Karei de Zwijger
TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ Vlaanderen voor Christus!
Inschrijvingsprijs voor Betgeniand
Een warreboel j
Van alles wat
Zondag 26 Juni 1910
't Blad 5 centiemen
1 7' jaar Nr 26
HET RECHT
Jgoor Qod mi Volk!
Per jaar fr. 3.oo. Negen maanden fr. 2-25 i
Zes maanden fr. 1.75 Drie maanden fr. 1.00
voor buiten het land de vrachtloon daarbij. 1
Hoofdopsteller H. PLANCQUAERT
Men schrijft in ten bureeie van dit blad en bij alle postmeesters en brievendragers
Alles moet vrachtvrij gestuurd worden naar het bureel van het blad
COUPUREREI, BRUGGE
.AANKON DIGINGENg
Bekendmakingen, per drukregel fr. o.a5
Reclamen, op de 4° bladzijde. 0.45
3® 0.55
Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak -
aarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging.
M. Plancquaert verleden maandag
belet geweest zijnde, zal morgen,
Maandag 27 zetelen, in Kortrijk
Prins Baudowij», va,» o tot u
In de geschiedenis van de Neder
landen staat er een groot man bekend,
genaamd Willem de Zwijger. Hij was
aanzien als de fijnste politieker van
zijnen tijd. We hebben tegenwoordig
ook nen zwijger in ons land doch of
deze voor een vooruitzienden man zal
aanzien worden door de geschiendenis,
of voor een groot politiekerdat is wat
anders. Wij zijn innig overtuigd als
men zijn politieke loopbaan zal be
schrijven dat men hem eerder zal aan
schouwen als een zeer kortzichtig
mensch, die nooit zijn tijd verstaan
heeft, absoluit niet zag waar de wereld
heen wilde en zijne partij en al 't geen
hij beweerde lief te hebben zooals gods
dienst naar een onvermijdelijken val
geleid heeft.
Die zwijger is niemand anders dan
M. Karei Woeste. Vroeger na iedere
kiezing wist die man veel te vertellen,
hij schreef lange artikels in groote tijd-
schriften, door de groote mannen en de
rijke klassen gelezen (voor 't volk
schreef hij nooit een letter) om als een 5
lama ae ïeitmotieven der kiezing uit
te leggen en de toekomst te voorspellen.
De inhoud voor iemand, die de manier
van schrijven van den zoogezegden
staatsman kende, was gemakkelijk om
raden die met wie hij in twist lag
waren de schuld der nederlagen en hij
was de ware Napoleon, de ware over- i
winnaar.
De groote schuld van alles was altijd
de demokraten, zoowel de katholieke-
antisocialisten als wij ook al M. Beer-
naert of andere volgens dat M. Woeste
er mede overhoop lag of in vrede leefde.
De politiek ven M. Woeste is sedert
twintig jaren nooit iets anders geweest
dan eene persoonlijke politiek, eene
politiek van eigen baatzucht.
Wij verstaan dat de kath. dankbaar
zijn aan M. Woeste voor 't geen hij
onder de schoolwet van 1879 gedaan
heeftwij verstaan echter niet dat een
verstandig katholiek die de handelwijze
van dien man sedert twintig jaren ge
volgd heeft hem nog voor een groot
staatsman kan aanzien.
Uit gekenden persoonlijken nijd be- j
streed hij Beernaert, den waren staats-
man, den man die 't katholicismus voor 5
altijd misschien in Belgie zou gered
hebben, hadde men hem laten begaan.
Hij belette hem tijdens de herziening
der grondwet de hervormingen in te
voerendie eerst en vooral de recht-
vaardigste waren, maar die ook de
beste waren voor de katholieken.
M. Woeste, die altijd spreekt van 1
eenheid in de partij en tucht in de j
partij, heeft nooit geaarzeld een minis- j
terie te bekampen en omver te smijtenj
van den oogenblik dat zijne persoonlijke
vijanden er de leiding van hadden.
