Keizers en koningen
VAN ALLES WAT
Kwade trouw
Oct. Vanschamelhout.
Oe vergadering der rechterzijde
RONSE
is der lage loon en der belgische werk
lieden. Daar het onderwijs niet ver
plichtend is, gaan een groot getal
kinderen, ongeveer 10 °/0> nooit ter
school, en onder deze die naar school
gaan, volgen vele slechts zeer onregel
matig de leergangen de groote meer
derheid gaan niet langer ter school dan
tot hun 12 jaren, velen zelfs nog zoo
lang niet.
Ziedaar een man die de toestanden
goed heeft gadegeslagen. Een oneindig
groot getal kinderen in Vlaanderen
vooral, beginnen van hun acht en negen
jaar 's zomers de koeien te wachten en
gaan slechts eenige weken 's winters
naar de school. Zeer velen gaan zelfs
in 't geheel niet meer na hun achtste
jaar.
IHWelke menschen moeten daaruit
groeien
|2Als later de geschiedenis van het
tegenwoordig geslacht zal geschreven
worden zal het de katholieke behouders
als een schelmstuk aangerekend wor
den, op zulke schandalige wijze de
opvoeding van ons volk verwaarloosd
te hebben.
En welk is 't gevolg ervan Zijn ons
menschen daar te beter en te zedelijker
om
De heer Andrew White, voorzitter
der Hoogeschool van Cornell in Ame
rika en gevolmachtigde minister der
Vereenigde Staten op de vredes konfe-
rentie van Den Haag, schreef het vol
gende in de Review of reviews, een
der grootste en ernstigste tijdschriften
van Amerika, in een studie over
B "Igie.
Belgie in verhouding tot de be
volking, is het land waar meest schelm
stukken gepleegd worden.
En dat na 26 jaren katholiek be
stuur I
The American Review, verschijnende
in Sanghai, schrijft in zijne aflevering
van Juli 1910.
Belgie is het land, waar het meest
herbergen zijn en hec meest publieke
vrouwen 't Is ook in Belgie dat er
meest paardenvleesch geëten wordt.
Dus armoede en zedelijke minder
waardigheid. Waarom omdat een
groot en machtig deel der Belgische
natie, 't is te zeggen de katholieke
behoudsgezinde partij niet beoogt de
zedelijke verheffing van het volk, maar
wel de verslaving van het volk aan de
hoogere standen. De katholieke leiders
willen dat de geest van ons volk ge
sloten blijve voor kennis en weten
schap beroofd blijve van ontwikkeling
om het te beter te kunnen overheer-
schen. Daarvoor roepen zij schijn-
heiliglijk 't belang van den godsdienst
in. Zij bereiden alleenlijk den val van
den godsdienst. Een dag moet er
komen dat een aanzienlijk gedeelte van
het volk de waarheid zal zien dat ge
deelte moet den godsdienst verlaten en
even als in Spanje, Oostenrijk en Polen
zal de godsdienst blijven zitten met de
onontwikkelden, de dommen, de min
derwaardigen. Onvermijdelijk moet de
verachting die op deze klassen van
menschen valt terugbotsen op den gods
dienst zei ven en dezen schade doen en
ondermijnen.
De geschiedenis bewijst ons dat ten
allen tijde de meest beschaafde en de
meest ontwikkelde volkeren hun ge
dachten hebben doen zegepralen. Ten
langen laatste zijn het deze die triom
feeren welke ook de stoffelijke macht
weze der minder ontwikkelde volkeren
en hun getal, toch ondergaan zij ten
langen laatste den invloed van de meest
beschaafde en worden er gewoonlijk
door overwonnen. De geest is de groote
faktor van macht en rijkdom in de
wereld.
't Klein Griekenland overwon het
machtig Perzië zijne beschaving
heerschte over een groot deel van Azië;
zelfs 't machtig romeinsche rijk onder
ging zijn invloed
't Klein maar ontwikkeld Vlaanderen
oefende een kolossale n invloed uit op
gansch westelijk Europa in de XIV en
XV eeuw. Zoo op gebied van handel en
vrijheidsgeest als op gebied van kunst.
Japan overwon 't dom en verstande
loos groot Rusland.
