Oe Evenredige
Vertegenwoordiging
TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ
Wat is E. V.
Onderwijzersbelangen
DE GROEVE C1
Zondag 16 Januari 1910
't Blad 5 centiemen
1 7* Jaar N'3
HET RECHT
Voor Qod en Volkl
Alles voor Vlaonderen I
Vlaanderen voor Christus*
Inschrijvingsprijs voor Belgenland
Een jaar fr. 3.oo. Neger iw^den fr- a-aS
Zes maanden fr. 1.75 Drie lauden fr. 1.00
voor buiten het land de vrachtloon daarbij.
Hoofdopsteller H. PLANCQUAEF
Men schrijft in ten bureele van dit blad en bij alle postmeester^ en SAei
Alles moet vrachtvrij gestuurd worden naar het bureel van het bij
COUPUREREI, BRUGGE
Alle eerste en derde MAANDAGEN der
ma.nd, zetelt onze hoofdman H. Plancquaert
van 9 tot 11 uren in Prins Boude wijn, Groote
Markt, te Kortrijk. Kostelooze raadpleging
voc v de leden onzer bonden en al wie door hen
gezonden wordt.
Al de katholieke bladen van Vrank-
rijk, gesteund door deze van Belgie,
zijn nu partijgangers geworden van de
E. V. in Vrankrijk.
De katholieken in Vrankrijk zijn niet
meer vertegenwoordigd in 't grootste
gedeelte der kiesarrondissementen.
Op meer dan 5oo volksvertegenwoor
digers telt Vrankrijk nog een zestigtal
katholieken, verdeeld in vier of vijf
partijenliberalen (er zijn in Vrankrijk
katholieken die den naam van liberaal
nemen om zand in de oogen te werpen),
koningsgezindenkeizersgezindenrepu
blikeinen, demokraten, enz.
't Getal kiezers die voor de katho
lieken stemmen is echter nog al talrijk,
doch zij zijn verspreid over gansch het
land en zijn overal de minderheid. Zij
verkeeren daar tegenover hun tegen
strevers in den toestand in denwelken
de oppositiepartijen in Belgie verkeer
den vóór 1900.
De oppositiepartijen hadden hier in
1898 zooveel stemmen als de katho
lieken, doch dank zij 't meerderheid
stelsel hadden de katholieken bijkans
al de zetels. Hier wilden de katholieken
dan ook de evenredige vertegenwoordi
ging niet geven, doch ze werd hen
afgedwongen. Wat de katholieken hier
slecht vonden, vinden zij in Vrankrijk
nu goed en met reden, want de E. V.
is 't volmaakste kiesstelsel dat er be
staat als 't rechtzinnig toegepast wordt..
Wij vragen echter aan de katholieken
waarom als de E. V. zoo goed is in
Vrankrijk zij ze ook niet volledig in
Belgie toepassen
Waarom geven zij de provinciale
omschrijvingen niet voor de Kamers en
voor den Senaat? Als ge aan de godde-
loozen van Vrankrijk de rechtvaardig
heid wilt aanprediken betaamt het dat
gij» geloovigen, toch eerst het voorbeeld
geeft.
En omdat de kleine arrondissementen
u voordeelig zijn en onrechtvaardig na-
deelig zijn voor ons en uwe andere
tegenstrevers, bedrijft gij hier het on
recht dat gij aan de Franschen verwijt.
Wij nemen aan dat de mensch altijd
genegen is de maatregelen goed te vin
den die hem persoonlijk voordeelig zijn.
Doch eene partij zich steunende op
den godsdienst lijk de uwe zou gevoelen
genoeg moeten hebben om aan de
wereld te bewijzen 2Ïjn recht
vaardiger dan andere partijen, want
vrijwillig stemmen wij wetten die ons
eerder nadeelig zijn doch uit geest van
billijkheid.
En indien ik zeg nadeelig, bedrieg
ik mij zeker. Rechtvaardig zijn is soms
niet voordeelig in schijn, doch strekt
ten langen laatste altijd tot voordeel
van deze die het is.
