De werkstaking
der Leiwerkers
Demoeraten, opgepast
Ronse
Eene lafheid
Vrije demokratische federatie
van vakbonden van Belgie
Tlxielt
••••••••«••••••a
PRIESTER DAENS
van ongeveer 5oo millioenen in Duitsch-
land, schrijft de Flandre Libérale
dat dit tekort te wijten is aan het leger,
de vloot en de koloniën.
Waarom willen dan zooveel liberalen
alleman soldaat lijk in Duitschland
En waarom hebben ze dan geholpen
om ons den Congo op de nek te
schuiven? H. Pl.
't Is dus beslistde bazen zijn koppig ge
bleven. De werklieden zijn verplicht geweest
in werkstaking te gaan. 't Zal dus immer waar
blijven dat de rechtvaardigste eischen der werk
lieden nooit zullen ingewilligd worden met
goedheid, dat iedere stap vooruit zal moeten
gedaan worden ten koste van opofferingen en
van strijd.
't Is 't eerste dat de werklieden moeten ont
houden van dezen strijd niet de minste ver
betering is te verwachten door goedheid of door
enkele redeneering daden moeten er bij zijn.
Wij vragen ons af wat de werkgevers nu nog
zullen in te brengen hebben tegen de werk
lieden
De botheid, de grofheid der socialisten heb
ben dikwijls een schijn van reden gegeven aan
de patroons.
Kon men beleefder, deftiger, gematiger te
werk gaan dan de werklieden van Desselgem
Geen enkel krenkend woord werd de bazen
toegerichtgeen enkele onbeleefde uitdrukking.
En de eisch zelve was bij overdreven
De werklieden van Desselgem vragen 2.75
voor 1 x uren werk. Een kilometer verder geeft
men even veel wat hooger de rivier op geeft
men drij franken voor min uren werk.
Zijn de werklieden van Desselgem slechter
Zijn zij luier Zijn zij min bekwaam dan
andere Neen, volstrekt niet. Waarom bijge
volg moeten zij min betaald worden
Doch van een anderen kant trekken de bazen
van Desselgem niet meer profijten van hun
werkvolk dan elders Bestaat daar niet meer
dan elders de onrechtstreeksche verplichting
in de herberg of den winkel van den baas of
zijn familie, drank en winkelwaar te koopen
Wordt daar niet meer dan elders de wet op de
betaling der loonen overtreden
Dus de handelwijze der bazen is onverdedig
baar al het ongelijk is langs hunnen kant
komt er meer spanning in de betrekkingen van
baas en werkman 't is hunne schuld komt er
vijandschap tusschen werkman en baas, 't is
hunne schuld wordt de strijd tusschen werk
gever en werkman scherper, 't is hunne schuld.
Alwie op Desselgem onpartijdig wil spreken i
zal moeten bekennen dat al het ongelijk langs
den kant der bazen is.
Vergeefsch zullen de bazen de werklieden
op den rug geven van luiaards, moeilijke men-
schen, onhandelbare menschen, menschen zon
der manieren, roervinken, ruziestokers en meer
andere schoone namen uitgevonden om den
werkman hatelijk te maken in de oogen der
burgers en der boeren.
't Feit staat vastde vlasbazen van Dessel
gem willen leven op 't zweet en bloed der
werklieden.
Of zijn zij het die arm geworden zijn door
hun handel Hoevelen hunner zijn niet rijk
geworden Wordt hun dat misgund door de
werklieden
En indien zij niet meer winnen en geen
dubbele loonen kunnen betalen, wiens schuld
is het Laten zij zich niet pluimen lijk kiekens
door het verbond der Engelsche fabriekanten
Welke pogingen doen zij om zich tegen dat
verbond te verdedigen Zij vinden het beter de
werklieden kleine loonen te betalen en lang te
doen werken.
Hewel, heeren vlasbazen, 't zou wel lukken
dat uw koppigheid en uw harteloosheid een
ander uitwerksel hebben dan 't geen waarop
gij rekent.
