Partij-Vergaderingen
Tlxielt
WAEREGEM
LUIGNE
Leest en verspreidt ons
Kortrij k;
TIEGHEI
Antwerpsche Kempen
GEEN BETER BOEKE
Gedenkt den Strijdpenning
Nog iets over den inhi:!diginsstoet.
De stoet zal dus gevormd worden op het
Hulstplein, wiens geschiedenis zooveel bewijzen
oplevert van de dwingelandij en de onbekwaam
heid van het katholiek gemeentebestuur.
Onnoodig er bij te voegen, dat hij zeer tal
rijk zal wezen slechts deze zullen daarin niet
gezien worden, welke vrij man zijn, zich onaf
hankelijk mogen noemen in den waren zin van
't woord, en voor geen goed ter wereld 'nen
leiband om den hals zouden willen gewrongen
worden.
En daar zoo een kloek ras van menschen in
onze stad, even als bijna overal in de vlaamsche
gewesten, heden ten dage nog de kleine min
derheid uitmaakt, zoo zal Lu-v handelwijze,
hunne houding zooveel te schooner, zooveel te
edeler, zooveel te verdienstelijker, zooveel te
doeltreffender wezen.
Bijgevolg, zal men in den stoet drie soorten
van wezeDS ontwaren. Eerst en vooral de over
tuigden alhoewel deze zich op een dwaalspoor
bevinden, welk zij, hopen wij, zoo gauw
mogelijk zullen verlaten, om de rechte baan te
bewandelen, toch eerbiedigen wij hunne
doening, alsook hunne denkwijze, omdat zij
rechtzinnig is en omdat rechtzinnige lieden
recht op eerbied hebben, zelfs als hunne gé-
dachten tegenstrijdig zijn of schijven met de
waarheid.
Dan zullen wij ook ontmoeten de afstamme
lingen of volgelingen van Jonas. Die heeten
valschaards, toote of muiletrekkers, speekelek
kers, ook al soms pilaarbijters, 't Zijn afstoote-
lijke schepsels, met verscheidene aanzichten,
welke aan alle eerlijke lieden walg inboezemen,
en die alles veil hebben, zelfs hunne eer, als zij
denken dat het noodig is om hun doelwit te
bereiken. Wij leveren dit volkje over aan het
misprijzen van al wie het hart op de goede
plaats draagt.
Eindelijk, zal de groote menigte samenge
steld zijn uit brave, ee lijke, goede medebur
gers, die ook al/gelijk eenieder, hunne gebre
ken hebben, en wier een der meeste is de
vrees. Niet alleenlijk zouden die menschen
liever aan den stoet geen deel nemen, maar
zelfs, het meeste deel onder hen verwenschen
hem met hart en ziel naar de maan. Zij weten,
zij gevoelen dat daar hunne plaats niet is en
wachten met ongeduld naar het oogenblik der
kiezing, om te stemmen tegen den burgemeester
dien zij helpen inhuldigen, al ware het maar j
om hem d schromelijke verhooging van lasten j
betaald te zetten, die het eerste jaar van zijn jj
burgermeesterschap kenschetsen
Doch die lieden hebben den schrik op het a
lijf, zij zijn bang van de snoode vervolging der i
katholieken. Die menschen lijden zij zijn
benauwd laat ons ze beklagen en strijden wij
om hen de vrees uit het lijf te jagen en er
kloeke Vlamingen van te maken.
Maar wat hooren wij daar Fè, rè, ttè
Fè, rè, r'è, tè 1 Hoorns en trompetten schette
ren het getrommel weergalmt door de lucht 1
Eene langzame, doch machtige beweging, den
baren der zee gelijk, ontstaat onder de menigte-
't Is de stoet, die vooruit gaat recht naar de
Fabriekstraat langs de Acht Zaligheden.
