Nieuwe Ministers
TOLK DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ
Van alles wat
LE SILLON
ZentSeg 11 September 1910
't Blad 5 centiemen
1 7' Jaar N" 37
ET RECHT
Voor Ood en Volkl
Alles voor Vlaanderen l
Vlaanderen voor Cbristtal
Inschrijvingsprijs voor I
Per jaar fr. 3.oo. Nrrer m;i3:.-den fr. 2-25 i
Zes maanden fr. 1.75 fr. 1.00 j
voor buiten het land de vrachtloon daarbij, j
Hoofdopsteller: H. PLANCQUAERT
Men schrijft in ten bureele van dit blad en bij alle postmeesters en brieven dragers
Alles moet vrachtvrij gestuurd worden naar het bureel van het blad
COUPUREREI, BRUGGE
AANKONDIGINGEN^
Bekendmakiïïr per drukregelfr. 0.25
Reclamen, o±> de if bladzijde. >0.45
3e 0.55
Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak-
aarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging.
Vrienden van 't Kortrijksehe
Voor wie mij seffens noodig heeftheden
Zondag en morgen Maandag ben ik te
Wortegem.
Op Maandag 26 September, zal ik zetelen te
Kortrijk en niet op 19, omdat ik op den 19
moet aanwezig zijn op het Rechtskundig Kon-
gres te Antwerpen.
De vakantie is uit, we zullen dus onmiddelijk
onze werking herbeginnen. H. Plancquaert.
Het ministerie is herlapt, toch niet
tot iedereens tevredenheid. De benoe
ming van de heeren De Broqueville en
Berryer zijn eene toegeving aan de
oude behoudsgezinden de jonge
rechterzijde wordt op zij gehouden,
men vindt dat er reeds genoeg demo-
kratiseerende katholieken in 't mini
sterie zitten en meer benoemen ware
waarlijk te aanmoedigend.
Een persoon schijnt vooral getroffen
M. Verhaegen van Gent. Hij had dit
maal wel gerekend op een ministe-
rieelen zetel. Hij valt er deerlijk
nevens. Ook Volk, het blad der
antisocialisten van Gent, is woedend,
't Persoonlijk belang zijner meesters
is getroffen, dus het mag eens aanval
lend optreden en stout doorspreken.
v/oordiging is
klaarziende is.
In de onvergetelijke troonrede, bij zijne
plechtige eedaflegging uitgesproken, zich min-
zaam buigende als de. goede Samaritaan van
het Evangelie, tot de minst bevoordeeügdeiè,
zijner onderdanen, verklaarde onze nieuwe
Koning het volgende: Zonder ophouden acht
slaande op de stemme van het land en met zorg
neerziende op het lot der nederigen, moet de
Koning de dienaar zijn van het recht en de
steun van den maatschappelijken vrede.
En nu voor de eerste maal dat Koning Al-
brecht ministers gaat benoemen, nu dat de
katholieke werklieden het oog op hunnen nieu
wen vorst gevestigd houden, en zich met hoop
m p*-est tevens in 't herte, afvragen of die
scn.o^e woorden die hij bij zijne troonbestijging
uitsprak, uit der herte kwamen of niet, nu
zouden deze benoemingen beteekenen: De Bel
gische Volksbond, de Moeder, de Beschermster,
de verdedigster der katholieke werklieden, ach
teruit Zij die de duizende en duizende maat
schappelijke werken tot stand bracht en in bloei
houdt, weike de «onverdiende ellende lijdende
werkersklas hebben opgebeurd I De Volksbond
die door zijn invloed e-r zijn onophoudend
streven de maatschappelijke wetgeving in 't leven
riep over dewelke wij ons heden tegenover de
andere natiën beroemen, de Volksbond achte
ruit Dezen die de hoofden zijn van den Volks
bond, omdat zij de hoofden zijn van den Volks
bond, achteruit.
Welnu, eaveant consules... dat deze die de
verantwoordelijkheid van's landsbestuur dragen
toezien. Wij hebben onzen plicht gedaan met
op het gevaar te wijzen. Bedroeft en ontinoe
digt men de moedige katholieke werklieden die
dag en nacht in 't harnas staan om hunne waar
digheid en vrijhe d tegen het dreigend socialism
l
l
daar twijfelt niemand aan die 't inkomen, minimum van dagloon, luitenant benoemd in de genie, maar
verplichtend onderwijs. na. een jaar dienst zegde hij vaarwel
Gij zijt maar arlekins op gebied van i aan het leger om zich heel en al aan
^emokratie ge moet dan ook dulden zijng vroegbëgonnen werk te wijden.
