Partij-Vergaderingen
JAN VLEMINX
HIER EN ELDERS
XXXXXXXXXXXXXXXX
Gedenkt den Strijdpenning
Lokalen voor meeting
Gedenkt den strijdpenning.
TE BEKOMEN
GEEN BETER BOEKJE
PRIESTER DAENS
zouden de reeders weer pogingen aanwenden
om in Engeland onderkruipers aan te werven,
even als in het vorige jaar bij de havenarbeiders
staking.
De ondersteunbeweging van de Dcensche
arbeiders voor Zweden, is reeds in vollen gaDg.
De machienbouwers hebben besloten 2 kronen
(2. fr. 80) per week en per lid bij te brengen
hetgeen 20 a 24,000 kr. bedraagt. In Oosten
rijk is de ondersteunbeging reeds officie ël inge
steld, alsmede in Duitschland.
Schoone voorbeelden, om overal, in alle
landen, na te volgen. D. J. R-
De gewondheids/commissie. De gezond
heidskommissie der Schelde heeft een nieuw
reglement opgesteld voor de irtwijking langs
de haven van Antwerpen. Vo :ia«n zullen al
de landverhuizers die te Antwerpen aankomen,
in de statie onderzocht worden. De kelderingen
van de statie zullen voor dit geneeskundig
onderzoek bijzonder ingericht worden. Drie
geneesheeren zullen met dezen dienst gelast
zijn. De nieuwe inrichtingen zullen 75.000 fr.
kosten. Deze uitgaaf zal door de landverhuizers
zelf gedekt worden. Ieder hunner zal inder
daad één frank per geneeskundig onderzoek te
betalen hebben. Men zal de zieke landver
huizers in een bijzonder gasthuis verzorgen, dat
in den omtrek der stad zal gebouwd worden.
Het verbindingskanaal te Gent. Voor het
einde van het jaar zullen belangrijke verbete-
ringswerken begonnen worden aan het verbin
dingskanaal te Gent, van aan de brug van het
Tolhuis, aan den inkom van het Kanaal van
Terneuzen, tot aan de vaart van Brugge. Het
Kanaal te Gent, waarvan spraak is, vormt
inderdaad de verbinding tusschen de twee
andere vaarten. De werken zullen anderhalf
miljoen kosten.
De wtfaluwen. Zouden de zwaluwen
reeds vertrekken Men heeft maandag namid
dag eene vlucht van verscheidene duizenden
zwaluwen gezien. Mogelijk zijn de lieve lente
boden meer naar 't noorden verhuisd, omdat
het bij ons te heet wordt 1
De opslag van 't bier in Duitschland. De
opslag van 't bier, ten gevolge der nieuwe
belastingen door den Rijksdag gestemd, heeft
overal groote misnoegdheid verwekt.
Te Leipzig, Berlijn en andere groote steden
spannen de herbergiers samen om de eischen
der brouwers te trotseeren. In andere streken,
onder andere te Lubeek, willen de inwoners de
herbergen, waar het bier opgeslagen is, niet
meer bezoeken.
De ontvolking van Frankrijk. Het Staats
blad van Frankrijk kondigt af dat er in 1908
in Frankrijk 791,712 geboorten waren 1 Het
getal geboorten neemt bijgevolg nog voort
durend af. Van 1859 tot 1868 waren er alle
jaren een miljoen geboorten. Van 1868 tot
1886, bijgevolg op negentien jaar iijd, zakte
het cijfer trapsgewijze met 100,000; gedurende
deze negentien jaren begon het getal geboorten
met eene 9. Vervolgens, gedurende twintig
jaren (1887 1906) met eene 8. Sinds twee jaar,
begint het met eene 7, en binnen tien of vijftien
jaar zal het met eene 6 zijn 1
DEERLIJK
Op Zondag 22 Augusti, om 5 ure namiddag,
vergadering van den propagandakriDg bij Gen-
tiel Ovaere in 't Katje.
SWEVEGHEM
De vergadering heeft plaats Zondag, 22 dezer,
om 5 ure namiddag, in het gewoon lokaal.
AVELGEM
De vergadering van den kantonalen bond
van Avelgem die Zondag moest plaats hebben,
is uitgesteld tot verder orders.
RONSE
Op Zondag 29 Oogst, algemeene verplichten
de vergadering op boete van 0.25, gewoon
lokaal. Dagorde 1. Congres te Brussel.
