Leest ei Tersprei ons Blad
De politieke en de
vrije vakbonden
i Zelfmoord in het Duitsche leger
Ronse
Tlxielt
Brief uit Beveren aan Leie
ANSEGHEM
op dat gebied hebben zij ons niets anders ge
geven dan een broddelwet.
In Engeland, Holland, Duitschland, Zwit
serland, Denemarken, Noorwegen, enz- is de
Zondag een dag van rust, een dag des Heeren.
In 't katholieke Belgie ziet men 's middags
op veel plaatsen werken en slaven. En zulk
bestuur wordt van het voik aangesteld als het
bestuur aangenaam in de oogen van God.
Als Ons Heere bij middel der klaarziende
kiezers die kerels maar eens naar hun groensel-
kweekerij niet terugstuurt.
Nooit viel eene partij zoo plat als de socialis
tische partij van Kortrijk voor de liberalen.
Sedert eenigen tijd telt het socialistisch blad
't Volksrecht de dagen op gedurende dewelke
de volksvertegenwoordigers van Kortrijk af
wezig zijn van de Kamers, 't Valt al op de
katholieken, maar M. Vandevenne wordt ge
spaard.
Immers de socialisten staan zoo gaarne
nevens een burger. Die menschen die enkel op
de burgerij uitvallen uit nijd en gekrenkten
hoogmoed, denken dat ze zelve grooter worden
als ze eens op dezelfde lijst met een burger
mogen staan, 't Werkvolk dat is te gemeen
voor hen. Zien we 't zelfde niet te Gent
Te Kortrijk is een prijs uitgeloofd voor dezen
die 't eerst van buiten al de redevoeringen van
M. Van de Venne zal kunnen opzeggen Men
is nu aan 't zoeken in 't verslag der kamers
sedert acht dagendoch nog niemand heeft er
een gevonden, 't Schijnt toch dat hij sedert
vier jaren eenmaal gesproken, heeft doch 't is
nog al natuurlijk dat men in zulken grooten
hoop papier die redevoering nog niet gevonden
heeft, 't Volksrecht natuurlijk spreekt nog niet
veel van 't stilzwijgen van M. Van de Venne.
Doch als M. Van de Venne 't ongeluk heeft
van niet op dezelfde lijst te willen staan met de
socialisten, zal hij niet weinig gekapitalist,
gemillioennaird en gekasteelheerd worden.
Ook wij kunnen M. Van de Venne niet ge
noeg aanraden met den zoetst mogelijken glim
lach aan de socialisten de hand te reiken. Zijn
populariteit zal er op de grenzen veel bij winnen
en ons zal hij er kolossaal veel plezier meê
doen.
Ze gaan tegen de kiezing de omheining van
Antwerpen beginnen afbreken 't land geraakt
'nen muur kwijt en krijgt veertig splinter
nieuwe forten in de plaats. Dat noemt men
tienmaal weergeven wat men ontnomen heeft
spijtig dat de dieven het ook zoo niet doen
niemand zou de vermeerdering der gendarmerie
vragen. H. Pi.
de werklieden ook zouden moeten doen, want
zoolaDg er politieke vakvereeniDgen bestaan,
zullen de werklieden verdeeld zijn, en zoolang
zij verdeeld zijn zal het hun onmogelijk zijn
hun heiligste recht te veroveren Hun recht
van leven door hun werk. Vroeger wanneer de
werkhuizen aan een enkelen persoon toebehoor
den was de volstrekte eendracht onder de
werklieden zoo noodzakelijk niet, want eene
langdurige werkstaking kon den ondergang van
den fabrikant voor gevolg hebben hij was dus
verplicht aan de rechtmatige eischen zijner
werklieden te voldoen.
Doch nu is het zoo niet meer, het patroon
schap is om zoo te zeggen verdwenen. De
fabriekanten hebben hunne kapitalen ver-
eenigd, en groote naamlooze maatschappijen
gesticht. Deze bezitten verschillige werkhuizen,
en breekt er in een dezer werkstaking uit zij
ondergaan slechts een gedeeltelijk verlies zij
kunnen bijgevolg langer wederstaan vooral als
die werklieden niet eendrachtig vercenigd zijn,
en zulke vereenigingen zijn slechts mogelijk
buiten alle politiek.
