Liederenboekje der partij
JAN VLEM1NX
VRAAGT
Briefwisseling uit Turnhout
ANSEGHEM
deerlijk
Gedenkt den strijdpenning.
De ministers bij den koning
Demokraten
PRIESTER DAENS
Te bekomen ter drukkerij
Coupurerei, 9, Brugge.
moeten volgen. Het tweede denkbeeld is het
aanvullen van het huis der lords de^ koning
zou nieuwe leden benoemen en niets dan libe
ralen, zoodanig dat er in het Hooger Huis eene
meerderheid voor de begrooting zou zijn.
Vroegertijd werd in dezen zin wel meer ge
handeld in Engeland, maar zal de koning
daartoe overgaan, dat is juist de vraag.
aan den Drukker van ons blad de nieuwe
uitgave van het
10 Centiemen het stuk
Schoone winst voor de voortverkoopers.
Mijnheer de Hoofdopsteller,
Verleden Vrijdag is in ouze stad een feit 0
beuit dat groote opschudding en opspraak
Als de oppositie de katholieken verwijt dat
zij slechts bonden en andere maatschappijen
stichten met een politiek doel, dan schieten
zij in eene verontweerdigde gramschap en
roepen op alle tonen dat hunne maatschap
pijen alleenlijk maar gesticht worden om 't lot
van burger, boer of werkman te verbeteren.
Hier op Anseghem hebben wij een welspre
kend bewijs waarvoor zij hunne bonden doen
dienen Al de leden van den boerenbond
wierden uitgenoodigd om deel te nemen aan
de katholieke manifestatie te Koitrijk.
Veel gezegd dus in weinige woorden. Het is
dus klaar bewezen dat de katholieken bonden
stichten om te trachten hun waggelend kraam
van dwang, alleerheersching, broodroof en
vervolging recht te houden.
Gelukkiglijk de Anseghemnaren zijn nog
mannen die met gezond verstand begaafd zijn,
weinige leden namen deel aan die kleri kale
manifestatie.
De landbouwers begrijpen dat de verbetering
van bunnen stand alleen niet te bekomen is met
bonden die de katholieken stichten, zij
weten dat de kristene demokraten bijzonderlijk
den boerenstand indachtig zijn, dat zij wetten
wilVu die den boerenstand moeten doen her
leven \n opbeuren, zooals lange pachten,
schatting van den pachtprijs, vermindering der
grondlasten', 1 eenkassen waar dat de boer bet
geld zou halen-om zelf zijne hofstede te koopen,
verbetering van wegen en straten, hulp in geval
van hagelschade en overstrooming, enz.
In Mei 1910 zullen de Anseghemsche land
bouwers hunde vrienden kennen en zich niet
laten foppen met 't gezegde de demokraten
zijn tegen de pastoors of godsdienst, want zij
weten te wel dat het niet waar is, maar zij
zullen als een man stemmen voor de lijst der
kristene demokraten. Boer Vapeur
heeft verwekt. De heer B.. reed met volle
charge door de Otterstraat naar zijn buitengoed
te O. Aangekomen op een zeker punt dezer
straat, kwam de kn-cht van den heer Van M.,
uit de pooit -.-au zijnen heer aan het hoofd van
zijn paard, welke hij met de teugels leidde.
Van den anderen kant der straat bevond zich
een steenhoop, gebruikt voor verandering ven
een oud huis gelegen aan den overkant der
straat. De heer B., viel van zijn motocyclelte
en eene hevige woordenwisseling ontstond.Een
agent van policie, daar omtrent aanwezig, be
rispte den knecht van den heer Van M.. en
maakte een proces-verbaal tegen hem op,
terwijl de heer B., eene schadevergoeding
vraagt van 80 fr.