Gij hoopt de werklieden te kunnen verplet-
teren, gij hoopt dat zij het niet lang zullen
kunnen uithoudengij rekent ook al op
verraders.
Zij zullen mis zijn, niet waar, werklieden
van Desselgem Gedenkt u dat eene der
grootste gaven van ons volk de vastberadene
volharding isde strijd is begonnende werk
lieden hebben vrede gewild. Men heeft hen
geantwoord door oorlogverklariDg.
Hewel 't zij nu zoomaar een kinderspel
zal het niet zijn. Wij geven het niet op vóór
de slag gewonnen is en gewonnen op gansch
de linie.
Verraders I Welke werkman zou zijn mede
werkman willen onderkruipen
De mensch zou de verachting verdienen van
al zijn medeburgers.
Moet de overwinning, in den strijd behaald,
niet ten bate zijn van alle werklieden?
Moet zij het bewijs niet leveren dat zelfs in
onze vlaamsche dorpen 't volk gevoelt dat het
een beter lot waardig is en dat het reeds den
moed heeft armoede en gebrek te lijden om
tot een beter bestaan te komen voor vrouw en
kind?
En er zouden verraders zijn? Wie zou er
nog zulke gemeene kerels willen bezien
Hulp, steun, wederzijdsche bijstand, dat
moet komen.
Werklieden, allen uwe broeders geholpen.
Wij, demokraten, zijn bereid in de mate onzer
krachten bij te springen als het nood doet.
Werkstakers is uw eigene kas ledig, geef het
daarom nog niet opdoet een beroep tot uwe
vrienden en broeders.
De strijd dien gij strijdt is de strijd van al
de werklieden van Vlaanderen.
We moeten aan de kleine tyrannen van onze
vlaamsche huitengemeenten, die meenen dat
zij 't werkvolk den mond open houden, een les
geven die zij onthouden.
Zoodra 't nood doet, een beroep gedaan op
de gevoelens va.i broederlijkheid die alle
werklieden zouden moeten vereenigen; allen
eenige opofferingen gedaan.
Werklieden van Desselgem schept moed;
duizende Vlaamsche werklieden staan achter u
bereid u te helpen, en nog meer duizende
hebben de oogen op u gevestigd, vergeet niet
dat uw triomf de triomf zal zijn van de werk
lieden van gansch de Leie en 't begin van
de ontwaking van uwe broeders. Volhardt,
wijkt niet voor eenige opofferingen en de zege
is aan u. H- Plancquaert.
Tot hiertoe wordt uwe hulp nog niet verlangd
omdat de kas der werkstakers wel voorzien is.
Doch er kan een oogenblik komen dat de hulp
van allen ingeroepen wordt. Daarom van nu af
aan weest bereid: Deerlijk, Moescroen, Meenen,
Swevegem, Kortrijk, enz. moeten gereed zijn
met hun komiteiten om onmiddelijk te kunnen
rondgaan bij de werklieden der fabrieken van
hun gemeente of stad tot onderstand der werk
stakers.
Ik reken op de wilskracht en de werkzaam
heid mijner mannen. Weest niet beschaamd te
vragen en te schooien als 't is voor uw broeders.
We moeten toonen dat voor den economischen
strijd wij het allen eens zijn. Dus van nu af
uw komiteiten benoemd Diet uitstellen, niet
traag zijn, niet dralen, 'k Zal u Zondag voor
de meeting te Iogoygem rekening vragen van
uw werkzaamheid. Rap en krachtig aan het
werk. H. Pl.
Onze vrije volkspartij
Onze tegenstrevers van alle kleur zoowpl
socialisten als anti-socialisten trachten soms
onze leden te ontmoedigen en de menschen van
ons verwijderd te houden door gedurig met
minachting van onze partij te spreken de
democratische partij, zeggen zij, zal nooit tot
eene groote partij kunnen opgroeien ;en zal dus
nooit eenigen invloed kunnen uitoefenen.
