Nog de,, DemokraatHelleputte
Gestrafte briefdragers
Leve da vrijheid
In Gent (Zuid)
Vrije federatie van
vakbonden van Belgie
ZULTE
Eene terechtwijzing
Ronse
WAEREGEM
HARELBEKE
Gedachten en menschen
keert er eene grcote verscheidenheid van koop
waren doch de loonen der werklieden zijn \eer
klein.
In de bouwvakken en de ijzernijverheid zijn
zij ternauwernood de helft van deze betaald in
Engeland. Het onderzoek der huiselijke reke
ningen van verschillende werklieden bewijst dat
indien de best betaalde werklieden voldoende
gevoed zijn, de loonen van veel werklieden niet
toereikend zijn om eene familie op te brengen
van middelbare grootte op eene voldoende
wijze. Het is zeker dat de verhouding van ge
noegzaam gevoede werklieden veel kleiner is
dan in Engeland.
Zoo schrijft de engelsche huishoudkundige.
Als hij in 't bouwvak en in de ijzernijverheid
waar in Belgie de hoogste loonen betaald wor
den, gevonden heeft dat de loonen reeds min
dan de helft van deze der engelsche werklieden
waren wat zou hij gezegd hebben indien hij de
loonen had gekend uitbetaald in de fabrieken
onzer buitengemeenten En toch roept M.
Woeste de maatschappelijke kwestie dat be
staat niet.Voor u, M. de staatsminister, die als
advokaat 100,000 fr. per jaar verdient, 't is
mogelijk. Doch leg ons eens uit hoe men ge
hoorzamen kan aan den aartsbisschop die wil
dat men zooveel kinderen mogelijk moet ver
wekken, en deze kinderen ordentelijk opbren
gen met loonen van 1 fr. daags i,5o tot 2,00.
Toon nu dat eens eer gij zulke dwaze woor
den uitspreekt.
De hooge geestelijkheid die door hare vijan
delijke houding zooveel kwaad heeft gedaan aan
ons Vlaamsche Volk schijnt zinnen te hebben
om zich wat te verbeteren. Op 20 april 1910
heeft de bisschop van Luik Mgr. Rutten eene
groote redevoering gehouden om het aanleeren
van het Vlaamsch aan te prijzen.
1 .'t Ware een onrecht aan een volk zijne taal
te ontnemen.
2. Dat de eenheid van Belgie er niets bij te
winnen heeft met het vlaamsch gedeelte van
het land in een soort van Polen en Ierland te
herschapen. (Waarom heeft de geestelijkheid
hier dan zoo machtig toe geholpen met de
vlaamschgezinden te vervolgen en de ver-
franschte rijken tegen het volk te steunen (H.
3. Dat de vlaamsche taal niet alleen een mach
tig bestanddeel is van ons nationaliteit maar
ook een machtige dam om te beletten dat Bel
gie eens opgeslorpt worde door Vrankrijk.
4. Dat het van 't grootste maatschappelijk
belang is dat de rijke standen in betrekking
kunnen komen met het volk bij middel van
zijne taal om zé tot een hoogeren graad van
beschaving te helpen rijzen nu vooral sedert j
het socialismus het volk bewerkt. (Dus 't is
meer uit belang van uwen invloed dan uit geest
van rechtvaardigheid dat gij het recht van ons
volk begint te herkennen H. Pl.J
5. Dat het eene daad van dwingelandij is
de gelijkheid der Belgen niet te herkennen en
een volk 't recht te miskennen in zijne taal be
stuurd, en gevonnisd te worden ('t gebeurt
nogthans altijd voort niettegenstaande 25 jaren
katholiek bestuur. H. PI.)
6. Dat het niet alleenlijk onrechtvaardig
maar ook gevaarlijk en onvoorzichtig is een volk
zijn recht te miskennen. (Waarom geeft het
katholiek bestuur dan aan de Vlamingen geen
volle recht
7. Dat het van hooger belang is dat de
vlaamsche kwestie, terzelver tijd een katholieke
kwestie blijve uit vrees dat het nationaal
gevoelen der Vlamingen tegen den godsdienst
niet gebruikt worde als vroeger het nationaal
gevoelen in Italië tegen den Paus. Tot hiertoe
zijn de godsdienstige en vlaamsche belangen
innig verbonden en zij zullen verbonden blijven
als het vlaamsch volk zijn rechten als volk door
de katholieken herkend ziet.