Hij bevocht algemeen stemrecht en
Evenredige vertegenwoordiging, die hij
vroeger verdedigd had, uit haat voor
personen
De demokratie haatte hij bijzonder
lijk omdat hij in pastoor Daens nen
bijzonderen en nen persoonlijken vijand
zag en joeg priester en wereldlijke over
heid tegen haar op. Die arme demo
kratie, wat heeft zij van M. Woeste
en zijne kliek te lijden gehad
Zeer behendiglijk had M. Woeste
steeds de namen van katholieke kerk
en katholieke godsdienst in den mond
steeds verdedigde hij de privilegiën der
rijken en bevocht do opkomst der volks
macht.Veel katholieke en rijke bewaar-
^frSWoeste "als etenswaren verdediger"
van den godsdienst en den eigendom
en werden zijne satellieten. M. Woeste
gebruikte die macht, vooral tegen zijne
vijanden en vooral als deze een volks
gezinde wet wilden stemmen, of liever
door de omstandigheden gedwongen
moesten stemmen, vonden zij geen
hardnekkiger tegenstrevers dan M.
Woeste.
't Is vooral aan M. Woeste dat het
te wijten is dat de katholieke partij is
geworden eene verstokte behoudsge
zinde partij en eene overdreven jiltra-
montaansche partij.Niemand meer dan
M. Woeste heeft bijgedragen om de
katholieke partij hatelijk te maken in
de oogen des volks, en grootendeelsmag
hij beschuldigd worden van den val van
de katholieke partij vergezeld van den j
achteruitgang der godsdienstige gevoe-
lens onder het volk. 5
En nu dat de toestand niet te looche-
nen valt, nu dat de katholieken reeds
verre in minderheid zijn, nu dat ieder-
een ziet, en M. Woeste misschien voor
I den eersten keerdat de katholieke partij
en misschen wel de godsdienst voor een
afgrond staan waar zij bijkans onver
mijdelijk in moeten vallen, nu weet M.
Woeste niets te zeggen.
Willem van Oranje word de zwijger
genaamd, niet omdat hij nooit sprak,
want hij was zeer welsprekend maar
i omdat hij op tijd wist te zwijgen. Als
't nood deed was hij echter de eerste
l om te spreken en dan sprak hij klaar
en krachtig en hij redde 't vaderland
uit den grootsten nood.
M. Woeste heett dikwijls gesproken
als hij beter hadde gezwegen en zou nu
beter spreken daar alle klaarziende
katholieken ten neer geslagen zijn.
Allons M. Woeste, waar ligt de red
ding Moet men nog de demokraten
vervolgen, lasteren, broodrooven? Moet
men voorts het volk miskennen Allons
groote profeetde katholieke wereld
wacht op u als haren redder Geef haar
raad. H. Pl.
----- -
waar, maar zeker en vast, altijd voort, gezichten tot ons keert, begint met
men zou zeggen, volgens eene overbid- ons te eerbiedigen
delijke wet. Eene enkele daadzaak be-
uitsteekt in de groote centroms, de
katholieke bewaarders bekomen gewoon
lijk maar 1 3 meer van de nieuwe kiezers
en de nieuwe stemmen.
Daar kan devervalsching der kiezers
lijsten, zelfs van den buiten, in t
geheel niet meer tegen opwegen
Dps de bewaarderspartij heeft de
tering, en kost wat kost, zooals zij nu
gaat en staat, moet er aan bezwijken.
Zij gevoelt dat haar bloed verstijft,
dat zij gloed mist en jeugd, en daarom
ziet zij rondom haar bang en stikkend,
snakkend en smachtend naar lucht en
levenskracht.
In der waarheid zij heeft wel gelijk,
want 't is noodig genoeg als het maar
niet te laat is
en gij'-weet bij ondervinding dat wij de
zaken zeggen zooals ze zijn, dus niet te
verschieten.
Wat nu ons gedacht voor de toe
komst betreft, dat is eenvoudig
Wij blijven onverbiddelijk wat wij
waren, eene zelfstandige partij, vrij en
onathankelijk van alle andere partijen.
