f
TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ
G-ent
Christen Volkspartij
en de Kiezing
Vers l'Union
Naar de Eendracht
Zondag 5 Juni 1910
't Biud 5 esntismen
1 7" Jaar N' 23
HET RECHT
gSÖr Ood an Volk!
A Hes voor Vlaanderen!
Vlaanderen voor Ghrisèmel
ir-schrpngsprijs voor Belganland
Per jaar fr. 3.oo. Negeo maanden fr. 2-25
Zes maanden fr. 1.75 Drie maanden fr. 1.00
voor buiten het land de vrachtloon daarbij.
Hotvfdopstellsr H. PLANCQUAERT
in ten boreelc van dit blad en bh alle postmeesters eu brievendragt-
noet vrachtvrij gestuurd worde» naar het bureel van. het blad -
COUPUREKEI. BRUGGE
AAN KON Dl GINGEN
i'ki.-uumakingen, per drukregel fr. 0.25
Recbmerii op de 4e bladzijde. 0.45
3= 0.55
Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak-
aarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging.
Alle eerste en derde MAAN DAGEN der
mu.nd, zetelt onze hoofdman H. P-accquaert
vau 9 tot 11 uren in Prins Boudewijn, Groote
Markt, te Kort:ijk. Kostelooze raadpleging
voer de leden onzer bon den en al wie door hen
gezonden wordt.
Zondag, 12 Juni, om 3 ure namid
dag, vergadering van den arrondisse-
mentsbond. Wij rekenen op eene tal
rijke opkomst. Wij rekenen ook op
de aanwezigheid van vrienden van
Brugge, Kortrijk, Aalst en zoomogelijk
Brussel.
Onmiddelijk gaan we aan 't werk.
De kiezing van 1912 zal een stormloop
zijn lijk of men er nog nooit een zal
gezien hebben. De Christene demo
kraten zijn vast besloten te strijden
met eene hardnekkigheid en eene
wilskracht, die al onze tegenstrevers
zal verbazen. Demokraten, ge hebt hier
nu 6 jaren rust gehad, we gaan hier
nu dubbel werk verrichten.
H. Plancquaert,
I
Wij lezen in Hei Land van Aalst
Onze aller overtuiging dat dc Chris
ten Volkspartij weldra de Partij van
het evenwicht en van den doorslag tus-
schen de groote partijen des Lands zal
worden, wordt reeds bewaarheid.
De katholieke meerderheid in de
Kamer is op 6 stemmen gezonken.
De katholieken hebben bijna overal
veld verloren. Daaruit blijkt dat de
provinciën beschikken wij ook over
de bestemming, van zetels te Gent, te
Dendermonae, te Aalst en te Luik,
Zonder overdrijving kunnen wij dan
acht katholieken "óf achT anti-katholie
ken doen kiezen of niet. Gezien de
huidige verhoudingen en omstandighe
den is dit cijfer zeer eerbiedwaardig
want hv.t beteekent eene leefbare en
onvoldoende meerderheid of eene zeer
beduidende minderheid.
In hun eigenwaan hebben de anti
klerikalen gemeend de christene demo
craten als vermomde papen te mogen
verachten en hen te mogen verachten
en hen te misbruiken om kastanjen uit
het vuur voor anderen te halen.
De 22 Mei is voor de anti-klerikalen
juist eene nederlaag geweest omdat zij
wie weet hoe de christene demo
kraten verstooten hadden. Indien de
veriatenen aan de zijde van de anti
klerikalen gestreden hadden, welnu
wij zouden heden voor eene ontbinding
van de Kamer en dus voor eene ver
zekerde overwinning der oppositie
staan
Zal men dit nu links inzien
Op hunne beurt hadden de katho
lieken gemeend de arme christene
demokraten te moeten verschoppen en
vervolgen en onrecht aaudoen zonder
medelijden voor vrouw en kinderen.
