Liederenboekje der partij
Socialistische
Wereldhervormers
Onverstaanbare doenwijze
van katholieken
Tixielt
GROOTE MEETING
mmmm99
VRAAGT
WEVELGHEI
Sweveghem en Tieghem
SWEVEGHEM
bond, de gekende werkende partijgenooten en
afgeveerdigden onzer gemeentelijke bonden, en
zegt dat het besluit dat wij genomen hebben op
19 September 11., van geen cartel te maken,
gekend was vooraleer wij vergaderd hadden
daar het dien dag verscheen in de Patriote,
klerikaal dagblad, onder den vorm van inter-
vieuw.
Welnu, denkt De Strijd misschien dat de
democraten maar wakker geschoten zijn bij het
ontvangen van den brief der liberalen en maar
voor de eerste maal op cartel gedacht hebben
op 19 September, dag der vergadering.
Zoo M. Plancquaert zegde dat het cartel
met algemeene stemmen zou verworpen ge
weest zijn, zegde hij zulks omdat hij het alge
meen gevoelen zijner partijgenooten daarover
kende en hij zonder twijfel zich over den uitslag
der stemming kon overtuigd achten, zelfs al
ware hij niet ter beslissende vergadering aan
wezig geweest.
Wij zouden van de kiezing van 1910 eene
persoonlijke kwestie maken, zegt De Strijd.
Wij vragen aan De Strijd eenigen uitleg
daarover. Wij zijn benieuwd te weten in welken
deele men kan beweren dat wij van de kiezing
van 1910 eene persoonlijke kwestie maken. Wij
strijden voor onze partij, voor onze princiepen,
voor onze gedachten, die zooals De Strijd ook
geheel goed weet, veel verschillen van de drie
andere partijen, en bijgevolg strijden wij voor
een eigen vertegenwoordiger in de Kamer te
krijgen, die geen liberaal noch socialist, maar
een christen democraat moet zijn.
Is dat eene persoonlijke kwestie ofwel eene
kwestie van princiep, volgens De Strijd.
De Strijd spreekt van Dendermonde en van
de scheiding in onze rangen, omdat het kartel
wierd afgestemd. Wij weten niet hoe de libe
ralen nog het woord Dendermonde in hunne
kolommen durven drukken een dief die de
plaats aanduidt waar hij gestolen heeft I
Wat betreft de scheiding en de tweedracht
in onze rangen, wat kunnen de liberalen en de
socialisten beter wenschen Of is 't misschien
ook uit compassie dat zij ons om kartel komen
smeeken om M. Plancquaert te doen kiezen,
zooals zij in 1908 uit kompassie voor M.Daens
gingen cartel afsmeeken M. Daens kon ook
niet meer herkozen worden zij zouden hem
terug willen in de Kamers brengen hebben 1
De christen democraten streden alleen te
Aalst en behaalden 16000 stemmen en gingen
6000 stemmen vooruit.
Velen onder ons zijn ver van het besluit van
19 September goed te keuren, zegt De Strijd
Welnu, wij kunnen hun geheel het tegenover
gestelde verzekeren. Verscheidene vrienden,
die sinds lang van ons waren weggebleven,
hebben reeds hunne tevredenheid over dat be
sluit uitgedrukt en ons terzelvertijd verklaard
in 1906 niet voor het cartel gestemd te hebben,
doch nu, dat de christene volkspartij wederom
alleen strijdt, hun beste te zullen doen en het
hunne bij te dragen om de overwinning te be
halen. Dat zegt meer dan de lessen van De
Strijd
Er zal misschien wel een dag aanbreken dat
wij de ware beweegredenen zullen kennen,
welke deze personen aangezet hebben tot het
nemen van dit besluit, zegt De Strijd
Maar Strijd toch, die beweegredenen
hebben wij sinds lang uitgelegd in het open
baar hadden de liberalen hunne verbindtenis-
sen nabij gekomen en de socialisten een recht -
zinnigen strijd gevoerd, in het belang van het
algemeen, het kartel bleef bestaan. Zet eens
uwe ooren open Strijd opdat wij niet altijd
hetzelfde moeten herhalen en raadpleegt eens
uw geheugen.