2. Propaganda. 3. Nieuwe leden. 4. Rekening
en verslag.
Wij vragen lokalen voor meeting te Lauwe,
Cuerne, Hulste, Bavichove, Heule, Gullegem,
Lendelede en Bellegem.
Zijn er geen demokraten die daar familie,
vrienden of kennissen wonen hebben en daar
kunnen voor zorgen
De arrondissementsbond.
ANTWERPEN.
Alhoewel de dagbladen eiken dag ongelukken
meedeelen, veroorzaakt door de onvoorzichtig
heid van sommige huismoeders, die maar niet
kunnen afkeren petrol in de brandende kachel
te gieten, moet men nog maar gedurig nieuwe
ongelukken melden.
Dinsdag, namiddag, rond een en half ure,
werd de Erwtenstraat in opschudding gebracht
door een petroldrama, het tweede in 24 uren te
Antwerpen. Vrouw Clara Vander Haven, echt-
genoote van een dokwerker, moeder van drie
kinderen; bevond zich in haar keuken op het
tweede verdiep van het huis nr 22 van de
Erwtenstraat.
Om het vuur aan te wakkeren goot de vronw
er wat petrol in de kruik ontplofte en in een
oogwenk stond de echtgenoote Vander Haven
in laaie vlam. Haar dochterken Maria, acht
maanden oud, dat in de wieg lag, werd insge
lijks door de vlammen aangetast. De geburen
snelden toe, evenals de pompiers zoodra de
vlammen uitgedoofd waren diende men de
slachtoffers de eerste zorgen toe, waarna bei
den naar het Stuyvenberggasthuis overgebracht
werden
De moeder had brandwonden van den
derden graad over gansch het lichaam, en is
's namiddags nog in de ijselijkste pijnen ge
storven. Het kindje is ook vreeselijk verbrand
en zal denkelijk zijne wonden niet overleven.
Zooals het dan ook te verwachten was, is
het kind dinsdag morgend insgelijks aan zijne
wonden gestorven.
NEDERLAND
In gansch Nederland heeft het onweder ook
verschrikkelijk huis gehouden. Talrijke wonin
gen zijn afgebrand. Te Eindhoven viel de
bliksem op een blok van acht huizen, die allen
ten gronde vernield werden een 29 jarige
vrouw is doodelijk gekwetst. Te Tongelre is een
groote pachthoeve met gansch den inboedel en
heel den oogst de prooi eer vlammen ge
worden.
PERZIE.
De gewezen shah heeft zijn vertrek uit Tehe
ran nog uitgesteld, ten gevolge van moeilijkhe
den, die opgerezen zijn aangaande de bijzondere
eigendommen die de gewezen shah in de streek
van Azerbedjan bezit en die, ten voordeele
eener russische bank, zwaar gehypothekeerd
zijn, tengevolge van schulden door den shah
gemaakt toen bij nog kroonprins was. De
natienalisten willen beletten dat de russische
bank de hand op deze eigendommen zou leggen;
zij zijn van zin het pensioen van den onttroon
den shah te vergrooten, op voorwaarden dat
deze het toezicht van het perzisch gouverne
ment aanneemt dat zich verbinden de hypo
theek af te leggen. De gewezen vorst vraagt
tijd om dit voorstel te onderzoeken men denkt
evenwel dat hij het bijtreden zal.
Aan bedoelde bank is de gewezen shah
Mahomed-Ali eene som van 7 miljoen 5oo
duizend frank schuldig, en eene andere som
van 2 miljoen en half aan andere vreemde en
perzische banken. De regeering zal deze schuld
betalen, indien Mahomed Ali al zijne persoon
lijke eigendommen aan het land afstaat. In dat
geval zal zijn jaarlijksch pensioen op 450,000
frank gebracht worden, doch, volgens den
wensch van de nationalisten, zal dit pensioen
vervallen indien de gewezen shah in Perzië,
in de toekomst, onrust zou stoken.
Over deze twee voorwaarden zullen de rus
sische en engelsche regeeringen hun oordeel
moeten vellen.
