Demokraten van hst
arrondissement Kortrijk,
harten omhoog
VAN ALLES WAT
Kerstavond
het ziekengeld te verdubbelen en uit te keeren
van af den eersten dag, over alle dagen, ge
durende 12 maanden.
Bij gedeeltelijke ongeschiktheid kan gedeelte
lijke uitkeering gegeven worden.
Iemand die binnen een jaar over zes maanden
ziekengeld heeft genoten, wordt in het volgende
jaar slechts over 3 maanden uitgekeerd, indien
de ziekte-oorzaak dezelfde is.
Is de ziekte in een gesticht of ziekenhuis
opgenomen, dan wordt hem, indien hij geen
kostwinner is, slechts een derde van het zieken
geld uitgekeerd. Is hij kostwinner, dan kan in
een dergelijk geval de R. v. A. het ziekengeld
geheel of gedeeltelijk uitkeeren aan de personen
wier kostwinner hij is.
Geen ziekengeld krijgt men
ie als niet voorzien is in geneeskundige hulp;
2e den tijd gedurende welken men in gevan
genis, tuchtschool of dergelijke vertoeft
partijgangers. Als
bemoeien zal 't gaan en gemakkelijk gaan
Vooral op Moen, Tieghem, Waermaerde zijn
talrijke overtuigde partijgenoten. Met wat
wilskracht zal 't gemakkelijk gaan
talrijke leden aan te werven.
Dus vooruit met goeden moed.
>m daar
H. Pi-
Brussel die met honderde millioenen zullen
kosten. Dat is dwaasheid.
A's een koopwaar daalt, houdt men nen
zekeren tijd op ze te fabrikeeren; daalt de rente
't is de plicht van den Staat, zijne gcldleeningen
te beperken.
In Belgie is dat meer noodig dan voor andere
landen. Inderdaad om zijn Belgische rente
kwijt te geraken, heeft de Staat over eenige
jaren beslist dat aan deze die geld op de spaar-
kas plaatste dat een zeker bedrag te boven ging,
Belgische Staatspapieren zouden toegewezen
worden.
Bijvoorbeeld een mensch plaatst 4.000 fr. op
de spaarkas. Van die 4.000 fr. zijn 2.000 ge-
plaatst in geld, ('k geloof dat het 2.000 is, doch
if,.., P.r V, j tt ïviei een zesci vicuiiucrcvuci tu
t juiste cijfer heb IK aan de band mei) Voor j OM Niet dat vrij
de 2.000 andere worden op zijn naam Belgische n r0 niet dat de vijand
Staatsrenten opgeschreven. voor oe1 1 --»-*■->-1.
Veronderstel dat op den oogenblik dat hij vo° e
J., D..i„:ooi„v rn.t.-, aR l demokraten
We tellen daar verscheidene hm hiekh*i|e gelukkig zijn nog eenige werkdadige strijd-
er zich mede willen broeders in ods midden te tellen.
Met een zeker vreugdegevoel en tevredenheid
Voorzeker zullen de vrienden het ons niet
kwalijk nemen, indien wij gewagen van onze
Demokratische Studie- en Sprekersbond
Nog maar pas gesticht (in Juni laatstleden)
telt hij nu reeds een vijftigtal leden, waarvan
rond de 25 werkende en evenveel beschermende
leden. Nooit hadden wij zulk een uitslag voor
het einde van dit jaar durven verwachten 1 En
niet alleen worden thans door studie en oefe
ning sprekers gevormd, er wordt ook duchtig
doorgewerktgeen weken gaan voorbij, of er
worden vergaderingen, meetingen, gehouden.