Wij herhalen het nog eens, daarom is het
hoogst noodzakelijk dat de werklieden zich ver
eenigen in vakbonden die zich hoegenaamd niet
bekommeren om de politieke overtuiging hun
ner leden. De werklieden moeten hun getal
stellen tegenover het kapitaal en dan zullen de
naamlooze maatschappijen er rekening moeten
van houden. Oct. Vanschamelhout,
Moen.
In den huidigen economischen stj-^
patroonscnap om zoo te zeggen ven
door groote naamlooze maatschappij^
vangen is, is het meer dan ooit noodzakelijk
dat de werklieden zich vereenigen in vrije vak
bonden, ten einde met goed gevolg ieder pogen
tot het bekomen van betere werkvoorwaarden,
of het beletten van loonsvermindering te kun
nen doorvoeren.
Stilaan beginnen de werklieden dit te be
grijpen, maar ongelukkiglijk vragen vele zich
te weinig af, bij welke vakvereenigingen zij
zich moeten aansluiten. Sommige verdedigen
de politieke vakver eenigen. Wij kristene demo-
kraten aarzelen niet de voorkeur te geven aan
de vrije vakbonden. Ten i® omdat de politieke
syndikaten de werklieden verdeelen, en ten
ae omdat de politiek daar zeer dikwijls op den
voorgrond geschoven wordt.
De partijgangers van politieke vakvereeni
gingen verwijten ons veelal dat wij de werk
lieden willen verdeelen en dat wij ze tevens
willen beletten zich in te laten met de politiek.
Wij zullen hier eens onderzoeken in hoever
die verwijtingen gegrond zijn.
Van eene vrije vakvereeniging kan eenieder
deel maken gelijk welke overtuiging hij aan
kleeft. Van eene politieke vakvereeniging
kunnen slechts deze deelmaken die dezelfde
overtuiging bezitten van de politiekers die
zulke vereenigingen stichten.
Nooit zal een katholiek of een kristen demo-
kraat kunnen lid worden van eene socialistische
vakvereeniging, omdat er daar met een deel
van het gestorte geld, politieke propaganda
gemaakt wordt ten voordeele eener partij wier
grondbeginselen zij bestrijden. Van een anderen
kant, kan evenmin een socialist of een kristen
demokraat zich aansluiten bij eene katholieke
vakvereeniging, omdat die partij stelselmatig
alle doorslaande volkswetten tegenwerkt, en
dat zij ook hare vakbonden 't hare politieke
bate wil doen dienen.
Wat het tweede argument betreft, 't is zoo
dom als het eerste. Welke werklieden mengen
er zich opentlijk in den politieken strijd Buiten
eenige onwrikbare durvers die bereid zijn alles
te trotseeren voor hun ideaal, slechts deze die
een vrij bestaan hebben door hunnen arbeid.
Welnu, 't is juist om zoo mogelijk een vrij
bestaan door hunnen arbeid aan de werklieden
te verschaffen dat wij de vrije vakbeweging op
touw gezet hebben.
Wie wil er nu de werkers verdeelen, ofwel
deze die de vrije vakbonden voorenstaan buiten
alle politiek, ofwel diegene die er politiek
willen in mengen Wie wil er tevens beletten
dat de werklieden aan politiek kunnen mee
doen
Deze die ons bovengenoemde verwijtingen
toesturen, anders niemand. Dat de werklieden
zich door die mannen niet laten medeslepen
dat zij het voorbeeld volgen ons door de werk
gevers zeiven gegeven deze kennen ook geen
politiek als het hunne belangen geldt, en katho
liek en vrijdenker zitten samen te beramen hoe
zij het aan boord zullen leggen om de meeste
mogelijke winsten op te strijken, 't Is hetgeen
Het Pruisisch leger verliest jaarlijks door
zelfmoord 200 manschappen en onderofficieren,
i want van de officieren wordt niets gezegd.
