Voor de weezen
Eene stem uit Nederland
over Priester Fonteyne
v KIESBEDERF
Aan Mr X.
lezer van Hooger Leven
NogHOOGER LEVEN "van Leuven
De loonen in Belgie
Een nieuw kartel
A propos van
kemels schieten
X9X9X9X9X9X9X9X9
9X9X9X9X9X9X9X9X
CONSCIENCEFEESTEN
3. Ook zegt Het Kortrijksche volk»
de katholieke partij staat heslist op
kristen standpunt 't is te zeggen
besturen op de grondslagen van het
kristendom.
Deze theorie is uiterst schoon en
prachtig en draagt ook al de vervoering
der christene demokraten in zich.
Doch, zoo een kristene ziel de werke- j
lijkheid beschouwt, die op dit gebied
bij de katholieken te vinden is, moet
zij treuren en zij kan onmogelijk in die j
partij nog ijver en strijdkracht putten
voor haar ideaal. Immers, uit bestu
ren volgens de beginselen van het
kristendom moet men toch verstaan
den zwakke beschermen door maat
schappelijke wetten tegen de onrecht-
veerdigheden en uitbuitingen die hij
van de rijken en machtigen te verduren
heeft, hem ontwikkelen en tot mensch
maken. De 28jarige achteloosheid hier
tegenover, onzer katholieke regeering,
zegt toch oneindig veel meer dan al de
woorden die een katholiek blad kan
gebruiken om de daar staande daad
zaken te doen verdwijnen voor hare
theorie.
De geest van bevoorrechting der
rijken en machtigen is de geest der
katholieke partij.De nederige kristenen
hebben zich altijd aan dien geest, die
uitgaat van rijke niet-geloovigen, moe
ten onderwerpen en dat zal in de toe
komst zoo blijven.
Die partij zat reeds met den eenen
voet in het graf, en de gulden koppen
ervan beefden voor de algeheele ver
zwelging. Daardoor werd hunne aan
ketens liggende soldaten een beetj
meer vrijheid gelaten van spreken als
middel tot eenig nieuw leven en dat is
alles.
De idealisten voor een bestuur naar
de grondbeginselen van het christen
dom drijven met hun vaartuig in een
duisteren dampkring rond, waar zij
hun eigen niet meester zijn en waar
zij het roer moeten in vreemde handen
laten.
Hunne zending is den ouden geest
van aristokratie onder hunne vleugelen
in bescherming te nemen, eene trede
hooger op te voeren van waar hij met
duizelingwekkende stielheid was neer
gestort, om in de toekomst zelf den
verpletterenden val mede te maken en
nooit meer op te staan.
Eene nationale partij moet eene partij
zijn, gevormd uit het grootste, uit het
belangrijkste deel der natie, uit het
volk. Daaruit alleen kan een gevoel van
t*£fcdraagzaamheid, van toegevendheid, van
nationaal gevoelen opgaan. Zulke partij
kan alleen gevonden worden in den
zin onzer chistene volkspartij, die dan
ook zooveel mogelijk den schijn van
confessionneele partij van zich moet
weg werpen en haar maatschappelijk
programma moet behouden naar den
zin van de grondbeginselen van het
kristendom. Het blijft onze innige
overtuiging dat, om zulkdanig bestuur
voor de toekomst te verzekeren, alleen
lijk deze weg open blijft.
R. Vanderschelden.
Wij hebben vernomen dat eene kom
missie van opvoedkundigen, samengesteld
uitde heeren Smelten, Sluys en De Voghel,
door den Godshuizenraad van Brussel
werd belast met een onderzoek in den
vreemde naar hetgeen is tot stand ge
bracht ter verpleging en opleiding van
weezen, verlaten kinderen, enz.
De kommissie heeft verslag over hare
werkzaamheden uitgebracht en besloot
tot het oprichten van een model-weezen-
huis op de uitgestrekte gronden die de
godshuizen bezitten, nabij de Nationale
Schietbaan.
Dit model-weezenhuis zou bestaan uit
gebouwen voor huisvesting van jongens
en meisjes, scholen, werkplaatsen, moes
tuin, speelplaatsen, sportterrein, enz.enz.
Door den Godshuizenraad werd aan
bouwmeester Van Rijsselbergbe opdracht
verleend een ontwerp van weezencity op
te maken, tot richtsnoer nemend het
verslag der kommissie en eene bevolking
voorziende van 550 kinderen van beider
kunne.
Dat is verheugend nieuws voor de
Brusselsche weezen en dit doet ons op
nieuw den droevigen toestand herinneren
van onze Brugsche weezen.