Zoo echter n De Strijd andere beweegredens
moest ontdekken, wij verzoeken hem beleefd
ons ze te willen laten kennen.
De Strijd eindigt met de zeggen Indien
gezel Vanderschelden uitleggingen begeert over
de houdiDg der liberale partij, wij zijn bereid
voor zijn komiteit te verschijnen.
Hier begrijpen wij De Strijd niet goed.
Is de liberale partij misschien zinnens eene
houding aan te nemen die niet voorzien is of
is zij van plan eene houding aan te nemen die
zij liefst tot nu toe niet kenbaar maakt in
't algemeen en die zij de kristene demokraten
zou willen toevertrouwen In zulk geval dan
ken wij haar voor de goede trouw die zij in ons
stelt, doch dat laat ons onverschillig. Evenwel
zoo zij er bijzonder aan houden ons hun ge
heim toe te vertrouwen, zij kunnen zich laten
aanmelden op een onzer vergaderingen, wij
zullen zien zoo de vergadering er belang ge
noeg in stelt om hen te aanhooren.
R. Vanderschelden.
N. B. Daar wij te veel plaats in Het
Recht zouden moeten innemen, zijn wij ver
plicht ons antwoord aan a De Stad Kortrijk
nog acht dagen uit te stellen.
Verleden week stond de stad in rep en roer.
Als 't zaterdag avond was kon men geen enkel
blad De Waarheid, meer vinden.
Boudewijn, 't afgescheiden lid van de socia
listen, valt er de bestuurders van Vooruit op
zulke hevige wijze aan dat wij zijn artikel niet
durven weergeven.
"t Is mij daar proper in Vooruit.
Een gewezen socialist, de man is van walg
voor goed uit Vooruit vertrokken, pakt ook De
Bunne onder handen. Hij heeft zich de moeite
gegeven te onderzoeken of de bijzonderste feiten
door Simoens in zijn boek tegen de socialisten
aangehaald, de waarheid zijn en hij heeft de
bewijzen gekregen dat alles waar was.
In Gent is 't socialismus voor goed geknakt.
De aanstaande gemeentckiezingen zullen bewijs
geven van zijn achteruitgang. Veel werklieden
voelen echter afkeer voor die droeve charlatans
en beginnen hun den rug toe te keeren.
Ziehier de bijzonderste uittreksels van den
brief, verschenen in De Waarheid van 10 oct.
Na lezing ervan vraagt men zich af hoe de
werklieden nog dom genoeg kunnen zijn om
de socialistische kopstukken te volgen Welke
tandentrekkers van den eenen kant en welke
gaaien van den auderen 1
Ge weet zoo goed als ik hoeveel er reeds ge
sproken en geschreven wierd over het werk van
Amand Simoens, Mijn afscheid van de Socia
listische Partij.
Ik heb het boek gelezen van het begin tot
het einde alhoewel ik daardoor den haat van
velen mijner vroeger vrienden heb op mij ge
trokken. Gc moet weten dat ik tot over eenigen
tijd ook nog lid was van de socialistische partij
en dat ofschoon ik precies nooit geen gaai ben
geweest, ik toch langen tijd geloofde aan de
rechtzinnigheid onzer leiders, Debunne en Cie,
die ik evenals velen mijner werkbroeders volgde
ter goeder trouw.
Na de erge beschuldigingen van Simoens
ging mijne socialistische overtuiging hevig aan
't wankelen. Wat mij het meest deed nadenken
was hetgeen hij schreef over de werkstaking
van Wetteren.
De feiten door hem aangehaald nopeDS de
uitwijking der kinderen van de werkstakers,
waren in mijne oogen zóó wraakroepend, dat
ik er geen geloof kon aan hechten. Ik aanzag
Simoens voor een leugenaar, die zich wilde
wreken op zijne vroegere partijgenooten.
