TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ Katholicismus en Armoede Van alles wat Zondag 16 Mei 1909 't Blad 5 centiemen 16* Jaar Nr 20 HET RECHT Voor Qod en Volk! Alles voor Vlaanderen! Vlaanderen voor Christusl Inschrijvingsprijs voor Belgenland Een jaar fr. 3.oo. Neger, manden fr. a-a5 i Zes maanden fr. 1.75 Drie maanden fr. 1.00 j voor buiten het land de vrachtloon daarbij. Hoofdopsteller H. PLANCQUAERT. Men schrijft in ten bnreele van dit blad en bij alle postmeesters en brievendragers Alles moet vrachtvrij gestuurd worden naar het bureel van het blad COÜPUREREI, BRUGGE AANKONDIGINGEN Bekendmakingen, per drukregel fr. o.a5 Reclamen, op de 4® bladzijde. 1 0.45 3e 0.55 Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak waarnemers. Afslag voor herhaald» invoeging. Alle eerste en derde MAANDAGEN der maand, zetelt onze hoofdman H. Plancquaert van 9 tot 11 uren in Prins Boudewijn, Groot Markt, te Kortrijk. Kostelooze raadpleging voor de leden onzer bonden en al wie door hen gezonden wodrt. Voor een tiental dagen nam Le Bien Public een artikel over, getrokken uit het groot duitsch katholiek blad Germania. Dit blad stelde vast dat de katholieken meer dan het derde ge deelte van de bevolking van Duitsch- land uitmaakten doch dat op verre na niet het derde van den rijkdom van Duitschland in hun handen was. De katholieken, schreef het katholiek blad, waren veel armer dan de protestanten. En welke zijn de redenen van dezen toestand Volgens Germaniade volgende 1. 't grootste deel der openbare ambten werd aan protestanten gegeven.- 2. De groote banken waren in handen van protestanten. Waarlijk, deze aangegeven redenen doen geen eer aan den geest van op merking van de Germania. Vooreerst, openbare ambten zijn in 't algemeen maar middelmatig bezol digd, men wordt niet rijk op jaarwed den van vier, vijf of zes duizend franken. Slechts een klein getal hooge ambten zijn dermate betaald dat men er iets beduidenswaardig kan op sparen Dus de openbare ambten kan geen algemeenen invloed uitoefenen op den rijkdom van een aanzienlijk deel der bevolking. De tweede reden ook is niet vol doende. Banken leenen geld aan katho lieken en joden zoowel als protestanten. Dus de redens aangegeven door de Germania kunnen de ware redens niet zijn en zijn ze niet ook. Daar is men nog te meer van over tuigd als men nagaat dat het feit, dat zich in Duitschland voordoet, absoluut niet eenig is maar wel algemeen. Dat de katholieke gedeelten der bevolking der wereld de armste en verre de arm sten zijn in vergelijking met de protestanten of ongeloovigen is een algemeen feit waaraan bijkans geen uitzonderingen te vinden zijn. Welk land heeft een rijkeren grond dan Spanje En nogthans welke ar moede, welke ellende, welke vuile smeri ge ellende Doch ge verplaatst u op sommige punten van het land naar Barcelona, Valencia, Bilbao, 't is te zeggen eenige uitzonderlijke streken waar handel, nijverheid en rijkdom is, en onmid- delijk valt gij te midden bevolkingen waarvan een zeer groot deel of liever verre 't meeste deel vijandig is aan de katholieken of ten minste van geen katholicismus meer wil weten. De armste deelen van Italië zijn ook de nog katholiek gebleven zuiderstreken In 't noorden waar handel, landbouw en nijverheden bloeien, is de katholieke godsdienst reeds diep gedaald. Welk vuiler en armer en noodlijden- der volk dan de Polen De katholieke Ierlanders hebben van de Engelschen de beste landbouwwet- ten gekregen die ooit een volk van zijn besturen gekregen heeft, daarbij de grond is er rijk en vruchtbaar het klimaat is er aangenaam. Hewel, de katholieke Ierlander kreveert van ellen de en vuilnis doch eenige uren verder, in 't zelfde land onder 't zelfde klimaat, in en rond Belfast woont eene rijke welvarende en vooruitstrevende bevol king doch 't zijn protestantsche Ier landers. 