Aan zulke stoeffers willen wij vooreerst ant
woorden dat, indien onze^ "partij de pretentie
niet heeft ooit aan het hoofd van het ministerie
te komen of op haar eigen de regeering in
handen te nemen, zij toch onvermijdelijk ge
roepen is om na den val der huidige regeering,
een gewichtige rol in het bestuur van 's lands
zaken te vervullen. Immers indien zij alsdan
slechts over 3^4 zetels beschikte dan zou dit
voldoende zijn om bij de stemming van een
wetsontwerp de balans naar de een of andere
zijde te doen overhellen.
Al is onze partij nog jong en klein toch kan
men niet betwisten dat zij hier in Vlaanderen
bij het volk ecnen machtigen invloed uitge
oefend heeftzij is het immers die het eerst ons
volk uit den slaap van onverschilligheid en
slaafschheid wakker geschud heeft,, en die het
de baan zijner vrijmaking aangewezen heeft.
't Is ook nog die kleine en in schijn zwakke
partij, die in vlaamsch België het hardnekkigst
gestreden heeft voor de rechten en belangen
van het werkvolk, voor algemeen stemrecht,
voor het pensioen der oude werklieden, enz.,
't zijn hare leiders en hoofdmannen die het
meeste voordeel gedaan hebben aan de fransch-
mans, de reizende werklieden, de kleine staats
bedienden, enz.
Eindelijk, 't is ook nog die partij die het
moedigst gestreden heeft voor de rechten der
vlaamsche taal 't zijn hare vertegenwoordigers
die onze moedertaal in de belgische statenkamer
hebben doen binnendringen. Daarvoor alleen
verdienen zij de eeuwige dankbaarheid van het
vlaamsche volk.
En welke politieke partij heeft ooit een zoo
j schoonen, edelmoedigen, belaDgloozen strijd
gevoerd dan de vrije christene volkspartij En
wie heeft zich meer opofferingen getroost, wie
is er meer gelasterd, vervolgd en gebroodroofd
geweest dan de leiders en aanvoerders dier
partij 1 En zulke partij die nog zoo jong zijnde,
reeds zulk schitterend verleden achter zich heeft
zou volgens het zeggen van sommige zwetsers,
gedoemd zijn te verdwijnen of steeds machte
loos te blijven. Neen, dit kan, dit zal niet zijn
de laatste kiezingen hebben het genoegzaam
bewezen dat onze partij trots alles vooruitgaat.
Daarom roepen wij onze leden toe, geenen
moed verloren, moediger dan ooit den strijd
gevoerd en propaganda gemaakt door woord en
schrift, opdat ook eens hier, in het arrondisse
ment Oudenaarde, de groene vaan zegevierend
i uit den strijd zou komen. D. Mocratus.
Het katholiek kruipersblad 't Volk van Ronse
dat wekelijks een beknopt overzicht geeft van
de werkzaamheden der Kamer, vindt daarin de
gelegenheid nu en dan op de gemeenste wijze
onzen volksvertegenwoordiger M. Daens aan te
vallen en te beleedigen.
Zoo was het weder het geval in zijn nummer
van Zondag 11. Het blad dreef de onbe
schoftheid zoo verre te durven spotten met de
ziekte, waarvan M. Daens gedurende ver
scheidene weken het slachtoffer geweest is.
Kan men nu iels walgelijker en gemeener
vinden voor een katholiek en christelijk (r)
blad Is er iets dat meer strijdig is met
alle regels van beschaafdheid en welvoegelijk-
heid dan spotten met ziekelijke of gebrekkige
menschen Aan zoo iets zal voorzeker niet een
eerlijk mensch, die eenige opvoeding genoten
heeft, zich plichtig willen maken.
Zoo heeft men gezien dat al de ernstige
dagbladen van alle partijen, die over de ziekte
van Daens gesproken hebben, dit gedaan
hebben met deelneming of ten minste met
beleefdheid. Het zijn alleenlijk eenige verkochte
slavenbladjes zooals 't Volk van Gent en
't Volk van Ronse die uitzondering daaraan
gemaakt hebben en welke in die omstandig
heden jegens onzen volksvertegenwoordiger,
zich zoo gemeen hebben durven aanstellen.