Welnu, ik heb mij zelf de moeite en de
kosten getroost om een onderzoek in te stellen
en ik heb bevonden dat de schrijver van mijn
afscheid op sommige plaatsen, zooals hij het
zelve zegt, nog ver beneden de waarheid is
gebleven.
Ik ben eerst bij Simoens zelf geweest om hem
te vragen of hij mij den naam niet kon zeggen
van het kind dat Debunne buitenschopte als hij
het veertien dagen in zijn huis had gehad.
Simoens zegde zich den familienaam niet
meer te herinneren, doch gaf mij de volgende
inlichtingen
Het meisje, zegde hij, werkt tegenwoordig
op het fabriek van M. Beernaerts. Het moet
nu 16 jaar oud zijn, is groot van gestalte en
zeer blond van haar. Het beantwoord aan den
voornaam van Gabriëlle.
Mij daarop steunende ben ik zelf naar Wet
teren geweest en ziehier hoe ik daar gevaren
ben
Na er eenige inwoners te hebben onder
vraagt trok ik naar het fabriek M. Beernaerts,
alwaar ik aan een der bestuurders, den heer
Roucquaert, die mij zeer goed ontving, het
doel van mijn bezoek deed kennen.
Het meisje in kwestie werd na een weing
zoeken tot bij ons gebracht en daar zegde het
letterlijk in tegenwoordigheid van den heer
Roucquaert
Ik heet Gabriëlle Vermeeren en woon bij
mijne ouders te Wetteren. Ik ben binst de
laatste werkstaking naar Meenen uitgeweken,
waar ik geplaatst wierd bij M. Debunne.
Toen ik er tien dagen was heeft men mijn
pakje verzameld en ben ik weggeschopt ge
weest. 't Is toen dat M. Simoens mij terug
naar Wetteren heeft gebracht.
Mijn bloed kookte als ik dit hoorde. Ik had
Debunne hooren spreken over die arme kinder-
kens met hunne bleeke gezichtjes ik had hem
hooren uitroepen dat wij er moesten voor zor
gen als voor ons eigen kroost, en nu vernam ik,
dat hij met zijne 4000 fr. per jaar, zelf aan
zijne plichten te kort kwam en zijn pleegkind
als een hond de straat opjoeg, niet na veertien
dagen zooals Simoens schreef, maar Da tien
dagen, zooals het meisje het ons zelf bekende.
Ge zult u ook herinneren dat Simoens schreef
over een ander meisje dat naar Wetteren wierd
teruggeschopt omdat het moeder moest worden.
Ook dat is de volle waarheid.
Door mijne tusschenkomst is Simoens nu
reeds in bezit van een uittreksel uit den ge-
boorteakt van dit kind. Ge zult echter wel
begrijpen dat ik gegronde redens heb om dien
naam te verzwijgen, doch of Simoens dit ook
zal doen weet ik niet.
Ik durf Debunne verzekeren dat, als hij zal
trachten rond den pot te draaien, ik voor geene
vervolgingen zal terugdeinzen om de waarheid
te doen zegevieren.
Ik blijf nu nog liefst onbekend, doch 't zou
wel kunnen gebeuren dat er in 't kort een
tweede Simoens opstaat om nog meer onthul
lingen te doen.
Ik ben er veel langer bij geweest dan Simoens
en weet er dus veel meer over te vertellen.
Wat men wel kan verraden dat is eene bende,
die de goedzakkige dutsen van werkmenschen
stroopen tot op het been om zelf mijnheer te
kunnen spelen 1
U dankend voor de opname noem ik mij
Een geweien socialist.
On\e Tijd, katholiek weekblad van Brussel,
drukt
Een stem uit Italië. Uit Rome wordt ons
geschreven Een pluimtje voor onze vulgarisa-
teurs ofte Leliaerts Belg van naam,
Franschman van hart (zóó citoyen-députó
Maroille, te Longville).