Ja, Monseignr, maar dat zien wij,Vlamingen,
niet. Wij zien het tegendeel. Wie is er de
grootste vijand van 't vlaamsch volk in Belgie?
De kardinaal vanMechelen. Monseigneur Mer
rier. Nu en dan kiijgen de vlaamschgezinden
een brokje wet als zij teekens beginnen te geven
van ongeduld, 't Is door den dwang uitgeoefend
door de geestelijken op 0: 0 vlaamsch volk dat
het verpletterd ligt onder de verfranschte rijke
standen.
De groote schuldigen zijn de geestelijken en
niemand anders: vraag het eens aan rechtzinnige
katholieke vlaamschgezinden. Lijk alle katho
lieke volkeren wordt uwe gehechtheid aan den
godsdienst beloond met miskenning, vernede
ring, verslaving.
Van uwe woorden is er Diet veel te verwach
ten.'tZijn maar woorden om eenige Vlamingen
te paaien.
De Demokraat is er uigemuisd. Hij
loopt met al zijne beloften heen. Hij, die er
zoo op stoefte van bij zijne aanstelling als mi
nister van Spoorwegen-Posten en Telegrafen,
hij ging alles omkeeren, hij zou een vader
wezen voor zijne bediendenZij gingen recht
van VereenigiDg bekomen, den Beroepsraad,
hooger loon en wat nog
Maar nu dat hij als een kleine jongen er van
door loopt, zien wij best wat er van al zijn be
loften is voort gekomen.
Laat ons zeggen: Weinig, om niet te zeggen:
Niets 1 Recht van Vereening? Jal Maar gemuil
band, zooals wij op ons Kongres v. d. 24 Juli
waren 1 Beroepsraad Och, arme wat eene
teleurstelling I Hooger loon Daar heeft Va
dertje Helleputte Iets voor gedaan; er zullen
hem een handvol briefboden dankbaar voor zijn.
Nu hebben sommige werklieden toch 3 fr. daags
bekomen. Voor de briefdragers is het niet noo-
dig, dat zijn immers beambten die nog
moeten tobben aan 2.40 fr. en 2.60 fr. daags.
Van al zijne andere beloften is zuiver niets
terecht gekomen 1
En zeggen dat wij bij zijne aanstelling er
alles van verhoopten I Elk dacht, en voorname
lijk de briefdragers die reeds in jaren nog niets
verbetering hebben bekomen «Nu zal het
wel gauw beter gaan 1 Algemeen werd er
gezegd dat het- een werker was, dat hij zelf
zou onderzoeken. Maar in alle geval heeft zijn
onderzoeken voor ons briefdragers maar weinig
voortgebracht. Tientallen collegas en arbeiders
zijn bij hem in zijn kabinet onderhoord geweest
en meest allen heeft hij met een minzaam
woord weten af te schepen.
Voornamelijk wij briefdragers moeten niet
weenen om zijn heengaan.
Hij heeft ons te stief vaderlijk behandeld.
Geen zier verbetering voor ons; alles is gebleven
zooals hij het gevonden heeft; zelfs de schan
dalige hongerloonen onzer buitenbriefdragers 1!
VadertjeVadertje! Moest Gij eens een bud
get regeeren van 2.40 fr. daags, met vrouw en
kinderen, daarbij zeer afmattende marchen
doen, wat zoudt gij het wraakroepend vinden I
En Gij, die de gelegenheid gehad hebt zulks
te veranderen
Wij zullen om ons recht te doen wedervaren
eens onderzoeken, in hoever die zoogezegde
brigadier zijn invloed zich uitbreidt en trachten
te weet te komen of het ook onder zijne bevoegd
heid valt den nieuwjaardienst te schikken.
Het gaat toch een beetje ver, dat de eene
briefdrager den ander zou moeten gaan schoon
spreken, om te bekomen waar hij recht toe
heeft I I I I
Wij zijn overtuigd dat hier eene nalatigheid
van wege de hoogere bedienden heerscht.
