De verslaving in de
katholieke partij
TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ
Vrije Demokratische Federatie
van Vakbonden van Belgie
Arrondissementsbond
van Kortrijk
Gedenkt den strijdpenning.
Van alles wat
Zondag 26 September 1909
't Biae 5 centiemen
1 6" Jaar N" 39
HET RECHT
Voor God on Volkl
Alles vaar Vlaan dertal
Vlaanderen roar CUiirluel
lütehrijïingsprijs voor Belgenland
Ken jaar fr. 3.oo. Nepen rr.~ ~-len fr. 2-a5
Zes maanden fr. 1.75 Drie r.-aden fr. i.«© j
voor buiten het land de vrachtloon daarbij, j
Hoofdopsteller H. PLANCQU AERT.
Men schrijft in ton buresle van dit blad en bij alle postmeesters en brievendragers
Alias moet vrachtvrij gMtuard worden naar het bureel van het blad
©©UPUREREI, BRUGGE
AANKONDIGINGEN
Beker ren, per drukregel ir. o.z5
Reclamen, op de 4® bladzijde. 0.45
3e 0.55
Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak-
waarneaaars. Afslag voor herhaalde invoeging.
Alle eerste en derde MAANDAGEN der
ma:.nd, zetelt onze hoofdman H. Plancquaert
van 9 tot 11 uren in Prins Boudewijn, Groott
Markt, te Kortrijk. Kostelooze raadpleging
vot v de leden onzer bonden en al wie door hen
gezonden wordt.
1
Wij houden er veel van, 'tgeen we
vooruitzetten te bewijzen door de
gezegdens of de daden onzer tegenstre
vers zei ven. Van 't oogenblik dat deze
die gij bevecht, in een oogenblik van
rechtzinnigheid juist 'tzelfde zeggen als
gij, moogt ge zeker zijn dat ge waarheid
hebt gesproken beter bewijs kunt ge
niet hebben. Pier loochent de koe van
Jan gekocht te hebben doch vier
weken nadien zit hij in een herberg te
vertellen dien dag regende het
'k weet het goed, want 'k had dan juist
Jans koe gekocht. Wie zal er nog aan
twijfelen dat Jan waarheid sprak, toen
hij staande hield dat Pier inderdaad
zijn koe had gekocht
Wij hebben er zeer dikwijls op gewe
zen hoe bij de katholieke behouders
verslaving heerscht in den hoogsten
graad. Eene kleine kliek speelt baas en
beschikt over de macht der partij voor
eigen belang of liever, om de juiste
waarheid te zeggen, voor 'tgemengd-
belang der hooge geestelijkheid en der
geldaristokraten
Gij zult schoolwetten maken die
millioenen in de kloosters brengen gij
zult een gebrekkig vakonderwijs onder
steunen dat voor mijn kollegien eene
kleine goudmijn wordt, enz. van den
anderen kant moogt gij de lasten op j
't volk leggen tegen 't volk den wil
des konings involgen in zake leger, j
Congo, prachtgebouwen, enz.
Stribbelt iemand tegen de rijke i
katholieken verwijten hem voor scheur
maker en de hooge geestelijkheid duwt
op den knop van haren phonograaf
en al de priesters gaan den man aan
't uitschelden, aan 't lasteren en bevui- j
len dan slaan rijke katholieken en i
geestelijken de hand te samen om den
man te broodrooven en 't arm schepsel
ligt weldra gebróken ten gronde.
Gij katholieke boer, gij katholieke 3
doktoor, gij katholieke notaris, enz gij j
allen zijt verslaafd, gij moogt niet en
gij durft niet.
Wij christen, Vlamingen, wij willen
niet verslaafd zijn, wij zijn vrije man-
nen wat wij aanzien als kwaad of on- j
recht dat vallen wij aan, wie het ook
moge verdedigen.
En die verslaving gaat zoo ver in de
katholieke partij, dat katholieke bladen
zelve er zich over beginnen te beklagen.
Ziehier eenige uittreksels uit het
katholiek blad Le Hainaut, wiens
artikel in 't lang en in 't breed weerge
geven werd door het katholiek blad
Le Patriote in zijn nummer van 18
September 1909.
De geest van onderwerping be
haagt aan de machtigen en aan deze die
hooge plaatsen bekleeden. Deze zijn
gewoonlijk alleènheerschers en hun leus
is goed weergegeven door 't latijn
sic volo, sic jubeo, ita pro ratione
voluntas ik beveel 't geen ik ml
mijn wil gaat voor recht en reden.