Hoort, vrienden hoe de Civilta Cattolica het
grootste tijdschrift van Italië en zoo hoog in
aanzien in het Vatikaan, onze Belgische toe
standen beoordeelt in een harer laatste num
mers, dit ten aanzien der zedelijkheid.
In de Vlaamsche gouwen, geroemd om
hunne onwankelbare getrouwheid aan 't ge-
loof der Katholieke Voorvaderen, zijn de
geboorten steeds in aangroei. Bij de Walen
a integendeel, aangetast gelijk zij zijn door
heilboten franschen geest van ongeloof, ver-
mindert het geboortecijfer voordurend- Alzoo
kon men in 1906 bij de Vlamingen 160 ge-
boorten, bij de Walen er slechts 100 aantee-
kenen. Twee steden nochtans maken hier
uitzondering aan Gent, en de hoofdstad,
waar de fransche beschaving eilaas maar al
te veel vooruitgang maakt. 1000 Vlaamsche
vrouwen tellen jaarlijks 267 geboorten, de
Waalsche, honderd minder. Nochtans zijn er
jaarlijks, in het Luiksche, 1000 huwelijken
meer en... 10,000 minder geboorten dan in
West-Vlaanderen. In 1901 was het midden-
cijfer der geboorten er a3.2 op duizend, in
1908 i6.3.
Hoe komt dit Ja, in Belgie treft men ten
u aanzien der geboorten, twee onderscheiden
streken aan, verscheiden van ras en van
(i godsdienstigheid van den eenen kant, het
(i Vlaamsch gedeelte, diep geloovig en dus
diep zedelijk van den anderen kant het
Walenland, minder zedelijk, daar het vergif-
tigd is door den franschen geest van ongeloof
en nieuwerwetsch heidendom. Hoe nader
Frankrijk, hoe minder kinderen gemeen-
schap van taal, van gedacht, van leven.
Lo spopolamento progressivo.... II Belgio.
N°1420. 218 09.
O onbegrijpelijke verblindheid onzer geeste
lijke Overheden in Vlaanderen I Moed Katho
lieke vuigaritateurs fransch gebroed in vlaam
sche vêeren moed frêjrkens en maseurkens,
ijverig voortgewerkt om die hcilloo\efransche
beschaving in ons Kristen zedelijk Vlaanderen
te verspreiden 1
En toch verdrukken de katholieken ons
Vlaamsch volk 1 't Was beter in 't oud testa
ment. Als de Joden zich goed gedroegen, gaf
God hen glorie en rijkdom. Onder 't nieuw
testament worden de trouw gebleven volkeren
miskend, vernederd en verdrukt en dat door
katholieken zeiven.
Laat ons onbeschroomd en zonder aarzelen
immer strijden voor de volkszaak I
Rusten is een woord, welk uit het woorden
boek der vrije christene volkspartij dient go-
schrabt te wordeD. Want wat rust, roest.
Het zij ter harer eere gezegd on geschreven,
de afdeeling der volkspartij voor de omschrij
ving Thielt-Rousselare, schijnt bekommerd om
het tot dien einduitslag te brengen.
Reeds worden wekelijks, met duizenden en
duizenden afdruksels De Vrije Democraat,
kosteloos aan de vier uiteinden onzer dubbele
omschrijving de wereld ingezonden en onder
de kiezers verspreid en met den dag neemt
deze werking in drukte toe.
Wij beschikken over eene schaar overtuigde
medewerkers Onze Lieve Heer kon er zooveel
rond hem niet tellen I En dagelijks bieden
nieuwe, versche, kloeke strijdkrachten, vol be
geestering, zich aan. Zoo moet het zijn 1 Zoo
moet het blijven gaan en toenemen I
Wij moeten tot den dag van morgen niet
wachten, om te beseffen wat voor een machtig
wapen wij onzen vriend en kandidaat PAUL
ROBBERECHT, te danken hebben I Hij
schonk den volksgezinden den hefboom, welke
eene wereld kan omdraaien, in andere woorden
de druipers.
Zonder de volksdrukkerij ware het eene on
mogelijkheid, een hersenschim, een ernstigen,
gestadigen en steeds aanwassenden kiestocht te
ondernemen.