Heer hoofdopsteller wij danken U hartelijk
voor het inlasschen dezer regelen en hopen dat
lar.gs dezen weg, de heer Postontvanger van
Gent (Zuid) verwittigd zij en dat hij de noodige
'maatregelen zal nemen, om aan die handels
wijze een einde te stellen.
Eenige briefdragers van Gent (Zuid).
ONS ANTWOORD
De graad van Brigadier-Briefdrager bestaat
Vaarwel, Vadertje Hef, wel bedankt voor Uw j ">fel in ons postwezen; alleenlijk mag men in
schoone beloften 1 de belangrijkst» kantoren mannen aanstellen
gelast met het toezicht over de zakken en de
cijferblckken. Deze agenten ontvangen hiervoor
een bijgevoegd loon van 5 fr. per maand, doch
zij hebben buiten hun toezicht over zakken en
cijferblokjes, niets meer te vertellen dan hunne
andere ambtgenooten. Red.
In alle geval vinden wij elkander nog wel
terug, daar waar wij toch nog 'n beetje recht
hebben, bij de stembus, en Gij moogt verze
kerd zijn dat gij daar op onzen steun zult kunnen
rekenenGe weet wel
STEUNFONDS RONSE
Voor de vooruitgang der partij 1,00 fr. Van
nu tot te kiezing Firmin o 5o fr. Volgt mijn
voorbeeld V. P. M. 0.60 fr. Mijne wekelijksche
gift Prosper 0.25 fr. Abel en Arthur 0.20 fr.
Men zal zich herinneren dat op het laatste
congres der brievendragers, M. Helleputte,
dan nog minister van ijzerenwegen, posterijen
en telegraaf, den toegang aan leden van het
parlement en aan de vertegenwoordigers der
pers verboden had.
Nochtans heeft M. Daens aan de vergadering
kunnen deelnemen en had, gelijk alle deel
nemers, het punt der dagorde Verzet tegen
den maatregel, genomen door den minister,
toegejuicht. Deze vernam het feit en wilde zich
wreken.
De minister strafte, vooraleer hij weg gior»
den voorzitter van het congres door hem een
vijfde van zijn loon af te trekken, met bedrei
ging van wegzending... in 't vervolg.
Moesten de brievendragers, om te gehoor
zamen aan het ministerieel bevelschrift, den
heer Daens aan de deur zetten
Blijft te zien of zij er de macht toe hadden
en of, als volksvertegenwoordiger, de heer
Daens het recht niet had op de zittiDg tegen
woordig te zijn.
Wat er ook van zij, M. Helleputte heeft
nogmaals getoond hoe hij voor zijn personeel
recht van vereeniging verstaat.
WAt M. de Brocqueville aangaat, die schijnt
besloten denzelfden weg te volgen als zijn
voorganger. Als blijde intrede komt hij den
sekretaris van hetzelfde congres te straffen,
omdat deze de.groote misdaad heeft begaan
aan de afgevaardigden een administratief dag
blad te zenden dat meldde dat P. Daens het
gouvernement bij het hernemen der Kamers
zou ondervragen over de verschillende voor
vallen van het congres.
O die lieve vrijheid der staatsbedienden
T.taaea{ft3«gB«-—
Is het waar dat er in het Postwezen eene
plaats van Brigadier briefdrager bestaat
Wij denken van neen I Want tot nu toe,
hebben wij van zulk een graad nergens geboord.
In Gent (Zuid) zijn er nochtans twee brief
dragers welke 5 fr. per maand of 60 fr. in 't jaar
meer ontvangen, voor het nazicht der cijfer
blokjes en om ze aan hunne Kollegas te over
handigen.
Maar waar die goeië jongens het recht halen
ALGEMEEN KONGRES
Op Zondag, 3o October 1910, zal net ge
woon jaarlijksch algemeen kongres plaats
hebben, waartoe al de afgeveerdigden der aan
gesloten bonden dringend uitgenoodigd worden.