En waarom dan vooral 't oud stelsel
behouden voor de gemeente en de pro-
vintie
Is het rechtvaardig dat in den pro-
vintieraad van Henegouwen slechts 4
of 5 katholieke provinciale raadsleden
zetelen En in Luik twee En is het
rechtvaardig dat in Oost-Vlaanderen-,
West-Vlaanderen, Antwerpen en Lim
burg er bijkans geen liberalen deel
maken van den provincialen raad
Is het niet beter voor 't goed bestuur
der provintie dat de oppositiepartijen
I
sterk vertegenwoordigd wezen in even-
j redigheid hunner getalsterkte
En waar is de E. V. meer noodig
dan in de gemeenten? Waar bestaan er
meer misbruiken dan in de 'gemeenten
waar eene kliek alles alleen te zeggen'
heeft
Ziet men niet dat juist deze steden
waar al de partijen vertegenwoordigd
zijn in den gemeenteraad best bestuurd
worden De misbruiken worden on
mogelijk de tegenstrever zit daar
altijd voor u om uwe minste daden te
bespieden en uwe minste fouten aan
't kiezerskorps bekend te maken. Geen
onrecht kan bedreven worden jegens
een ingezetene of 't komt voor den ge
meenteraad te berde; rekeningen, open
bare werken, openbaar onderwijs wor
den beter nagezien en ingericht. Waar
eenige personen, dikwijls eene enkele
machtige familie, alles alleen te zeggen
heeft, heerschen dwang, alleenheer
schappij met haren sleep van vleiers,
knechten en slaven, die om 't wille van
de gunst der machtigen kruipen en
vleien en dank aan deze gunst gemeente
en armbestuur bestelen of ten minste
slecht besturen.
Binnen korte weken zal een wetsont
werp te berde komen in de Belgische
Kamers om de E. V. in te voeren voor
provintie en gemeente. In de midden-
sektie werd dit ontwerp aangenomen
zelfs door eenige katholieke volksver
tegenwoordigers
Zal de Kamer het stemmen
De eene zeggen ja, de andere neen
wij zullen 't afwachten.
Men heeft nu tegen den wil van het
land de vermeerdering gestemd der
krijgslasten waarom zou men nu met
den wil des lands geen hervorming
stemmen die door de groote meerder- j
heid des volks gevraagd wordt
Spreek aan een ontwikkeld mensch 3
hij weze katholiek of liberaal, op enkele i
uitzonderingen na zullen al die men- j
schen de E. V. voorstaan. Ga dan na
welke de uitzonderingen zijn en gij zult
vinden dat het ofwel juist een alleen-
heerscher is ofwel een die aan den staart
komt der lijst en dus gebaar loopt zijn
plaats te verliezen, ofwel een fanatiek t
mensch die van niets anders droomt
dan van zijn vijanden te verpletteren
en een mensch die een ander gedacht
heeft dan hij als een slecht mensch
aanziet, dus men alle mogelijk nadeel
moet doen. Gij zult weinig andere
tegenstrevers der E. V. vinden.
Ook ziet men deze schoone hervor- l
men de acht katholieke kandidaten zijn
zen de tegenpartij heeft niets.
Hoe zou 't gaan met de Evenredige Vertegen
woordiging
Eene partij zou jpiet allgs hebben, doch
iedere partij -zou gekozenen hebben volgens,
't is te zeggen in evenredigheid van haar getal
en deze verdeeling der zetels gebeurt op eene
zeer eenvoudige wijze.
Bijvoorbeeld in 't kanton A. zijn 8 provin-
tiale leden te kiezen De katholieken hebben
4000 stemmen de liberalen 3ooo de socia
listen 2000 en de christen demokraten 3ooo.
Hoe worden die zetels verdeeld
Gij verdeelt het kiescijfer van elke partij door
een, twee, drij, vier, vijf, zes, zeven, acht.
De katholieken hebben 4,000 st. verdeeld
door een, twee, drij enz. geeft dit. 4000
2000 i,333 1000 800 666 571 5o6.
De liberalen hebben 3ooo stemmen. Dit cijfer
verdeeld door een, twee enz. geeft 3,000
i,5oo 1000 t5o 600 5oo 428 375.
De socialisten hebben 2000 stemmen. Dit
cijfer verdeeld door een, twee, drij enz. geeft
2000 1000 666 5oo 400 333 a85
25o.
De christen demokraten hebben 3ooo stem
men welke verdeeld door een, twee, drij enz.
geven 3ooo i5oo 1000 y5o 600 5oo
428 375.
Hoeveel gekozenen heeft nu iedere lijst
Neemt uit deze lijsten de acht hoogste getal
len en de lijsten aan de welke zij toebehooren
hebben zooveel gekozenen ais er getallen uit
genomen worden. De acht hoogste getallen zijn:
4000 3000 3ooo 20002000 i5oo i5oo
i333.
De getallen 4000 2000; i333, komen voor
op de katholieke lijstdeze heeft 3 gekozenen.
De getallen 3ooo en i5oo op de liberale lijst :l
deze heeft 2 gekozenen.
De getallen 3ooo en i5oo in de christenl
demokratische lijst: deze heeft ook 2 gekozenen.'
Hot tweede getal 2000 komt op de socialis-^
tische lijst deze heeft een gekozene. f
Alzoo heeft iedere partij gekozenen volgens
hare getalsterkte 't geen de ware, juiste en
rechtvaardige vertegenwoordiging is.
Veronderstel een kiezing voor de gemeente.