't Zelfde feit doet zich voor in Zwit serland De katholieke kantons -zijn veel armer dan de protestantsche. Soms in 't zelfde kanton ziet men dit verschil; 't kanton Apenrell bijvoorbeeld is verdeeld in een katholiek en een prote- stantsch gedeelte, 't katholiek gedeelte is arm en betrekkelijk onbeschaafd, handel en nijverheid zijn in handen der protestanten die in rijkdom en beschaving de katholieken ver vooruit zijn. Er zijn zelfs plaatsen, waar men dat verschijnsel waarneemt van dorp tot dorp. In den Elzas, de provincie door Duitschland in 't jaar 1871 aan Vrank- rijk ontnomen zijn verschillende dorpen protestant gebleven. Zij liggen j verspreid hier en daar tusschen de katholieke gemeenten doorgaans, bij kans altijd zijn de protestantsche ge meenten de andere vooruit in handel, nijverheid, rijkdom en ontwikkeling. Waar is de overschot van de katho lieken van Vrankrijk te vinden In Bretagne, de Alpen en Auvergne, de armste streken van het land. De rijkste streken van Holland zijn de niet katholieke streken. Zien wij 't zelfde niet in België De macht der katholieken is hier groot naarmate de armere bevolking talrijker is De Limburgsche en de Antwerpsche Kempen de arme streken rond Diest en Aerschot, en Vlaande ren met zijn boerenknechten aan 20 en 25 fr. per maand, zijne buitenwevers aan veertien en vijftien fr. te week. Ziehier een zeer aanzienig feit voor 't geen de vlaamsche gewesten betreft. Als ge in de streken komt waar de sper ren goed groeien en waar ge donkere zwarte bosschen ziet staan, weest zeker daar zijn weinig weelde of rijkdom en veel katholieke kiezers de Kempen, Aerschot, de streek tusschen Worte- gem,Waeregem en Ansegem, Torhout, Nazareth, Adegem-Maldegem, de streep grond tusschen Aeltre, Ruysselede, Wyngene en Oostcamp, de streek tus schen Cruyshautem, Zulte en Olsene, enz arme grond, veel katholieken. Vergelijk dan 't protestantschNoord- Amerika met de katholiek gebleven Staten (sommige als Brazilië hebben reeds in praktijk met 't katholicismus afgebroken) van 't zuiden, dan is 't ver schil nog grooter. Het feit waarvan we spreken herhaalt zich zelfs in de ko oniën vergelijk de koloniën van Engeland en Holland met de vroegere koloniën van Spanje en de tegenwoordige koloniën van j Portugal men belet de zelfde minder heid bij deze laatste. Wij staan hier dus voor een algemeen feit. Waar de katholieken machtig zijn is er in 't algemeen armoede, ellende, onwetendheid, minderen graad van be schaving, dan bij de protestanten of de bevolkingen die zich nog weinig gelegen laten aan godsdienst zooals in Vrankrijk en de nijverheidsstreken van Waalsch Belgie, en onze groote steden. Zulk een algemeen feit moet alge- meene redenen hebben, dat kan niet anders. Wij zullen Zondag trachten eenige dezer redenen op te sporen. H. Plancquabrt. In Spanje hadden over eenige dagen gemeentekiezingen plaats. Ze zijn een verplettering geweest voor de behouds- gezinden. In al de groote steden van Spanje hebben de republikeinen, 'tis te zeggen de partij die in Spanje de dejnokratie vertegenwo rdigt, onzeg- Ljlijken vooruitgang gemvakt. Libe ralen en behoudsgezinden zijn er deer- l'jk van tusschen gekomen. Madrid, Bilbao, Barcelona, Valen cia, Saragossa hebben republikeinsche meerderheden. Zelfs tot in kleine ste den van dat verachterd land, dringen de democratische gedachten door. De democraten van Spanje hebben dezen uitslag ook niet van in den beginne verworven lange, zeer lange jaren heeft hunne partij gestreden en ge werkt, veel tegenslagen heeft zij gehad. Van nu af aan is zij machtig en alle besturen zullen er mede moeten afreke nen. 't Zelfde zal eens gebeuren met de christen democratendoch daarvoor moe ten wij werken, inrichten,, volharden. Engeland komt nog eens een schoon voorbeeld te geven. Engeland verteert schromelijk veel geld in groote oorlogsschepen ieder van die groote schepen kost tegenwoor dig vijftig millioenen ten minste. Ook alle Engelsche budgetten sluiten gedu rig met tekort. Dit jaar beloopt het voor Engeland 400 millioenen franken. In Duitschland gaat het niet beter daar moet men naar 5oo millioenen nieuwe lasten zoeken. En zeggen als men die droevige gevolgen van 't mili- tarismus ziet, dat er in Belgie ook slimmerikken zijn die droomen van alleman soldaat en van een machtige vloot. Nu wat doet de engelsche mini ster van finantiën om dat te kort te dekken Hij heeft de volgende rede neering gedaan gij groote handelaars, aristokraten, enz., gij wilt een mach tige vloot 't is wel, maar gij moet ze betalen en de engelsche minister heeft de belasting op de rijkdom verhoogd. Binnen kort zullen wij de ontleding geven van zijn voorstellen. Vandaag willen wij slechts de aandacht roepen op een punt de engelsche minister heeft een gansch nieuwe belasting en een echt democratische belasting inge voerd de belasting op de meerwaarde van grond en eigendom. Wat is dat Neem, bijvoorbeeld, een partij land gelegen bij een haven, groote stad, enz. Al, de werken die in en om die stad gedaan worden, vergrooten de waarde van dien grond. IJzeren