WAEREGEM
Aan de Liberalen
XXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXX
Prins Albrecht en
madame de Vaughan l
Briefwisseling uit Turnhout
Lokalen voor meeting
STEUNFONDS
vinding opdoen dat die geestdrift gedurig aan
't dalen gaat, en dat zij er maatregelen moeten
tegen stellen om hun binnen kort niet geheel
te zien uitgedoofd.
En welke zijn die maatregelen, vragen wij
ons af zou het niet zijn van gedurig van meer
en meer te boffen en te roemen op hun goed
onthaal in de buitengemeenten, van te stoefen
op het groot getal aanwezigen op hunne mee
tings, van hunnen bladverkoop als ontzaggelijk
uit te krijten en alles tienmaal of nog meer te
vergrooten zooals wij zien met hunne meeting
te Deerlijk Wij gelooven dat zulks de maat
regelen zijn, welke zij genomen hebben. Juist
geschikte maatregelen om de gaaien te troosten.
't Volksrecht is kwaad, omdat wij hem
den naam van gaaien geven. Maar «Volksrecht»
't is niet wij die den naam van gaaien hebben
uitgevonden, 't zijn uwe oude partijgenooten
die spreken van ondervinding.
Wij zijn aanzien voor de grootste gaaien van
Deerlijk, zegt het Volksrecht want het zijn
wel gaaiën, die alleens liberaal, dan socialist,
en nu groene kikvorsch geworden zijn en in den
kalotenstoet marcheeren zooals verleden maand
te Kortrijk 1
Het hindert ons niet dat het Volksrecht
zulks op Deerlijk komt vertellen, integendeel,
de menschen van Deerlijk kunnen zich te beter
van zijne gewone leugentaal overtuigen. Het
volk van Deerlijk weet geheel goed dat wij nooit
met geene andere partij iets gemeens gehad
hebben dan met de kristene volkspartij. Het is
zelfs algemeen gekend dat geen enkel kristen
demokraat in tijde van gemeentekiezingen de
liberalen, noch de katholieken is achter de hielen
geloopen, om zich zat te zuipen in pinten bier
zooals het met sommigen het geval is.
Wat betreft het marcheeren in den kaloten
stoet te Kortrijk, op dien dag, 17" November,
was er eene meeting van de kristene demo-
kraten te Thielt, waarop wij eens met de partij-
genooten van Thielt zijn geen kennis maken.
Volksrecht Volksrecht ge zult moeten
voor een beteren berichtgever zorgen, ge haalt
er te weinig eer van, jongen.
Op kermiszondag kwam Plancquaert eene
meeting geven te Harelbeke in de werkwijk,
en weet gij hoeveel menschen er waren gaat
het Volksrecht voort, 9 waaronder 6 van
Deerlijk. Laat ons voor een oogenblik aanne
men, dat er maar 9 menschen tegenwoordig
wareD, gerekend op zijn Volksrecht 's zouden
wij moeten schrijven hebben 90. Hebben wij
dat gedaan? Geenzinds.Dcch, ziehier de eigent-
lijke waarheid op het gestelde uur dat de
meeting moest beginnen was er geheel weinig
volk en wij twijfelden, met Plancquaert, te
spreken. Een half ure nadien waren er eenige
menschen bijgekomen, en Plancquaert begon
zijne meeting. Na dat hij een twintigtal minu
ten gesproken had, waren er reeds talrijke aan
wezigen, en vóór de meeting eindigde was de
herberg vol volk.
Het Volksrecht beklaagt zich verder over
het sermoen van onzen onderpastoor op Zon
dag 24" October. Wij hebben de lezers van
Het Recht beloofd ook eens daar over te
handelen, doch verleden week hebben andere
partijaangelegenheden al onzen tijd ingenomen
en nu zouden wij te veel plaats in ons blad
moeten innemen. Wij stellen het dus nog eene
week uit. R. Vanderschelde.