I
'schoonen droom ontwaakt, dien zij
dipomden aan 'en boord van een die
I
pi/n afgrov
bjr-den lee
riVv.Vi AsSkIsi
zeggen wij even ronduit als ten tijde
dat gij almachtig waart op gebied van
pi/r-. afgrond. W-c de groote katholieke godsdienstige kwestiën zullen wij altijd
leest voelt hetzij zon geslagen,
lage?! de werkelijkheid ligt
b
voor hunne oogen, het valt niet te
loochenen ze zijn de minderheid in
ons land, van rechtswege komt het be
stuur hen niet meer toe, hunne meer
derheid, vroeger zoo overwegend, is
vervlogen en nu eerst bemerken zij of
willen zij bemerken hoe zij bij iedere
kieziog met reuzenschreden achteruit
zijn gegaan.
E11 waaraan ziet men best dat zij ge
voelen hoe ziek zij zijn, ja bijkans hoe
hopeloos ziek Aan hun tegenwoordige
houcingjegens ons, chris!en demokra
ten. Van alle kanten van het land klinkt
het we moeten 't akkoord komen,
zelfs met de christen demokraten we
móeten t' akkoord komen te Kortrijk,
te Gent, te Aalst, te Dendermonde, te
Brugge
Moesten de eenvoudige menschen, die
ons over 14 dagen nog in veel kerken
hebben hooren verketteren, lezen wat
er in de Bien PublicLe Pa trio te,
Le XX' Siècle, Patrie en andere bladen
staat, ze zouden verwonderd de armen
open slaan en uitroepen maar wat een
kluchtspel is dat nu? Voor eenige dagen
nog, ketters, en nu goede christene
katholieke menschen, wiens stemmen
Toen dechte-n ze er selfc ni©fc-a&r\ daf de. -antiklerikalen niet mogen mede
hunne trotsche meerderheid tot op 6
stemmen zou kunnen slinken. En nu
Het zou ons niet verwonderen indien
klaarziende hoofdmannen der katho
lieke partij reeds wenschten dat het
zou mogen gaan tusschen Katholieken
en Christene demokraten als tusschen
liberalen en socialisten, nu vooral zij
nieuwe Kiezers den rug keeren naar de gezien hebben hoe weinig aarde den
bekrompen behoudsgezinde politiek niet-katholieken Theodoor aan den
van M. Woeste. Langzaam maar zeker dijk gebracht heeft,
nadert het uur der afrekening. Dit jj Ha de politieke misslagen en mis-
vooruitzicht vervult de katholieken met daden tegen de Christene demokraten
schrik, terwijl de anti-klerikalen zich worden vroeg of laat doch onvermijde-
van nu af zeer laatdunkend toonen, lijk uitgeboet.
hoewel de kiezingen van 22 Mei, voor De groote politieke partijen hadden
hen eene bittere teleurstelling geweest allen Lafontaine's versje vergeten
is. Dit is overigens ook het geval voor 1 On a souvent besoin, d'un plus petit
de katholieken die hoopten een zetel te ij que soi...
Brussel, een te Kortrijk en eenen te (Dikwijls heeft men een mindere
Namen te winnen. Overigens zal de 22 dan zich zei ven noodig.)
Mei voor alle partijen de dag der i
bedrogen verwachting blijven. jj Laat ons vooral verheugd zijn omdat
I onze vrienden in West-Vlaanderen er
De partij aan het bewind heeft nog in geslaagd zijn een groot deel van de
rekenen als de hunne, maar die abso
luut bij deze der katholieken moeten
gevoegd worden.
Zoo staat het bijkans letterlijk in den
Bien Public te lezen van Woensdag
morgen
Hoeveel menschen als ze machtig
zijn vergeten die schoone spreuk van
Lafonlaine en zijn fabel De Leeuw
en de Rat on a souvent besoin d'un
plus petit que soi men heeft soms
iemand noodig, die op verre na zoo
machtig niet is als men zelve is
De katholieken meenden dat zij al-
aan uwe zijde staan. Daar moet gij niet
aan twijfelen en gij weet dat gij er
niet moet aan twijfelen, 't is eene uwer
talrijke oneerlijkheden geweest van ons
bij het volk op dat gebied te doen door
gaan als schijnheiligen.