Daar in die liberale stad Brussel toont
men zich bereid en toegevende om een
schuiloord voor de weezen te maken en
te Brugge roeren het gemeentebestuur
noch burgerlijke godshuizen noch vim
noch vlerk om ook een weezenhuis voor
de arme weezen van Brugge te kunnen
openen.
Nu ziet men de ouderlooze kinderen
naar den buiten doen of in zekere gestich
ten opnemen, zelfs in oudenmanhuizen,
waar de burgerlijke godshuizen zeker nog
geen 30 centiemen daags betalen per
kind.
En zeggen dat de burgerlijke gods
huizen van Brugge als een van de rijkste
besturen van 't land mogen aanzien wor
den en alle j are een half millioen frank te
verteeren hebben aan hunne instellingen.
Zagen wij in die besturen wat meer
volksmannen die voor de arme weozen
een medolijdend hert hebben, dan zouden
wij alras do zaak van het oprichten van
weezeehuizen zien vooruitgaan.
Nu bekommeren die besturen zich
enkel met het plaatsen van hun geld en
het aankoopen van bosschen in 't Luxem-
burgsche, waarvoor zij 500 duist frank j
ineens uitgeven. i
Mochten wij in Brugge welhaast dö hag
begroeten dat mannen met een menech-
lievend hert bezield, de zaak der weezen
ter hert nemen en deze tot een goed ein
de brengen. Deze zouden den lof en dank
verdienen van alle edelmoedige zielen en
met een de eeuwige dankbaarheid van
onze verlatene en ongelukkige weezen.
B. M.
De nieuwe Arnhemsche Courantdo
polietieke toestand van Belgie bespre
kende, handelt ook over Brugge en wel
bijzonderlijk over de kiezing van Priester
Fonteyne.
Ziehier wat wij daarover in dit blad
lezen
De liberale volksvertegenwoordiger
Thooris werd niet meer herkozen op de
lijst van het kartel met socialisten en
Christen-demokraten, en in zijn plaats
zetelt nu want hij is gevalideerd
priesterFonteyne. Slechts 40 Kamerleden
hebben zijne verkiezing goedgekeurd en
107 hebben in negatieven zin gestemd of
zich onthouden. En nochtans, Fonteyne
zal een figuur maken in de Kamer. Niet
tegenstaande allevervolgingen vanwege
de katholieken, die hetzelfde gedaan had
den met den armen priester Daene, niet
tegenstaande zijn diepe armoede, niet
tegenstaande de katholieke lasterpraatjes
aan zijne stokoude moeder overgebriefd
door de klerikalen, heeft hij jaren lang
voet bij stuk gehouden en ziet thans zijn
strijd bekroond. Men verwijt hem geld
van een speelbaas gebruikt te hebben. Ik,
die hem ken, die dikwijls in zijn gezel
schap geweest benmet hem gegeten en
ook kaart gespeeld heb, kan ten stelligste
verklaren dat Fonteyne bijna nooit een
cent op zak had en met zeer weinig kon
leven, terwijl hij integendeel alles wat hij
bezat of verdiende of kreeg van vrienden,
gedeeltelijk besteedde aan het onderhoud
van zijne brave moeder en het grootste
gedeelte wegschonk aan de noodlijdenden.
Kon het dan ook anders of Fonteyne
moest in triomf gedragen worden langs
de straten van Brugge en omtrek? En,
mijns inziens, heeft de priester-volks
vertegenwoordiger zeer goed in de Kamer
geantwoord op het hem toegestuurde
verwijt met te zeggen dat hij liever aan
de armen het geld uitdeelt, gewonnen
uit de beurs van eenige millionnairs dan
te profiteer en van het geld, gewonnen
door de millionaire ten nadeele van de
arbeiders.
Priester Fonteyne is 'n volbloed Vla
ming, die in al de Vlaamsche optochten
aan 't hoofd van zijn volk stapt daarin
evenaart hij zijn collega, Pieter Daens,
ook Kamerlid van deChristen-democratie.
Deze partij heeft haar vertegenwoordiging
dus zien verdubbelen in 't Parlament.
Beschouwd langs den liberalen kant is
't verlies van Thooris' zetel natuurlijk te
bejammeren echter voor de Vlaamsche
demokratie hebben we niets verloren.
Fonteyne is door en door vrijzinnig,
zonder het minste tintje klerikalisme,
eerbiedigend ieders politieke en gods
dienstige overtuiging en is er een der
hardnekkigste verdedigers van de belan
gen der verdrukten hij is geen kat om
zonder handschoenen aan te pakken als
men hem aanrandt, hanteert hij zoo
wel met de pen als met het woord den
fijnsten humoristischen spot evengoed
als de bijtende scherpe ironie en de
donderende verplettering. Hij zal een
nieuw leven brengen in de anders reeds
zoo woelige Kamer.