De openbare meening, wat men ook
gedaan hebbe om ze te plooien, neemt
dit stelsel nog niet onvoorwaardelijk
aan, doch de weerstand is verzwakt.
Velen laten alles gebeuren zeggende
waartoe kan het dienen wij lullen ons
vijanden maken met er ons tegen te
verzettenlaat maar gaan dat gaat
Ja, Hainautzoo gaat het bij de oude
katholieken En dan verder
«In een woord, voor sommigen (de
kopstukken der katholieke partij) al
wie durft redeneeren, overleggen, in
een woord AL WIE DURFT DEN
KEN, is een twistzoeker.
En nog eenige regelen verder
De gedweeheid (leest de lafheid)
leidt tot alles tot de vette plaatsen als
tot de bewondering. Enkel iets durven j
bespreken integendeel, stelt u bloot
als vijand aangeteekend en behandeld I
te worden.
Werden ooit onze talrijke artikels
over 't volkomen gemis aan vrijheid bij
de katholieken beter bekrachtigd en
bewezen
Wat moet het gevolg zijn van eene j
partij, waar zulke verslaving heerscht
De bazen, de kopstukken, ziende en
wetende dat zij geen tegenstribbeling
te vreezen hebben, gebruiken de macht
hen door die slaven gegeven,voor eigen
nut en eigen voordeel. Tegen den j
wil des volks, maar om de gunst van
den uitdeeler van titels van adel,
van kruiskens, van lintjes, van uitnoo- j
digingen voor vrouwen, dochters naar
de bals van het Hof, van vetbetaalde j
plaatsen in 't bestuur van den Congo,
stemt men Congo, forten, kazernen,
vermeerdering van 't leger, tunnels aan
6 millioenen 't stuk, paleizen van twin- i
millioen enz., en moeten er nieuwe.
komen, men schuift ze op C
nek van 't volk.
Dit zou veranderen', schrijft Hainaut
alsook Le Patrioteindien les brouil- j
lons, die twiststokers, enz. dorstenj
doch gij zelve hebt ze helpen temmen, j
In de katholieke partij is de vrijheid en
bijgevolg ook de kracht vernietigd.
Daarom was het noodig eene nieuwe i
partij te stichten, eene vrije onafhanke
lijke partijde christen volkspartij. De
christen volkspartij, ziedaar het toe-
vluchtsoord van alle katholieke men-
schen, die nog houden aan vrijheid, die
ons land niet willen overgeleverd zien
aan den willekeur des koniDgs en zijn
bende rijke kapitalisten, die ons land
aan 't uitzuigen en aan 't vierendeelen
zijn. H. Pl. j
JAARLIJKSCH CONGRES, op Zondag,
10 October 1909, ten lokale u Het Volkshuis s
St Joorisstraat, Aalst.
Geachte Werkbroeders
Wij verhopen stellig zooveel afgeveerdigden
mogelijk op ons congres vertegenwoordigd te*
zien. Alle vrije vakvereenigingen moeten het
zich als plicht aanzien, dien dag te Aalst
hunne afgevaardigden te sturen, want de dag
nadert waarop de vrije sijndikaten eens de
macht in handen zullen hebben om voor goed
een einde te stellen, aan den ellendigen toe
stand onzer zwoegende arbeiders.
Daarom mannen op I algelijk wie voor de
vrije Syndikaten is, weze dien dag op post I
Het congres zal beginnen 's morgens om
10 ure tot 12 1/2 ure 's namiddags van 1 1/2
ure tot het voleindigen.
Dagorde 1Aanvaarding en aansluiting van
nieuwe bonden 2. Algemeene rekening
3. Regeling der algemeene werking 4. Aller
hande.
Het congres zal toegankelijk zijn voor alle
man, welke eene persoonlijke kaart voor 't con
gres hebben, welke zij van nu af tot den dag en
gedurende het congres mogen vragen aan één
der hieronderstaande bestuurleden.
Willem Van Der Borght, Aalst Pierre Van-
schoorisse, Ronse Louis Favoreel, Meenen
Gérard Buysschaert, ThieltGust. Schouteten,
Kortrijk Charles-Louis Van Geert, Aalst.
N. B. Alle inlichtingen over reglementen,
enz. zijn te bekomen in het sekretariaat bij
Gérard Buysschaert, Statiestraat, Thielt.
Zondag laatst had de gewone maandverga
dering plaats van September, geopend om
9 3/4 ure 's morgens, onder voorzitterschap
van Remi Vandersc'nelden, in 't bijzijn van den
hoofdman en de afgeveerdigden van al de aan
geslotene bonden van 't arrondissement.
