkheid te
stellen den strijd krachtdadig door te drijven.
Aan wilskracht ontbreekt het hun niet.
R. Vanderschelden.
KORTRIJK
Men vraagt een goeden GAZETVERKOOPER
om wekelijks het Recht te verkoopen. Vast
salaris. Zich te wenden bij G. Buysschaert,
Gentsche Steenweg, 3o, Kortrijk, ofwel bij de
gekende leden van onzen Christen Dem. Bond.
BISSCHOP
De broeder van onzen wakkeren democraat
en propagandist Cyrille Huys, de eerw. heer
Gustaaf Huys, sedert 11 jaren missionnaris in
Congoland, is hulpbisschop benoemd van Mon
seigneur Roelens, den oppersten kerkvoogd van
België's colonie.
Onze gelukwenschen 1
KUNST VOOR HET VOLK
Maandag 5 April, ten 7 uren 's avonda
in den grooten Schouwburg
VOLKSCONCERT
van 't Conservatorium, onder de leiding van
Meester Karel Mestdagh.
Solist: M. Adolf Vlaemynck, professeur van
cello aan 't Conservatorium.
Orkest en Koor a5o uitvoerders.
Algemeene ingangprijs 3o centiemen.
Bruggelingen, allen naar 't Volksconcert op
Maandag 5n April.
35 MENGELWERK
EEN VERHAAL
uit den tijd der Opkomst der Christene Democraten
in Vlaanderen.
BI] BOER UTENHOVE.
Vrouw Utenhove, vrouw Utenhove, zie eens ginder is een
pastoor, hij komt recht naar hier. Hij komt zeker naar ons
hof. n
Vrouw Utenhove die aan 't venster zat te naaien keek op en
herkende seffens onderpastoor Van Boschvoorde die zijn brevier
al lezende recht naar het hof kwam.
Zij sprong in aller haast op.
Rap, Treezeken, steek de vensters der beste kamer open
slaat het stof wat van de tafels en stoelen. Oh God, er staan ook
nog eenige teelen en potten op den vloer. Trien steek eens een
handeken toe. Waar is Leonie
Leonie is naar den meersch de hooiers koffie gaan dragen
antwoordde Trees.
Zie als er iets op 't onverwachts gebeurt zal alles tegen
gaan. Ware zij hier geweest ze kon een hand toesteken.
En vrouw Utenhove, Trees en Trien maakten in aller haast
de beste kamer klaar. De vensterluiken vlogen open, 't stof werd
haastig wat afgekuischt, potten en teelen en ook al een mand die
men in de beste kamer gezet had waren op eenige oogenblikken
in de achterkeuken gesleurd, 't Was alsof Van Boschvoorde wist
dat zijne komst zekeren troebel op 't hof zou verwekt hebben en
eenige toebereidselen vereischtj bleef op korten afstand van
't hof eenige minuten al lezende staan en kwam dan recht naar
't hekken.
a Vrouw Utenhove hij komt zeker om geld was 't eerste
gedacht van Trees.
Neen hij is hier voor vier weken om St Pieterspenning
geweest.
Hij weet dat ge rijk zijt, vrouw, en ge zult hem wat te
veel gegeven hebben. Wilt ge wedden dat hij om geld komt.
Waarom zou hij anders komen zegde Trees.
Wie weet of 't voor Jufvrouw Leonie niet is, meende
Trien. Er is eene plaats open in den raad der congregatie.
Vrouw Utenhove glimlachte, bij al deze opmerkingen die
haar hoogmoed streelden, schikte haar kleederen een weinig op,
keek in den spiegel en zag met zeker welbehagen dat niettegen
staande haar vijftig jaren en talrijke kinderen die zij ter wereld
had gebracht, zij er nog frisch en blozend uitzag.
De onderpastoor opende 't hekken en kwam op het hof. De
groote hofhond, die geen onderscheid maakte voor al gelijk
welken vreemdeling die zijn meesters hof betrad, baste en rukte
aan zijn keten om alles stuk te trekken. Doch seffens ging de
huisdeur open en de verwijtende stem van vrouw Utenhove deed
hem weldra drupneuzend met den staart tusschen de beenen doch
al grommende en grollende in zijn kot kruipen. De onderpastoor
had algauw den koer die gewoonlijk tusschen het hekken of de
poort onzer boerenhoven en de eigentlijke boerenwoning ligt,
gedwarst. Aan de deur stond vrouw Utenhove met een glimlach
van tevredenheid om de groote eer die nu de onderpastoor haar
aandeed en groette hem met eene stem waarin terzelvertijd
eerbied en gemoedelijkheid in lagen.
Van Boschvoorde stapte in de keuken.
Altijd netjes als gelekt dacht hij, toen hij zag hoe alles
schoon geveegd en gekuischt was.
Vrouw Utenhove stak de deur der beste kamer open.
Wel vrouw Utenhove ge maakt complimenten we zitten
hier in de keuken ook zoo goed.
O neen, M. de onderpastoor, alles ligt hier zoo vuil en
overhoop en de meiden moeten hier gestadig rondloopen. Kom
binnen als 't u belieft.
Van Boschvoorde trok de beste kamer binnen en zette zich
naast de tafel.
Een schoone kamer, vrouw Utenhove, en alles zoo net.
We zien wel dat Jufvrouw Leonie eens een goede huisvrouw
teweeg is.
Waaraan is een moeder gevoeliger dan een klein komph-
ment over hare dochter vooral als die dochter huwbaar wordt 1
Ja, M. de onderpastoor, net en proper is ze. Ze kan niets
verkeerd of verdraaid zien liggen.
Zulk een tronk, zulk een jong, zegden ons voorouders,
vrouw Utenhove, zou sprak de onderpastoor. Brave oppassende
moeders hebben ook brave oppassende dochters.
Ge zijt te goed, mijnheer de onderpastoor, zegde vrouw
Utenhove, meer en meer gevleid maar wat mag ik u aanbieden?
Een goed glas wijn
Neen, neen, dank u, dank u.
Waarom niet, 'k heb goeden. Ge weet mijn mans oudste
broeder die jongman was gebleven is over diij jaren gestorven.
Nonkel Jan had een goeden kelder.
ft Hewel 'k zal eens express komen om hem te proeven,doch
voor vandaag had ik liever een glas bier.
Na den onderpastoor nog wat te vergeefs gepraamd te
hebben, om een glas wijn te aanvaarden, riep vrouw Utenhove
aan Trees een kan bier te halen doch de onderpastoor moest be
loven dat hij eens express zou gekomen hebben om den wijn
te pro even.