Moest het rond dit tijdperk wat regenachtig
weder zijn, dan zou het eerste gedeelte van den
ommegang voor de deelnemers eene bijzondere
gelegendheid daarstellen om te kneipen, wij
willen zeggen, een modderbad te nemen. Rint
het niet, en is het weder droog, dan zullen wij
maar aanraden, aan deze die eksteroogen heb
ben, aan jicht of'flerecijn lijden, of voor 'nen 1
anderen reden niet al te wel te beene zijn,
hunne voorzorgen te nemen, het midden der
kalsijde te zwichten en de zandkanten te benut
tigen. Want, in gansch Belgeniand ligt ér
geen slechter steenweg, dan deze, die loopt
van de kazerns naar de Hoogstraat langs de
Hulst. En om dien toestand te wijzigen wat
heeft het katholiek bestuur gedaan, alhoewel
men langs dien weg veel gerij ontmoet van
karren en wagens
En terwijl de deelnemers dit zullen overden
ken en overwegen, zullen zij de Fabriekstraat
ingaan. Ach 1 die Fabriekstraat I de arme ver-
stootelinge de verlatene I waar het niet moge
lijk is, dat iemand, met gezond verstand be
gaafd, ooit denke een huis te bouwen zoolang
zij zich in den ellecdigen, erbarmlijken toestand
bevindt, waarin de katholieke gemeentebazen
ze sinds altijd gelaten hebben.
Gelegen in den bouwkring der stad, schijnt
zij er nochthans geen deel van te maken men
houdt ze afgezonderd, alsof zij een toevluchts
oord ware van melaatschen. Zij is zeer lang en
daarbij zeer welgelegen want zij verbindt de
groote baan van Gent met deze van Aelter-
Ruysselede. Met de binnenstad is zij slechts
vereenigd bij middel van eenen slordigen darm,
die óp het stadhuis den luisterrijken naam
draagt van Schependomstraat, maar dit door
het Volk met eenen vuilen bijlap werd gedoopt,
omdat men daar bijzondere zaken verricht, die
het duwen van 'nen zakdoek voor de neusgaten
onontbeerlijk maakt.
Vroeger in de middeleeuwen bestond er een
uitweg loopende van de Hulst langs de tegen
woordige Kernmelkstraat regelrecht naar de
Fabriekstraat voorbij het plein der Sint Joris-
gildel; later werd deze wegenis opgeslorpt in
den aanpalenden eigendom, waar vroeger eens
de heer Jacobus Coussens woonde. Waarom,
met het oog op de verdere, regelmatige uitbrei
ding der stad, dezen weg niet hersteld en de
Kernmelkstraat niet doorgetrokken.
Waarom verder ook de Vijverstraat niet ver
lengd tot aan dezelfde Fabriekstraat Beide
openbare werken geven wij den deelnemers aan
den stoet ter overweging zij zullen besluiten,
dat zij onontbeerlijk zijn of zullen worden, en
hoe vroeger men ze zou uitvoeren, hoe genade-
lijker het zou wezen voor de stadskas.
DE NIEUWE LASTEN.
Burgers en landbouwers Neringdoeners,
Herbergiers, Ambachtslieden
Gij hebt in de laatste dagen uwe lastenbrie-
ven ontvangen I
Vergelijkt ze met deze van verleden jaar 1
En gij zult zien dat uwe lasten merkelijk ver
hoogd zijn 1
Wie heeft deze verhooging gestemd De
katholieke gemeenteraad.
Op voorstel van wie Van het katholiek
schepenkollegie.
Wie maakte er deel van den gemeenteraad
De Iieeren Boone (overleden), Vandevijvere,
Goemaere, De Brabandere, Minnaert, Colle,
Vandaele, Persyn, Verkindere, Meirhaeghe,
Dinneweth, Impe, Vandewalle.
Wie maakte er deel van het schepencollegie?
De Heeren Boone (overleden), Goemaere, en
Vandevijvere.
Dezen laatsten gaat men in het korte inhul
digen als burgemeester.
Aan geestdrift zal het heel en gansch ont
breken bij dit feest, daarvan zijn wij verzekerd,
en niemand zal dit kunnen beletten.
Laat allen dwang ter zijde, en het inhuldi-
gingsfeest zal een fiasco wezen.
I
onrecht dat in ons land op de schouders van
den arme drukt te doen ophouden, en meer
welstand onder de werkersklas te coen
heerschen. Hij eindigde met de hoop uit te
drukken, dat allen met ons moedig zullen mede
werken en elk het hunne bijbrengen, om met
de toekomende kiezingen, onzen ijvervollen en
nooit vermoeiden Plancquaert, die sinds zoo
lang de groene vrijheidsvaan hoog verheven
houdt, naar de kamers te zenden, waar hij, de
dappere volksspreker, met klank de taal van
recht en vrijheid zal doen weergalmen.
Na een beroep op de tegenspraak die onbe
antwoord bleef, werd de meeting te midden
van den algemeenen geestdrift geheven.