Door de leden van den Studie- en Sprekers-
boud werden reeds een twintigtal meetingen
gegeven, waarvan meest allen als goed gelukt
mogen aanschouwd worden, en die de beste
vruchten voor onze partij voortbrachten er
voor goed verslagen is, niet dat er voor ons j wierden verscheidene bonden gesticht en andere
r» 1 t «q uemokraten van het arrondissement Kortrijk j steviger ingericht, Bovendien, en dit is niet het
J. indien dc invaliditeit minder dan i/io der zijn geld plaatste de Belgische rente aan 98 1 welken eall v00r onze gedachten, minst belangrijke, er wierd door den gemelden
uitkeering bedraagt. stond;.hij heieft dus 2000. 98 21 Gf liever voor de edele schoone grondbeginselen Studie- en Sprekersbond eene beweging op
Het ziekengeld kan door den R. v. A. ge- van Belgische rente 4.2 fr die overschieten. j chdstene demokratie> niet, ho vrienden, j touw gezet) ten einde de onpartijdige vak-
weiger a worden. Die man jaat nu bijvoorbee om zijn ge er ru njet meer te strijden valt, neen, dat s vereenigingen, in ons arrondissement bestaande
i- indien men ongeschikt is tot werken op wat krijgt hl] j aUeg wy weten maar al te Wel, wij zijn te
het oogenblik dat de verzekering begint i 12.000 fr. ten volle i innig overtuigd dat er integendeel meer dan
2® bij zwangerschap ontstaan vóór den dag, 2. de waarde van zijn 21 Belgische akuèn ka n vaU>om het lot der nederigen te
dat de verzekering een aanvang nam j 42 fr. Doch de 21 Belgische aktièn zynnu Vfcrbüteren en aaQ de miskenden hunne rechten
3e indien de ziekte gevolg is van misdrijf of j met meer 98 fr., maar slechts 91 fr. Hij verliest wedervaren> maar toch juichen wij, bij
onzedelijk gedrag 1 dus 7 fr. per aatie op 147 fr. de gedachte aan den afgelegden weg, aan het
4* indien hij met medewerkt aan zijne ge- Op die wijze heeft de Belgische werfman ped*ne werk sedert eenigc maanden, sedert
uczing, weigert zich geneeskundig te laten j reeds honderde millioenen verloren, I °SDi weken mogen w;j zeggen namentlijk,
onderzoeken of zich in eene ziekemnrichtmg on- En daarom is hfet eene slechte daad van altijd f S3de*t de jaatste kiezingen.
behoorlijk gedraagt. voorts maar leeningen asn te gaan.
Behalve het genoemde bevat het ontwerp
eene regeling van de erkende ziekenfondsen en De beweging voor de Vlaamsche Hooge-
eene vrijwillige verzekering. j school wordt dapper voortgezette Antwerpen
r verleden Zondag meetiag, 5.000 per
ineen te smelten, ten einde in plaats van weer-
looze vereenigingen, een machtigen bond te
vormen, bestand tegen de stormen, welke eene
vakvereeniging' te doorstaan heeft. Die beweging
is opperbest geluktthans is die samensmelting
een voltrokken feit.
Er bestaat nu eene groote onpartijdige, het is
te zeggen buiten alie politiek bestaande, vak
vereeniging, welke rond de 800 leden reeds
Hoe goed herinneren wij ons nog de ge- j en gestadig worden er nieuwe afdeelingen
beurtenissen na die kiezingen Voor de be- j gevormd, welke, het ledental natuurlijk aan-
houdsgesinden (deze die zich katholiek noemen) i zienlijk rullen doen stijgen. Thans zijn de
was het nu voor goed gedaan met de christene j werklieden langs hier, niet meer verplicht zich
demokraten, de nederlaag was te verpletterend aan te sluiten bij politieke syndicaten, waar er
- Lil UÏUIUttmiVH, UU lltuwiioog nuu rw aau- LB hlUUtU Uil UUUUCMi h y uuivaiuu, .«act ui
l"B0,n de Vlaamsdie HoogeschoDl toe. j het beste, volgens hou, dat er do maar ai le dikwijls mol hel gold dor leden, gold
Treden op als sprekers M. V. Lauwe aer e^n 1:: - ~virici-pT,ö tJp.mnkratp.ri nn? te' doen cah rr,A=tpri rlïpnpn tnt ondp.r-
- - overumvBUüe uiuaicuc ucuiuaiaiuu
De vooruitstrevende partijen van Engeland I '^^fgtet ZZZSZTZZZ j f*-
hebben den zegepraal behaald. Zij zijn eerder j vlaamscw2ind gebied Franck liberaal en
sterker uit den strijd gekomen. Onze hartelijke j HuvsmaDS socialist. A1 de snrekers verwierven
gelukwenschen. De macht der groote heeren
zal ingetoomd worden en na eeuwen onder het
jut dor rijke Lords gezucht te hebben zal j d en a, deze meeüngs hebben den
letland eindelijk een zeker zelfbestuur gemeten, j De zaak mag aaozien worden a|s gewon:,
nen, doch we zullen er niet op slapen.