Jlt men u béhandelc als arlekins. Ten jaar 1899 wierd Le Bulletin
H. Pl.
't Nederlandsch Kongres te Maas-
stricht is goed gelukt. Doch volgens
wij in zekere bladen lezen, zou er toch
iets ontbroken hebben aan de inrich
ting.
Te Brussel hebben de Franschgezin-
den ook een kongres gehouden zooge
zegd ten voordeele der fransche letter
kunde, doch inderdaad gericht tegen
de Vlaamsche beweging en het Vlaam-
sche Volk. Die kerels vinden het te
veel dat in Vlaanderen de Vlaamsche
taal opgelegd worde aan de Vlaamsche
kinderen. Volgens die heeren moet ons
Vlaamsche Volk verfranscht worden.
De minister van Vrankrijk was tegen-
woordig en werd natuurlijk luidruchtig Hij wordt in zijne verwachting wel
toegejuicht. tegengewerkt, maar zijne partij, de
Al de belgische fransche schrijvers zijne, gaat vooruit,
toonden zich om het platst tegenover 7 jye jcer van Mare Sangnier om
Vrankrijk. ze te geven zooals ze werkelijk was
jaar
de la Crypte en Revuebeide
demokratische tijdschriften met Le
Sillon versmolten en de directie ging
over in handen van Isabelle. Het
Echo des Cercles d'Etudes» bestuurd
door E. Meyer vereen igde zich ook
met Le Sillon en Mare Sangnier
wordt nog eens redacteur met Henri
du Roux ais secretaris.
Van dezen stond af werkte hij met
taaien wil aan de verwezenlijking van
zijn ideaal de geestelijke als maat
schappelijke herinrichting der samen
leving. Hij zit in zijn tijdschrift als
een professor tusschen zijne leerlingen.
Le. Sillon wordtjde tolk, het brand
punt zijner sociate aktie. Deze aktie
heeft voor eenig doel een echt demo
cratische partij tot stand te brengen en
daartoe rekent hij bijzonderlijk op de
volksgszinden onder de katholieken.
Als er hoop is gunsten te bekomen dan t - x
-rr tt n -i j te verdedigen, het zn zoo; vermindert men 13et
toont Het Volkje zich zacht gedwee, s van Vro„l= inrichting die alleen in de
onderdanig en bereid op al wie wat moeilijke tijden die wij beleven, Godsdienst.,
vrij durft spreken, te bassen en te spu- Troon en Samenleving redden kan, het zij zoo.,
wen. De hoop op een plaatsjen doet Maar wij verklaren eene zaak: Elke pijl die
hem alle demokratische grondbeginsels 1 men naar den Volksbond schiet, is een meer-
„1 1 1 dere macht geven aan het socialism moet de
in den zak steken ja sommige der Vo!bsbond het socialism stij?en zal.