Duitschland, met zijn armen weinig
vruchtbaren grond, wordt allengskens
de giootste [handelsmacht en overtreft
reeds Vrankrijk in rijkdom, dank zij
zijn geest, zijn verstand, zijn weten
schap.
Waarom overwon 't christendom het
Germaansche heidendom in de midden
eeuwen Omdat de christenen alsdan
ook de meest ontwikkelde en deverstan-
digsten waren
Geef aan een volk vrijheid en ont
wikkeling, 't wordt groot, edel en zede
lijk.
Uit eigenbaatzucht willen de kop
stukken der katholieken noch vrijheid,
noch geleerdheid geven aan hun volk
en meer en meer worden de katholieke
volkeren veracht en als gevolg de katho
lieke godsdienst zelve.
In de oude tijden hadden de Sparta
nen een ongelukkig volk onder hun
juk gebracht de Iloten. Om aan hun
kinderen de noodlottige gevolgen der
dronkenschap te doen zien moesten die
Iloten zich jaarlijksch soms zat drinken
en dan lieten zij hun kinders getuige
zijn van de dwaasheden en de beestig
heden door de arme slaven in hun
dronkenschap uitgestoken^
't Is lijk of God aan de wereld een
Vnr»rKf>f>M mil A a. goiton V.O.»* J—
tige gevolgen van 't misbruik van den
godsdienst om menschen te dwingen
en onder 't juk te houden al de katho
lieke volkeren als Spanje en Vlaanderen
en Polen, onderscheiden zich door
mindere beschaving, lange werkuren,
kleine loonen, groote misdaden enz.
Wij, christen demokraten, protestee
ren daartegen wij houden staan de
geloovige volkeren moeten aan 't hoofd
staan van kennis, wetenschap, bescha
ving, vrijheidsgeest.
Daarom bevechten wij de oude katho
lieken met hardnekkigheid zij leiden
hun volk naar den afgrond en onteeren
den godsdienst in de oogen der men
schen die willen en durven redeneeren!
Een der pretendenten naar Frankrijk's troon,
prins Napoleon over eenige dagen in het
huwelijk getreden met prinses Clementina, zou
zinnens zijn zich in Brussel te vestigen.
Hadde hij geen nevenbedoelingen, het zou
ons weinig kunnen schelen waar hij wonen
gaat. Na een koningsdochter het hoofd op hol
te hebben gebracht met de hoop op een keizers
kroon, en hij nu de talrijke millioentjes beet
heeft, waar bij zoolang al op aasde, zou hij
ons nu nog in nesten willen steken.
Immers *"t vormen van een fransch hof in
onze hoofdstad is een besloten zaak. Met de
centen door 'c belgische volk opgebracht, zou
hij hier grooten trein voeren en alles mogen
beramen om als het eens noodig zijn mocht in
weinig tijd in Parijs aan te landen. Of dAt de
fransche republiek ten onzen opzichte gunstig
stemmen zou, dat betwijfel ik sterk
Men zegt, het belgisch hof zou met het
fransche hof te Brussel geen de minste betrek
kingen hebben dat ware toch ook wat te sterk
want indien het anders zijn zou, dan waren we
misschien binnen kort een vogel voor de kat.
Vooruit dus, den prins laten kiezen tusschen
geen bof, of... opkramen naar elders, want
met kuiperijen die ons niet dan ongemak
medebrengen zouden, hebben we geen gemeens.
Wat meer is we kunnen al die fransche
ridders en duchessen best missen want in
ruiling voor wat stoffelijk voordeel, zouden ze
ons heel veel schade aandoen op vlaamsch-
gezind, op nationaal gebied. Al veel te veel
wordt Brussel het kleine Parijs genoemd, zoo
dat wij niet verlangen wat ze in Frankrijk
noodig achten buiten de grens te houden.
Napoleon steunt zich op de katholieken
't zijn immers overal de behoudsgezinden
en vandaar zijn zorg om op goeden voet te
staan met den paus. 't Is dus een leelijke poets
die de koning van Italië hem gebakken heeft
met hem te verwelkomen toen hij met zijn
bruid naar het Vatikaan toog. Nu weigert de
paus hem nog.te ontvangen. Dat is een tegen
slag maar toch zijn tegenstrever, de hertog
van Orleans ligt ook wat in ruzie met zijne
aanhangers.