't Gaat uitnemende slecht met onze Belgische j De franskillons zijn 't hart in.
Rente. Ze daalt altijd voorts. Sedert nieuwjaar
j overblijvende christene demokraten nog te" doen t dat uitsluitelijk zou mosten dienen tot onder-
I stand, politiek gemaakt wordt welke niet over-
esnkomt met de overtuiging der leden.
Ziedaar, vrienden, wat er kan gedaan wor
den, als er ernstig en met taaien wil gewrocht
wordt. En in het kort vatten wij nog andere
werken aan, wij beginnen op maatschappelijk
j katholieke partij, die inderdaad maar al te
j broodnoodig de stemmen dier vroegere zoo
Huysmans socialist. Al de sprekers verwierven aart?s!echte christenen van doen begint te
ODgemeenen bijval. hebbeQ_
In Gent ook worden wekelijks meetings be
de liberalen zullen wij niet veel gewa-
is zij omtrent met drij franken gedaald, 't is te
zeggen met zooveel als de eigenaar ervan trek
ken zal op 't einde van 't jaar. Daar kunnen
wij niet aandoen, roepen onze bestuurders.
Jamaar als de rente hoog stond over een
tiental jaren dan riept gij wel dat het dank aan j
gen, zij hadden werk genoeg om zichzelf te 1 gebied. De samenwerkingen, de zi ekenbeurzen,
troosten en hunne eigene nederlaag te ver- enz> z{jn machtige hefboomen in de handen
bloemen. Voor de liberalen van ons arrondisss- der kieine klasseD, welnu dien weg ook willen
ment is het reeds eene waarheid geworden, het wij betreden en goed werk trachten te stichten.
1 fameuze woord van den rooden opperbaas
Is het nu toch te verwonderen dat sommige j Anseele gij zult de roode vlag volgen, of gij
menscheu niet trouwen. Ziehier eene eigenaar- 5 zult niets zijn... en hier bij ons is het reeds
dige statistiek afgekondigd over de zoogenaam- zoo, zonder do socialisten zijn zij niets meer
de confrérie der gehuwde luitjes in Londen en Zij worden stilaan, maar zeker door hunne
het graafschap Middlesex. f roode broeders smakelijk opgepeuzeld. Welver-
De cijfers zijn te welsprekend door hen zei- 'i diende les, en het ware wel, zeer wel besteed
een wijs en verstandig bestuur was. ven om er eene commentaar bij te voegen: kregen zij, den misschien reeds verwachten
Dat al de schuld van deze daling met te Vrouwen die hun man lieten zitten, 1,872; stamp van den ezel. Laten wij hen aan hun
wijten is aan het bestuur dat nemen wij aan j mannen die bmrae vrouw verlieten, 2.371 mijmsringen en aan hun spijt over, immers,
de wereldgeldmarkt heeft daar zekeren invloed d echt gescheiden koppels, 4,720 j die zijn achterdeel verbrandt moet maar op de
^r-v rinr-Vt rtlol Lot ViMtnur pr in yplfprs matfi rr J
opI. Doch dat:hrt tethltfiir in tickfre fate Mnen wear gedurig ruzie heersebt,
schuld aan heeft dat ook is onbetwistbaar. j echlelin die elkander verf.