Als Duitschland er fier op mag zijn dat in zijn
I leger het aantal sterfgevallen door ziekten het
geringst is van ergens. in Frankrijk b. v.
sterven dubbel zooveel soldaten dan mag
het van den anderen kant wel betreuren dat
het met Oostenrijk het meest soldatenzelfmoor-
den te boeken heeft. Opmerkelijk is het verschil,
wat zelfmoord aangaat bij de verschillende
korpsen. Zoo staat het 4de (Pruis-Saksische)
aan de spits en dan moet men weten dat de
i manschappen van deze afdeeling meest uit
streken komen waar ook onder de bevolking
J hooge zelfmoordcijfers gevonden worden. Gun-
stig onderscheiden zich hier de katholieken van
j de protestanten. Berlijn, Postdam, Hamburg,
i Sleeswijk-Holstijn en Saksen, die hoofdzakelijk
protestantsch zijn, hebben een veel hooger
zelfmoordcijfer dan de katholieke provincies
Posen, Westbr. Rhijnland en Westfalen.
Welke zijn daarvan de oorzaken
In 't algemeen neemt men aan dat van alle
j zelfmoorders 1 ƒ4 en van alle zelfmoordenaressen
I 2/5 krankzinnig zijn. Deze reden komt echter
voor het leger bezwaarlijk in aanmerking daar
l met groote angstvalligheid allen geweerd wor-
i /lor. die naar den geest niet normag^Üm^DojL
'holmisbruik, dat bij de
zelfmoorden veroorzaakt, kan in het leger"
slechts uiterst zelden als grond tot zelfmoord
v/orden aangevoerd, wijl de soldaten niet zoo
veel gelegenheid hebben, en wijl de tijd bij 't
leger toch ook maar een paar jaar is. Levens
moeheid, eene andere bron van zelfmoord,
eischt hare offers meestal eerst rond of na het
40® levensjaar, en de 200 zelfmoorders van het
Pruisisch leger zijn meest jonge mannen onder
3o. Blijft dus ten slotte alleen over de strengheid
van den dienst en de vrees voor straf, die
gevoegd bij de moderne karakterloosheid vele
soldaten tot den wanhopigen stap aandrijft.
Dat hier de groote oorzaak ligt word; des te
waarschijnlijker als men uit de statistieken ziet
dat het eerste dienstjaar dubbel zooveel zelf
moorden telt als het tweede, en dat de eerste
zes maanden weer het grootste aantal voor hun
rekening nemen.Opmerking verdiendt nog dat,
terwijl de burgerlijken zich meestal ophangen
of verdrinken, de soldaten gewoonlijk naar het
geweer grijpen. Naast die 200 gelukte zelf
moorden, vindt men dan gewoonlijk nog een
honderdtal mislukte pogingen.
De werkstaking, bij M. Van den Broecke
uitgebroken, duurt onveranderd voort. Reeds
heeft er eene onderhandeling plaats gehad
tusschen den patroon en de vrije beambten met
eene delegatie van wevers, onderhandeling
welke geen gevolg gehad heeft. De patroon
beweert dat de werkstaking uitgebroken is
door het wegzenden van den wever, en hij
verklaart dat hij niet verplicht is eenen wever
bij hem te houden wanneer zijn werk niet in
regel is. Wij moeten met hem bekennen dat dit
waar ismaar hier in deze beweging, zeggen
de werkstakers, is het toch een uitvluchtsel
waarmede de patroon voor den dag komt en
ziehier het bewijsvan den eersten oogenblik
dat de weggezonden wever bij hem werkt tot
met het uitbreken der staking heeft hij nooit
geen reklaam over zijn werk ontvangen en nu
drie dagen na de staking komt de patroon
hiermede voor den dagwat er van is, en dat is
zeker, de wever moest buiten, want hij was te
wel op de hoogte van tarief en grondstof, dat
is de ware oorzaak van de weg zending, en
juist hierom ook houden de wevers voetbijstek.