Verleden Zondag hebben wij twee welge
lukte meetings gehad te Waeregem dorp en te
Waeregem-N ieu wenho ve
Te Waeregem-dorp kwam een socialist den
eersten spreker onderbreken om te zeggen dat
Plancquaert ook een rijke advokaat is. Hij
werd goed door den spreker en nog een anderen
partijgenoot op zijne plaats gezet, die het ver
schil deden uitschijnen tusschen Plancquaert
en andere katholieke en liberale advokaten,
die in de Kameis tot niets dienen tenzij om
hunne 4000 fr. op te strijken en allerhande
wetten te helpen stemmen om het volk in zijne
rechten tekort te doen en de kapitalisten te
bevoordeeligen, terwijl M. Plancquaert sedert
16 jaren, den strijd voert voor het volk ten
koste van zijn eigen fortuin, terwijl hij menige
winstgevende plaats had kunnen bekomen in
katholieke rangen. De toejuichingen waren
algemeen.
Daarna sprak M. Plancquaert en legde eerst
en vooial uit wat socialistische advokaten zijn
die schatrijk zijn en die, nu vooral in zake van
het nieuw legerontwerp, bereid zijn het belgi-
sche legor ontzaggelijk te helpen vergrooten en
van het land talrijke nieuwe millioenen te
eischen, om aan den koning te behagen en te
kunnen minister worden. Onze socialistische
tegenspreker wist niet waar gekropen van
schaamte.
Te Nieuwenhove, niettegenstaande de velo-
koersen die op eenige minuten vandaar plaats
hadden, was de ruime herbergzaal te klein en
zijn vele menschen moeten weg gaan zonder
binnen te geraken.
Demokraten, hoog de herten, ons leger komt
overal in roering. R- V.
Hoever is De strijd van Meenen reeds
gevorderd met zijn onderzoek tot ontdekking
der beweegredenen waarom de demokraten het
kartel verworpen hebben
Heeft De stad Kortrijkalreeds kunnen op
maken of het eoht is, zooals wij schreven dat
de arrondissementsbond met eenparigheid van
stemmen het kartel verworpen heeft
Wij wachten met ongeduld naar den uit
slag van het onderzoek, dat die o zoo recht
zinnige liberale bladen ons beloofd hebben.
R. Vanderschelden.
Uit Kortrijk
De leden van den bond van Kortrijk worden
verwittigd, dat er maandag aanstaande i5
November een belangrijke vergadering zal plaats
hebben bij vriend Desiré, aan de Gentpoort om
6 1/2 ure stipt, onder het "voorzitterschap van
H. Plancquaert.
Het is t'hopen dat niemand zal ontbreken
De kieziüg nadertiedereen weet ook dat de
bewaarderskliek van woest en Cer bijna uit is,
en de tijd van Schismokraten groene en Scheur
makers voorbij is. Iedereen begint te zien dat
wij christen democraten de ware redders zullen
zijn van de zieke samenleving.
Dus alleman op post. Het Bestuur.
Arrondissementsbond van Korlrijk
Op zondag 21 November, om 9 1/2 ure voor
middag, zal de gebruikelijke maandvergadering
gehouden worden, ten Hoofdlokaal Prins
Boudewijn, Groote Markt te Kortrijk.
Dagorde: 1. aansluiting bij den hoofdraad;
2. Meetings en propagandamiddels 3. Ver
scheidene mededeelingen.
Alleman op post
Om eene bijzondere reden wordt het kongres
te Moescroen voor eene maand verschoven.
UIT MEENEN
Op Zondag, 14 November 1909, groote ver
gadering door den propagandaclub om 9 ure
's morgens, in het lokaal bij Alphonse Favoreel
Schansstraat, barrakken. Talrijke punten staan
op het dagorde. Wij rekenen op eene talrijke
opkomst, want de kiezing nadert met rasse
schreden. De leden moeten het hun als plicht
rekenen deze vergadering bij te wonen. De uit
slag zal voor ons nog nooit zoo schitterend
geweest zijn onze inrichtingen, onze meetings
zijn daar een klaar bewijs vandus dat niemand
ontbreke want rusten roest. Hel Bestuur
DEERLIJK
Op zondag 21 November, om 5 1/2 ure s
avonds, vergadering van den propagandakring
ter herberg Het Katje, bij Gentiel Evaere.