Staatswaarden en stadsloten ondergaan den - a
blaren zitten zegt een vlaamsch spreekwoord,
5 en hst zou aan niemand beter dan aan de libe-
j 1 3 doch dit welstaaushalve verduiken, 162,3oo ralen van ons arrondissement toepasselijk zijn.
inv oe er mar even a s a e an ere oop ecbtejjr!gen dje onverschillig voor elkander zijn i jje sociaiisten waren dronken van pret over
er te veel appels op de urarkt, dajeu I
de ^l,fvTntelgSfcrtr™i'i! Wie wee. we,ke uitslageu derge.ijk ouderzoek ook J^op, dat het «u Jor goed ui, was
Hards Belgische papierenwaarden op de markt j BdS"> *°n °PIe"eren 1 j met de demokraten en natuurlijk, wij wierden
verhoogd die slechts nen geringen intrest'óp- Seurt meHïe^ml'schmK^n flr"eek woord rust mest de studie- en
Drengen. De nj e_mensc.en i Dö StPljd 111 t KOPtPljkSClie geestbedv/elmden zinstoestand zijn, zoo was sprekersbond moet niet alleenlijk eene vereeni-
SC 6 6 1 De strijd in 't Kortrijksch gaat goed vooruit. het ook, met onze broeders socialisten, zij ging zijn, waar men de grondbeginselen der
Laten wij erbij voegen, dat wij binnen kort op
een zestal goede welgevormde sprekers zullen
mogen rekenen. Wij hebben sprekers te weinig
in onze partij, in die leemte moet voorzien
worden 1
Is dit alles niet aanmoedigend En is onze
tevredenheid, bij het begin van ons schrijven
uitgedrukt, misplaatst Wij zien, wij ondervin
den, dat wij overal bij het volk welkom zijn,
dat onze gedachten overal veld winnen, en
wat ons nog meest verheugt, is dat onze schaar
strijders vat» langs om talrijker en sterker
wordt.
Dat de achterblijvers dus spoedig bijkomen I
Dat iedereen zorge voor nieawe leden, dat
overal waar nog geene bestaan, en waar
mogelijk, bonden gesticht worden; de vrienden
mogen steeds op de hulp rekenen van den
studie- en sprekersbond.
En gij bijzonderlijk, leden van den studie-
en-sprekersbond gij, kern der strijders, geen
oogenblik iust meerHerdenkt steeds het
Belgische rente zij brengt te
op. Deze wordt vooral gekocht door bos ren en
werklieden en kleine burgers. Doch deze ver-
rijken niet in de mate dat onze schuld aan
groeit de rente moet dus dalen om andere
koopers aan te lokken.
1Omdat als ze daalt de intrest vermeerdert.
2. Omdat er hoop bestaat op winst indien de
rente wederom kwam omhoog te gaan.
En 't is als de rente reeds zoo slecht stond
dat ons gouvernement ioo millioenen gestemd
heeft voor de nieuwe forten van Antwerpen,
paleizen bouwde en kunstbergen oprichtte te
Ons mannen mogen
ujjKseu Ki"11- k'-jgu vuuiuti. "v."- v '"i - - - i v- y - - - -
voorzeker als voorbeelden hadden te vroeg, veel te vroeg, en te rap, veel j christen demokratie beter leert kennen, waar
aangehaald worden. De bestaande bonden te rap begraven... Dit ondervonden zij nog al mende maatschappelijke en huishoudkundige
groeien aan en nieuwe worden gesticht. i licht, want nauwelijks was de stemming voorbij j vraagstukken leert doorgronden, waar men
Verleden zondag werd de bond van Moes i of men wierd overal gewaar dat er meer leven f sprekers vormt maar tevens de voorwacht der
croen heringerichtleden waren opgekomen in i en strijdlust dan ooit in de demokraten zat 1 beweging onzer partij m ons arrondissement,
grooter getal dan wij gehoopt hadden en de j Het zij ons dus ook toegelaten den sedert en dat zal hij zijn dat durven wij, in uwen
geestdrift voor den strijd was algemeen. In 5 dien (de laatste kiezingen) afgelegden weg even naam. leden van den studie en sprekersbond
't Kortrijksche zullen wij sterk worden en 1 te overschouwen, en mochte ons schrijven de verzekeren, daar zijn wij borg voor, dat durven
moeten wij sterk worden. nog twijfelachtige wat meer strijdlust bijzetten wij zweren I
Te Avelghem ook werd er gewerkt om een I en de slapenden wakker schudden, wij zouden Priester Daens zegde Er mag nog rust noch
sterken bond'op goeden voet te brengen. I ons doel meer dan bereikt hebben, en over- vrede zijn, zoolang de werkman door zijn loon,
't Was kerstavond.