Dit komt dus nogmaals te bewijzen dat het,
gelijk wij het nog gezegd hebben, bij de
katholieke bewaarders de knechten zijn die
gelast zijn het vuil werk te doende meesters
zouden er beschaamd van zijn.
Wat ons in dit alles ook nog zonderling
voorkomt dat is, dat het Volk van Ronse
meest gebeten is op den éónigen volksvertegen
woordiger die in de kamer regelmatig Vlaamsch
spreekt, terwijl het zich plat op den buik gaat
leggen voor een verbasterden edelman als een
de Gellinck, voor dien snooden verrader die de
heiligste rechten der Vlamingen miskent, voor
dien meineedige, die de beloften aan zijne
zijne kiezers gedaan met de voeten trappelt.
Dit zelfde blad heeft ook nog de schaamte
loosheid op eene spottende wijze te spreken
over de welsprekendheid van M. Daens. Maar
wij zoeken reeds zoolang in dit blad om een
staalken te vinden van de welsprekendheid
onzer twee katholieke volksvertegenwoordigers
maar tot nu toe hebben wij nog niets gevonden.
Het schijnt dat de heeren daar zoo goedkoop
mogelijk hunne 4000 ballen trachten te ver
dienen.
In alle geval zwijgen is het zekerste middel om
voor geen zeeveraar uitgescholden te worden.
Groening.
Algemeene vergadering voor 't comiteit op
Zondag 4 Juli 1909, te Meenen, ter herberg in
De Trombone, (Barakken), om 9 uren tot
12 ure voormiddag.
's Namiddags, om 1 1/2 uren, voortzetting
der vergadering ter herberg in den Karpel,
Brugstraat; om 5 uren in 't zelfde lokaal, open
bare voordracht door verscheidene sprekers,
waaronder M. Plancquaert. Onderwerp de
vakvereeniging.
N. B. Wij verwachten veel afgevaardigen,
want er is een bijzonder dagorde te bespreken.
Alle man moet het dus als plicht aanzien tegen
woordig te zijn. De afgevaardigen worden ver
zocht het uur van aankomst aan den secretaris
bekend te maken, alsmede of zij zullen daar
noenmalen. Verdere inlichtingen kan men ook
aldaar bekomen.
DEMOCRATEN OP I
De vergadering der vakvereeniging van
Meenen moet één zegedag wezen voor onze
vrije gedachten, daarom er mag geen onver
schilligheid bij ons bestaan wij moeten het allen
als een plicht aanzien daar tegenwoordig te
zijn, geen stad of gemeente mag er ontbreken
wij moeten toonen aan de werklieden, dat wij
waarlijk den rechtveerdigen eisch van 't volk
betrachten zonder politiek doel, tegenover het
vereenigd kapitaal De Secretaris,
G. Buysschaert.
Rond de Inhuldiging van den Burgemeester
De muziekmaatschappij Amicitia heeft vroe
ger een tijdperk beleefd van volksbegeestering
en bijval, zooals zulks nooit in Thielt eener
maatschappij, tot den dag van heden, is te
beurt gevallen.
Toen was dit toonkundig gezelschap bij
geene enkele politieke partij aangesloten.
De uitgangen geleken aan zegetochten, en
eenieder herinnert zich nog den terugkeer uit
Blankenberghe ten jare 1897, toen duizenden
al zingende, dansende en juigende, Amicitia
tot op de Markt vergezelden. Aan PAUL
ROBBERECHT was het meestendeels te dan
ken, dat Amicitia zich op zoo eenen bloei
mocht roemen 1 Of de katholieke bewaarders
daarvoor grijnsden en knarsetanden, behoeven
wij niet te zeggen willekeurige en tergende
politieverordeningen werden gestemd, onder
andere door den huidigen burgemeester, heer
Emiel Vandevy vere.