De openbare denkwijze komt hevig tegen
die feiten op en vraagt een reglement waarbij
aan iedereen verboden wordt, in volle vaart te
rijden in de straten der stad. Hebben wij het
goed voor, dan bestaat er te Verviers een
policie-reglement waarbij het aan eiken wiel
rijder of berijder van een motocyclette verboden
is door de straten te rijden in de stad. Elke
velorijder moet nevens zijn velo gaan. tot
buiten de stad. De openbare opinie in Turn
bout vraagt een degelijk reglement om alle
verdere onheilen te voorkomen.
Ook voor de trams vraagt het publiek dat
het reglement volstrekt gevolgd worde en dat
aan de bedienden van den tram verboden
worde, in volle charge door de stad te rijden.
Een agent moot voor den tram gaan, en de
tram op stap rijden, terwijl zelfs de klok moet
geluid worden. Als er ongelukken gebeurt zijh
wordt dat reglement 14 dagen gevolgd, en dan
is het weer hetzelfde liedje.
Het publiek vraagt eene strenge waakzaam
heid van wege de policie en de gemeenteover-
heid. De gemeenteraad draagt in dergelijke
gevallen eene groote verantwoordelijkheid. Een
katholiek rechtsgeleerde heeft op het laatste
congres te Mechelen gezegd, dat, alwie in
overheid gesteld is, zielelast draagt.
Veel wordt er in de stad gesproken van een
schatrijk fabrikant, die het werkloon met 5o c.
per dag vermindert heeft. Gedurende heel den
zomer, hebben de zaken in het fabriek slecht
gegaan, en nu de zaken in het fabriek verbete
ren, vermindert hij het werkloon met 5o cent.
per dag. 't Is wraakroepend 1
En diezelfde heer rijdt met een automobiel
van 35,ooo frank
Dat het weldenkend publiek oordeele II...
Een Turnhoutenaar.
Waeregem-Nieuwenhove
I Op denzelfden dag, zal er op Nieuwenhove
j ook eene meeting plaats hebben, in 't buis van
1 Commercie, bij Camiel Vandeputte, om 3 152 u
Sprekers H. Piancquacrt cn andere.
Moascroen
Op Zondag 7 November, vergadering voor
den propagandaclub om 9 ure 's morgens, in
't lokaal Klokke Roeland.
Bijzondere dagorde ea het Congres.
Wij hopen dat niemand zal ontbreken.
Meeting te Luigrie
bij Victor Herpoel, a la Li esse n op 3i Octo
ber, cm 4 uren namiddag.
Dinsdag namiddag werd M. Ren'xin, mini
ster der koloniën, in het paleis te Brussel door
den koning ontvangen. Het gehoor, dat ten
2 ure begonnen was, eindigde slechts rond
5 ure.
Onmiddelijk na het vertrek van M. Rent in,
werd M. Scholia er t, eerste minister, door den
koning ontvangen. Het onderhoud duurde tot
6 ure.
In dn glasnijverheid
Dinsdag namiddag hebben de glasblazers-
gasten eene belangrijke vergadering gehouden
in het lokaal van de a Union Verfïere te
Charleroy. Men weet dat de bazen zich ver
bonden hadden tegen 1 Fovember een verkoop
kantoor te openen. De werklieden hebben be
sloten dat, als de bazen hunne verbintenis op
den gestelden datum niet zullen uitgevoerd
hebben, zij i5 p. h. opslag zullen vragen.
Wordt deze niet toegestaan, dan zal de werk
staking uitgeroepen worden.
FRANKRIJK
Zekere Michel Andrieux, in September laatst
tot levenslangen dwangarbeid veroordeeld,heeft
aan M. den rechter de Valles, voorzitter van
den aanstaanden zittijd der assissen van het
Seinedepartement, en aan den advokaat van
mad. Steinheil geschreven, om hun te laten
weten dat hij de rosse vrouw kent, die deelge
nomen heeft aan de moord van den kunstschil
der Steinheil en van mad, Japy.