Wij rekenen op eene goede opkomst, zeer
belangrijk dagorde. Het Bestuur.
Hulste
Op zondag, 14 November, om 4 ure namid
dag, openbare meeting ter herberg In de
Vlaamsche l eeuw, bij J. Snauwaert, gezegd
Buischaert.
Sprekers Hector Plancquaert en andere.
De brusselsche briefwisselaar van het blad
Avenir du Tournaisis verhaalt het volgende
Het gebeurde laatst dat eene inschrijving werd
geopend ten voordeeie van het belangwekkend
werk Ibis dat ontworpen werd en gepatro
neerd wordt door Prins Albrecht van België,
troonopvolger in ons land.
Het gebeurde insgelijks dat de voorzitter van
het werk, dacht eene gift te mogen aannemen
van 200 frank, gedaan door madame Vaughan,
en dat hij zelfs dacht haar te moeten bedanken
met haar galantelijk bloemen aan te bieden.
Het gebeurde ook nog geheel gelukkiglijk
dat Prins Albrecht van de feiten verwittigd werd
dat de voorzitter, gedesavoueerd, de twee
honderd frank moest terug zenden en zijn ont
slag geven 1
De toekomende Koning van België zou er
dus gelukkiglijk meer eergevoel bezitten dan
zijn Koninklijke oom. Thbodcor.
Wij hebben in onze vorige briefwisseling ge
sproken over de groote vlucht der motccyclet-
ten, wij zouden er volstrekt de au tos moeten
bijvoegen, wier ongehoorde snelle vlucht door
de stad een bestendig gevaar voor de inwoners
en voetgangers daarstelt.
Het gerucht loopt in de stad dat de gemeen
teraad pogingen zal aanwenden om een ring-
spoorweg rond de stad te bekomen. Het feit
word ter dier gelegenheid fel besproken, dat de
tramlijn in de Paterstraat, zonder stemming
van den gemeenteraad is gelegd, waarschijnlijk
omdat hooggeplaatste personen machtige aan
deelhebbers zijn in de maatschappij der tram-
ways.
Verleden week heeft eene commissie, samen
gesteld uit officieren en ingenieurs, afmetingen
gedaan in de omstreken van Weelde statie om
aldaar eene vliegweek in te stellen. Indien deze
proefnemingen moeten plaats hebben zal het
aan een buitengewonen stroom van volk niet
ontbreken.
De raadkamer heeft voor onze boetstraffelijke
rechtbank verzonden F. Van Genechten en
Frans Van Doninat, beticht op 20 September
11., opstand te hebben gemaakt en slagen toe
gebracht te hebben aan een magistraat in de
uitoefening van zijn ambt. Deze zaak zal den
kelijk dezer dagen behandeld worden. Het;
maximum der straf waartoe de betichten kun
nen veroordeeld worden is 5 jaar gevang en
eene geldboete.
Een verscbrikkeüjk ongeluk heeft Zaterdag
avond, rond 9 ure, plaats gehad, langsheen de
1 baan op Lommei. Jan, de machinist van den
heer Enume was op den weg en had aldaar
nog eene boodschap te doen. Gekomen aan de
kromming der baan ontmoette hij de vracht
kar van Lommei op Turnhout, ongelukkiglijk
kwam hij terecht op een hoop kiezel, zijn
velo gleed uit en werd met geweld tegen de
kar geslingerd. Hij was op den slag dood.Geen
enkele kneuzing werd op het lichaam waarge
nomen, hij droeg slechts eene lichte schram
in het aangezicht. Het slachtoffer was een braaf
en oppassend jongeling, die de achting zijner
meesters genoot.
Een ouderwetsche Turnhoutenaar
RECHTBANKEN
Tijdens de werkstaking bij M. Pilckmans, te
Turnhout, waren nieuwe werklieden aange
nomen. Deze ontmoetten zekeren dag, Alfons
L., en Alfons V. L., welke hun toeriepen:
Rat onderkruiper Alle twee werder vervolgd
voor aanslag op de de vrije uitoefening van het
werk, en de rechtbank veroordeelde hen, tot
20 fr. boete voorwaardelijk.