De eene partij heeft 3oo, de andere 200, de
andere i5o stemmen en er zijn 6 of 7 of 8
zetels te verdeelen het toe te passen stelsel is
hetzelfde.
Dan worden de plaatsen onder de kandidaten
eener zelfde lijst verdeeld volgens de stemmen
die op hen persoonlijk vallen dat is ingewik
kelder.
Wij wilden heden alleenlijk eens aan onze
lezers uitleggen hoe de E. V. in 't algemeen
toegepast wordt. H. P.
ming met rasse schreden vooruitgaan.
In Baden, Zwitserland, Belgie en on
langs in Zweden is zij in al of in een i
deel der openbare besturen ingevoerd.
In Duitschland, Engeland en Vrankrijk
is er reeds veel snrab-o s
r-~TelU' I
Laat ons hopen dat er onder de leden 3
der rechterzijde eenige volksvertegen
woordigers zullen gevonden worden
rechtvaardig genoeg om deze schoone
hervorming te steunen zij moet voor
zeker voor gevolg hebben meer vrijheid,
beter bestuur en meer rechtvaardigheid.
H. Plancquaert.
AANKONDIGINGEN
Bekendmakingen, per drukregel fr. 0.2i
Reclamen, op de 4' bladzijde. 0.45
3e 0.55
Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak
waarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging.
Tijgerwreed en onbarmhertig wordt gij,
katholieke wereldlijke onderwijzers, werkzaam
in katholieke streken en gemeenten in uw be
staan bedreigd opent de oogen vooraleer het
te laat zij, en ziet naar doeltreffende middelen
uit cfrn de onheilspellende onweerswolken, die
met rasse schreden naderen, van uw hoofd af te
weren en schadeloos te maken, want brood-
rooverij en pijnlijk tandengeknars wordt u
voorbereid.
Met opene armen hunkeren de vrije normaal
scholen naar uwe centen, en geven u, kandi
daat-onderwijzer, zoo gij vooruit en vooral zeer
godsdienstige slepdrager zijt, 't zij schijnheilig
't rechtzinnig, het diploma, dat, naar uwe
onervarene meening, uw bestaan moet verze
keren. Helaas I dagelijks ziet gij rondom u de
u terecht toekomende plaatsen inpalmen door
onverzadelijke geldwolven geestelijken, broe
ders en nonnen, die met geveinsden dekmantel
de godsdienstige ouders overtuigen, dat zij
alleen de geleerdheid en de beste opvoeding
kunnen bezorgen. Ziet rondom u, weldenkende
onderwijzers, gij vooral die met de jaren, den
vossigen gang van den bedriegelijken wereld
volgdet, en zegt mij, hoeveel plaatsen van
hoofdonderwijzers zijn er u niet ontstolen
hoe talrijk worden de Vlaandersche gemeenten
niet, waar broeders en nonnen al wat onder
wijs is hebben ingeslokt Ontelbaar zijn de
gemeenten, waar de religieuzen de plaats be
stormen en bestormd hebben in knechten-
scholen, waar een wereldlijke onderwijzer
werkzaam was, en 't zij door de jaren, of door
welkdanige oorzaak de plaats openstelde.
Waarom werken al die gulzigen niet om de
kosterijen te bemachtigen f dat immers past
beter met hunnen zoogenoemden roep gods
dienst en kerkdienst zijn rakende gebuurs, en
"Nj. beschikt de geestelijkheid over geheel den
plaag de inpalming dier herteloozen uit.
Terecht klaagt gij over uwen onuithoudelijken
toestand. Gij vraagt de stemming der wet
Maenhout, die u enkel luttel hulp en troost zal
bijbrengen, en uwe onverbiddelijke katholieke
wetgevers schijnen ongevoelig te blijven aan
uwe herhaalde smeekingen.
Ja, onderwijzers, uw geduldig wachten en
hopen is vruchteloos Keert den rug aan die
ondankbaren, ondersteunt democratische wer
king, en gij bevoordeeligt rechtstreeks uwe
magere broodwinning en gij stelt paal en perk
aan de doodelijke plaag van de inpalming uwer
bediening door den grenzeloozen geldzucht
van broeders en nonnen. S.
Aangezien de kwestie der Evenredige Ver
tegenwoordiging voor de gemeente en de pro
vintie zeer waarschijnlijk binnen kort voor de
Kamers gaat besproken worden, willen wij over
deze belangrijke hervormig een woord uitleg
geven.
Hoe worden de provintiale leden nu gekozen?
Door de meerderheid der stemmen.
Bijvoorbeeld 't kanton kiest 8 provintiale
raadsleden.
Er zijn 12000 stemmen. De katholieken
hebben 6001 stem en de andere partijen 5599.