Deze vrouw, zekere Marie Mundling, zou
met hem in betrekking geweest zijn en aan
den schilder Steinheil voor model gediend
hebben.
OOSTENRIJK
Gravin Margareta Lonyay, bloedverwante
van graaf Lonyay, gemaal van prinses Stefanie
van Belgie, is Dinsdag getrouwd, slechts iu
't bijzijn van twee getuigen een knecht en een
werkbestuurder, met eea bankbediende van
Budapest, Arpad Rezdivasarhelyi genaamd,
3o jaar oud, en tien jaar jonger dan de gravin-
Hij fcwas vroeger bediende bij graa^^Kjjjjjjcu*
be-Jond^th tbans zonder^adMBI^Bi^^^^
Alles wordt in dank ontvangen bij Remi
Vanderschelden te Deerlijk.
In 't Kortrijksche wordt de strijd hardnekkig
gevoerd voor 't vrije en onafhankelijk bestaan
der zuivere vrije kristene demokratie. 't Is een
strijd om gedachten, om princiepen een strijd
om 'c kristen demokratisch ideaal, afgeteekend
van liberalisme, van socialisme en van conser
vatisme.
Al wie dezen schoonen strijd genegen is, al
wie liefde en geestdrift in zijn herte voelt klop
pen voor 't vrije en onafhankelijk bestaan der
zuivere vrije kristene demokratie moet dezen
strijd ondersteunen persoonlijk en geldelijk.
De christene demokraten hebben drie mach
tige vijanden maar heett ook vele vrienden.
Die vijanden blijven niet werkeloos, zij ge
bruiken alle middelen om de christene volks
partij te bekampen. Onze vrienden mogen hier
ook niet werkeloos blijven, want het geldt de
verdediging van eene zaak die voor elke recht-
zinnigen demokraat een kostbaar goed is een
strijd voor 't geloof door rechtvaardigheid, vrij
heid en een vrij bestaan en hooger leven voor
ons volk te doen heerschen
Langs de kalsijde naar Waeregem ligt een
stinkende vuile gracht, aan dc brouwerij van
den heer Demeester. Het is meer dan hoogtijd
dat er maatregelen genomen worden om die
vuiligheid en dien stank te doen verdwijnen.
Welnu, naar men zegt is besloten eea duiker
te leggen die dat vuil water zou afleiden naar
den steenweg naar Vichte waar het in
de beek zou terecht komen. Geheel goed,
doch is het waar- dat het gemeentebestuur zou
van zin zijn deze kosten, ofwel een groot deel
van die kosten te dragen
Een demokraat van Deerlijk
die 'tgeern al weet.
Verleden Zondag hebben wij in onze twee
eerste missen een buitengewoon schoon ser
moen gehoord. Er wierd gesproken juist als de
kristene demokraten spreken, over rechter, en
plichten van werkgevers en werklieden. Hoe
jammer dat men zulks niet vroeger heeft inge
zien.
Toekomende week meer daarover
Op Zondag 31 October, om 5 ure namiddag
vergadering van dea bond, in 't gewoon lokaal.
I Bijzondere dagorde. Wij verhopen dat deze
i maal niemand zal ontbreken.
Deerlijk-St-Louis
Op Zondag 3i October, om 4 ure namiddag
i vergadering voor de demokraten van St-Louis
en omliggende, ter herberg In Transvaal
bij Jules Feyers.
Wij rekenen op eene goede opkomst, ook
op de mannen van Swevegem.
Waeregem
Op Zondag 7 November, in Het Loge
ment, Statiestraat, groote openbare meeting
om 5 i\2 ure namiddag.
Sprekers Paul Robberecht van Thielt en
H. Plancquaert.
Dagcrde De kiezing van 1910 en 't pro
gramma der christene demokraten.
Geen sterker strijdmiddel dan ONZE
STRIJD, het boekje 64 bladzijden be
slaande, van Priester Foneynedat
aan 10 centiemen te verkrijgen is bij
den drukker C. MoeyaertCoupurerei
Brugge.