Het kongres zal gehouden worden te Deer-
lijk-St. Louis, ter herberg In Transvaal bij
Jules Feijers. Om 9 ure voormiddag zal de ver-
afgaandelijke bestuursvergadering plaats hebben
en om xo ure stipt het kongres. Om 1 ure zal
de vergadering geheven worden tot 2 ure. Om
2 ure herneming van het kongres.
Dagorde Storting, herkiezing van het be
stuur, algemeene werkzaamheden en uitbrei
ding der vrije vakorganisatie.
Om 4 ure namiddag groote openbare meeting
in het zelfde lokaal. Het Bestuur.
Velleden Zondag heeft de meeting bij
Geevaert, in de Linde, veel genoegen geschon
ken aan de brave toehoorders, die zoo talrijk
waren opgekomen. Bravo beste vrienden van
Zulte, blijft kloek en standvastig en wellicht
zult ge mogen roemen over de edele princie
pen en doeltreffende handelwijzen der christe
ns democratie. De aandachtigheid was het beste
bewijs dat de Zultenaren goed hebben begrepen
wat onze jonge vriend Robrecht van Kortrijk
en Vanschaemelhout van Moen hebben voor
gedragen.
Het was bij overtollig werk dat onze hoofd
man II. Plancquaert niet kon tegenwoordig
zijn, maar vast en zeker zal hij er zijn op
tweeden Zondag van November.
Elke vriend brenge er nog twee mee en dan
zult ge zeker een sterk legertje vormen van
echte apostels der christene volkspartij.
Lid van Studie- en Sprekersbond.
R. V.
De Landwacht beschaamd zijnde over
de kleingeestigheid in het schrijven van het
adres waaronder ons het Fondsenblad wierd
toegezonden, zegt dat dit adres van hem niet
komt en maakt de veronderstelling dat het
hetzelfde nummer is, dat zij naar Brugge ge
zonden heeft en dat van Brugge zou gezonden
zijn met dit adres, waarschijnlijk voor de
klucht, zegt De Landwacht
Wij hebben het bandje met den postzegel en
den stempel nog in ons bezit. Het staat klaar
en duidelijk te zien dat het te Gent verzonden
werd. Is het voidoeude om De Landwacht
te overtuigen!? Het werd niet door haar gezon
den, zegt ze, wij gelooven daarvan wat wij
willen, even als wij gelooven wat wij willen
over het bestaan van haren kristen demokraat
briefschrijver van kort na de kiezing en die nu
geen teeken van leven meer geeft.
R. Vanderschelde.
Defami'ieloon, waarvoor wij, kristine demo-
kraten, reeds sedert 20 jaar schrijveD, spreken
en strijden, begint nu ook partijgangers te vin
den bij onze katholieke bewaarders. Zij hebben
ook deel genomen aan het onpartijdig huisar-
om hunne Kollegas zoo maar te bevelen, weet j belders congres, volgens het Volkske van
niemand te zeggen of ons zulks te bewijzen.
Wanneer er iets aan hun cijferbakje scheelt,
waar zij verantwoordelijk voor zijn gesteld,
dienen zij er kennis van te geven. Maar dat zij
de rol van hoofdbriefdrager willen spelen, is
'n beetje sterk
In voormeld bureel is het zoo gesteld, dat die
mannen van de cijferblokjes, er den dienst rege
len, bij zooverre dat als er een briefdrager in
verlof wilt gaan, hij zich eerst bij dien zooge
zegden brigadier dient aan te melden, die dan
op zijne beurt zeer willekeurig handelt Een
is zelfs in het bezit van een boekje, dat hij van
zijne centen moet koopen, om er alles in aan te
teekenen.
Waarom dit verschil met Gent (midden)
Daar is het de bureeloverste, die de diensten
regelt, alhoewel er eene eerste hoofdbriefdrager
is. Waarom gebeurt zulks niet in Gent (Statie)
Zoo soms de bureeloverste overlast is, dat men
hem dan een helper geve cfwel dient er een
hoofdbriefdrager benoemd te worden, die de
diensten kan regelen.
Met de huidige werkwijze, hebben wij geen
vrede men is briefdrager of men is mèèr. En
in het postwezen zijn alle briefdragers gelijk I
Hier is het geval anders de eene mag dén
ander bevelen, zelfs moedwillig lastig vallen en
de kand'daten die dien zoogezegden brigadier
de mouw niet kunnen vegen, weten er van te
spreken. Het wordt dus meer dan tijd, dat wij
middelen zien aan te wenden om aan die wan
toestanden een einde te stellen II...