De laatste kiezingen zijn geweest een
ongeëvenaard toonbeeld van kiesverrotting
en kiesbederf. Zulks is bewezen en ge
bleken uit de kamerverslagen en al de
stukken die werden afgelezen.
Dit bedrog, op breede schaal, en ten
onkoste der openbare Staatsfondsen, gaat
uit van wege de zoogenaamde partij van
orde en tucht. Eu mocht het daarmede
genoeg wezen, maar tot overmaat van
schaamteloosheid, gaan die mannen zoo
ver hun eigen vuil op anderen te werpen
en als Pilatus wasschen zij zich de han
den.
Recht en eerlijkheid werden onder de
voeten getreden, omkooperij, bedrog,
alles wat laag en valsch is, uitgedacht en
ten uiterste toe gedreven.
Wanneer zal die toestand een einde
nemen Enkel dan, als een zelfde wet het
volk zal rogeeren en aan ieder burger,
hij weze arm of rijk, geleerd of niet, van
hooge afkomst of nederig werkmanskind,
als iedereen zal wezentlijk gelijk zijn vóór
de stembus, evenals wij allen gelijk staan
voor God dan en dan alleen zal vrede en
rechtveerdigheid heerscken als de zon
van A. S. schitterend zal aan den hemel
staan schijnen.
Het schijnt dat Mr X... die in Hooger
Leven leeft en leest, schrikkelijk in z'n
eigen gratie staat; volgens hem zijn het
maar de katholieke kamerheeren alleen
die een meesterlijke redevoering kunnen
uitspreken.
Waar blijft dan de u maidenspeech
van Mr Standaert, Ruzette en Yisart
Dat Hooger Leven een keer spreke
Verders nog Volgens die zelfde heer
X. is Hooger Leven het serieuste blad der
Vlamingen. Al de andere bladen die de
vlaamsche belangen verdedigen zijn van
geen tel meer
En dit waarom
In Hooger Levenzijn eenige katholieke
vossen, zoogezegde vlamingen, binnenge
slopen om de groote schreeuwers en over
drevene vlamingen wat te temmen, of
hunne klauwen af te knippen en 't zijn
die mannen, nederige dienaars van het
ministerie en van den katholieken bewaar
dersboel, die nu dit volksblad gebruiken
om op een volkspriester, een echten Vla
ming, alle soorten van onnoozelen zeever
uit te kramen en hunne bazen, gekende
vlaamschhaters op te hemelen
Nog iets Mr X. vindt, dat Priester
Fonteyne enkel goed is om in herbergen
te declameeren
Holavriend, gij slaat den bal mis,
want Priester Fonteyne heeft bewijzen ge
geven dat hij heel wel als vlaamsche rede
naar mag optreden benevens zoo menige
van uwe verkopte spreker».
Enhadde het niet geweest dat gij schrik
hebt voor het optreden van Priester Fon-
teyno in uwe openbare vlaamsche meetin- I
gen, dan had een kwakzalver als eenen
Fr. Cde schrijver van die domme
artikels in Hooger Leven niet geweigerd
op zekere meetingen op te treden als den
volksredenaar Priester Fonteyne er was. i
Kent gij nu het venijn dat schuilt in
Hooger Leven tegen Priester Fonteyne en
die niets anders komt dan uit eene venij
nige en afgunstige pen van zoogezegde
katholieke Vlamingen. Die Vlaminc.
In u Hooger Leven een weekbladje,
zoogezeid tot verheffing van 't vlaamsche
volk, komt er een artikel voor tegen
Priester Fonteyne.
Priester Fonteyne ware een onnooze-
laar.
Nu is Priester Fonteyne voorzeker
dood en begraven
Bewaarders van alle kleur van Brugge,
slaapt maar al op uwe twee ooren, de
heer Frans Cauwelaert, nog een vlaam
sche leeuw van Antwerpen, de schrijver
van het grootsche artikel, heeft u van de
nachtmerrie verlost.
Hulde aan den grooten Jan, den red
der van het verdrukte vlaamsche volk
Een oude Vlaamsche strijder
van Brugge.
Volgens de officieele statistieken vinden
wij in Belgie de volgende verdeeling der
nijverheids loonen
162 duizend personen winnen min dan
2 frank per dag
168 duizend personen winnen van 2 tot
3 fr. per dag
169 duizend personen winnen van 3 tot
4 frank per dag
102 duizend personen winnen 4 fr. en
meer per dag.
