Socialisten I
Thielt
Gedenkt den strijdpenning.
De Uitvoer van
Fransche Uitgaven
Waarmaarde
Te bekomen
Lauwe en Wevelghem
VTRSLAG
niet meer mede met partijen, die geen eerge
voel genoeg hebben hun woord getrouw te
blijven.
Niemand kan de handelingen der liberalen
of socialisten nagaan, zonder eene diepe ver
achting voor de twee partijen te gevoelen. Als
ze er in lukken iemand te bedriegen, dan
juichen zij en roepen triomf zij hebben nie
mand meer noodig dt demokraten zijn dood,
enz. En nu dat ze ons noodig hebben, nu
kruipen zij,zij worden ootmoedig.zij beloven in
de toekomst eerlijk te zijn, lijk een klein kind
dat belooft geen kwaad meer te zullen doen,
zij loopen zelfs rond om geld aan te bieden en
beloven duizende frank aan wie op hunne lijst
wil komen I Noch waardigheid,noch fierheid is
er bij hen te vinden.
De socialisten vooral zijn plat over jaar
bevolen zij aan de liheralen binnen zooveel
dagen te beslissen of zij ja dan neen wilden
een kartel met hen aangaan, 't Is reeds omtrent
vijftien maanden geleden, er is nog geen kartel
en de socialisten worden hoe langer hoe braver
er is sedert lang geen woord meer te vinden
tegen de liberalen, in 't fameus Volksrecht
dat tengevolge der armoede aan geest der
Meenensche socialisten naar Kortrijk in deer-
niswaardigen toestand is overgebracht, doch
daar ook geene schatten vindt van verstand.
De socialisten staan toch zoo gaarne bij de rijke
menschen. Welke is de oorzaak van den haat
der socialistische kopstukken tegen de rijke
menschen Niets dan gekrenkte hoogmoed en
nijd. Zoodra de rijke liberalen of de rijke
katholieken zich gewaardigen eens op de soci
ale revolutionairen te glimlachen, die worden
geheel andere menschen. Ge moest eens in den
theater te Gent den verschrikkelijken Anseele
zien zitten nevens M. Siffer, den voorzitter van
den katholieken schoolpenning en den man van
vertrouwen van den bisschop van Gent Hoe
straalt het wezen van dien gewezen werkman
Wat is hij fier en gelukkig I Immers, M. Siffer
is een rijk man enis van gezag bij de rijke
katholieke familiën van Gent.
Ook heeft de socialist Anseele deze week in
den gemeenteraad luide verklaard dat de katho
lieken veel beter zijn dan de liberalen van
Gent 1
Wat zegt ge van zulke kwakzalvers I
Al wie hen bate bij brengt voor hun hoog
moed en hun zak wordt een braaf man, een
eerbiedwaardig man. De bloedzuigers, de loon-
dieven, die vuilbaarden, dat kanaille in zwarten
frak, die leelijke papen, enz., zooals de socia
listen met Anseele aan 't hoofd zoo dikwijls de
katholieken van Gent hebben uitgescholden,
worden de beste menschen van de wereld
omdat zij M. Anseele een schepenzetel aan
6.000 fr. per jaar bezoTgd hebben, den broeder
van M. Anseele tot bestuurder der gentsche
scholen beroemd al over 't hoofd van drij oude
schoolmeesters, die meer verdiensten hadden
dan de broeder van Anseele en omdat de
vertrouweling van zijn hoogwaardigheid den
bisschop van Gent, hem de eer aandoet hem de
hand te geven 1
Te Kortrijk integendeel zijn 't de liberalen,
die tot hiertoe brave menschen zijn immers
met zich plat te toonen hopen de socialisten op
de lijst der liberalen genomen te worden.
Willen de liberalen niet, ge zult nog nooit zoo
eene vlaag van scheldwoorden op hunnen kop
zien vallen.
Wat de liberalen betreft deze zijn ten einde
raad maken zij geen kartel een deel van hun
volk loopt over naar de socialisten, en 't kan
gemakkelijk gebeuren dat geen enkel antikleri
kaal gekozen is maken zij kartel zij weten dat
eens dat de lijsten ingediend zijn hun bondge-
nooten de eerste zullen zijn om op hun kop te
springen.