eerste en der beste als algemeen stem- 111
recht en belasting op de rijkdommen te Vooreerst t is hi< r toch wel ae ge-
lijve gaan. Doch de groote meester van legenheid om te zeggen wat kan de
Volkjen krijgt het been niet waarop 7 Koning daar aan doen. Iedereen weet
hij gerekend had, o dan is 't iets toch wel dat de Koning in zulke ge-
anders. Leest liever vallen weiniS tusschen komt dat de
partij die aan 't hoofd is gewoonlijk
Nog over de veranderingen zelve de ministers uitkiest die dan door
in het Ministerie den Koning benoemd worden
Maar wat wilt ge Als baatzuchtige
menschen te leurgesteld zijn, moeten
Zal er niet eens een krachtige Vlaam
sche Volksvertegenwoordiger gevonden
worden die den minister daarop durft
ondervragen
ligt vervat in deze woorden De de-
mokratie is een maatschappelijke in
richting die tot den hoogsten graad het
bewustzijn en de burgerlijke verant
wóórdelijkheid van eenieder, elk voor
Volgens de Patriote van 7 Septem- zijn eigen, wil daar stellen deze de-
ber zouden de militaristen nog niet j mokratie dingt naar een zuiver katho-
te vreden zijn. Zij zouden nieuwe for- licisme, want zij vereischt meer onbaat-
ten, nieuwe kanonnen vragen en 't oud zuchtigheid, meer deugd en diensvol-
liedje zou herbeginnen ons leger is gens meer hoogere (goddelijke) hulp
niet talrijk genoeg. De katholieke dan de andere regeeringsvormen. Het
Wij meenen eenen plicht te vervullen met
andermaal terug te komen op eene zaak, waar
van wij anderszins om wille van den partijvrede
zouden gezwegen hebben namentlijk op dit i
maneuvreeren tegen den Belgischen Volks
bond, dat in den schoot der katholieke partij
door sommigen maar altijd hardnekkig voort-
gezet wordt, en dat de katholieke werklieden
ter gelegenheid van de vervangingen der ont- j
slaggevende ministers, zeer wel gevoelen. i
Het schrijven van den B:usselschen korres-
pondent van den Bien Public over Oude cn
Jonge Rechterzijde», da zoo bitsige als on-
rechtvaardige persoonlijke aanvallen van som
mige katholieke bladen tegen de voormannen
van den Belgischen Volksbond, enz., laten
daaromtrent geen den minsten twijfel meer
mogelijk. Er is een ordewoord gegeven kost
wat kost mag geen der hoofden van den Bel
gischen Volksbond minister worden al was
zijne kandidatuur in alle opzichten deze die
voor de eene of andere der openstaande plaat
sen als de natuurlijkste en de geschikste voor
komt. Is integendeel een volksvertegenwoor-
zij hun misnoegdheid op iedereen
wreken En wat zegt ge van die be
dreigingen en voorspellingen Zou
men niet zeggen dat die mannen iets
zijn
Hoort, Volksken met uw teleur-
"volksvertegenwoordiger, die dat ver
klaard heeft aan een opsteller der libe
rale Chronique (volgens de Patriote),
voegde er de volgende bekentenissen
bij.
De forten van den Maas hebben
ons 5o millioen te veel gekost, de
nieuwe militaire school 8 millioenen
te veel, men leidt ons naar de ruïne
onzer fïnantien.
katholicisme wezende het zuiverste
christianisme, bezit dus buiten kijf, de
grootste morale en godsdienstige krach-
ten noodig tot het in leven roepen
eener zuivere demokratie.
Le Sillon was het uitgangspunt
van vele invloedrijke ondernemingen,
al mocht het nog eens aan Nieuws
van den Dag niet bevallen. Overals
- wierden er patronagies, studiekringen,
Zeker, en ware het niet dat de conferencies, volksinstituten en pu-
katholieke kiezers in domheid en in blieke vergaderingen ingericht. Een
dwaasheid, alle andere kiezers van het nieuw blad was er noodig en het kwam
aardrijk overtreffen, ze zouden ze i tot stand l'Eveil démocratique dat
gestelde baatzucht, gij bestaat niet sedert lang al die dwaasheden niet welhaast g.elezen werd over geheel
1 1 I-V1. Iflliicfroor/ln nnctl-cc rfpm
gij zijt niets en
door uw eigen macht
kent niets.
Uwe leden zijn voor 't grootste deel
slaven die maar iets zoeken den scho
tel mogen lekken der rijken. Dat de
millionnairsvanden Katholieken Kring
die voor hun eigen profijt en tot verde-
diging hunner privilegiën in u eenige
hulp denken te vinden, morgen veran- 4^
deren van gedacht en zegger - ~u
die antisocialistische klucht
genoeg geduurd, hewel jongens.
hebben laten bedrijven. Doch, men
weet van hooger hand dat de katho
lieke kiezer toch niets anders durft
doen dan gehoorzamen en daarom ook
houdt men met hem den zot. H. Pl.
Sinds eenige dagen vindt men in
allons, falie nieuwsbladen ellenlange artikels
Vrankrijk. Geillustreerde postkaarten,
brochuren, tracts, liederenboekjes
enz. enz., gingen naar wijd en zijd de
christen demokraten beginselen ver-
kondigen, zelfs bezat de partij in den
l beginne reeds een samenwerkende re-
j staurant. Nu zijn een groot aantal
samenwerkende maatschappijen in vol
's len bloei.