Ware op dit oogenblik de maatschappij
Amicitia op eene krachtdadige en tevens doel
matige wijze bestuurd geweest, deze maatregels
zouden hun doel niet bereikt hebben, en had
den integendeel voor de leden als een spoorslag
daargesteld om nog beter te doen. Doch die
doelmatige krachtdadigheid ontbrak. Intusschen
werden de standregels maar al te dikwijls, om
niet te zeggen altijd, over het hoofd gezien
het getal leden zakte van jaar tot jaar. Verschei
dene ontslagen werden icgediend, en dat nog
van wegens de ieverigste leden. En bij anderen
ging de ie ver om zeep.
Een zeker dag, nogmaals in strijd met de
standregels, voegde Amicitia het woordje
liberaal bij haren naam. 't Was volstrekt het
beste middel niet om ze heroptebeuren. Het
tegenovergestelde deed zich voor en de tegen
kanting der geestelijkheid verminderde niet,
alhoewel verscheidene liberalen, meer dan eens
wijd hunne beurs openden, tot ondersteuning
van katholieke werken. De behoudsgezinde
kopstukken deden voorts wat zij konden, om
het volk af te frekken van het lokaal l'Espérance,
dat Amicitia niet is, maar waar Amicitia hare
herhalingen mag houden, en waar de leden
dezer laatste, op enkelene uitzonderingen na,
maar zelden te ziene zijn I
Van op den kansel of predikstoel werd Ami
citia niet gespaard.
Men vergete insgelijks niet, hoe het katho
liek gemeentebestuur, waarvan de heer Vande-
vyvere deel miek, handelde ter gelegenheid der
begraving van een lid van Amicitia en hoe
schandalig dan het gedrag was van het katho
lieke janhagel op den doortocht van den stoet
Het zal ook niet van nut ontbloot zijn, eeDS
de lieflijke benamingen te herdenken, welke de
Gazette van Thielt, tolk der thieltsche katho
lieken, de liberalen naar het hoofd slingerde na
het herdenkingsfeest van den 24 September
igo5 door Amicitia ingericht.
Den 3o September igo5 schrijft het katholiek
thieltsch weekblad, eerste bladzijde, derde
kolom, van de liberalen gewagende, het volgen
de 't Is een gemeen boelken geworden
of het was om weezekinders en oude menschen
te bespotten, 't had er toch den schijn van
In eene herberg kwamen een groep betoogers
luidruchtig binnen, zagen het kruisbeeld hangen,
gingen het aan 't bespotten, en wilden de
beeldtenis van den Zaligmaker verbrijzelen
Intusschen werden ook gemeene liedjes ge
zongen, zoo crapuleus als het maar zijn kon...
Aan het GildhoJ (alias de Correctie) uitbersting
van geuzenwoede de vuisten werden gebald
en verwenschingen geuit't Is crapuleus ge
worden men kan Diet meer... het liberalisme
heeft doen walgen... het gevoelen van alle
thieltenaars, 't is diepe walging voor zoo een
crapuleus gedoen... Achteruit, gemeene geuze-
rije I
Nummer van 7 Oct., 28 bladzijde, 3® kolom:
Het is hier te Thielt alleene niet, dat de
liberale betoogers zich op eene crapuleuze wijze
hebben gedragen
Nummer van 14 Oct., a® bladz., 3e kolom
De processie van den Rozenkrans was eene
plechtigheid tot herstelling van de lasteringen
uitgebraakt, in onze straten, tegen God al
machtig en tegen zijne heilige moeder Maria...
Schande, eeuwige schande aan het klein, het
nietig gettib thieltenaars, die de$e walgelijk
heden hebben uitgelokt
Wij zouden nog meer aanhalingen kunnen
bijbrengen, doch vinden dit voor het oogenblik
onno-dig, om te toogen, met de bewijzen in de
hand, wat de katholieken van Thielt denken
van de liberale Amicitia en hare vrienden.