Als eerste en voornaamste punt wordt het
voorstel behandeld van kartel of afzonderlijk
strijden, en de brief wordt medegedeeld, door
de liberale vereeniging van Kortrijk, ten dien
einde gezonden. Talrijke afgeveerdigden zetten
hunne meening uiteen en de zienswijze hunner
afdeelingen. Na eene grondige bespreking
wordt het voorstel ter stemming gelegd, en met
eenparigheid wordt alle kartel verworpen.
Ten dien gevolge werd de volgende brief
aan de liberale vereeniging gestuurd
Mijne Heeren,
En de vulgarisateurs of in andere woorden
de hedendaagsche Leliaarts, die voor een
fransch kruisken of een fransch lintjen ons volk
willen verfranschen, zullen dan aardige wezens
trekken
Luik telt 70,000 en Henegouwen 62,000
Vlamingen de vermeerdering der bevolking in
Luik en Henegouwen is vooral toe te schrijven
aan deu toevloei van Vlamingen waren de
Vlamingen goed ingericht en behielden ze goed
hun taal, binnen vijftig jaren zouden deze beide
provintien tweetalige provintien worden.
Bravo, BrusselBrussel telt moedige
en kloeke Vlamingen, 't Is noodig, want in
Brussel meer dan elders woekert de verfran-
sching. Over acht dagen komt men op de
Groote Markt te Brussel Het Vlaamsch Huis
in te huldigen, 't Zal het centrum zijn van het
i vlaamsch leven in Brussel en 't uitgangspunt
van den strijd tegen de overmeestering van
5 onze oude brabantsche stad door het fransch.
Wij moeten UEd. vooreerst doen ,Na, 'oka,al ^mokraten ste
1j j lokaal dat ieder Vlaming te Brussel moet be-
opmerken, dat het ons zeer verwondert zoeken_
een brief, in 't fransch Opgesteld, van j Vlamingen, die naar Brussel gaat, vergeet
UEd. ontvangen te hebben. Wij zijn het Huis der Vlamingen niet.
Vlamingen, en 'tis ook in 't Vlaamsch
dat wij willen dat men zich tot ons 1 op maatschappelijk gebied weinig nieuws,
richte. j Simoens bomt zijn boek over 't socialismus te
Wat UW verzoek betreft, van met ons eindigen. Veel valt er uit te leeren. De socia-
in onderhandelingen te treden, wij hsten hebbm er niets weten op te antwoorden.
laten UEd. weten, dat onze Arrondis
sementsbond met eenparigheid van
stemmen beslist heeft alléén te strijden,
en volstrekt met geen enkele andere
partij, gelijk dewelke ook, samen te
gaan.
Zwijgen was voor hen het beste ook. Simoens
heeft klaar en duidelijk bewezen dat de socia
listische kopstukken vooral geleid worden door
eigenbelang, ikzucht, jaloezij.
Voor menschen als zij die beweren de wereld
te hervormen ware het zeer gepast op zedelijk
gebied betere voorbeelden te geven. Sommige
.koretukken zijn opzedelijk gebied ellendig.
„Het \artel werd onherroepelijk, vgr-, f> 'tan Simons' bewijst tea overvloede dat
.^vll^'C-V^^sEd.' wórdt vrienc£.__>van geniën gegeven'dan de socialis-
verzocht dienaangaande geene voetstap-
pen bij ons nog aan te wenden.
UEd. hoogachtend groetend.
Namens den Arrondissementsbond
van Kortrijk. i jn Duitschland hielden de socialisten verle-
i den week kongres. Dit kongres heeft een be-
Als tweede punt aan de dagorde staat het langrijken uitslag gehad de socialisten zijn er
een gepaste naam is. 't Zou er
lieiuitzien ia den socialistischen staat waar die
mannen baas zouden zijn 1 't zou ook zijn
adieu de vrijheid.
beleggen van Meetings en 't aanweuden van
propagandamiddels. Zondag naast, om
4 1 2 ure, zal er te Deerlijk eene meeting ge
houden worden verders te Meenen, Wevelg-
hem, Dottenijs, enz. Den derde Zondag van
November, de gewone maandvergadering ver
vangend, zal er te Moeskroen een algemeen
kongres gehouden worden, welke later breed
voeriger in Het Recht zal beschreven worden.
Ten slotte wordt er beslist, dat het strijdblad
De Kristen Demokraat dezer dagen verschijnen
zal, om in den loop van October, door de
zorgen der aangestelde bonden, overal rond-
veel verzacht ze beginnen over te hellen
naar 't fransch stelsel, 't is te zeggen dat ze ook
al hier en daar met burgerspartijen zouden
samen gaan, en bijgevolg ook met de burgers
partijen de profijten deelen. In Baden en Wur-
tenberg waren sommige socialistische volksver
tegenwoordigers bij een ontvangst van den
koning of groothertog aanwezig geweest.