De volksdrukkerij is overigens overlast.
Machtig veel politiek werk ligt op de plank en
de handelsbestellingen stroomen toe met de
vleet.
Het eerste druktuig, hoe goed het is, was
niet meer voldoende I Eene tweede machien
werd aangekocht en is reeds in volle werking 1
En, o wonder der wonderen, de noodzake
lijkheid eener derde machien dringt zich op
Moet dit verheugend nieuws, vrienden en
vriendinnen, ons niet aanmoedigen om met
meer ijver dan ooit voor de heilige volkszaak te
strijden Maar kan de voortplanting der volks
gezinde gedachten het best bewrocht worden
bij middel der pers, door vlugschriften, dag
bladen of beelden, doch moeten wij geenszins
uit het oog verliezen, dat het woord insgelijks
een machtig en doeltreffend wapen moet ge
noemd worden.
't Is eene heilige plicht voor eiken volksge
zinden, deze waarheid steeds indachtig te
wezen. Op straat, in huis, in vergaderingen, in
samenspraken, op het spel, altijd en overal
moet men het volksgezind evangelie bekend,
en bijgevolg bemind maken en verspreiden.
Laat ons ook het lied niet verwaarloozen.
De zang worde beoefend. Weg met die zoute-
looze, alledaagsche, gemeene, maar al te dik
wijls zedelooze en walg verwekkende liederen 1
De goede God schenkt den zangers hunne stem
niet om er misbruik van te maken, bijzonderlijk
niet om onze zonen en dochteren te misleiden
cn hun jong hart te bezoedelen. Dat deze welke
met eene schoone, mooie stem begaafd zijn,
hunne zinnen scherpen dat zij onzen geest
verkwikken en verlustigen door het voordragen
van heerlijke gezangen, die de ziel van het
lijdende volk ontwaken en balsemen, en den
geestdrift en moed van het strijdende geslacht
ontkiemen en ontwikkelen
Mochten zij tegen den dag van heden,
ZONDAG 17 OCTOBER
eenige van die schoone volksliederen aangeleerd
hebben Want vandaag, meer als ooit, zullen
zij wel te pas komen, ter gelegenheid der
die om 4 uren in HET VOLKSHUIS,
Nieuwe Statiestraat, aanvang neemt.
Als sprekers treden op
PAUL ROBBERECHT, eerste kandidaat
op de lijst der Vrije Christene Volkspartij voor
de omschrijving Thielt-Rousselaere.
CAMIEL MOEYAERT, van Brugge, druk
ker van Het Recht.
GERARD BUYSSCHAERT, kandidaat op
de lijst der Christene Volkspartij.
HECTOR PLANCQUAERT, de machtige
volksredenaar.
Op heden Zondag, 17 October, moet het
Volkshuis tienmaal te klein wezen.
Aan eenieder zijnen plicht te vervullen
Woord en pen mogen niet rusten, nooit
rusten, want wie rust roest
TOONEELNIEUWS
Op Zondag 24 October, in den Schouwburg
van Thielt LUISTERL1JKE DAGVER-
TOONING door de aloude Rederijkerskamer
't Roosje Geblayt in 't Wilde.
Worden opgevoerd De Scheiding, boeiend
drama door J. Toussaints en Reisavontuur,
geprimeerd blijspel door Karei Van Rijn.
Men neme in tijds zijne kaarten.
aan den Drukker van ons blad de nieuwe
uitgave van het
10 Centiemen het stuk
Schoone winst voor de voortverkoopers.