Vergenoegen wij ons met te herinneren, dat de
feesten van den 24 September voorgezeten
waren door den heer Adolf Verschoore, en dat
de heer Richard Deoys, ten dien tijde, voor
zitter was der maatschappij Amicitia. Of beide
heeren ooit de lastertaal, welke tegen hen en
hunne vrienden gericht was, gelezen hebben,
weten wij niet.
Doch wat zien wij nu gebeuren De heer
Vandevyvere zal als burgemeester ingehuldigd
worden. Reeds toonden wij hoe deze heer, in
zijne hoedanigheid van lid des gemeenteraads,
zich gedroeg ten opzichte van Amicitia, betref
fende de verordeningen I
Als wij nu een blik werpen op den feestwijzer
bemerken wij, dat een der bijzonderste num
mers, de maaltijd, plaats grijpt in de
Correctie 1 in een lokaal dat uitsluitelijk politiek
is I
Toen de gouwheer, vrijheer Bethune zijne
plechtige intrede in Thielt ging doeD, wierd hij
gewaar, door een schrijven van den Thieltschen
Burger, dat een bezoek aan de Correctie deel
miek van de ambtelijke ontvangst. Het stads
bestuur kreeg oogenblikkelijk bevel den feest
wijzer te wijzigen en te veranderen.
Nu zijn onze stadhuisbazen alleen meester
en zij willen zulks laten zien. Allen moeten
naar de Correctie 1 Een zeker getal liberalen,
nagenoeg de twee derden der eereleden van
Amicitia, waren goedzakkig genoeg om in te
schrijven op het maal. Nu voelen zij, dat men
ze voor den aap heeft willen houden en ver
scheidene hebben reeds hun inzicht kenbaar
gemaakt zich In de ketel, in de marmiet
niet te laten gooien, en beklagen hunne licht-
geloovigheid I
Naar duizend duivels 1 Wat zouden de leden
der liberale Amicitia in die galei gaan ver
richten, waar zij op zoo eene willekeurige en
onbetamelijke wijze gelokt en gedreven worden?
Mogen zij zich verzekerd achten, dat men
hun het feest van den 24 September niet zal
herinneren, op de wijze der Gazette van Thielll
Reeds werd niet een liberaal in het feestbestuur
geduld
Het Hótel l'Espérance waar Amicitia hare
herhalingen houdt, ontving zelfs geen program
ma 1 en het zijn somtijds de kleinste, en in den
schijn de onnoozelste puntjes, welke de leer
rijkste zijn.
En dan zijn er nog die denken, na al dien
hoon, na al die verachting, dat Amicitia den
burgemeestersstoet zal opluisteren 11
N. B. Binnen 8 dagen een
Manifest over de nieuwe lasten, alsook
over d'ontvangsten en uitgaven der stad
Thielt, welke jaarlijks de som bereiken
van rond de Honderd Zeven en Vijftig
Duidend franken, 't is te zeggen, op
10 jaren, d'ongelooflijke en groote ver
balende som, van Een Millioen en
Half II... Waar gaat al dat geld naar
toe
IS VERSCHENEN
zijn leven, zijn strijden, zijn lijden,
zijne dood en verheerlijking
aangehaald en beschreven door zijn broeder
Petrus Daens, volksvertegenwoordiger voor
het arrondissement Aalst.
't Is een lijvig boekdeel van 220 bladzijden
die elke ware democraat zal willen lezen en in
die lezing moed en sterkte putten om meer dan
ooit te ijveren voor onze geliefde volkspartij.
Het boek is te verkrijgen ter drukkerij van
Petrus Daens-Mayart, Werf te Aalst, aan den
prijs van 1.50 fr.; vrachtvrij t'huis gezonden
1 80 fr.
Geen sterker strijdmiddel dan ONZE
STRIJDhet boekje64 bladzijden be
slaandevan Priester Fonteynedat
aan 10 centiemen te verkrijgen is bij
den drukker C. Moeyaert, Coupurerei
Brugge.