Voor ons, demokraten, is dat alles zeer
plezierig. H. Pl.
Gij spreekt van op al onze meetings te komen
tegenspreken. Gij zult niet komen tegen
spreken. Wij zullen voor u den buiten van
Vlaanderen niet openen. Wilt gij spreken op
onze dorpen, zoekt er zelve lokalen en roept
zelve 't volk samen.
In Kortrijk, Moeskroen, Dottignies, Avel-
ghem, Herseaux en Meenendat is wat anders.
Hoe meer gij daar van uw volk medebrengt,
hoe liever. Maar op onze vlaamsche buiten
gemeenten krijgt gij in onze lokalen het woord
niet. Het bestuur.
DE SCHOE
De Schoe is nog eens verschenen 1
De Schoe is dat katholiek schimpblad, dat
de artikels opneemt, welke de Gazette van
Thielt zou weigeren in te lasschen, en dat de
diepste minachting heeft verworven, zelfs van
wegens de overgroote meerderheid der katho
lieken.
De Schoe verdedigt alle misbruiken, en
schijnt liever hier ter stede eenige werklieden of
landsche menschen vergeven te zien door
bedorvene eetwaren, dan te bekennen, wat
eenieder heeft kunnen bestatigen, dat er hier
te Thielt meer dan eens rotte visch werd ver
kocht, zonder dat er van wegens het gemeente
bestuur daartegen bijzondere maatregels wer
den genomen.
De eerste maal, was De Schoe zoodanig
slecht aaneengelapt, dat hij van zijn eigen in
stukken en aan flarden viel. 't Heeft verschei
dene maanden moeten duren, om hem weerom
aan een te plakken en te nagelenen, och armel
de duts, die met dit werk werd gelast is zoo
onbehendige schoenlapper als hij onervaren
schoenmaker was Dat hij nog eenige jaren naar
de beroepschool g& en zich van een goed brille
ken voorzie I
De Schoe noemt zich de tolk der werklie
den I Is het niet om er van te barsten en moet
het niet hatelijk genaamd worden zoo met de
arbeiders den spot te drijven
In De Schoe komt er geen enkel regel voor,
die de benaming van vakblad wettigt of ver-
rechtvaardigt geen regel om de rechten der
werklieden te verdedigen geen woord om
ze behoorlijk te onderrichten I
Wij dagen De Schoe uit de tarieven, den
loonstandaard bekend te maken, volgens den
welken de verscheidene ambachten in de ver
schillende steden en landen betaald worden.
Aangaande de ebbe en den vloed der leder-
markt en betreffende het invoeren van nieuwe
machienen zou een tolk eener schoenmakers-
gilde veel belangwekkend nieuws kunnen en
moeten mededeel en, en daarover eene ernstige
beoordeeling trachten te vellen. Doch over die
belangrijke zaken is er in De Schob geen woord
aan te treffen.
Waarom Omdat De Schoe een blad is dat
uitsluitelijk bestemd is om de werklieden de
keel toe te snoeren, en deze aan te vallen, die
de werklieden, in de oogen der volkshaters, te
veel genegenheid toedragen.
De eerste maal dat De Schob verscheen,
had hij het bijzonder gemunt op eenen inge
zetenen der stad, die gedurende gansch zijne
loopbaan immer en zonder aarzelen de mindere
standen heeft verdedigd. Die heer had de groote
misdaad bedreven aan eenen Antwerpscheu
geneesheer, die zich bijzonderlijk met gezond
heidsleer onledig houdt, eenige gevraagde
inlichtingen te bezorgen. Die geneesheer, die
tevens volksvertegenwoordiger is, heeft het
nuttig geoordeeld deze inlichtingen aan de
Kamers mede te deelen. En zoo werd de zorg
loosheid van het Thieltsch gemeentebestuur
overal bekend gemaakt, alsook zekere slechte,
toestanden der stad.