't Is te hopen dat wij in het korte die
hongerloonen van 3 fr. 2,50 fr. en 2 fr.
en min zullen zien verdwijnen en den toe
stand van ons arbeidende volk wat meer
zien verbeteren.
Zooals de propere Gazette van Brugge
neemt de heilige Patrie nu ook al de
vuiligheid en la sterartikel s' over uit de
logiebladen van Brugge, die tegen Pries
ter Fonteyne razende kwaad zijn.
Een schoon cartel dus
STOCK, NEUT en THOORIS
Als het maar en is om vuiligheid te
werpen naar het hoofd en op het kleei
van Priester Fonteyne, dan zijn deze
mannen goede en onafscheidbare vrien
den.
't Is in alle geval zeer troostelijk voor
den logiebroeder, den doctrinairen para
deman Thooris, dat hij nu, na zijnen
val, moet opgebeurd en geholpen worden
door degene die hij vroeger voor zijne
grootste vijanden aanzag.
De Patrie zal voort wat zeep wrijven
aan den baard van Thooris en zijnen
aanhang, met de hoop ze nog bij den
katholieken bewaardersboel ingelijfd te
zien, om gezamentlijk tegenover het
kleine volk op te rukken, als bet zijn
stemrecht zal eischeu.
In Brugge zullen wij nog aardige din
gen zien gebeuren met dien Thooris, die
mogelijks nog op de lijst van de katho
lieke bewaarders een plaatske zou aan
voerden.
Een mensch die eere en glorie zoekt en
droomt van de groote wereld is immers
tot alles bekwaam.
Doch zou M. Neut, die zoo bereidwillig
en met zulk genot al dien laster uit de
Journal de Bruges en Noord en Zuidde
2 logebladen van Brugge overneemt, ook
niet eens de bijzondere eeretitels drukken
in zijn blad La Patrie, die hij over eenige
jaren bekomen heeft om de eer en de
faam te stelen van eerlijke medeburgers?
Ziet nu eens dien zoogezegden heiligen
man Neut, vereerd met allerhande eere-
teekens van den Paus, zijn blad vullen
met al den laster uit de framassonsgazet-
ten tegen Priester Fonteyne
Hoort Neut
Gij, Stock en Thooris zijt een goede
trio voor een nieuw cartel Het modder-
cartel B.
't Is waarlijk geestig om zien hoe de
katholieke gazetten alles uitvinden om
Priester Fonteyne te kleineeren.
Nu schrijft de Gazette van Brugge dat
hij goed kan kemels schieten.
Maar wij gelooven dat hij meer kan
dan dat, en dat hij in 't verleden bewijzen
gegeven heeft dat hij goed kan mikken
en meer dan kemels kan schieten in de
Kamers.
Hij heeft daar reeds eenige gaaien
zooals eenen Stock, Schramme en ande
ren van 't stadhuis geschoten.
Dan is de logieman Thooris ook van de
gaaisprange gevlogen. En nu wij aanleg
gen om eenige van die groote arenden
van het stadhuis te schieten
M. Goethals maakt u gereed En ziet
dat ge niet op den hooggaai zit, want
'tis altijd op dien dat ze meest mikken
en schieten.
Op derden Zondag van Oogst en
j eersten Maandag van September zetqjt
M. Plancquaert niet te Kortrijk.
Alsook niet den tweeden Woensdag
van Oogst te Deinze en den vierden
Donderdag van Oogst te Eecloo.
Nergens en nooit werden waardiger
feesten met koninklijke hoffelijkheii ge
vierd dan te Antwerpen ter eer van den
volksschrijver H. Conscience.
Antwerpen is vlaamsch door en door,
en daar slaat de pols van Vlaanderen wel
het felst evenals de breede scheldestroom
ervoor spoelend. Antwerpen is volksch
en daarom brengt het zulke algemeene
hulde aan zijn lieven Conscience.
Wat de stoet betreft, wij zullen er geen
oordeel over vellen maar de enkele
herinnering zij genoeg om ons Brugsche
strijders aan te sporen. Immers na lijden
verblijden komt, en daarin ook kon men
bestatigen hoe rijk en machtig ons volk
was tijdens de middeneeuwen, dat het in
pracht en praal alle landen ver voor-
streefde. Tijd van Demokratie en volks
vrijheid gesteund op het Heilig Recht,
tijdperk van waarborg aller gemeente-
voorrechten die hem bestand deden zijn
aan de overweldiging der vreemde vor
sten, ook een tijdperk van handel en
nering dank aan een rechtvaardig bestuur
bestaande uit mannen van de volksklas.
Dit alles heeft Conscience soms zoo
schoon voor oogen getooverd in die dagen