Het is onverstaanbaar hoe menschen kunnen
bestaan, aanbidders van nen Napoleon, van
nen hertog van Orleans, die toch maar alleen -
heerschers zouden zijn.
a Ik heb recht op den troon roepen ze,
en daar antwoorden wij op het recht is aan
het volk mannen van kennis en verdienste aan
testellen, die we als ze niet deugen kunnen
vervangen zonder bloedvergieten.
We zullen niet ontkennen dat er knappe
vorsten zijn, maar hoeveel meer andere zijn er
niet En dan, waarom moet 't zoontje de
eerste van 't land zijn, toch niet omdat de
vader het geweest is
Ook onder stoffelijk oogpunt is het gemeene-
best te verkiezen. Immers een president kost
ons maar een bagatel, vergeleken met de
millioenen gegeven aan nen koning, zijn familie
en hof.
Een demokraat is noodzakelijk republikein,
anders ware 't een kartondemokraat.
We berusten in het koningdom, maar ons
ideaal is het gemeenebest. Studax.
De bespreking in de Kamers nopens het
adres te sturen aan den koning heeft niet
geleverd wat men verwachten mocht.
De oppositiepartijen hebben bewezen dat zij
zelve niet wel wisten waar naartoe. Op de
kwestie der eenmaking der kieswetten zat het
ministerie op den boord van den afgic:.d ze
werd slechts verworpen met 80 tegen 78.
Ware men eens op de volgende stemmingen
zoo goed 't akkoord gebleven hoe zou de
zwakheid van 't ministerie in aller oogen ge
sprongen zijn Doch reeds ter gelegenheid der
eerste navolgende stemmingen, vlogen ze uiteen
als een kudde patrijzen in dewelke men ge
schoten heeft. De eëne wilden van geen algemeen
stemrecht weten, anderen wilden hiervan niet
weten, de derde daarvan niet.
De liberalen hebben nogmaals bewijs gegeven
van kortzichtigheid en kwade trouw.
In alle kiezingen roepen zij Algemeen stem
recht 1 om 't volk te paaien. Als er te stemmen
komt, zijn er een gansche hoop die hun woord
verbreken en tegen algemeen stemrecht kiezen.
Tien liberalen hebben wederom tegen algemeen
stemrecht gestemd.
De Flandre Libérale volhardt in hare
antivlaamsche houding. Geen Vlaamsche Uni
versiteit te Gent.
De Vlaamsche taal is niet wel genoeg voor
de rijkgeworden fabrikanten. Die oude dok-
trinairen, eigentlijk de grootste vijanden van
het vulk, veel grooter nog dan de katholieke
behouders, willen hier in Vlaanderen een soort
A part uitmaken. Onze vlaamsche moedertaal is
oen hunne kinders. De
stemmen van ons volk zouden zij willen doch
Vlaming zijn daar zijn zij beschaamd over. Dat
is te vernederend voor hen. E11 kenden die
mannen dan nog Fransch
Wat zegde M. Mansion, een oud professor
der Gentsche Hoogeschool in den katholieken
kring gij, rijke vlamingen, gij wilt fransch
spreken en gij kent het niet
Hij nam den omzendbrief aan de leden
gestuurd en bewees seffens, dat die heeren
franschgezinde Vlamingen de fransche taal niet
kenden.
De Vlaamsche Strijder beweert hetzelfde
tegenover de fameuze professoren van de Gent
sche universiteit die een omzendbrief opstelden.
Ziehier wat er in den franschen omzendbrief
ie lezen stonden
Sa destitution (de la langue fratfaise) dans
les Flandres au profit de la langue flamande
nous dépouillerait des avantages immenses
dont nous lui sommes redevables elle mettrait
les étudiants dans une situation d'infériorité
manifeste vis A-vis des étudiants des trois autres
universités.
Afin de sauvegarder des intéréts aussi graves,
les soussignés estiment qu'il est urgent d'aviser
aux dispositions A prendre pour défendre ia
ville de, Gand, etc. Ordre du jour Constitu
tion d'une union pour la défense de la langue
fraiisaise A l'université de Gand.