Maar in eikaars armen vallen, dat is
iets anders We gevoelen er bitter
weinig lust toe en daarenboven we zien
er voor de katholieke zaak weinig nut
in. Gij gaat ten onder, niet omdat er
christen demokraten zijn of omdat er
soms gekeven wordt in uwe partij.
Liberalen en Socialisten kijven en
twisten honderamalen meer dan gij en
dan wij en gij.
E11 nogthans liberalen en socialisten
gaan vooruit en dat zelfs in 't katho
liek en zoo weinig ontwikkeld Vlaan
deren waarom
Omdat de anti-klerikalen twee par
tijen vormen en nut eene eene partij
voor het volk, en eene partij voor de
hooge burgerij.
De katholieke partij gaat achteruit,
omdat zij eens wil zijn en blijven onder
de leiding der aristokratische standen,
die volstrekt niets kennen of willen
kennen van de tegenwoordige gevoe
lens, neigingen en belangen van het
volk en de burgerij.
Gij zult 't socialismus niet tegenhou
den niettegenstaande xhr ïnacht en het
geweld uwer onderpastoors, niettegen
staande uwe kolossale strijdmiddelen,
zoolang er geen vrije geloovige partij
zal bestaande hedendaagsche gevoe
lens en gedachten op politiek evenals
op sociaal gebied ten volle aannemende
en verdedigende.
Waren de christen democraten er in
gelukt al ware het maar vier of vijf
hunner mannen in de Kamers te krij
gen zoodanig dat hun partij invloed en
macht verkreeg, ge mocht op uw twee
ooren slapen, ge zoudt wel demokratie
machtig waren voor eeuwig in België, gehad hebben in Vlaanderen,
Hun overmoed kende geene palen. Zij
broodroofden en vervolgden als iemand
hen weerstaan dorst ze banbliksem
den goed kome het uit.
En nu wenken ze reeds zelve naar
die gehate christene demokraten wie
weet of 't lang duren zal eer zij door
den nood gedwongen rechtstreeksch
schoon zullen komen spreken
Wij zullen noch spottennoch iemand
geen socialismus, met zijn verbitterde
en hatende partijgangers.
Den dag, op denwelken gij de christen
volkspartij hebt kunnen tegenhouden,
is de dag geweest op denwelken gij de
deur voor 't socialismus veel wijder
dan vroeger hebt opengezet.
Zoolang er geene sterke christen
volkspartij in Belgie zal bestaan, zult
gij voorts afbrokkelen.
De christelijke moeders van Vlaan-
het meest te klagen vermits hare meer- christene democraten, die vroeger met honen We zijn zelve te diep dooi-
derheid verminderd is. De antiklerika- j ontlooping door het cartel bedreigd drongen van de ernstigheid van den deren zullen de kinders koopen die
len kunnen intusschen geduld oefenen. I waren, opnieuw rond de groene vlag toestand, in denwelken de katholieken Belgie moeten bevolken, maar uw on-
Des te kostelijker wordt in deze 5 geschaard te hebben. Door moeden ons land gebracht hebben. We zullen rechten en uw miskenning van den
omstandigheden de zetel van M. Daens j volharding in den strijd zullen zij na nochtans aan onze behoudsgezinden geest van uwen tijd zal er 't grootste
in de Kamer. In de gegeven omstan- weinige jaren hunne schaar aanzienlijk eenige vragen stellen. deel van naar 't anliklerikaïismus ja-
dikheden zullen meerderheid en oppo- doen aangroeien. De toekomst hoort j Welk uitwerksel zou het op het volk gen.