IS VERSCHENEN
zijn leven, zijn strijden, zijn lijden,
zijne deod en verheerlijking
aangehaald en beschreven door zijn broeder
Petrus Daens, volksvertegenwoordiger voor
het arrondissement Aalst.
't Is een lijvig boekdeel van 220 bladzijden
die elke ware democraat zal willen n
die lezing moed en sterkte putten om meer dan
ooit te ijveren voor onze geliefde volkspartij.
Het boek is te verkrijgen ter drukkerij van
Petrus Daens Mayart, Werf te Aalst, aan den
prijs van 1.50 fr.; vrachtvrij t'huis gezonden
1 80 fr.
Alle soorten van GEDRUKTE en
ONGEDRUKTE ZAKKEN.
REENHOUWERS - BROUWERS
en EMBALLEERPAPIER.
Bijzondere prijzen voor 't groot.
Stalen en prijzen worden op aan
vraag gestuurd.
MENGELWERK
EEN VERHAAL
uit den tijd der Opkomst der Christene Democraten
in Vlaanderen.
DOOR H. PLANCQUAERT
Men zette zich neder. Toen belette men eerst dat er twee
plaatsen te kort waren. M. Wouters en onderpastoor Buyck die
aan een uiteinde van de tafel stonden hadden geen stoelen en
voor hen stonden geen tellooren. Houthem, Volxem en Bekegem
bezagen elkander en de pastoor riep Fienlje.
Fientje verscheen 't was haar schuld niet M. de pastoor
had haar slechts van 14 genoodigden gesproken en er waren er
16. 't Was eene vergissing meende de pastoor, en 't was nu toch
niet meer mogelijk af te dienen om de schuiftafel te verlengen.
Fientje zou een tafeltjen halen en daar zouden M. Buyck
en M. Wouters plaats nemen.
M. Wouters gevoelde wel dat dit alles gemaakt spel was
zijn demokratische gevoelens waren gekend om zijn geestelijke
overheid te gehoorzamen had hij ook al eens in zijn sermoen ge
waagd van demokraten enz. doch nooit had hij ze aangevallen
op de ruwe, brutale wijze lijk de andere priesters. Van Cutsem
en Van Boschvoorde konden hem dat niet vergeven zooveel te
meer daar Wouters hierdoor nog beter gezien werd bij het volk.
Van Cutsem had zelfs eens van een demokraat moeten hooren
dat M. Wouters veel te veel opvoeding ontvangen had om
menschen zoo plat en zoo gemeen aan te vallen als Van Bosch
voorde. Dit had gramschap en jaloezij ontstoken bij Van Cutsem
en Van Boschvoorde. Ook bekloegen zij zich dikwijls aan den
deken en aan de geestelijken der naburige gemeenten over de j
zwakke houding van Wouters jegens de demokraten. Een bedekte
vijandschap ontstond tegen hem. Gedurende de voordracht van
Bekegem had de pastoor van Volxem nogmaals over Wouters
gewaagd met Houthem en verscheidene andere pastoors.
Houthem had onmiddelijk 't besluit genomen Wouters eene les
te geven.
Wouters werd dus met Buyck aan een klein tafelje geplaatst
in den hoek der eetzaal, evenals een gestrafte kleine jongen. De
priesters rieden genoeg de reden dezer vernedering een pijnlijk-
stilzwijgen heerschte terwijl het tafeltjen aangebracht werd en
opgedekt. Schoone Floor die al den anderen overkant der tafel
geplaatst was trok een oog naar Rikus deze antwoorde met een
grol die getuigde van innige misnoegheid.