VEREENIGDE STATEN
In de zuidelijke staten heerscht er thans eene
ongewone hitte. In den Texas stipte men dins
dag 41 centigraden aan in de schaduw in den
Kansas 39 en in den Missouri 38 112. De
menschen vallen er bij twintigtallen dood van
de hitte in de velden, waar de oogst letterlijk
verbrandt, vindt men de lijken van honderden
stuks vee. In den Texas wordt men daaren
boven nog geteisterd door een anderen geesel
de muggen. De landbouwwerklieden zijn ver
plicht den arbeid te staken. De treinen rijden
met ledige wagens, want niemand durft eene
reis ondernemen.
Wat nog door de hitte gespaard was werd
dinsdag verwoest door een onweder. In gansch
den staat Texas heeft het 24 uren lang niet
geregend maar gestroomd in de velden staan
al de gewassen onder water en in de steden
gelijken de straten aan rivieren.
MAROKKO
De stad Melilla, hoofdkwartier van de Span
jaards, is eene echte vesting geworden. Langs
alle kanten is de stad door wallen, blokhuizen,
verschansingen, afsluitingen van ijzerdraad,
opgestelde kanons en kampen van soldaten om-
troepen oefenen zich onafgebroken, en de sol
daten en de peerden verkeeren in uitmuntend
toestand, ondanks de verzengende hitte.
De muzulmansche priesters prediken in-
tusschen den heiligen oorlog tegen Spanje
en versterken de Mooren eveneens hunne
kampen en stellingen. Men denkt dat de ka-
bijlen te Alhucumas bijeenkomen om van daar
met eene sterke legermacht tegen Melilla op
te rukken.
DENEMARKEN
Men weet dat er sinds eenige maanden in
Denemarken een ministerieele krisis bestaat,
tengevolge der militaire kwestie. Deze krisis
is nu op gansch onverwachte wijze opgelost.
Graaf Holstein- Ledreberg heeft een nieuw
gouvernement samengesteld. De graaf, die
twintig ng uit de staatkunde verwijderd
verbleef, is de eerste katholiek die in Dene
marken aan het hoofd van een ministerie staat.
Alhoewel 70 jaar oud, is hij nog vol kracht
het is een man van groote bekwaamheid, die de
genegenheid van al de partijen bezit.
ZWEDEN
Te Stockholm is de dierst der tramways vol
komen hersteld. Overal, in gansch Zweden,
wordt de arbeid van dag tot dag meer her
nomen. De spoorwegbedienden hebben zich
tegen de werkstaking verklaard.
De minister van binnenlandsche heeft aan
de commissie, aangesteld om eene nieuwe
arbeidswet op te stellen, gevraagd hare werk
zaamheden te bespoedigen, opdat de wet, door
de tegenwoordige gebeurtenissen noodzakelijk
gemaakt, in 1910 in de Kamer zou neergelegd
worden.
I
bij de verkoopers van Het Recht te Deerlijk,
Desselgem, Waeregem, Vyve St Eloy en An-
seghem Hooger Vlaanderen, boekjes aan
10 ct., door Alfons Sevens, alsook On\e Strijd,
van Priester Fonteyne, insgelijks aan 10 cent.
voor de verspreiding der christen demo
cratische gedachten of het werkje
64 bladzijden beslaande, van Priester
Fonteyne.
Vraag het aan den drukker Camiel
Moeyaert, Coupurerei, Brugge.
Een exemplaar kost 10 centiemen.
IS VERSCHENEN:
zijn leven, zijn strijden, zijn lijden,
zijne dood en verheerlijking
aangehaald en beschreven door zijn broeder
Petrus Daens, volksvertegenwoordiger voor
het arrondissement Aalst.
't Is een lijvig boekdeel van 220 bladzijden
die elke ware democraat zal willen n
u caiGiuc muuuo vu die lezing moed en sterkte putten om meer dan
rined. Melilla is oninneembaar geworden en ooit te ijveren voor onze geliefde volkspartij
zal door een handvol troepen kunnen verdedigd =- dmVW,,
Met koortsige haast worden de laatste schik
kingen genomen, daar men alle oo^enblik de
bestorming door de Mooren verwacht. De
Het boek is te verkrijgen ter drukkerij van
Petrus Daens-Mayart, Werf te Aalst, aan den
prijs van 1.50 fr.; vrachtvrij t'huis gezonden
1 80 fr.
MENGELWERK
EEN VERHAAL
uit den tijd der Opkomst der Christens Democraten
in Vlaanderen.