sitie meer en meer met hem afrekenenhen toe wanneer zij maar willen. n FFionc
Met eene meerderheid van 8 stemmen 1 Op 22 Mei zegde ons een politieke
was het reeds niet gemakkelijk voor jj tegenstrever te Brussel Met de
M. Schollaert het Staatsschip te sturen. christene volkspartij is het opgevou-
Hoe zal hij het aan boord leggen met-
eene meerderheid van 6
Het vooruitzicht dat onze partij in
de naaste toekomst eene zeer gewichtige
rol van scheidsrechter onder de partijen
zal vervullen, troost ons eenigszins om
ons niet vooruitgaan
Hebben wij geen enkelen gekozene,
nochtans beschikken wij feitelijk over
de bestemming van verscheidene zetels
naar wij strijden of niet.
Is dit het geval niet te Kortrijk
Zonder de christen Democraten kunnen
de katholieken den vierden zetel niet
veroveren.
Dit is ook het geval te Brussel
voor wat den io" zetel der katholieken
betreft. Zulk is nog het geval te
Brugge, te Roesselare en Thielt, en
ook misschien te Mechelen. In andere
wen. Neen, antwoordden wij
krachtig. Weldra zullen wij u toonen
dat wij binnen en buiten de Kamer de
scheidrechters zullen zijn ten gunste
van een politieke en oprechte democra
tie, breed en verdraagzaam, goed en
voordeelig voor vooruitgang en volk.
Ook zullen wij beletten dat de katho
lieken, liberalen en socialisten de kle
rikale en antiklerikale zaag spannen,
die maar dient om het volk onder den
hiel der machtigen te houden
Léonce Du Catillon.
H- Pl-
maken moest jen Pieter Daens op de- j
zelfde lijst komen met M.Woeste en de nvp^wPCriïiö'Ptl pil llPslllitPll
ondersteuners van Denderbode en Recht j UVerwegingen Gil UeblUHtJIl
en Vrede
Welk effekt zou hot maken op het
volk moest ik, H. Plancquaert, op
dezelfde lijst komen met de mannen
van den Bien public en opgehemeld
worden door de Landwacht en Het
Volk
Op 't groot katholiek publiek weinig
't is mogelijk, want uw groot publiek
hebt ge toch zoo dom en onwetend
weten te houden.
Maar op de menschen die nadenken
en ontwikkeld zijn
Nu dat gij op 't punt staat te vallen
en misschien op uwe beurt vervolgd te
worden; nu dat gij weldra niet meer bij
macht zult zijn ons te slaan en te ver
Wij hebben de kiezing achter den rug, de
afmattende beslommeringen zijn henen, en wij
staan weder frisch en vrij,levenslustig en ieverig
voor eene nieuwe aanvangende strijdperiode.
Zooals wij in den loop van het tijdperk, van
1906 tot 1910, het meermals zegden meer op
ons gemak, ons meer op onze plaats te bevin
den in de kristene volkspartij sedert het voor
goed afbreken met andere partijen sedert de
goede zuivere lucht waait over 't vrije kristen
democratisch veld, zoo ook mogen wij zeggen
dat onze kiezers, deze die nu voor onze lijst
stemden, het zelfde gevoelen declen als wij, er
even als wij over denken en de kristene volks
partij als hun eeDig ideaal beschouwen en
daarin alleen hun betrouwen stellen voor de
toekomst. Zulks is onbetwistbaar voor al wie
weet welke middelen, oneerlijke en valsche
buiten alle mate, tegen de demokraten en bij
zonderlijk tegen Plancquaert wierden gebruikt.
Door liberalen en socialisten was het een stort
vloed van schelden en verwijten Plancquaert
i
volgen en dat ge eerder ons te vreezen
1 viueu v«ui swn-'""" -*Ji
I zult hebbenomdat net van ons zal ,vas een uitgekochte die voor belooning, omdat
Geen triomfkreten meer De katho- afhangen als we willen u voor eeuwig j wjj geen kartel van liberalen en socialisten meer
lieke behoudsgezinden zijn als uit den in de minderheid te werpen, nu nog 1 wilden toetreden, eene plaats van vrederechter