Over een drijtal weken gebeurde het volgen
de in voornoemd bureel
Een kollega vroeg verlof aan den bureel
overste om de tentoonstelling te gaan bezoeken.
Deze antwoordde Wend U tot den briga
dier De Kollega zich zoo ver niet willende
vernederen, om verlof te moeten gaan vragen
aan een ander collega, deed opmerken dat die
brigadier maar een briefdrager was als hij
Eenige dagen nadien ziet hij jongere kollegas
in verlof gaan en wendt hij zich daarop tot den
bureeloverste en vraagt of bij geen verlof kan
bekomen Hij krijgt voor antwoord, dat hij nu
voor zijne straf maar moest wachten tot wan
neer de anderen in verlof zijn geweest, ofwel
dat hij zich moest verstaan met den «brigadier#
Ronse van verleden Zondag Het schrijft
het volgende De huisarbeiders, zooals zeil-
draaiers, haarsnijders, touwslagers winnen ge
woonlijk zeer kleine loonen.
De Congresleden zijn getuigen geweest van
hartverscheurende toestanden en een kreet van
medelijden en afgrijzen is uit hunne harten
opgegaan. Gewoonlijk moeten de kinders vader
helpen, ze moeten aan het wiel draaien en
kunnen dus niet ter school gaan. Zoo schrijft
de Spiellegremsche Leeuw Maar als wij,
Christene Demokraten, beter loonen vragen en
mindere uren werken, waarom roept gij ons
toe dat het overdreven is? Als wij den eliendigen
toestand van onze arme werklieden beschrijven,
waarom vervolgt gij ons Als wij beter onder
wijs, verplichtende verzekering voor ziekten en
ongevallen vragen, waarom scheldt gij ons uit
voor alles wat slecht en rot is Als wij de ar
moede en de ellende van ons vlaamsche werk
volk beschreven, waarom vervolgdet en broode-
roofdet gij ons Ea nu komt gij hetzelfde te
schrijven in uwe judasblad. Maar gij speelt de
vos, gij geeft verslag, maar uitlegging over de
volksarmoede en volksellende durft gij aan
uwe lezers niet geven. Zooals onze volksver
tegenwoordiger Pieter Daens op het onderzoek
te Hamme aan een jongen van 12 jaar vraagt:
kunt gij lezen Het kind antwoordt: O neen,
Mijnheer, ik werk hier van mijn 6 jaar. Is dat
niet vreeselijk Is dat niet schandalig Ook
schrijft gij dat uwe kongresleden getuigen zijn
geweest van hartverscheurende toestanden. Maar
gij schrijft niet dat er vellebewerkers, vaders
van familie, gevonden worden die voor i5 uren
arbeid i,5o fr. en 2,00 fr. per dag verdienen en
de vrouwen 0,80 fr. en de kinderen 0,40 tot
o,5ofr. voor dat vuil en ongezond werk; dat
er jongens gevonden worden in de steenbakke
rijen van Steendorp en Rupelmonde die nog
geen 12 jaar oud zijn en 8,5oo malen daags
moeten stuipen. Gij ziet dus, lieve lezers, hoe
onze volksjongens afgebeuld worden.
En die volksarmoede en volksellende die
heerschen, aan wie de schuld Aan de katho
lieke bewaarders, die 27 jaar lang heer en
meester zijn en die ons, arme kristene demokra
ten, vervolgd, gebroodroofd en gelasterd heb
ben. Firmin.
Verleden zondag had de gewone maandelijk-
sche vergadering plaats van den bond van
Waeregem aangekondigd met voordracht van
M. H. Placquaert en een lid van de studie-en
sprekersbond van Kortrijk.
Zonder er iets bij te doen mogen wij zeggen
dat de vergadering zeer verre ons aller verwach
ting heeft overtroffen. De leden waren talrijk
opgekomen en een 20 tal nieuwe leden lieten
zich inschrijven in den bond der demokraten.