't Was genoeg, om de woede van het katho
liekejanhagel te ontsteken 1
Doch zoo echt, zoo gegrond waren de ver
klaringen in de Kamers afgelezen, dat in het
artikel zelve, waarin De Schoe aan zijne
geveinsde verontwaardiging lucht gaf, hij toch
anders niet kon, dan gestadig te bekennen, dat
in den grond toch alles waar was, wat men had
aangeklaagd.
De Schoe had zich met zijne eigene zool
geslagen I
Een gepeperd antwoord liet zich niet wach
ten en tot den dag van heden is het onbeant
woord gebleven.
De kleine burgerij
Wat hebben de behouders voor de kleine
bureerij gedaan
Niets, weerom niets en nogmaals niets.
Om wat zand in de oogen te strooien, werd
eene onderzoekscommissie ingesteld.
Wat goeds is er vandaan gekomen van de
kleine burgerij
Geen, hoegenaamd geen 1
Meer als vroeger wordt de kleine burgerij
onderdrukt onder de patenten en de lasten van
allen aard.
Provincie en gemeentebesturen, even als de
regeering hebben gewedijverd om onder andere
de herbergiers de goudstukken uit hunne zakken
te pressen.
De kleine winkeliers, die alles moeten in-
koopeu met kleine hoeveelheden, en bijgevolg
alles moeten duurder betalen, zijn onderwor
pen aan groote patenten. De groote winkeliers,
die voor millioenen franken zaken doen, beta
len in verhouding om zoo te zeggen niets.
Daarbij de lasten verhoogen gestadig. Hier
in Thielt werden er onder andere door het
katholiek gemeentebestuur twintig duidend
frank nieuwe lasten gelegd, die bijzonderlijk
wegen op de landbouwers en de kleine nering
doenders, die menschen betaalden zeker nog
niet genoeg de kleine burgers willen verbete
ring van hun lot.
Daarom stemmen zij als één man voor Paul
Robberecht, kandidaat der vrije christe demo
kraten.
BERICHT
Alle inwoners van stad en omliggende, welke
de wereldtentoonstelling van Brussel dees jaar
willen bewonderen, zullen dit kunnen, met
zich te laten deelmaken van den Onafhanke-
lijken Reizigerskring Nn voor Later
gesticht in 't volkshuis, Statiestraat te Thielt
de reis zal plaats nemen op 14 en 15 Augusti
aanstaande. Men spare dus van nu. De minste
storting is 3o centiemen.
Volgens de officiëele Fransche statistiek,
groeit ieder jaar den uitvoer aan van Fransche
dagbladen en tijdschriften
In 1906 leverde men van Frankrijk aan den
vreemde uit: 2,2o8,55i kilcgr. dagbladen en
tijdschriften in 1907 bereikte men het cijfer
van 2,260,405, en in 1908 kwam men tot een
totaal van 2,624,400 kilogrammen.
Daar de officiëele waarde per kilogram op dit
oogenblik fr. 7.12 was, heeft men in 1908 in
Frankrijk voor 18,685,729 franken bladen en
tijdschriften uitgevoerd.
Op dit gebied is België de belangrijkste ver
bruiker van Frankrijk; inderdaad, in 1906 ont
vingen wij i,7o5,533 kilogr.; in 1908, 1,970,000
ki'.ogr. dagbladen en tijdschriften van Over-
Quiévrain, wat 14,032,808 frank vertegen
woordigt.
Na België, komen Groot Bretanje f260.007
kilogr.), Duitschland (149,760 kilogr.), Zwit
serland 72,900 kilogr.), de Vereenigde Staten
van Amerika (32,100 kilogr
Indien'dus de Belgische Regeering het voor
stel aanneemt, waarmede de Hoogere Handels-
en Nijverheidsraad zich bezighoudt, strekkende
om de Fransche bladen bij hunne intrede in
België te belasten, zou de Slaat er stellig aan
zienlijke hulpmiddelen in vinden en aan de
Fransche regeering eene duchtige les geven
tegen den taks op onze drukwerken en werk
lieden.
't Is verheugend voor de Christene Demo
kraten, hoe gretig, landbouwers en pachters,
luisteren naar de gegronde aanhalingen, uit het
Program der Vrije Christene Volkspartij.