Wij vertoefden nog eenigen tijd, met in
bijzondere gesprekken onze gedachten te
ontwikkelen, waarna wij huiswaarts keerden,
tevreden over ons uitstapje en met de innige
overtuiging, dat wij dien avond wel besteed
hadden, voor onze geliefde volkspartij.
Klaas. Vrijman.
Vrijdag der verledene week is alhier eene
gedeeltelijke werkstaking uitgebroken in de
weverij van den heer Gernay, uit oorzaak van
loonaftrok.
9 der beste wevers uit de fabriek, die elk op
twee getouwen werkten verlieten hun werk,
niet omdat zij opslag van loon vroegen, maar
omdat men hun het gewoon loon niet meer
wild? betalen omdat men wilde afslaan. Zoo
wij goed zijn ingelicht konden die menschen
nogal aan eene redelijke daghuur geraken, met
natuurlijk vele uren per dag te werken en wei
nig te rusten, zelfs met te weinig tijd om op
hun gemak te eten. Onmiddelijk nadat de
werkstaking was uitgebroken heeft de heer
Gernay, bij middel van gedrukte brieftjes die
hij deed ronddragen,doen kennen wat die men
schen wonnen in zijne fabriek. Hij maakte de
rekening op van een dier werklieden die het
werk verlaten had, van deze natuurlijk die het
meest gewonnen had, en volgens wij vernemen
kwam het aan omtrent gemiddeld 20 fr. in de
week. Welnu, zoolang hij dezelfde prijzen bleef
betalen, waren die menschen tevreden, alhoe
wel het nog geene winst was om op 20 4 25
jaren schatrijk te worden zooals M. Gernay het
geworden is, docb. van het oogenblik af dat men
aftrok pleegde, konden die menschen aan hun
gewoon daghuur niet meer komen en daarom
staakten zij het werk. Niet alleenlijk stond die
wever, waarvan er sprake is de strooibriefjes
van Gernay, de hoogste in winning van de 9
stakende wevers, maar hij was de eenige uit de
geheele fabriek die gedurende eenige maanden
gemiddeld 20 fr. per week had kunnen berei
ken. Daar zijn wevers in deze fabriek die niet
20 fr. maar i5, 12, 10, 8, 6, en zelfs maar 3
of 4 fr. per week winnen. Laat ons nu voor
een oogenblik aannemen dat zij ten minsten 10
a 12 fr. verdienen, wat kan een huishouden
daarmede verrichten
Het is 20 k 7.5 jaren dat deze fabriekant op
Waereghem zijne fabriek heeft ingericht. In
den beginne was het een klein fabriekje met
eenige band we vers. Nu is zij groot, nevens eene
prachtige woning.
Wie heeft dat gewonnen, hij zelfs of zijne
werklieden
En die honderde werklieden die gedurende
25 j aren afwisselend in zijne fabriek gewerkt
hebben, zou er wel één onder hen te vinden
zijn die iets heeft kunnen ter zijde leggen om
in zijnen ouden dag gemakkelijk te leven. Wij
antwoorden gerust van neen. Niet een van al
deze werklieden heeft eens iets anders gekend
dan te kort.
En nu dat M. Gernay schatrijk geworden is
en een werkman vindt in zijne fabriek die mits
van den vroegen morgen tot den laten avond op
gesloten zit, 20 fr. in de week kan verdienen,
kan hij dat niet lijden bij moet afslaan En
het bestuur der kristene vakvereeniging die hier
over eenige maanden wierd ingericht blijft
stom en beweegloos. Wij hebben het geschre
ven meer dan eens die katholieke vakbonden
zijn niet vrij handelend op te treden in 't be
lang der werklieden zij staan onder den in
vloed der katholieke heeren en fabriekanten
zelf, zij hebben alleenlijk voor doel het volk
van de goede vereenigingen waar het hulp kan
vinden in tijd van nood af te houden, om
zoo doende de fabriekanten zelf in de hand te
werken.
Zoolang de werkmenschen niet willen ver
staan dat zij zich moeten aansluiten, niet bij
katholieke of socialistische vakbonden, maar bij
vrije en niet verslaafde vakbonden, zullen zij in
hun neteligen toestand voort blijven leven.
Schandelijk en omnenschelijk worden de fa
briekwerkers hier te Waeregem uitgebuit.