De katholieken liggen bovenzij hebben eene
stem meer dan de helft der uitgebrachte stem-
Reeds lang strijden de katholieke onder
wijzers met vereenigde krachten voor een beter
bestaan reeds i5 jaar genieten de vlaamsche
hulponderwijzers echte hongerloonen, zonder
een duit verbetering bekomen te hebben. Te
langs en te vergeefs hebben zij met betrouwen
geklopt aan de deur hunner eigene partijhoof
den, voor wier verheffing en behoud zij weleer
hun ambt en bestaan offerden in de ongelukkige
schooljaren van 1879, onzaliger memorie 1
Helaas I dat zoo machtig katholiek landsbe
stuur bleef, evenals de levenlooze afgoden,
doof voor de aanhoudende smeekingen hunner
beste weldoeners.
Verdwenen zijn de 25 jaren katholiek be
stuur gij zijt katholieke w1-1
- uv, aoor uwen
^..ucgrensaen hoogmoed verblind, aan het
einde uwer loopbaan gekomen gij hebt,
evenals een eeuweling, dat einde luidruchtig
gevierd, om weldra voor eeuwig ten grave te
dalen. Manes, thecel, phares. Op den boord
van den grondeloozen afgrond zijt gij gekomen,
en 't hand op het geweten, moet gij, uwe
innigste vrienden en uwen verwaarloosden
plicht gedenkende, rondborstig bekennen dat
uwe plichtige zorgloosheid, de eenige oorzaak
is dat die zelfde vrienden gesmolten zijn als
sneeuw voor de zon, en rijpe vruchten wierden
der tegenpartijen, om gezamentlijk uwen alge
meen gewenschen ondergang te bewerken en te
verhaasten.
In Noord-België is de opvoeder der jeugd de
getrouwste aanhanger zijne voorouderlijke ge
loofsgrondstellen. Da&r nog ziet men hem
soms ten koste zijner magere beurs, ten koste
zijner te vroeg geknakte gezondheid aan
't hoofd aller maatschappelijke inrichtingen,
en rustloos slaaft hij, zijde aan zijde van den
priester, voor al wat de katholieke zaak aanbe
langt. Het spreekwoord zegt overlaadt een
ezel met weldaden, hij beloont u met zijne
schJa onderwijzers, het katholiek lands
bestuur, gesteund door de geestelijkheid, zal
uwe hongerloonen blijven behouden, om u alle
vrijheid te ontzeggen, om u aanhoudend tot
nederige slaven te doen dienen.
IE
De socialisten zwijgen als vermoord. De
Groeve heeft aan den procureur des konings
een brief geschreven in dezen brief beklaagt
hij er zich over alleen gestraft te worden hij
heeft slechts gedaan, zegt hij, wat andere hem
leerden namelijk volgt eene gansche reeks
namen van gekende socialisten.
Wij vragen aan de socialisten gij die altijd
huilt en tiert op anderen, hebt gij reeds een
onderzoek ingesteld om te weten wie het volk
bedriegt? In alle geval er is niets van te hooren.
Ziehier wat mij iemand, die zeer goed weet
hoe het bij de socialisten gaat, vertelde
Weet u|jC ae dwingelandij bij de socia
listen mogelijk is Dit moet u verwonderen dat
mannen die altijd spreken van vrijheid en
karakter zoo plat liggen en zoo weinig durven
zeggen als er tijrannij en misbruiken bestaan in
hun partij? Bij"de socialisten zijn er veel perso
nen op wien er iets te zeggen valt de eene
heeft een liederlijk gedrag de andere heeft al
eens lange vingers gehad, enz. Meer dan een
winstgevend postje wordt bekleed door zulke
personen, en daar zij weten dat zij op een enkel
woord kunnen gebroken worden en op straat
gezet worden, zij kruipen en vleien, en zijn
altijd bereid om te schreeuwen en te vechten
voor deze die aan 't hoofd staan, 't Zijn deze
mannen die de socialistische kopstukken dan
gebruiken om hun tegenstrevers te overschreeu
wen, en desnoods af te ranselen.
Ik kan mijn lezers verzekeren dat deze die
mij dat zegde zeer goed bekend was met den
toestand bij de belgische socialisten.
't Is wonder hoe de socialisten de katholieken
napoetsen. Hoe dikwijls ziet men op ons dor
pen niet menschen op wien er zeer veel te
zeggen valt, die in hooge eere staan bij het
geestelijk, ja dikwijls de hoogste plaatsen op de
gemeente bekleeden. Waarom Wel, die men
schen wetende dat er op hen veel te zeggen valt,
dat men hen kan breken als men wil, zijn nede
rig, gedwee, onderworpen.Dit zijn de geschikte
werktuigen in de handen der dwingelanden.
Let er eens op de overheden hebben gewoon-