Morgend was het de 1869s10 verjaardag der
geboorte van den Godmensch, van den verlosser
der slaafschgebogene menscheid de verjaardag
der geboorte van den grooten God die zijn
leven kwam offeren om de wereld te verlossen,
om zijn volk te verheffen tot een vrijer, tot een
deugdelijker, tot een reiner edeler ras...
Buiten was het bijtend koud de wind loeide
uit het noord-oosten en grolde wild en woest
in de kruinen der boomen.
Een wit sneeuwtapijt bedekte als een lijk
kleed de aarde waarop zilveren pereltjes glin
sterden tegen het heldere licht der volle maan.
Wij bevinden ons op een dorpje op een drie
tal uren zuid-oostwaarts bezijden de stad
Kortrijk gelegen, en die algemeen gekend is
om de bedrijvigheid zijner inwoners vooral in
zake landbouw.
Op een klein hofstedeken (ter streke koei-
plekje genaamd) glom door de vensterruiten het
flauwe lichtje eener aan den schoorsteenmantel
hangende olielante naar buiten.
De eenigzinds ouderwetsche woning stond
met den voorkant zuidwaarts gericht. Aan*den
westengeve!, op een zestal stappen afstand van
het woonhuis, stond de reeds bouwvallige
schuur en stalling een langgerekt en treurig
gebouw dat oogenblikkelijk aan reeds lang ve-
vlogene tijden deed denken.
In den koeislal hoorde men het gerammel
van kuipen en het gerinkel en geklets van
ketels, zoodat blijkbaar, naar het hooren, de
zorgvuldige vreedzame bewoners in den stal
hunne laatste dagtaak aan bet voleinden waren.
Weldra gaat de staldeur open en een jon
gentje van zoowat 12 A i3 jaren oud verschijnt
in de opening met in de eene hand een ketel
half vol met melk en in de andere hand een
koperen lantaarn die de omgeving met eene
flauwe weifelende klaarte verlichtte en nauwe
lijks eene flink bewegende vrouwengestalte,
die hem op korten afstand volgde, liet onder
scheiden, dragende in iedere hand een ketel
vol van het voedzame witte nat dat ons de koe
verschaft; zij zette hare vracht ten gronde, stak
de staldeur dicht en nam twee groote schoovea
stroo die zij laDgs weerzijden de deur plaatste,
ten einde den snijden forsigen wind te beletten
naar binnen te dringen en gedurende den nacht
hare litveliogsdiertjes van daarbinnen aan te
raken. Dan nam zij hare akers met melk terug
op en, voorafgegaan door den koeijongen met
de lantaarn in de hand trokken zij huiswaarts,
langs de achterdeur binnen.
Het dak was hier zeer laag afdalend, zoo
danig dat de jongen met den lantaarn in de
hand nauwelijks zonder zich te buigen binnen
kon.
De melk werd haastig in twee groote aarden
teelen gedaan en op het gelijkvloers neergezet
in een eng nevenkamertje dat zorgvuldig werd
toegedaan om het tegen katten en honden te
vrijwaren.
Blaas maar het licht uit, Dolfke, sprak de
jonkvrouw en warmt u wat, en eet maar, dan
kunt gij lezen en gaan slapen. En de daad bij
het woord voegende nam zij de lantaarn uit
Dolfke's hand, blaasde het licht uit en hing ze
aan een haak aan den muur.Dan richtten beide
zich naar de keuken en begaven zich tot bij de
stoof, waar zij hunne halfvervrozene handen op
de halfwarme buis legden en zoo eene wijl
mijmerend in halfgebogene houding bleven
staan.
Langs het venster was eene vrouw aan de
tafel gezeten die zich onledig hield met het ver
maken van grove zakken.Van tijd tot tijd wierp
zij een bekommerden blik ter zijde, naar den
hoek der schouw, als bevond zich daar iets dat
bijzonder hare aandacht gaande maakte.
Aan den rand van den schoorsteenmantel
hing nog altijd het spookachtig lichtje te beven
5 en te dansen en teekende akelige schaduwbeel-
j den tegen de muren en op den breeden keuken-
1 vloer af.