Wanneer de regeling der pachten uitgelegd
wordt, met de lange termijn van 3o jaar, met
bepaalde prijs van pacht volgens klas en hoeda
nigheid van grond, juist lijk men nu de lasten
klasseert, onder toezicht van landbouwraden.
Hoe lang reeds, kon en moest de regeling
door de" boerenbonden, wiens belangen het
toch wel zijn, doorgedreven geweest zijn Was
dat niet een der eerste verbeteringen die de
boerenbonden moesten invoeren ten bate hun
ner leden en is het niet duidelijk te zien,
dat het in zake van pachten en lasten boeren
handen zijn, die in d'handen zitten van groote
eigenaars, en onder opzicht van pachten en
lasten lam liggen
Nu, ingezien het rechtvaardige dat zelfs aan
geen enkel rechtvaardigen eigenaar, schadelijk
kan zijn, met al de voordeelen die er de pach
ter van te verwachten heeft, is het de strengste
plicht, voor de landbouwers hunne stem te
geven aan uwen vastberaden Kandidaat Hector
Placquaert, die met zooveel zielen iever, uwe
zaak verdedigt. De regeling der pachten moet
door de wetgeving uitgevoerd worden, doch zal
nooit door do oude bewaarders (vasthouders)
zoo Katholiek als Liberaal, uit eigen beweging
gestemd worden, dat ware hunne eigen voor
rechten den nek omwringen. Maar de Chris
tene Demokraten, allen katholieken die afge
scheiden zijn, om de onrechtvaardige handel
wijze der katholijke partij, ten opzichte hunner
kiezers, zullen ze met uwe hulp, wel dwingen,
tot daar te komen. ook, wat meer is, en
't eenige wat ons te doen staat, pachters, bur
gers en werklieden elk \ijn spel kiest awe
kandidaten om uwe belangen te verdedigen.
Ziet niet meer om, naar dat comediespel van
katholiek en liberal, weet wat ge zijt, cn wat er
U te doen staat, kiest mannen van zaken, die
wel uwe godsdienstige overtuiging hebben maar
vrij zijn, Vrij gekozen door U, Volk, dat
zijne rechten eischt dan oh I dan zal men
met die goedzakkige VlamiDgen niet meer spot
ten; ja, maken wij het die katholieke huiche
laars indachtig, dat zij voor hun jubeljaar te
sluiten, hunnen oproep van over 25 jaar geen
man, geen cent meer, in 't oud museum gezet
hebben, en voor uwen dank, van iederen huis
vader zijn oudsten zoon, zijn-eerste redplank
voor zijn bestaan afgenomen hebben.
't Wordt hoog tijd, dat het verandere. P.
UIT MEENEN
De -werkstakking in Halluin uitgebroken,
waarin er zooveel werkers van Meenen betrok
ken zijn, duurt nog altijd voort, het is nu sedert
19 weken dat deze werkersmassa strijd voert
tegen hunne patroons en aan niets is er eene
i verandering gekomen. Over eenige weken dach
ten wij dat het einde nakend was, maar onge
lukkiglijk onze hoop was spoedig verslonden.
Terwijl de rijken lustig in hunne huizen en
i kasteelen zitten te smeeren en alle slag van
1 lekkere dranken zitten te drinken, denken zij
aan den honger en de ellende van hunne werk-
j lieden niet. Daarom hebben wij, kristen demo-
1 kraten, besloten op alle vergaderingen en bij
eenkomsten onze vrienden aan te wakkeren
geldinzamelingen te doen, ten einde die dui
zende werkstakers te ondersteunen.
Vooreerst op de vergadering van den arron-
dissemëntsbond van Zondag laatst hebben de
afgeveerdigden uit Meenen dezen droevigen
toestand kenbaar gemaakt, zulks miek een die
pen indruk op al de aanwezigen. Eene omha
ling werd gedaan, die de som van 8 franken
opbracht, dan werd er op verzoek van den
hoofdman Hector Plancquaert en met de toe
stemming van al de leden eene som van 40 fr.
uit de kas van het steunfonds onmiddelijk ter
hand besteld aan de vrienden uit Meenen.