Toekomende week zullen wij hier verder over
handelenR. Vanderschelden
Vast besloten in ons voornemen te volher-
den, eene ernstige progaganda in ons kanton te
maken, trokken wij Zondag laatst met eenige
partijgenoten uit Moescroen, naar Luigne,
waar wij eene meeting belegd hadden.
Onze vriend Delwante opende met eenige
korte, doch welgepaste woorden de voordracht,
en gaf vervolgens het woord aan den vriend
GeysenS.
Na een kort overzicht over den toestand der
huidige maatschappij, toonde de redenaar, met
die welsprekendheid hem eigen, aan die
menschen d e voor de eerste maal, onze
gedachten in bun doip hoorden vooruitzetten,
welke de middels zijn, die wij kristene
demokraten willen in 't werk stellen, om het
de krachten mocht men er in gelukken het
vuur te bemeesteren. De schade is onmogelijk
te schatten.
Honderde hectaren schoone heiden en mast-
bosschen zijn vernield. Aan het moedig op
treden der pompiers van Raevels is het te
danken dat de prachtige en welgekende mast-
bosschen Het Raevelsch kamp van i83o
gespaard bleven.
Een beetjen goeden wil, a. u. b.
In,onze stad wordt het geld met hoopen ver
brast' aan nuttelooze werken terwijl wij ods
schoon volkspark het Plein hebben, waar
het gras bijna al verdwenen is, als men het
alzoo voort laat liggen, binnen enkele maanden
zullen al de grasperken ook in wandelwegen
veranderd zijn. Men heeft toch zeker wel geld
genoeg, om dit eens om te ploegen en te vetten,
en er goed gras met steenklaver in te zaaien,
dan zou het voor lange jaren goed en schoon
zijn ofwel dat men het in bloemperken zet, de
bloemen zullen er wel groeien en dit zal nog
aangenamer zijn aan onze ziekelijke menschen,
welke aldaar hunnen dag komen overbrengen
onder de schoone lindeboomen. Ofwel zijn de
inwoners van den Gentsche wijk zooveel niet
weerd
Terwijl wij spreken van het Plein vragen wij
ook wanneer wij een concert zullen hebben op
onze kiosk, wij zijn bijna Juni en hebben nog
niets daarvan vernomen nogtans mij dunkt
dat het stadsmuziek geld genoeg kost aan de
lastenbetalers, om aldaar eenige concerten 't en
ware het daarvoor in state niet ware, volgens
onze stadsbazen Balthazar.
BIJZONDER BERICHT
De vrienden verkliedeD, welke begeren in
hun stad of gemeente eene vrije vakvereeni
ging tot stand te brengen, hoeven maar te
schrijven om een rxemplaar van het reglement
naar den sekretaris der demokratische federatie,
G'érard Buysschaert- Gentsche steenweg 38, te
Kortrijk. Voor de stichting of andere inlich
tingen mag men op ons rekenen.
Dus mannen aan 't werk. G. B,
Bravo 1 mannen van Tieghem, gij geeft het
goede voorbeeld, de vrije vakvereeniging groeit
en bloeit er. Zondag laatst is het vast bestuur
gekozen uit goede vooruitziende manneD,
wekelijks schrijft men nieuwe leden in. Wij
hopen dat gansch de werkersklas van Tieghem
zich daarin zal vereenigen, want dat alleen
zal n macht geven. Ons syndikaat was pas
ingericht, wanneer er wederom een geschil
kwam met eenige werklieden van de fameuze
fabriek van Tieghem. De werkliede 1 kregen op
enkele uren voldoening, omdat de bazen zagen
dat zij vereenigd waren. Dus, werklieden, gij
ziet dat de vereeniging u het meesterschap in
handen geeft, volgt dit voorbeeld en sluit u
aan. Wekelijks komt de bode ten hnize ont
vangen. Wanneer volgen de andere gemeenten
Busto.
Turnhout. De maatschappij Belgica
heeft te Turnhout eene nieuwe fabriek doen
bouwen. De aannemers beweren dat in de
aanneming het grof ijzerwerk niet begrepen was.