Eerst werd de vergadering gehouden en de
maandelijksche inleg betaald. Daarna nam de
vriend Coenrad van Kortrijk het woord. Ware
het ons mogelijk wij zouden geerne zijne rede
in haar geheel mede deelen. In eene geschil
derde taal sprak hij over de Vlamingen van
weleerover onze voorouders, die als het
puike der menscheid, als een verstandig volk,
als een krachtig ras gekend stonden. Hij wees
op het zedelijk en stoffelijk verval van dat eens
zoo edel gekende volk, dat nu ligt afgebeuld en
te slapen aan den voet der volkeren. Hij han
delde over 't programma en den strijd der kri
stene Volkspartij, die niet alleenlijk voor doel
heeft de heropbeuring van het vlaamsche volk
maar die voor zich heeft de ophelping van de
werkersklasse in 't algemeen, die voor gevolg
moet hebben de herwording van Vlaanderen.
Verscheidene malen werd hij krachtig toege
juicht. Wij moeten zeggen ter zijner eere dat
hij tot voorbeeld strekt aan de leden van den
studie-en sprekersbond van Kortrijk. Mocht
onze studie en sprekersbond nog maar pas
gesticht in twee-drie jaren tijds wij zullen
niet veel vragen bij machte zijn nog een 6
tal apostelen der vrije kristene demokraten te
vormen maar de ziel van onze vriend Coenrad,
wij zouden mogen zeggen dat onze partij voor
goed den worm doorkropen is en een tijdstip
van groei en vooruitgang beleeft.
Na den vriend Coenrad sprak H. Planc-
quaert in zijne gekende krachtige onwankelbare
taal, en plantte zichtbaar de overtuiging en den
geest van volherdiDg in de herten der aanwe
zigen.
De strijd der demokraten heeft geen oogen-
blik stil gelegen na de kiezing van Mei 11. en
die strijd valt niet stil gedurende de vier jaren
die ons van de toekomende kiezing scheiden.
Gunst Klauwaert.
Studie- en Sprekersbond van Kortrijk.
Van Waeregem vertrokken wij naar Harel-
beke, waar eene meeting belegd was en ver
gadering van den bond. Hier liet de opkomst
over 't algemeen iets te wenschen, doch de
leden van den bond waren nog al goed opge
komen en verscheidene nieuwe leden lieten zich
inschrijven.
Opvolgentlijk spraken de vriend Coenrad en
H. Plancquaert omtrent elk eene halve uur en
werd met belangstellende aandacht aanhoord en
menigmaal warm toegejuicht. Ten slotte sprak
de vriend Coenrad nog eenige woorden over de
vrije vakvereeniging die tot nu toe in 't arron
dissement Kortrijk maar bestond in kleine
afzonderlijke groepjes, maar die thans voor
goed is samen getrokken en één gemaakt, en
voortaan geschikt om vooruit te gaan onder de
werkersklasse tusschen de verschillende poli
tieke syndikaten. Hij maakte bekend dat de
werklieden van Harelbeke, gelijk tot welk vak
zij behooren, zich mogen aangeven als lid in
ons lokaal en dat eerlacg overal plakbrieven
hierover handelende zullen uitgehangen worden.
In een woord wij mogen zeggen dat wij
verleden Zondag een góeden dag beleefd hebben
voor den vooruitgang onzer gedachten. Te
meer is het aanstippenswaardig en aanmoe
digend daar wij tegenwoordig niet leven op
een oogenblik van bijzijnde kiezing of bijzon
dere politieke beroering, die de algemeene
aandacht trekt en zoo de verschillende politieke
gedachten tot onze meetingen brengt.
Guust Klauwaert.
Studie- en Sprekersbond van Kortrijk
't Zijn altijd de socialisten niet die ons voor
lichten, ons den weg aanduiden der weten
schap en waarheid, soms steekt een vernuftig
liberaal zijn pontifibalen kop omhoog en van
uit z'n predikstoel verklaart hij in 't fransch
(meest altijd) zijne onomstootelijke waarheden.
't Volgende om te bewijzen: Vrijdag zond ik
om n'en hariDg, die men mij welhaast bezorgde
gewikkeld in een oud dagblad van Brussel