Elkeen was nu gezeten. De pastoor van Houthem had aan
zijn rechterzijde madame Van de Woestyne rechtover hem zat
Bekegem en aan zijne linkerzijde de pastoor van Volxem. Op
den pastoor van Volxem volgde de pastoor van Bouveloo de
eenige magere onder die aanwezige opperherders. Hij verschilde
van hen nog onder menig ander opzicht. Zijn kleedij was meer
verzorgd de haren waren gepomadeerd een aangename geur
walmde rondom hem mijnheer maakte gebruik van parfums.
Hij was lang onderpastoor geweest op eene der rijkste prochiën
van Gent.
In gezelschap kon hij zeer aangenaam wezen nq bad con
versatie wist iets van veel zaken zonder eigentlijk eene grondig
te kennen. Hij kon zich een voornaam voorkomen geven en zijn
verfijnde manieren zouden doen vermoeden hebben dat hij van
groote afkomst was, 't geen nogthans 't geval niet was. Iiij had
van de natuur het talent gekregen zich onmiddelijk t huis te
gevoelen in welk gezelschap hij zich ook bevond en zich de fijne
manieren van anderen op korten tijd eigen te maken. Hij weid
wel ontvangen bij rijke oude dames der stad men beweerde dat
het bisdom hem gebruikte om conkurrentie te doen aan de
Jesuiten die bij 't rijk volk verschillende graden hooger aange-
teekend staan dan de gewone geestelijken. Zijn benoeming als
pastoor te Bouveloo was slechts tijdelijk, beweerde hij. Bij de
eerste gelegenheid zou men hem terugroepen naar Gent t zij als
pastoor, 't zij als kanunnik. Hij aanzag zich dan ook als ver
boven deze gewone buitenpastoors die hij te Gent boerenpastoors
noemde, verheven. Deze hadden nogthans onder een oogpunt
een groote superioriteit. Zij waren voorzeker zoo fijn met ge-
manierd als hij zij waren ook niet zoo zwierig van omgang en
LUn taal was niet zoo beschaafd, docb zij waren oprechter, recht-
zinniger, opeohartiger. De pastoor van Bouveloo was een salon
priester, een intrigant. De andere hadden meer hoogmoed
hij meer ijdelheid en pronkzucht. Zij willen vooral meester zijn
als hij maar in de oogen der wereld iets belangrijks scheen was
hem voldoende.
Er werd eerst weinig gesproken de magen riepen om vol
doening buiten Bouveloo namen onze pastoors eik twee groote
tellooren soep. Hadde de schoone Floor gedurfd hij vroeg een
derde zoo smakelijk was ze doch hij mocht toch niet te veel den
boer uithangen. Eenige woorden werden gewisseld over t weer
de toestand der vruchten.
De pastoor van Houthem tikte met zijn glas wijn tegen dat
van Bekegem,
Allons Bekegem, ter uwer eere voor uw schoone voor
dracht. Ze was inderdaad prachtig, vervolgde hij, zich tot
madame Van de Woestyne wendende. Bekegem is sterk in gods
geleerdheid, 't is een knappe kerel, zegde hij half luid, als ver
trouwelijk tot zijn dischgenote, doch luid genoeg om van
Bekegem gehoord te worden.
Madame bezag Bekegem met bewondering en Bekegem
werd van iedereen gelukgewenscht 't was een gelegenheid om
't eerste glas te proeven. Floor ledigde 't zijne ook tot den bodem
toe en verklaarde dan ook met gebaren en muilentrekkeryen die
zijn bewondering te kennen moesten geven
't Was admirabel niet waar Pottegcm, zegde hij, Rikus
aansprekend.
Ja, 't was wel, antwoorde Rikus, effenaf als scheen hij
niet veel van overvloedig gebof te houden.
"t Eerste gerecht werd met ongemeene dapperheid aange
vallen kilos vleesch met patatten en groensel, overvloedig met
wijn begoten, om eerst te beter te schuimen en later te beter
te vertecren, verdwenen in de hongerige magen der dekenij van
Ninove.