DOOR H. PLANCQUAERT
Ge kunt in uw recht zijn Jan, sprak Leonie, nadat hij
zijn gedrag had uitgelegd en verrechtvaardigd. Ik ben zoo hoog
niet geleerd om u te antwoorden. Doch wilt gij toonen dat gij
mij bemint, verander toch uw handelwijze en keer tot den ouden
goeden weg terug.
Een bittere glimlach verscheen op Jans lippen hij gevoelde
het; Leonie zou hem moeilijk eens begrijpen. En eens dat zij
hem niet verstond waarvoor moest zij hem wel aanzien, hem den
eenvoudigen boerenjongen zonder macht en zonder groote fortuin
die 't hoofd dorst bieden aan de verpletterende zedelijke en
economische macht van priester en kasteelheer Voor wat tenzij
voor een onnoozele, voor een zot I Daar lag 't gevaar voor hem
van Leonie's hart eens te verliezen; haar geest was te bekrompen
om zijn leven van strijd, vernedering en zelfsopofferiDg te
begrijpen, te waardeeren, en hem, haren beminde te bewonderen.
Hij besloot den stier bij de horens te vatten en dwars door te
spreken.
Dat ka Ti ik niet, Leonie, zegde hij.
a Hoe gij kunt dat niet, Jan, maar hoe wilt gij dan ooit in
de gunst mijner ouders komen Moesten zij weten dat ik met u
spreek, wat voor een onweer zou er op mijn hoofd losbarsten
Hoe kunt gij dan ooit mijn man worden? Neen, uw liefde kan
niet zeer sterk zijn voor mij
En die twijfel bij Leonie was niet geveinsd, hij was recht
zinnig; dit voelde Jan want de laatste woorden had Leonie uitge
sproken met een ware en diepgevoelde smart.
0 Daaraan moogt ge niet twijfelen, Leonie, sprak Jan met
vuur dat verbied ik u.
Maar waarom wilt gij dan niet veranderen
Ik kan niet en ik mag niet.
Gij kunt niet, gij moogt niet. Wie zou u dat kunnen ver
bieden vroeg Leonie verwonderd.
Aan den boord van den weg lag een groote boomstam, Jan
zette zich en trok Leonie nevens hem aan zijne zijde.
a Neen, Leonie, ik kan niet, ik mag niet en ik wil niet. Ik
gevoel het wel, ge begrijpt mij niet goed. Gij met uw praktisch
boerenverstand ge ziet niet anders dan het nadeel dat ik mijn
eigen aandoe, 't Ideaal dat ik voor mij zie klaar, duidelijk,
schitterend van hemelsch licht, is voor u slechts een ondoor
dringbare nevel. Ik weet te wel hoe en door wie uw opvoeding
geleid werd en hoe en waarom uw geest en deze van duizend
andere vlaamsche meisjes van jongs af voor goed gesloten, met
dubbele zegels gesloten werd voor hoogere begrippen en hooger
leven, verstandelijk leven. Maar benevens u Leonie, die ik aan
bid, voor wie ik zou willen werken, zwoegen, lijden, sterven;
benevens u is er nog iets dat ik bemin met zooveel vuur, en drift
met zooveel passie als u zelve.
Leonie keek hem verwonderd aan.
Gij zult met mij misschien lachen Leonie, maar, kind,'t is
zoo. Ik kan mij niet inbeelden dat de bijzonderste taak van den
mensch bestaat in 't verzamelen van geld en in 't verwerven van
gezag of macht met mede te heulen met de meesters van den dag.
Ik zie in de wereld een grootscher, een verhevener doel recht
voor de misdrukten, medelijden met de misdeelden dezer wereld
En ons volk wordt miskend, ons volk wordt verdrukt, honderd
duizenden menschen van dat volk, van dat ras in wieDS midden
God ons liet worden om voor hem in 't bijzonder, meer dan voor
eenig ander te strijden en te zorgen, hebben geen vrijheid weten
niets, kennen niets staan slechts eenige graden boven de dieren
uwer hoeve; honderd duizenden lijden eene onverdiende ellende,
geestelijke en verstandelijke ellende nog meer dan stoffelijke.