De maatschappij beweerde het tegendeel. De
aannemers spanden een burgerlijk proces in en
eischten de betaling van ijzerwerk. De Recht
bank heeft de aannemers gelijk gegegen en de
verweerders veroordeeld tot de betaling van
10,913 frank
Een kantwerk, uit Antwerpen opgezon
den naar een kantenfabriekant dezer stad, is op
den ijzerweg zoek geraakt, en niet meer terug
gevonden. Het kantwerk heeft eene waarde van
600 k 700 fr. Men denkt dat het gestolen is.
Een onderzoek is ingesteld.
Arnndonck, Woensdag voormiddag heeft
een geweldigen brand gewoed in de gemeente-
bossschen op de Voorheide alhier. Door een
geweldigen wind aangewakkerd breidde het
zich spoedig uit. Ongeveer 8 4 10 hectaren,
10 jarigen mast zijn vernield.
Ryekevorsel. De bosch- en heidebran
den zijn tegenwoordig overal aan het orde van
den dag. Op ons grondgebied is insgelijks een
geweldige boschbrand uitgeborsten. Daar men
met vereenigde krachten erin gelukte den brand
te blusschen, zoo is slechts een gedeelte van
het bosch in asch gelegd.
Raevels. Verleden donderdag ontstond
alhier een brand in de bosschen van M. L.
Andriessen, te Berchem. Eenige hectaren heide
en schaarhout brandden af. Pompiers en inwo
ners doofden het vuur uit.
Vrijdag ontstond erop nieuw een geweldige
heidebrand onder Raevels en Turnhout, op de
eigendommen der heeren Ceilemans, Dierckx,
Versteylen en anderen.
Deze brand nam eene ontzagelijke uitbrei
ding. Het pompierskorps van Raevels was
oogenblikkelijk ter plaats, en bestreed moedig
het vuur. De pompiers van Turnhout, seft-ns
verwittigd, kwamen ter hulp, en met vereenig-
GENT
Op Zondag, 3o Mei, om xi ure 's morgens,
in het Hotel de Russie, vergadering van den
arrondi ssementsöond Gent-Eecloo
Dargorde Gewichtige mededeelingen en
strijd te Kortrijk.
Alle man weze op post. Wij moeten den
heer Plancquaert en de Kortrijksche vrienden
bijspringen. De zegepraal haogt er van ai.
KORTRIJK
Op Zondag 16 Mei, 9 ure voormiddag, alge-
meene vergaderi g van den arrondissements-
bond in 't gewoon lokaal Prins Boudewijn, op
de Markt. Gewichtige dagorde.
Het Bestuur.
Op Maandag 17 Mei, om j 1/2 ure 's avonds,
vergadering met Openbare Voordracht door
M. Plancquaert, in de herberg De Zwarte Vos,
Voetweg 79, bij Henri Bostoen.
De propagandisten vergaderen om 6 ure bij
Desire Van den Bulcke op de Gentwijk.
Allen moeten aanwezig zijn.
DEERLIJK
Propagandakring
Op Zondag, 16 Mei 1909, om 5 1/2 ure
's namiddags, algemeene vergadering ter her
berg Het Katje, bij Gentiel Ovaere.
Dagorde De propaganda in 't omliggende.
Het Bestuur.
DOTTIGNIES
Donderdag 20 Mei O. H. Hemelvaart om
6 ure 's avonds zal er eene openbare tegenspre-
kelijke meeting plaats hebben met verscheidene
sprekers in 't fransch en in 't vlaamsch in de
zaal Coussement, bij de Plaats. Sprekers,
H. Plancquaert, in 't vlaamsch, en J. Gheysens
van Moeskroen, in 't fransch.
WAEREGHEM
Op 23 Mei aanstaande Groote Openbare
Meeting, om 4 1/2 uren 's namiddags, ter her
berg Het Logement, Statiestraat, te Waere
ghem. Sprekers, Buysschaert, Plancquaert en
andere. Onderwerp De politieke toestand en
de Vakvereeniging.
WEVELGHEM
Op Zondag, 16 Met, Groote Meeting, om 6
uren, ter herberg de Coöperatievebij M. De-
Paepe, in de PapenstraatOns programma en
de Vakvereeniging Sprekers, C. Buysschaert
voor de verspreiding der christen demo
cratische gedachten of het werkje
64 bladzijden beslaande, van Priester
Fonteyne.
Vraag het aan den drukker Camiel
Moeyaert, Coupurerei, Brugge.
Een exemplaar kost lo centiemen.
Voor voortverkoopers, maatschap
pijen, of exemplaren, bij zeker getal
genomen, groote afslag.