De feniks die dat stuk opgesteld heeft, zoo
schrijft de Vlaamsche Strijd kent blijkbaar
zoo weinig fransch dat hij niet voelt dat men
het woord destitution niet toepassen kan op
eene taal daar dit woord altijd gebezigd wordt
met betrekking tot ambten, waardigheden, enz.
en dat men niet spreekt van la constitution
maar wel van la fondation ou l'érection d'une
union ncch wat dat men in 't fransch zoo
maar niet zeggen kan prendre des dispositions
(een generaal prend des dispositions en dan
beteekent dispositions heel wat anders dan
mesures) noch weet dat hij in een stuk dat in
den derden persoon gesteld is, een zin heeft met
een voornaamwoord nous als bepaling dat op
niemand anders slaan kan, dan op de ondertee
kenaars waardoor die heeren natuurlijk een gek
figuur slaan.
En zeggen dat dit stuk onderteekend was
door een 40tal franskillons waaronder een groot
getal franschgezinde professoren der Hooge
school I
En we zouden om 't wille van die heeren ons
Vlaamsche moedertaal moeten verloochenen 1
Moest een fransche taalkundige in de wer
ken dier verfranschte Vlamingen van deze die
er geschreven hebben, want velen durven niet
schrijven omdat zij weten dat zij er te belache
lijk 2ouden van afkomen) gaan pluizen, wat
al schatten van taalfouten zou hij er niet ont
dekken 1 En wat voor een stijl, welk charabia
somwijlen I
En is het voor zulke brabbeltaal dat die
menschen de taal van hun volk moeten ver
loochenen 1
De beweging voor de Vlaamsche Hooge
school gaat goed vooruit. In Gent worden
wekelijks meetings gegeven, 't Is te hopen dat
de Vlaamsche Hoogeschool die zulken grooten
en weldoenden invloed moet uitoefenen op
ons volk voor de toekomende kiezing zal ge
stemd worden. In alle geval er wordt krachtig
gewerkt't is. te hopen dat de Vlaamscbgezin-
de volksvertegenwoordigers de kwestie spoedig
voor de Kamers zullen brengen.
(vervolg en slot)
Nu dat wij de feiten aangehaald hebben voor
gevallen bij de antisocialisten, en daardoor
bewezen hebben dat zoo er werklieden zijn die
hun werk verloren hebben te Vichte, dit te
wijten is even als te Ninove aan het gemis aan
gevoel van solidariteit onder de werklieden,
willen wij eveneens bewijzen dat al het overige
wat De Textielbewerker geschreven heeft,
slechts het gevolg kan zijn van kwade trouwe.
Het antisocialistisch blad begint met te
zeggen dat wij bun verleden jaar met leugens
aangevallen hebben en dat zij ons met klin
kende argumenten tot zwijgen gebracht
hebben I 't En is nogthans niet wel mogelijk
dat ze niet meer weten dat wij hun tweemaal
uitgedaagd hebben deze zaak in eene openbare
meeting te bespreken, hetzij te Moen voor de
werklieden, hetzij elders. Daarbij nog zijn ze
verplicht geweest een voor hun verpletterend
antwoord op te nemen in hun eigen blad, en
dat noemen die mannen ons tot zwijgen ge
bracht hebben 1 Wat helden toch I
Verders spot het blad omdat wij een oproep
deden tot steun voor de werkstakers, en besluit
daaruit wij er geldelijk Diet al te schitterend
voor zitten.
Wat kluchtspelers tochIndien wij een op
roep deden in Het Recht dan was dit om ook
de onvereenigde stakers te steunen, en hen het
nut der vereeniging te doen inzien, en ik geloof
niet dat iemand dit kan afkeureD.
En nu heeren kluchtspelers, wat hebt gij
verleden jaar gedaan te Moen Hebt gij geene
inschrijvinglijst geopend ten voordeele der
werkstakers Gij hebt daarbij nog uwe voor
mannen naar alle boeren en neeriDgdoeners
gezonden met eene inteekeningslijstgij hebt
liederen doen drukken en die doen verkoopen
door uwe leden in de omligende gemeenten, en
lang na de werkstaking bleef de inschrijvingslijst
open i <#>uw blad De Textielbewerkers Bijna
geene werkstaking gaat voorbij die ge in handen
hebt zonder dat gij verplicht zijt, een oproep te
doen tot steun. Niet dat wij dit kritikeeren, of
aanzien als gevolg van geldnood in uwe ver
eeniging.