Stelselmatig wordt ons vlaamsch volk economisch en verstandelijk
laag gehouden en zelfs de kinderen onzer begoede burgerij wor
den verslaafd of als ze vrij durven handelen, gebroken opdat nie
mand die arme menigte eene reddende hand zou kunnen bieden,
Ons vlaamsche volk, de eenige steunpilaar nog der kerk in Belgie,
wordt verpletterd door de kerk zelve uit hoogmoed, uit heersch-
zucht en wordt in verwisseling van goud en gezag bij de rijken,
geboeid en geketend, weerloos als eene koopwaar geleverd aan
eene aristokratie zonder nationaal gevoelen en voor 't grooste
deel zonder zedelijke of verstandelijke waarde. Niet voor mij of
uit ijdelheid of uit koppigheid, Leonie, maar voor dit volk wil ik
strijden, Vlaming heeft God mij geschapen; voor mijn Vlaamsch
volk, vernederd en veracht, slecht ontwikkeld en arm, te strijden
en te lijden, dat is mijn plicht, dat is 't hooge doel, dat is
't hemelsch ideaal van mijn geest als zedelijk en naar Gods gelij
kenis geschapen wezen, even als gij het ideaal zijt van mijn hart.
de bron mijner liefde die dit hoekje van arm Vlaanderen voor mij
in een Paradijs heeft herschapen.
Leonie, hoe prozaïsch ook van geest en karakter, was getrof
fen. Zij verstond niet al te goed wat Jan wilde met zijn recht en
zijn Vlaamsch volk, doch zij voelde dat er in een man die zoo
kon spreken met zulk vuur en zulke overtuiging, iets meer moest
steken dan in een anderen boerenzoon. Zij gevoelde bewondering
voor Jan, doch weldra was die bewondering gemengd met de
vrees voor de gevolgen van zijn stoutheid.
Uwe gedachten kunnen goed zijo, ik weet wel dat gij geen
kwaad in den zin hebt. Gij zijt geen vijand van Kerk en Priester
lijk men er u voor uitgeeftgij verschilt enkel van meening met
hen over ik weet niet wat. Doch ge weet toch hoe machtig ze
zijn. Ze zullen u ruineeren en mijn ouders zullen ze hoe langer
hoe meer tegen u opjagen. Wat moet er dan van ons beiden
geworden
En zij begon te weenen.
s Als wij elkander getrouw blijven wie kan er ons iets doen
Alles verandert en vergeet, Leonie. Als 't noodig is ik kan
wachten... Er komen misschien betere tijden. En gij.
<1 Ik ook, antwoordde Leonie doch 't zal wel droevig zijn
zoolang gescheiden te leven. 1
a Ja, sprak Jan ook met droefheid in de stem, t zal wel
droevig zijn. Ik had mij u zoo dikwijls voorgesteld mij helpende
mij steunende met zoete woorden en aanmoedigingen. In romans
van vroegere tijden zag men de verloofde over de bloedige slag
velden dwalen op zoek naar den gevallen beminde. Zij laafde
hem, zij verbond zijne wonden en genas hem door liefde meer
dan door geneeskunst. De groote wereldstrijd wordt niet meer
gevoerd op 't slagveld doch in den geest en 't hart. En geest en
hart lijden soms meer dan 't lichaam. Ik zag er mijne vrouw als
troosteres opdagen in mijnen strijd, maar dat is mij ontzegd, voor
goed ontzegd. Lijden zullen wc nog, Leonie, eer we voor goed
zullen vereenigd zijn. Laat ons dit met geduld verdragen, ik geloo
vast in God en in zijn rechtvaardigheid. Als ons volk zijn getal
slachtoffers zal geleverd hebben voor recht en volksliefde, dan,
'k betrouw het vast, zal er ook een einde komen aan Vlaanderens
vernedering, verdrukking en ellende. Dan zien we wel eens ons
volk wederom in volle mannelijke kracht de wereld verbazen door
zijn welstand, zijn vrijen geest en zijn genie.
Leonie glimlachte om den geestdrift van Jan Vlemmx en
schudde bedenkelijk het hoofd als verstond zij maar half wat hij
ZCg De avond viel ras 't was tijd van scheiden, Jan en Leonie
omhelsden elkander vurig ze hadden als het voorgevoelen dat
het lang zoude duren eer ze elkander nog eens konden weerzien.
Leonie haastte zich naar huis en Jan Vlemmx sloop dcor
leine wegels en langs groote omwegen naar zijn moeders hoeve.