Van daar groote koleire bij de oude zuivere
socialisten. Op 't kongres echter werden die
mannen verschoond en met dobbele, goed met
watte voorziene handschoenen werd hun een
klein verwittigingsken gegeven. Ziet ge wel: de
gedeeld te worden. Voor 't kanton Moeskroen, socialistische partij in Duitschland is machtig
of beter voor de grensgemeente, zal het strijd
blad in de twee talen opgesteld worden.
Eene omhaling wordt gedaan voor een nood
lijdenden medebroeder, welke eene milde som
opbracht.
De eerstkomende maandvergadering zal ge
houden worden den Zondag 17 October, om
9 1/2 ure 's morgens, ten hoofdlokale, te
geworden en 't zou reeds kunnen gebeuren dat
er haar hier of daar voorstellen gedaan worden
om te samen met liberalen of vooruitstrevers een
bestuur in handen te nemen, 't Oud stelsel van
absoluit niet te willen medewerken aan een
burgersbestuur was goed toen er geen kans
bestond dat zoo iets zou aangeboden worden,
men hing dan den grootmoedigen Jan uit
Kortrijk, met dagorde i° Kongres te Moes- ware socialisten wij willen geen betaalde plaat-
kroen 2° uitgave van een liedjesboekje
3° meetings en propagandamiddels.
C. N., Schrijver.
De volksoptelling van 1907 bewijst welke
dutsen men van ons vlaamsche volk gemaakt
heeft
Belgie telt tegenwoordig4,487,ooo inwoners
die vlaamsch spreken en slechts 3 millioen
eigentlijke Walen. Men rekent dan nog onder
de Walen de talrijke Vlamingen in Brugge,
Gent, Kortrijk, Antwerpen, Leuven en vooral
in Brussel, die het beneden hun waardigheid
achten te verklaren dat zij Vlamingen zijn en
bijgevolg onder de Walen geteld worden. En
die 4,487,000 Vlamingen kunnen geen vlaam
sche hoogeschool bekomen zij kunnen niet
bekomen dat hun moedertaal op degelijke
wijze onderwezen worde in de onderwijsge
stichten I Is er schooner bewijs van de lamlen
digheid van ons volk Van zijn karakterloos
heid
De bevolking van Belgie vermeerdert jaarlijks
met 70,000 inwoners, van dewelke omtrent
vijftig duizend in de vlaamsche gewesten en
slechts twintig duizend in 't Walenland. Nog
twintig jaren en er zijn in Belgie zes millioen
Vlamingen. Tegen dien tijd zullen er in Hol
land omtrent acht millioen inwoners zijn. Met
de Vlamingen uit Vrankrijk er bij zal er hier
eene massa zijn van omtrent vijftien millioen
vlaamsch- of nederlandschsprekeude menschen.
sen in een burgerbestuur enz. Hier in Belgie
ook vond Anseele dat alle ambten te vet betaald
worden. De schepen der stad Gent trekken de
helft te veel tot dat hij 't zelf werd eens
schepen gekozen, gebaart hij van den trok niet
meer, maar palmt hem geheel en gansch binnen.
Men zou waarlijk zweeren dat de socialisti
sche kopstukken van tandentrekkers afstammen.
De Patriote heeft ook de rekening ge
maakt voor 't arrondissement Oudenaerde.
Hoeveel soldaten er met de nieuwe krijgswet
maar zullen moeten optrekken. Hij komt aan
2 2 Koeragie, Belgen, ge zult mogen gaan
betalen.
In zijn nummer van woensdag geeft de
Flandre Libérale de vergelijking tusschen
de wet op de Zondagrust in 't kanton Bazel
(Zwitserland) en in Belgie. In Bazel is 't wel
zondagrust. Buiten herbergen, melkerijen
apothekerijen wordt allen handel gestaakt. Zoo
hebben daar alle menschen ten minsten een
dag rust.
Zelfs meiden en knechten van bijzondere
huizen moeten een zeker getal vrije uren heb
ben per week.
Is het dan niet genoeg als een mensch zes
dagen geslaafd heeft En als het voor alle
winkels en handelshuizen 't zelfde is, welke
handelaar lijdt er daardoor schade Doet een
dag rust, een dag vrijheid ook aan hen geen
goed.
De katholieken zijn 25 jaar aan het hoofd en