Indien men verder de uitslagen van
diger of senator, noch van verte noch van bij
met den Volksbond in verband, dat men hem uit met u. Op een enkel bevel van
dan maar aanstonds minister make, al ware hij j 't bisdom hebt ge. geen enkelen verkoo-
nog joeg en zonder ondervinding en een per meer> vliegt ge uit UW lokalen en
nieuweling in het Parlement. j Qpen aj uw chefs en al UW leden om
Delenda Carthago... Eene zaak alleen V
dient waargenomen, de Belgische Volksbond t zeerst om knievallen te gaan doen.
mag niet bijwinnen in gezag dit eischt het
heeft nu die elk op zijne manier aan 't wikken het sillonisten streven wil nagaan dan
sns, 't is en wegen gaat van Paus Pius'brief aan leze men Vie de doctrine du Sillon
evel van i fransche bisschoDDen. kardinaals en van La Cousin. Bifiten z'n ambt van
heil van 't Vaderland.
Zoo is de gemoedsgesteltenis van sommigen
en de katholieke werklieden zijn er van bewust, j
En in de vergadering van de afgevaardigden
van den Antisocialistischen Werkliedenbond
van donderdag verleden, heelt men daar den i
weerklank van gehoord De werklieden kunnen j
hunne diepgevoelde ontevredenheid over zulke
miskenning niet verkroppen en menigen heb
ben deze misnoegdheid openlijk lucht gegeven.
Weihoe de Belgische Volksbond is de
onontbeerlijke inrichting voor den huidigen
grooten strijd, de sterkste dam tegen het socia
lism 1 Binnen eenige jaren zullen al de werk
lieden van België onder het eene of het andere
van deze twee vaandels geschaard zijn. Onder
het roodc vaandel, of onder het vaandel der
echte christene volksgezindheid of democratie,
waarvan de Volksbond de hoogste vertegen-
Daarom, als 't u belieft, wat nederig
heid Gij, eene onontbeerlijke inrich
ting Gij, de moeder, de beschermster
der belgische werklieden Laat ons den
buik vast houden, opdat hij niet sprin
ge van lachen
Gij zijt een werktuig in de handen
der behouders om het volk te paaien
en het tot hun macht te doen dienen,
dat zijt gij, anders niets.
Vooi de geloovige werklieden bestaat
er maar eene echte volkspartij dat is
de Christene Volkspartij.
Wij voeren strijd tegen behoudsge
zinden op ons vaandel zijn de groote
demokratische hervormingen geschre
ven algemeen stemrecht, belasting op
de fransche bisschoppenkardinaals en j van La
aartsbisschoppen gericht, waarin hij redacteur in Le Sillon en andere
de leiding der fransche christen-demo- demokratische tijdschriften heeft Mare
kraten van Le Sillon in Frankrijk j Sagnier buitengewoon veel gewrocht en
veroordeelt. I geschreven. Hij sprakop openbare mee-
Willen onze lezers eenige inlichtin- tingen en debatten t getal brochuren,
gen over die partij i verslagen, redevoeringen en ander
Mare Sangnier, stichter en voor- propaganda en maatschappelijke schrif-
lichter der partij, werd geboren te ten die hij voortbracht zijn niet meer te
Parijs ten jare 1873. Reeds ten jare
1892, toen hij nog studeerde op het
Stanislas'collegie te Parijs, verdedigde
hij reeds zijne persoonlijke, demokra- j
tische gedachten en van toen af kon
men bestatigen dat Mare een open,
wijduitstrekkenden blik had op 't maat
schappelijk en staathuishoudkundig ge
bied.
In 1804 stichtte hij met eenige
schoolmakkers Le Sillon ('tijd
schrift) met Paul Renoudin als hoofd
opsteller. In 1897 werc* hij onder
tellen. Onder zijne bijzonderste werken
tellen wij 1'Esprit démocratique
Le Sillon Esprit et méthode
1'Education sociale du peuple
Méthode d'Education démocrati
que La vie profonde Aux
sources de 1'Eloquence enz. enz.,
alsook een pakkend drama in twee
bedrijven dat opgevoerd werd door de
gezellen va:: de Sillon getiteld.
Par la Mort (door den dood) waar
uit een nieuwbeter leven moet
voortspruiten.