Dat was zoo, is zoo en blijft zoo
Maar... en dat zult ge zelf ondervin
den, er is iets veranderd in onze partij,
en dat is dat wij, met meer wilskracht
dan ooit, met meer hardnekkigheid
den strijd zullen voortzetten
Priester Fonteyne.
Wij hebben reeds bekend, dat de j
kiezing, om de bijzondere redens, reeds 5
aangewezen, aan onze verwachtingen j
niet beantwoordde. j
Ten anderen geene enkele partij is j
over den uitslag tevreden geweest.
Liberalen en Socialisten hebben zoo
als naar gewoonte, gedacht de Regee
ring omver te werpen, en daar is nog
eens, niets van gekomen.
De Katholieke Bewaarders, die met
de schrik op 't lijf zaten, zijn wederom
aan de dood ontsnapt, dank aan onge
hoorde opofferingen, en meer nog, dank
aan buitengewoon geweld, aan leugen
en laster, aan bedrog en konkelfoes.
Nu dat is voorbij en daarom spreken
wij niet meer.
Maar de Katholieke Bewaarderspartij
na wat zegegepraald te hebben, en
gefeest en gejuicht, schijnt nog meest
van al ontevreden te zijn over den uit-
Voor de kiezing stond ze te schrikken
en te beven, en nu ziet z'er geheel
teneergeslagen uit, dat is in t geheel
het gezicht niet van iemand die zege
praalt.
Neen, neen, de toestand der katho
lieke bewaarderspartij, wordt eindelijk
klaar en duidelijk zij wordt niet om
vergeworpen, maar {ij smelt weg als de
sneeuw voor de {on, traagzaam t is
Het moet toch wel waar zijn, want
zij reiken reeds smeekend de handen uit j
naar... ons, de arme Christen Demo-
craten Wat gebeurt er toch al in de 5
wereld
Men heeft ons in het begin van ons 1
bestaan, vervolgd en gebroodroofd, r
gelasterd, verketterd en gedoemd, en j
dit tot over eenige weken toe, tot den j
dag der laatste kiezing. Wij waren
scheurmakers, ketters, schismatieken, j
slechterikken, en hoe dommer de on- i
derpastooi was die ons verketterde hoe
slechter wij waren Wij hebben daar j
nog zoogezegde katholieke gazetten lig- i
gen, waarin de schandigste artikels
tegen ons geschreven staan, die ooit
tegen politieke tegenstrevers geschreven
wierden... zij hebben ons beleedigd en i
gehoond in al dat ons dierbaar was.
Hadden de brandstapels nog bestaan i
men zou ons verbrand hebben.
En nu, dat men ons volk noodig heeft,
brood-en doodnoodig, nu worden wij al j
met eens goei en brave menschen j
Wat moet het volk denken van dat
kluchtspel
Slecht tot den zondag, om 1 ure, tot
de sluiting der kiesbureelen van
's avonds reeds, als het begint te span
nen en er schuw uit te zien, beter en
beter en eenige dagen na de kiezing,
als de toekomst er hopeloos uitziet,
reeds brave goede christenen
In 't kort, als men zal ondervinden
dat wij. eerlijke lieden, niet te koopen
zijn om als trekpaarden hunnen verzon
ken wagen uit den poel te trekken, dan
zal men ons nog eens als ketters en
slechterikken vervolgen, doemen
Kluchtspelers
Heeren katholieke bewaarders, mag
ik u eenen goeden raad geven
Als het waar was hetgeen gij jaren
lang bij het geloovige volk, over ons
gezeeverd hebt, dat wij slecht volk zijn,
slechte kristenen, en duizende andere
leelijke dingen; hebt gij dan ten minste,
gij de eenige verdedigers van den
godsdienst hebt gij dan toch de eer
lijkheid van.... ons.... bij u met te wil
len! en was het geen waar, hebt dan
ten minste den moed, de ridderlijkheid
van te bekennen dat gij gelogen hebt
Maar gij zult noch het eennoch het
andere doen, want daarom, om dat te
kunnen, zoudt ge moeten christene
mensch zijn en dat is iets anders als
katholieke bewaarders.