Cornul C., vroeg aan Joanna L., pm te
samen eene wandeling te doen. Op haar weige
rend antwoord, werd zij ten gronde geworpen,
en C. bracht haar eenen stamp toe op het hoofd.
De vriendelijke vrijer kreeg hierop eene maand
gevangenis.
Eene herbergierster in het Doorniksch
had een wollen baai. die zij niet dragen kon, en
zij liet ze verloten onder hare klanten, nu voor
af den heer burgemeester daar mondelingsche
toelating voor te hebben gevraagd.
De gendarmen maakten proces verbaal, op
grond dat die toelating rechterlijk door het
collegie van burgemeester en schépenen moest
worden gegeven. H
En de rechtbank veroordeèlde haar tot eene
geldboete en verbeurde de baai.
Wij vragen lokalen voor meeting te Lauwe,
Cuerne, Bavichove, Heule, Gullegem Lendele-
de en Bellegem.
Zijn er geen demokraten die daar familie,
vrienden of kennissen wonen hebben en daar
kunnen voor zorgen
Be arrondissementsbond.
demokraat die wenscht
voor 't arrondissement Kortrijk
Inkomsten 703.90 fr.
Uitgaven 368.01
In kas 335.89 fr.
Maandelijksche gift van
onbekend te blijven, 5 fr.
KORTRIJK Ontvangen onbekend voor 't steun
fonds, 5 fr.
WAEREGEM. Omdat Hector Plancquaert zou
gekozen zijn, 10 c. Omdat de socialisten zullen vallen en
niet meer opstaan, een demokraat van Waeregem, xo c.
Ontvangen na de meeting, 1.85 fr.
NIEUWENHOVE. Rondgehaald na de meeting,
2.74 fr. Na een lied gezongen door eenige propagandis
ten van Deerlijk, 81 c. Twee demokraten van Nieuwen
hove, 20 c. E«i vriend van Nieuwenhove, Io c.
DEERLIJK.Omdat de brouwer twijndraadspanner
beter in de kommissie zou zijn van de lange neuzen dan
de kommissie van de velokoersen, 10 c. Omdat hij zijn
broek niet zou scheuren aan die vier kilo papieren geld,
10 c Rongehaald in de Congo voor 't welgelukken van
de velokoersen langs den kalsijde, 78 c.
WAARMAARDE. Omdat de kiesstrijd voor 1910,
zoo goed aangaat, 5o c. Alle zondagen, haast, worden de
kiezers een of ander schrift in de hand gegeven,^ 5o c.
Omdat de Kristen Demokraat zijn inhoud, altijd met
goede, nuttige en klare bewijzen zou opvullen, 5o c.
Omdat het doel der kristene demokraten is Vrome en
vrije kiezers te vormen, wel overtuigd van de last hunner
burgerplichten, kiezers vormen, die weten waarom zij
het stemrecht gegeven zijn, 5o c. Echte Jdazers, die niet
dulden zouden; dat hunne gekozenen, wetten-zouden
- maken of helpen maken, tegen den wil -hunuer kiezers,
5o c. lang genoeg zijn de kiezers onbewust gehouden
geweest van de macht die ze in handen hebben, 5o c.
lang genoeg worden, surtout, de Vlaawsche buitenki*-
zers gefjp, 5o c. en nogthans, wie is er, tot heden,
de eenige steun, waarop het katholieke gouvernement
zich nog. half en half, rechthoudt, 5o c. Dat de leidende
katholieken maar nog wat de zot houden met die goed
zakkige Vlamingen 5o,
Wij, christen demokraten, zullen ze zooveel
het in onze macht is van de socialen afhouden;
die rechtzinnige, kloeke schaar buitenkiezers
willen wij niet vergiftigd zien, vol haat en nijd
voor de rijken, om daarna geleid te worden
als vee, onder de geeselende roede der dwinge
landen. Neen 1 5o c. Wij zullen hen over
tuigen, dat zij, bij het volbrengen hunner
christene plichten volle recht en plichten heb
ben, 5o c. om hunne belangen te behartigen
mits die belangen in geen handen meer te geven
van mannen, waarva
katholieke klaarziende
bladen moet n schrijven dat hunne leiders
verkocht zijn, door wat, goud op hun jas, en
in hun kas f(Het blad ligt te zien, 6 Novem
ber 1909).