Angela, hebt gij gedaan met uw werk, klonk
traagzaam, doch vast, de stem van een reeds
1 bejaard man die diep in den hoek der schouw
l tegen den zwarten berookten muur was gezeten
f Ja, vader, klonk lief de zilveren stem der
Hebt gij de beesten wel stroo gegeven en de
bussels tegen de koeistaldeur gezet
Zeker vader, wij zijn nogmaals gerust tot
morgen vroeg 41/2 ure, was het even vriende
lijk antwoord.
Zij schoof de groote marmiet die op de stoof
stond wat verder, nam de koterhaak en eene
schup kolen en stelde de stoof in orde om wel
dra meer warmte te geven.
Nauwelijks was dit werk verricht of zij ging
in eene nevenkamer waaruit zij oogenblikkelijk
terug kwam met eene nette petrollamp die zij
aan den zolder hing, omtrent het midden der
keuken, en aanstak, waarna zij het flikkerlichtje
der olielante uitblaasde en het oude ding diep
in de schouw verborg.
Eene heldere klaarte had nu de doffe scheme
ring vervangen en liet toe menschen en voor
werpen beter te onderscheiden.
Angela was eene lieve deerne van 19 tot 20
jaren. Hare slanke gestalte, de blos harer wan
gen, hare vriendelijke blikken en de zoete
glimlach, die om bare lippen zweefde, maakten
haar bekorend schooD.
De vrouw, die nog altijd sprakeloos aan de
tafel gezeten hare bezigheid verrichtte, moest
zoo een 5otal kerstavonden achter den rug heb
ben, doch blijkbaar was zij voor de jaren ver
grijsd en moest verdriet, overmatigen arbeid,
of gebrek of misschien deze drie erfdeelen
voor den arbeider te samen, daar de oor
zaak van geweest zijn.
De man in den hoek van den schoorsteen ge-
- zeten zag er een óojarige ouderling uit. Op dit
wezen hadden gebrek en zorg en ernstig naden
ken haren stempel gegeven, dit getuigden de
ingevallene wangen en de diepe rimpels die het
breede voorhoofd doorgroeven.
In het vertrek was alles net en zindelijk op
geschikt de blauwe tichelen vloer was rein
geschuurd, de tamelijke groote tafel stond te
pronken zoo wit als sneeuw, terwijl het blik
ken pateel, dat er te midden op stond te glin
steren in het klare licht der lamp, als getuige
optrad van de grootste reine zorg en oppassend
heid.
Angela, kind, waarom nu nog den quinquet
ontsteken wij zagen genoeg voor het werk
dat wij doen... zoo sprak de ouderling in den
hoek.
Moeder zit nog gedurig aan het naaien,
vader, en ik weet dat het donkerige werk hare
oogen vermoeit daarbij wij gaan niet seffens
slapen... 't is kerstavond enzij sprak niet
uit.
Zij nam een ijzeren pot van de stoof, ging er
mede bij de tafel en op een oogwenk stond het
blikken pateel vol aardappelen te dampen.
Toe, toe, moeder, zegde Angela, schei maar
uit, er komen nog al dagen langs hier, voor
aleer wij onze aardappelen kuonèn leveren
moet het toch eerst ophouden van vriezen.
De vrouw legde haar naaiwerk neder en
geholpen door Angela verzamelden zij de
zakken die rondom haar lagen opengespreid en
samen droegen zij de vracht op den zolder.
Weldra waren zij terug beneden en het vier
tal, vader en moeder, de dochter en Dolfke de
koeiherder zetten zich aan tafel en verorberden
smakelijk den eenvoudigen kost. Weldra was
het avondmaal ten einde de- landbouwer
hernam zijne plaats in den hoek en de vrouw
langs de andere zijde der stoof, terwijl Angela
de tafel afdiende en Dolfke zich gereed maakte
om te gaan s'apen.
Ik ben kurieus, Petrus, of al het recht laDgs
denzelfden kant is... stamelde de vrouw nauw
hoorbaar.
Recht, recht, vrouw, stotterde de landbouwer,