Verleden Zondag hebben wij wederom eenen
schoonen dag beleefd, de propagandisten uit
Meenen hadden eene meeting belegd in Wevel-
ghem, en hier was het gelijk in Lauwe volk
was er niet te kort. Van rond vijf ure waren
onze zangers wederom op de bres om eenige
schoone liederen te laten hooren. De herberg
was proppensvol. Iedereen verlangde tot dat
M. Planquaert binnen kwam. Nauwelijks zagen
zij het hoofd van onzen moedigen strijder
M. Planquaert of 't was alleve Planquaert
alhier en aldaar dat men hoorde. Nauwelijks
binnen getreden begon M. Planquaert het pro
gramma kenbaar te maken der vrije christene
demokraten. Ook legde hij klaar en duidelijk
uit wat verschil er bestaat tusschen den vlaam-
schen, duitschen en engelsche werkman, hoe
de vlaamsche werkman vernederd is door zijn
lange werkuren, zijne kleine loonen, en zijn
gebrekkig onderwijs, zijn rede was een krachtig
pleidooi voor de christene volkspartij.
En nu, propagandisten van Meenen, wat
moet gij zeggen van uwe vrienden strijders, die
twee zondagen zich geslachtofferd hebben voor
deze meetings Ehwelvrienden, ons werk is
beloond. Rekent van nu af dat de vrienden het
allen als plicht zullen rekenen van de vergade
ringen bij te wonen en ons te helpen tot het
verspreiden van ons strijdblad De- Kriste?i
Democraat. Vrienden aan het werk, peist er
wel op, wij hebben nooit zulk geene meetingen
gehad in Wevelghem noch in Lauwe. De wind
blaast in onze zeilen.
Om te eindigen een woord van dank aan de
vrienden van Moen.
Personen van Sweveghem en Tieghem had
den mij gevraagd eene reclamatie in te dienen
nopens het slecht onderhouden van zekere
waterloopen.
Een onderzoek is hierover ingesteld en zie
hier wat de ingenieur met 't onderzoek gelast
schrijft
I. Te Sweveghem is de Hoetermeersch-
beke over twee jaren op hare wettelijke breedte
gebracht. Haar loop is regelmatig doch kruid
en lisch stremmen eenigzins den loop en zouden
moeten weggedaan worden.
Indien 't water dikwijls opgehouden werd
komt dat hieruit voort dat er een dam bestaat
waarvan de oprichting in de vormen der wet
toegestaan werd. Nogthans indien 't water niet
opgehouden werd hooger als door een nagel
aangeduid is (iets dat ik toekomende winter zal
kunnen vaststellen), kunnen er geen overstroo
mingen plaats hebben.
II. TIEGHEM. Hier moet er kwestie
zijn van de S. Amoldsbeke.
De groote hinderdaal tot het wegstroomeu
van 't water is de aanwezigheid van eenige
boomen in vollen groei. Deze boomen hebben
gelegenheid gegeven tot een langdurig proces
dat komt te eindigen zij zullen dezen winter
uitgeroeid worden.
Wat de huizen betreft die overstroomd zijn
geweest, een aanpalende heeft mij gezegd
De waterloop stroomt over als er overal
overstroomingen zijn. H. Plancquaert.
In onze gemeente komt een 66 jarige man
zijn vrouw te verliezen De man blijft alleen
zonder kinders of familie. Hij is gebrekelijk en
lijdt daarbij nog aan vallende ziekte. Niettegen
staande zijn ellendigen toestand heeft hij meer
dan 20 jaren voor den zelfden heer gewerkt.
Zondag laatst 3 October verkocht de man open
baar zijne meubelen. Daar hij geen man is om
alleen huis te houden, vroeg hij aan het gemeente
bestuur om in het oudemannenhuis opgenomen
te worden. Deze weigerde. Als algemeene reden
wordt op de gemeente gezegd dat men geerne
de laatste spaarpenningen die hij nog zou be
zitten, zou wilen zien storten. Indien dit waar
heid is, kunnen wij niet nalaten het gemeente
bestuur over den hekel te halen. Wat men zou
eenen armen ouden, ziekelijken, gebrekelijken
werkman, zonder kinders of familie willen
pluimen tot het laatste mogelijk en hem niet op
nemen omdat hij nog eenige centen bezit Zijn
meester, waarvoor hij zoolang werkte, is
gemeenteraadslid, waarom springt hij niet dade
lijk in de bres voor dien ongelukkige