Doch hebben wij hier weer een feit te be
treuren en dat is de oorzaak dat vele werksta
kingen ten ondergaan en waar vele patroons
zich opsteunendat is dat er altijd daghuur
mannen gevonden worden, welke het werk
hunner broeders, of medewerklieden, afmaken.
Wanneer zullen zij van deze ziekte genezen
zijn .Denken zij nietvandage zijn het de
wevers morgen kunnen het wij zijn, en vast en
zeker houden zij nu geene rekening van de
wevers, de wevers zullen hetzelfde doen met
hen, want met de maat waarmede gij een ander
meet zult gij ook gemeten worden.
Ook is er eene werkstaking uitgebroken
(beter eene uitsluiting) bij van Ex ten gevolge
van eenen aftrok op de bobijnders, wat voor
gevolg had dat hetzelfde is uitgebroken bij B.
Boessens. Namens het bestuur
de vrije demokratische vereeniging.
't Was onlangs vergadering in den Katho
lieken Burgersbond, met het doel de nieuwe
ontworpene krijgswet te verhandelen. De bij
eenkomst werd voorgezeten door den heer
Loontjens, en 't was de heer MiDnaert die het
woord voerde.
Uit dit verslag, over deze rede in de Gazette
van Thielt verschenen, ontleenen wij de
volgende belangwekkende cijfers.
't Is een staat, ten stadhuize opgemaakt, en
die, van 20 jaar verre aangeeft: i°hoeveel
ingeschrevene loters er te Thielt zijn 20 hoe
veel mannen Thielt alle jaren moet leveren
3" hoeveel eerstgeboren zoons er in die jaren
waren 40 welk verschil er is tusschen de man
nen die jaarlijks geleverd moeten worden en het
getal eerstgeborenen.
Men vergete niet dat de nieuwe ontworpene
krijgswet het stelsel bekrachtigt van éénen
man per familie.
Jaar
1900
1901
1902
1903
1904
igo5
1906
1907
1908
1909
Jaarlijksch) Eerst- I Verschil
aandeel geborenen in meer
87
90
ioo
94
92
90
92
106
89
100
19
19
*9
27
29
36
3i
36
37
28
43
27
3g
9
16
16
17
19
In de laatste tien jaren dus werden 194
Thieltenaars als soldaat ingelijfd.
Indien het ontwerp, uitgaande van het
katholiek ministerie er door komt, dan wordt
de loting afgeschaft en in grondbeginsel moet
iedere familie éénen man leveren, bij voorkeur
den eerstgeborenen.
Ware dit stelsel in de laatste tien jaar toege
past geweest, dan zou Thielt ia de plaats van
194 man, er 337 moeten leveren hebben, of
143 meer, of i5 's jaars meer, of 74 ten hon
derd meer. Dit cijfer zou inderdaad wat ver
minderen ten gevolge van zekere vrijstellingen,
doch zou het nieuw stelsel eene ongelooflijke
verzwaring van krijgslasten voor gevolg hebben,
't Zijn wij alleen niet, die deze gevolgtrekking
aanhalengeen dag gaat voorbij, of de Patriote,
het bijzonderste katholiek blad van Belgie,
klaagt deze verzwaring aan, en dat nog op
eene geweldige wijze.
Na de voordracht werd op voorstel van den
heer René Colle, de volgende dagorde eenparig
aangenomen
De algemeene vergadering van denJKatho-
3&en Burgersbond van Thielt, dr^*j£5aar
vertrouwen uit in hare vertegenwoordigers bij
Senaat en Kamers, om gelijkvormig het katho
liek programma a) alle verzwaring van krijgs
lasten te verwerpen, zoo in mannen, als in
gelde b) het vrijwilligersschap rechtzinnig aan
te moedigen c) het plaatsvervangen in eene
toekomende legerwet te behouden.
De Burgersbond drukt de begeerte uit, dat
de krijgswet zal veranderd worden enkel door
eene katholieke meerderheid
Daarna dronken de aanwezigen een glas,
zij peen plas
en lieten de zaak zooals zij was 1
Vervolg toekomende week.