Leve H. Plancquaert onze moedige voor
man, 0,10.
klepels zoo dik, in de hoogte vijf», herhaalde hij solemneel.
c Hij heeft de klauw van den leeuw gevoeld, sprak Bou-
veloo.
Ja, sprak Floor, ja, zegde hij nogmaals twee toonen
lager, als iemand die zijn verpletterden vijand, toeroeptGij ligt
daar hé.
En deze burgemeester, Floor
O dit is nen brave man. Hij is altijd tevreden. Hij is blij
als hij mijn goesting mag doen.
«Ja, maar is 't waar dat hij zijn naam niet kan zetten.
Tut, tut, farceurs Bierbeek is iets anders dan dat. Hij
kan zijn naam zetten en zelfs lezen.
En rekenen, Floor
Een beetjen, luidde 't antwoord, traag. De burgemeesters
van Vlaanderen moeten niet te geleerd zijn. We zijn wij daar,
sprak Floor, zijn glas ledigend.
Bravo, Bierbeek riepen eenigen.
We gaan hem eens doen vertellen, hoe hij den kiesstrijd
gevoerd heeft, sprak Houthem, tot madame Van de Woestyne,
hij kan zoo geestig zijn.
Zeg eens, Floor, hoe hebt ge 't aan boord gelegd, om den
ouden burgemeester omver te werpen
Ja Floor, vertel ons dat eens vroegen nog andere
priesters.
't Was zoo eenvoudig, sprak Floor. De burgemeester van
mijn hoofdstad was een nog al rijk boerken. Hij was reeds lang
burgemeester en daarenboven er bij slim en geslepen. Mijn voor
ganger Potflesch was een oud dutseken dat zich op 't eind van zijn
leven niet veel meer om 't bestuur zijner parochie bekommerde
en zoo alles een beetjen liet gaan lijk 't gaan wilde. De burge
meester had daarvan gebruik gemaakt om in veel zaken te
handelen naar zijn eigen goesting en zonder zijn geestelijke
overheid te kennen. De gemeenteonderwijzer werd benoemd
zonder dat de pastoor geraadpleegd werd de armmeesters ook
en als er een gemeenteraadslid te kiezen viel stelden burgemeester
en schepenen maar voor wie ze wilden, zonder naar den pastoor
om te zien, 'k zegde in mijn eigen dat zal hier zoo niet blijven
duren zoo waar ik met reden de schoone Floor genoemd word.
Schenk 't glas van onzen Floor eens vol riep Houthem
tot den pastoor die nevens den schoonen Floor zat.
Floor nam nen goeden slok, de hoeveelste wist hij niet hij
had ze absoluut niet opgeteld.
'k Moest voorzichtig te werk gaan. 'k Begon dan ook met
de vrouw te bewerken van den eersten schepene en de dochter
van een gemeenteraadslid. De eerste was jaloersch omdatt zij
vrouw burgemeester niet was en de tweede beminde denzelfden
boerenzoon als de dochter van den burgemeester, doch deze lag
in 't bovenste schof.
Ha, de machiavelist, riep Bekegem.
Floor, ge zijt nen Bismarck, riep een andere.
Nen Richelieu, nen Mazarin,nen Talleyrand,» zei Bouve-
loo, die wilde toonen dat hij iets van geschiedenis kende.
Dat ze mij eens aan 't hoofd van 't land zetten, sprak
Floor met hoogmoed, na vijfjaren hoort ge van liberaal, socialist
of demokraat niet meer spreken. Ik zou Duitschland kunnen
besturen maar 'k had eens nen Bismarck mijn Bierbeek willen
zien leiden naar zijn zin. Mijn kwezels alleen stelden al zijn
staatsmanstreken te loor. Maar ik kan er mede weg. Da schoone
Floor sprak hij, en met de vuist sloeg hij op zijn borst dat het
dreunde.