Integendeel, we brengen hulde aan werlieden
zooals deze van Moen die den moed bezitten
geld in te zamelen, ten einde hunne nog niet
vereenigde werkbroeders te helpen om zoodoende
den strijd te kunnen doorvoeren tot het uiter
ste.
WIJ halen dit slechts aan, om eens te meer
te bewijzen, dat alles wat gij geschreven hebt
niets anders kan zijn dan het gevolg van kwade
trouw.
De schrijver zelf is zoo overtuigd van de
ongerijmdheden die hij over de werkstaking
Vichte geschreven heeft, dat hij deze niet heeft
durven onderteebenen. Hij heeft dit slechts
gedaan om zich te wreken over de klinkende
oorvegen die hij verleden jaar gekregen heeft.
Wat meer rechtzinnigheid als 't u belieft,
heeren antisocialiiten.
De rechterzijde der Kamer vergaderde woens
dag voormiddag in een der zalen van het Paleis
der Natie, onder het voorzitterschap van M.
Cooreman. De rechterzijde heeft eerst de lijst
der verschillende wetsvoorstellen, waarvan de
verslagen neergelegd zijn, nagezien, om de
dagorde van de werkzaamheden der Kamer te
bepalen. Er werd eene bijzondere aandacht
gegund aan de wetsvoorstellen betreffende de
bescherming der kindsheid, het pensioen voor
mijnwerkers, de landelijke- en rechterlijke poli-
cie, het vergunningsrecht, de handelsmaat
schappijen, de mijnen, de kleine eigendommen,
enz.
De voorrang aan deze verschillende ontwer
pen te geven, is nog niet definitief vastgesteld.
De leden hebben vervolgens het voorstel
onderzocht aangaande eene wijziging aan het
reglement der Kamer te brengen, namelijk het
houden van zittiDgen den dinsdag namiddag
van 2 tot 5 of 6 ure, voor de ondervragingen,
en de woens en donderdagen van 10 ure tot
's middags en van 2 tot 6 ure. De zitting den
vrijdag zou afgeschaft worden.
Men heeft doen opmerken dat de Kamer
vroeger ook de maan- en de zaterdagen zetelde,
en dat het moeilijk aan te nemen is het getal
zittingdagen te verminderen, zelfs indien het
getal werkuren verhoogd wordt. Daarbij zou
de bijtreding van het voorstel voor gevolg
hebben dat de parlementaire diensten zouden
overlast, en de regelmatige werking van de
ministerieele departementen belemmerd wor
den.
Het gouvernement heeft verklaard geen par
tijganger van het voorstel te zijn.
BERICHT
De vrije democratische werkersbond geeft
zijne jaarlijksche volksfeest, op Zondag 18 De
cember, om 4 ure namiddag, in ons gewoon
lokaal op de gioote markt.
Hij doet eenen oproep tot alle de leden en
hunne vrouwen, dien welke deel maken van de
volgende maatschappijen de vrije democra
tische werkersbond, de democratische propa-
gandaclub, de democratische klaroensclub, de
democratische reizigersclub, de demokratische
spaarmaatschappij en zangkring.
Toegang kosteloos.
DE VOLKSFEEST
zal geopend worden door de klaroensclub, daar
na de chocolafeest.
Verscheidene goede zangers zullen de demo
cratische volksliederen zingen en eene aan
spraak zal gedaan worden door onzen vriend
Adrien.
Tot slot het blijdspel De twee boeren.
Aangezien de feest wel geregeld is hopen wij
daar alle de demokraten van Ronse te zien, als
ook veel vrienden uit het Gentsche.
Het Bestuur.
Op Zondag 25 December, verplichtende
algemeene vergadering, voor de democratische
propagandakring Vooruit voor recht, vrijheid
en plicht, op boete van 0,15.
Dagorde 1. Verslag van de vorige alge
meene vergadering, 2. Verslag en rekening, 3.
Propaganda met het weekblad Het Recht,
4Allerhande, 5. Voordracht door onzen besten
digen schrijver A. B. met onderwerp het ver
plichtend onderwijs. Het Bestuur.
Demokraten werkt mede in
den strijd, laat geene gelegen
heid voorbij gaan om onze ge
dachten te verdedigen.
Na lezing gelief ons Blad te
geven of te zenden aan een
uwer kennissen.