Luistert mannen, als ge mijn gedacht
wilt kennen Onze mannen zouden
moeten lafaards zijn om de handen te
gaan kussen en de hielen te likken van
mannen die ons, dag uit, dag in, laste
ren en beleedigen! ja lafaards, en ik zou
liever geheel den boel zien verzinken
Heeren, vooralleer gij uwe heilige
Wat baten kaars of bril
Als de wil niet zien en wil.
In een interview met een opsteller van Le
Bien Public, schrijft de sekretaris der Katho
lieke associatie van Brussel den achteruitgang
der katholieken toe aan het feit dat ie de
Fédération Démocratique 2e de buiten
van Brussel hun eigene kandidaten hebben.
Volgens dien heer zou alle macht moeten
samengetrokken zijn in den katholieken kripg
deze alleen zou recht hebben op 't aanduiden
van kandidaten. In een woord de katholieke
partij van Brussel zou nog meer dan vroeger
behoudsgezind moeten worden.
Nochtans, dit is zoo te Yperen en de katho
lieken gaan er niet vooruit, te Leuven, te
M echel en, te St-Nikolaas, te N ij vel, enz.
Hoe legt die mijnheer het dan uit dat de
antiklerikalen, die kijven en vechten onder
elkaar lijk honden en beslist verdeeld zijn in
twee radikaal van elkander verschillende par
tijen, socialisten en liberalen, vooruitgaan en
met reuzenschreden vooruitgaan 1
De katholieke partij gaat achteruit, met
omdat er drij of vier antisocialisten in de
Kamers zetelen en twee of drij volksvertegen
woordigers die de boeren zouden moeten ver
tegenwoordigen. De katholieke partij gaat
achteruit, omda t zij geen speciale partij heeft
voor het volk. De macht der antikatholieken
ligt hierin dat zij eene partij hebben die radi
kaal strijdt voor het volk en eene voor de
bU^olang de katholieken 't zelfde stelsel niet
zullen aannemen, zullen zij en moeten zij
achteruitgaan.
Wij vernemen met veel genoegen dat onze
vrienden vaD Kortrijk meer moed hebben dan
ooit. Zoo moet het zijn. De uitslagen van
verschillende gemeenten heeft bewezen dat ons
volk vatbaar is om christen demokraat te wor-
^Doch, 't moet onderwezen en bewerkt
worden.' Ons werk is missionnariswerk. Daar
wij 't volk willen opleiden in deftigheid willen
wij de middels van nijd en haat niet gebruiken
door de socialisten in 't werk gesteld wij
willen vooral goede menschen maken. Daar
door is onze taak moeilijker voor zekeren tijd,
j doch de dag zal komen dat het volk in ons zijn
i beste verdedigers en vrienden zal erkennen.
Te Luik zijn er ook christen demokraten
zij zijn beter dan de anti socialisten, doch nog
zoo radikaal niet als wij. Verleden keer wilden
de katholieken hen op hunne lijst met, en de
christen demokraten werden uitgemaakt voor
al wat slecht is. Nu is 't al vrede en vriend
schap en lieveken lekt mij. Wat de vrees en de
nood al doen 1 Wij hadden nooit kunnen den
ken dat de bewaarders toch zoo plat waren.
Wij zien geern bij de menschen wat fierheid,
en de oude katholieken hebben er toch met
veel.
Liberalen en socialisten zijn ei boven op. Zij
meenen reeds dat zij allen minister zijn. Ook
bun moed, we mogen zeggen hun overmoed is
sedert drij weken kolossaal gerezen. Zij zijn de
meerderheid, zeggen zij, en 't bestnur komt
hun toe.
Hierin moeten wij hen gelijk geven. De
katholieken zijn de minderheid t komt hen
niet toe alles te zeggen te hebben in het land,
en zulke toestand kan niet blijven duren. Ook
liberalen en socialisten spreken van er eens
goed op los te gaan en de katholieken seffens
aan 't roepen dat de socialisten willen revolutie
maken, dat 't land in gevaar is, enz.
Die oude bewaarders zouden gaarne nog eens
eenige menschen vermoorden lijk in 1901 en
dan gebruik makende van den schrik der
burgerij, aau 't bewind blijven.