Toe, toe, vezelde Houthem met de oogen aan den gebuur
van Bierbeek teeken gevend, 'tglas nogmaals te vullen.
Ja maar, bemerkte Bekegem, ge loopt te ras, vertel ons
hoe gij den burgemeester afgesmeten hebt.
He wel, sprak Floor, en met nen grooten rooden neusdoek
vaagde hij 't zweet dat hem 't allen kante uitborst zoowel tenge
volge zijner reden en bewegmgen als tengevolge van de chemische
werkingen die de kolossale massa soep, vleesch, groenten brood,
bier en wijn door hem verorberd, in zijn tot het oneindige rek
bare maag ondergingen hewel eens dat ik den schepen en het
invloedhebbendste gemeenteraadslid op mijne hand had...
Maar hoe, hoe, ge hebt dat nog niet gezegd
Wel door de jaloezij van 't vrouwvolk aan te steken.
Kondet gij dat niet raden, sprak Floor, met een schouderophalen,
als wilde hij te kennen geven dat hij niet verstond hoe een ver
standig mensch dit niet van den eersten stond begrepen had. Ik
begon den burgemeester eerst wat te dwarsboomen. k Leed een
armmeester noemen tegen zijn goesting als ik mijn ronde deed
voor St Pieterspenning bewerkte ik eenige boerkens die kiezer
waren, 'k Had een congregatie gesticht en als ik nen kiezer
winnen moest maakte ik zijn dochter prefekte of onder-prefekte,
enz. enz. De moeders waren hoovaardig en M. de pastoor werd
de God van de kiezersfamiliën. 'k Wist daarenboven aan wie de
hofsteden toebehoorden van al mijn parochianen en wie land had
van katholieke eigenaars. Als ik alzoo vijftien stemmen zeker was
op de vijf en twintig, zegde ik nu mag ik marcheeren, allons
Floor, au pas gymnastique, chargez.
De pastoors en madame Van de Woestyne loegen de tranen
uit hun oogen.
'k Stelde een volle lijst tegen deze van den burgemeester.
De duts was al lang ondermijnd eer hij mijn werk,ng gewaar
werd, doch 'ksliep op mijn lauweren met en acht weken voor de
kiezing begon ik er op te kloppen. Heel t heilig schrift, oud en
nieuw testament, alles kwam te pas. Nu eens was de burge
meester Satan of Belzebuth als ik de menschen eens wilde
doen lachen maakte ik er nen jood van die ons Heere had helpen
kruisen J de namen die echter het meest effekt maakten waren die
van antechrist en framasson.
De pastoors loegen dat zij schokten.
Floor, geef ons een staaltjen van uw sermoenen, k Heb
gehoord dat gij zoo wonderwel kunt preêken.
Preêken dat kan ik zeker, maar ik ken mijn volk. Ge moet
daar op Bierbeek niet afkomen met pinazen op zijn Bossuets of
zijn Fenelons Ge moet daar werken met den groven borstel,
hoe harder het klinkt hoe beter, en ge moet eens op den predik-
stoel slaan dat het kraakt. Mijn menschen zijn veel .e dom ge
moet tegen zulke kerels niet beginnen redeneeren. Ge zoudt
beter tegen sommige hun beesten spreken dan tegen hen zeiven.
Geweld, altijd geweld, dan ontzien zij u, en hoe kwader ge
maakt of schijnt te maken hoe meer effekt 1
Ja maar, leert ons eens hoe gij dat doet.
Ja Floor, al ware het maar voor een minuutje, met waar,
madame sprak Houthem.
ja, mijnheer de pastoor, zegde madame Van de Woestyne,
laat ons eens iets van u hoeren, 'k heb zoo dikwijls uwe wel-
sprekendheid hooren roemen. - -.
Ha, ha, Floor, nu kunt ge niet weigeren, riepen allen, gij
zult madame toch geen affront aandoen.