Onze moedige strijdmakker uit Moen heeft
dan eene aanspraak gedaan, waarin hij vurig
de afgeveerdigen aanwakkerde om elk op zijn
gemeente geldinzamelingen te doen, ten einde
die schaar moedige werkers ter hulp te komen.
Men mag niet vergeten dat zij ook nooit ten
achter zijn gebleven als het er op aankwam de
noodlijdenden terug ter hulp te komen. Deze
woorden werden warm toegejuicht en allen
hebben hunne toestemming gegeven en beloofd
dat zij huDne vrienden en partijgenooten gingen
aanwakkeren om hunne werkers moedig te hulp
te komen.
Het bestuur van de propagande club.
N. B. Alle giften worden in dank aanveerd
bij Louis Favoreel, voorzitter van de onafhan
kelijke vereeniging, Schansstraat, barrakken,
Meenen.
Wij doen een warmen oproep aan al de
vrienden van Meenen, Wevelghem, Lauwe,
Moorseele en Reckem, die begeeren de inhuldi-
ding van het vlag gefeeste van Hal bij Brussel,
bij te wonen, mogen hunnen naam kenbaar
maken, waar er eene spaarkas zal ingericht
worden bij L. Favoreel, Schansstraat, barrak
ken, Meenen.
Het zal nogmaals eene verbroedering zijn
waar alle demokraten van gansch het land zullen
vertegenwoordigd zijn. Het Bestuur.
Bij de verkoopers van Het Recht te Sweve-
gem, Stacegem, Harelbeke, Waeregem, Anse-
gem en Gijselbrechtegem, liederenboekjes en
boekjes onze Strijd van priester Fonteyne aan
10 centiemen.
Geef ons heden ons dagelijksch brood, dus
bidden armen en rijken, kleinen en grooten,
iederen dag. Waarom, o heer, zijn er zooveel,
die gebrek hebben aan dat dagelijksch brood
dat ze met zooveel betrouwen afsmeeken van
uw vaderhand En waarom zijn er duizenden
die baden in weelde en overvloed en niet
omzien naar hen die hongeren naar hen die ver
gaan van armoede en gebrek hoeveel rijken
zijn er niet die bidden als de armen, geeft ons
heden ons dagelijksch brood en geen bete
broods weggeven, aan deze die honger hebben.
Aan de deur van den rijken vrek smeekte de
arme werkman om een kruimelke brood, het
werd hem geweigerd. Dat gebeurt nog. Belgie
is rijk, Belgie is gelukkig verklaarde koning
Albert in zijn troonrede den dag zijner inhuldi
ging. Ja, het is rijk en gelukkig voor wie
voor de werklieden niet. Des winters ziet men
kinderkes loopen over de straat, bibberend en
versteven van de kou 1 Knechtjes en meisjes
klagen soms in de school dat zij pijn in den
buik hebben van honger en kou. Vindt men
geen ouders, die schreeuwen en klagen, op het
hoofd slaan met de vuisten omdat zij kinders
hebben die een boterham vragen en geen
kunnen geven. Belgie is rijk 1 en vruchteloos
vragen duizende werklieden geef ons heden
ons dagelijksch brood. Belgie is rijk, en wij,
arme oude versletene werklieden, trekken
negen centen daags voor ons pensioen. Belgie
is rijk, maar het geld ligt in de coffre forts der
rijken dicht opeengestapeld en nooit denkt
men aan den armen werkman.
Wanneer, zullen deze woorden waarheid zijn
en wanneer zullen de werklieden hun dagelijks
brood hebben Met 22 Mei aanstaande zenden
wij Hector Plancquaert, den advokaat der
vlaamsche werklieden, naar de Kamers. Dan
zullen de werklieden eenen verdediger hebben
die hen op stoffelijk en zedelijk gebied zal
helpen. Vlaswerker.
OVER DE NIEUWE KRIJGSWET
voorgedragen door R. Vander schelden op het
arrondissementskongres te Moescroen, op zon
dag 9 Januari 1910.