Mijnheer de Opsteller,
Daar gij soms brieven krijgt uit verschillige
gemeenten tot opname in uw geeërd weekblad
Het Recht, kom ik u ook beleefd een klein
plaatske vragen, in uw blad.
Sedert verschillige jaren vragen de inwoners
der Stagestraat aan het gemeentebestuur dat
men hunne straat verbetere, want bij slecht
weder en vooral in den winter kan men er
moeielijk door geraken, 't gelijk juist aan eenen
modderpoel. Ja, 't is waar, door het aanhou
dend vragen hebben ze over twee jaar, een
paar karren steenbrokken gekregen, daar ze op
den dries juist een gemeentehuisje afgebroken
hadden, en over jaar kregen wij nogmaals iets,
2 karren gravier om de putten wat op te vullen,
met de belofte dat men van de jare geheel de
strate in gravier zoude gelegd hebben, maar
tot den dag van heden is er nog geen gekomen,
ze krijgen zeker weer geen wagons of is er
nogmaals geen zaad in 't baksken om onze
straat te verbeteren Nogthansveel werklieden
zouden er voordeel uittrekken die naar Spriete
moeten gaan werken in de vlasmagazijnen en
fabrieken.
Kan ons gemeenteraadslid van den hoek
daar niet vooren zorgen want hij moet er ook
nog al dikwijls door met zijne kar, of telt hij
daar ook tot niets Wij zouden het wellicht
moeten gelooven I
Over een 4 tal jaren legde men wel gravier
in de karriere van onzen eersten schepen, die
er ook zooveel noodig was als een vijfde wiel
aan een wagen, over 2 jaar ook legde men gra
vier in de Damstraat en dit enkel omdat 2 boe
ren het vroegen, de eene voor beter gebruik
van zijn land, de andere voor 't gemak aan
zijne rooterij, en als wij, eenvoudige werklieden
der Stagestraat, iets vragen opdat wij een wei
nig gemakelijker zouden zijn als wij den korte-
wagen moeten voeren, we krijgen het niet.
Gelukkig dat de tijden aan 't veranderen
zijn, en dat er meer geest en verstand onder
het volk begint te komen, en dat het ook meer
besef van eigenliefde begint te gevoelen, want
wist ons volk gebruik te maken ven zijn recht,
gij zoudt het ook meer vreezen, wij zullen ook
al doen wat wij kunnen opdat ons volk van
langsom meer zijne oogen zoude openen, en
zijne bestuurders van langsom meer en beter
zoude leeren kennen, en dat het dan bij de toe
komende gemeentekiezing eens* andere mannen
naar het gemeentehuis zoude zenden, die meer
en beter het lot hunner medeburgers zullen
verdedigen en hunne belaDgen behertigen.
Gelukkig ook nog dat wij een blad gevonden
hebben dat vrij en vrank de belangen der min
dere standen durft verdedigen, want voor een
vreemdeling is het nu niet moeielijk te zeggen
waar den Burgemeester, schepen of een ge
meenteraadslid woont, want overal ligt er een
schoone gravier.
Hopende, Mijnheer de opsteller, dat gij mij
ook een plaatsken zult willen afstaan in uw
blad Het Recht, groet ik u met eerbied.
Dank op voorhand,
Boerke Naas.
Inhuldiging van den Heer TheophielValcke
als Burgemeester dezer gemeente.
Zondag i<J September, was het de plechtige
inhuldiging van den nieuwen Burgemeester
van Anseghem.
Reeds verschillige dagen waren de inwoners
bezig met alles te bereiden om hunnen geachten
Burgervader op schitterende wijze te ontvangen.
Dichten, bloemen en versiersels van alle slach
wierden gemaakt, een prachtige stoet ingericht
en iedereen beieverde zich om het schoonste bij
te dragen tot het welgelukken der feest. Niet
tegenstaande de aanhoudende fijne regen die
van 's morgens viel, had men de hand aan het
werk geslagen om overal langs de straten
sperrekens te planten met koorden omsierd,
die alles als in een bloemhof herschapen deed
uitschijnen. De driekleur wapperde aan al de
huizen dus iedereen heeft zijne genegenheid
willen betoon en. Eerlijk en treffend was het
gezicht als men op den Heirweg, Kruisweg,
Plaats en Statie kwam en men moest getuigen
dat de nieuwe burgemeester welgekomen was.