wegen, trams, waterleidingen, electrische verlichting, schouwburgen, kerken, enz., dat alles helpt om de waarde te vergrooten van dien grond zonder dat de eigenaar daar iets voor doe. Zij betalen niets en trek ken voordeel uit al de verbeteringen door staat en stad, 't is te zeggen door iedereen ingevoerd. Zoo zijn er rond Londen, Berlijn, Parijs, Brussel gron den die honderd malen in waarde ge stegen zijn. Er zijn maatschappijen van aankoop van zulke gronden, die tot 333 fr. per honderd hebben uitgekeerd aan hun leden. De engelsche minister zegt dat het maar redelijk is dat deze vermeerdering van waarde voor een zeker deel te goede kome aan den Staat en hij heft op deze meerwaarde eene belasting van 20 °/0. In Duitschland ook komt men in navolging van Engeland, 't zelfde voor te stellen. De katholieke bladen boffen nog al dikwijls op den vooruitgang van het katholicismus in Amerika. Zie eens, zeggen zij, over honderd jaren waren er geen vijftig duizend katholieken in de Vereenigde Statennu zijn er reeds 12 millioenen. Zij zeggen natuurlijk niet hoeveel katholieken er in Amerika ingeweken zijn en hoeveel millioenen er absoluut niet meer naar de kerk gaan. Ziehier wat de Catholic Truth, een katholiek blad schrijft Vele katholieken verblijden zich over den wasdom der katholieke kerk in de Vereenigde Staten en dragen er roem op. In werkelijkheid verliezen wij zeer veel, zoowel in aantal als in hoe danigheid.Veel duizende, ja millioenen in het land die katholieke namen dra gen en katholiek moesten zijn, zijn afgevallen of kinderen van afgevallenen Zoo wij de vermeedering der bevol king door landverhuizing eens eene eeuw konden laten ophouden, dan zou den onze optimisten verstomd staan over den treurigen toestand, waarin zij de katholieke kerk zouden vinden. Het is beter onaangename waarheden tijdig onder de oogen te zien en te trachten een ongeluk te voorkomen, dan de oogen voor het gevaar te sluiten en rustig zich te slapen te leggen.» 't Is overal 't zelfde. Zoodra de katholieke ménsch der dorpen, waar hij onwetend gehouden werd en onder 't juk gelegen heeft, in een vrijer mid den komt, verlaat hij de katholieken en wordt hun vijand. 't Geen in Amerika gebeurt is slechts de herhaling van 't geen hier gebeurt met de buitenmenschen, die naar een groote stad of een groot nijverheidscen trum gaan wonen op 10 zijn er 8 die antiklerikaal worden. Waarom Om dat ze dan eerst inzien hoe men hen voor den aap gehouden heeft. Willen de katholieken hun wijze van handelen niet veranderen, 't zal nog erger wor den. De Landwacht is niet zeer in haar schik, met ons artikel over de groote dwaasheid, die een zekere De Witte te Leuven verteld heeft nopens het stem recht der staatsbedienden. Als naar gewoonte verdraait De Landwacht ons gedacht. Wij hebben niets te maken met de liberalen of de socialisten 't stelsel van de priesters of paters hun stemrecht te ontnemen, is het onze niet. Wij hebben dit enkel aangehaald als voorbeeld van wat antiklerikalen later zouden kunnen doen hebben, en om alzoo de hatelijkheid van 't stelsel van den katholiek De Witte te doen uitschijnen. Dat weet De Landwacht wel doch zij weet ook dat haar katho lieke lezers geen andere bladen lezen en bijgevolg dat zij alzoo zullen geloo- ven dat de demokraten aan priesters en het stemrecht willen ontnemen. Alle middels zijn goed bij de katholieken vooral bij de leiders en de perstrawanten Wat het voorbeeld betreft door Landwachtaangehaald om te bewij zen dat de priesters vroeger van hun stemrecht beroofd werden 't is valsch. 't Was omdat ze niet genoeg betaalden en niet omdat ze priester waren. Wordt er heden aan de gehuwde werklieden met kinderen de tweede stem niet ge weigerd, van den oogenblik dat zij geen voldoende belastingen betalen Wij weten zoowel als De Land wacht dat de vrijstelling van perso- neele belasting der pastorijen een truk was der liberalen om alzoo aan een zeker getal priesters die geen eigendom bezaten het stemrecht te ontnemen doch de katholieken waren zoo sterk in zulke oneerlijke middels als de libera- ralen mixte-paarden, schouwen, pa tenten voor drank te verkoopen, waren middëls door katholieken en door libe ralen gebruikt om 't getal hunner kiezers te vermeerderen, of dat hunner tegenstaanders te verminderen. Wie zeurt er tegenwoordig nog in de kiezingen Is 't op den katholieken buiten niet

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Het Recht | 1909 | | pagina 1