(Vervolg).
Als onafhankelijk land heeft Belgie slechts
een leger van noode die in staat is de inwendige
orde te handhaven en om, in geval van oorlog
tusschen zijne gebuurlanden te beletten dat de
strijdende legers zijne grenzen overschrijden.
Welnu, niettegenstaande dit, zien wij gedu
rig aan onze krijgslasten verzwaren I Gedurig
worden millioenen op millioenen uitgegeven
aan nieuwe forten en kazernen, aan meer en
nieuwere bewapeningen en de nieuwe wet van
legeraanwerving komt eene aanzienlijke ver
hooging van het getal manschappen in te voe
ren.
Wel deden onze militaristen de belofte het
oude effectief niet te overschrijden, maar wij
weten door ondervinding welke weerde men
mag hechten aan dergelijke beloften.
De vermeerdering der getalsterkte is een
onbetwijfelbaar vastgesteld feit, doch, hoe hoog
deze vermeerdering zal loopen is moelijk te
bepalen. De nieuwe legerwet is een eerste stap
naar den algemeenen dienstplicht. Ook hebben
de Wetgevende kamers, die vroeger jaarlijks
het legerkontigent vaststelden, met de nieuwe
wet vooitaan het recht niet meer daar toezicht
over te houden.
Ons tegenwoordig gouvernement belooft
uiterst breed te zijn in het verleenen van vrij
stellingen. Daarin kunnen wij geen vertrouwen
stellen. Ten eerste wij kunnen ons niet te
vreden stellen met beloften vaststaande,
afdoende wetten moeten wij hebben. Ten
tweede, een gouvernement leeft geheel dikwijls
niet lang en kan morgen Vervangen worden
door een ander dat niet verantwoordelijk kan
gesteld worden voor die beloften. Ten derde,
de eerzucht onzer militaristen doet hen maar
heel dikwijls de wetten overschrijden, ver
dus dit gedacht dat zij van beloften zouden
rekening houden. Ook geeft dit stelsel van
ruimschoots toepassen van vrijstellingen, aan
leiding tot allerhande misbruiken en onrecht-
veerdigheden. Immers de vrijstellingen die
gedaan worden moeten geschieden op aanvraag
der belanghebbenden, door tusschenkomst van
de gemeenteoverheid. Wanneer nu die belang
hebbende in de gunst staat van den burgemees
ter of andere invloedhebbende personen zal
zulks in vele gevallen veel bijdragen tot het
bekomen der vrijstelling, terwijl anderen, zon
der voorspraak, zonder bijzondere bescherming,
dikwijls met meer recht van vrijstelling,dikwijls
zullen moeteD optrekken. Dat is onze jongelin
gen, gedeeltelijk overgeleverd aan het wille-
keurig lot.
Is nu de nieuwe aanwervingswet van aard
om in onze huisgezinnen beter onthaald te
worden dan de oude wet met zijne loting
Wel integendeel. Daar de wet toelaat dat de
tweede zoon de oudste vervangt,op voorwaarde
dat hij niet meer dan twee jaar jonger zij, kan
geheel dikwijls moeilijkheden en familietwisten
doen ontstaan die dc ouders met den besten
wil niet kunnen beslechten, in plaats van de
algemeene loting kan het nu geheel dikwijls de
loting onder broeders zijn I
De loting is afgeschaft 1... En die afschaf
fing der loting diende als een verleidingsmiddel
om de nieuwe legerwet te doen doorgaan. Im
mers alle partijen bestreden de loting, en wij,
democraten, niet minder. Met het verdwijnen
der lotingsdagen verdwijnen de dagen der wilde
tooneelen, werd algemeen aangevoerd.
Wat ons betreft, wij meenen dat er gelegen
heid genoeg bestaat tot het hernieuwen dier
wildemansstreken, op de konsuldagen bijvoor-
beeld, ea men veel doeltreffender zou te werk
gaan door onze jeugd een goed verplichtend
onderwijs te verschaffen, opdat zij door goede
opvoeding het besef krijgen van mensch zijn en
zich zelf weten te eerbiedigen en te achten.