Ook is het niet te verwonderen als men
baaske Valcke goed kent, gelijk wie hem kent,
moet hem beminnen. Hij is wel katholiek toch
niet fanatiek, want iedereen heeft kunnen
bemerken dat hij in den stoet door de leden der
oppositie opgeleid is geworden.
En zijne reputatie is genoeg gekend om hem
op Anseghem te waardeeren. Zijne inwoners
wisten dat hij een ieverige burgermeester zal
zijn, met de beste inzichten bezield, taai aan
het werk en met een waar vaderherte begaafd
zonder twijfel vooral onpartijdig Al de
Anseghemnaars gelijk voor de wet.
Rond 1 1/2 ure wemelde het reeds van het
volk op den Kruisweg en Heirweg. De ge
meentenaars kwamen van alle hoeken toege
sneld, en vrienden en kennissen kwamen van
de omliggende gemeenten zich bij de paro
chianen vervoegen. Iedereen was welgezind en
blijgemoed.
Ongelukkiglijk de regen bleef aanhouden.
Reeds was het peerdevolk nog al talrijk naar
de Statie Heirweg getrokken om den heer
Burgemeester te verwelkomen. De peerden wel
is waar wat ongerustmaar ten was uit geen
erge't was om den nieuwen Burgemeester te
toonen, dat er staal zit in 't Anseghemsche ras,
en dat er hier ook nog mannen zijn, die durven
fier hunnen kop verheffen als 'c noodig is. De
stoet der rijtuigen was ook prachtig.
Wat de groote wagens betreftweinig talrijk,
doch geheel natuurlijk was hunne verbeelding
vooral dezen van de plaats, alwaar het schui
mend tonneke nog al vroeg geledigd wierd
terwijl de mannen die daarop waren, oprecht
blijgeestig, plezierig en bewondersweerdig
schenen.
Overprachtig was het gemeentehuis ver
sierd, en de plechtigheid der installatie met
eenvoudigheid gedaan. Eere en dank aan al de
inwoners die zonder onderscheid gewedieverd
hebben om de inhuldiging zoo prachtig moge
lijk te maken.
Mochte de heer Burgemeester dit goed ont
houden, dan zal er vrede en eendracht mogelijk
zijn.
En om te sluiten, wij Anseghemnaars, die
Mr Valcke sedert lange jaren kennen en hoog
schatten, wij willen onze gelukwenschen ver
voegen bij die der bevolking en roepen hem
toe uit den grond van ons herteAd muitos
annos.
Tal van huizen waren met jaarschriften of
gedichten versierd, waaronder wij hier maar
een enkel geven om reden van plaatsgebrek.
Het is geheel schoon en deftig als het maar
gemeend isHet zal misschien in de Spore ook
verschijnen.
Wij staan bij U, slaan hand in hand
Vooruit voor God en Vaderland
Blijft immers al uw volk uit hooger goed genegen
Wij zijn U hoogst verkleefd en volgen uwe wegen.
Als 't Past.
UIT MEENEN
De uitstap van Zondag naar Wevelghem
mogen wij als goed rekenengezien het slecht
weder waren nog verscheidene propagandisten
opgekomen. Wij hebben eenen schoonen avond
gehad verscheidene democratische liederen
werden er gezongen en allen waren uiterst te
vreden.
Wij hebben beslist van op Zondag den 3U
October een uitstap te doen naar Lauwe, waar
het kermis is. Onzen Hoofdman zal er tegen
woordig zijn, wij rekenen dus stellig op eene
groote bijeenkomst, die zal plaats hebben bij
AlfoDS Favoreel, Schansstraat, Barakken, om
2 uren namiddag. Wij zullen een klein zang
feest geven. Zoodus zangers rekenen wij op U,
er is daar veel propaganda te maken.
Het Bestuur.
