t BSarê
TOLK DER CM RISTE
osoRPiivtnasppijs vaw Oelyeniani!
Christene Volkspartij
Dubbele onzin...
volgens Vooruit j
Liberale kiekens
j Democraten
Jul. Demarrez.
Geuzenafbrekerij
Zondag 15 December 1912
Voer ®&d en V&fkl
Hoofde psstsllsr H. P
View schiiift in too buresie van dit blad en bi
illes moet vi aebtvrii gestuurd wordea
:OUPUR£R£l
Per jasi ïr. 3.co. Negen maanden f 2 25
Zes maanden Ir. 1.75 Drie maanden fr. 1.00
voor buiten het land de vrachtloon caaibij.
Alle eerste Maandagen en derde 2 on-
dagan der maand kosteloozo raadpleging d ror
M. ilector c ïaccquaert, in Prins B mdewijn
markt) te Kortiijk, van 9 tot 11 ure.
DEYNZE. Allo tweede woensdagen, van
Mexicaan Gentst raat
GENT. Alle Vrijdagen van 1 tot 2 ure in
den turven Boer, lokaal der West-Vlami ïgen
op de Koorcmarkt.
HOQFDRAAD DER PARTIJ
Verleden Zondag 1 december had te Gent
eene bijeenkomst plaats van afgeveerdigden der
partij. Het volgende besluit werd genomen
Op Zondag 29 december aanstaande, wordt
er te Geut eene vergadering gehouden van den
hoofdraad der partij. Die vergadering zal plaats
hebben bij vriend Vandenbossche, in de Toe
komststraat, 48, om 10. ure voormiddag. Van
ieder arrondissement worden twee afgeveer
digden, door den plaatselijkcn arrondissements-
boDd aan te duiden, uitgenoodigd.
Aan de dagorde der vergadering staat in
richting vau een partijkongres.
Vooruit is kwaad omdat wij zijne i
houding gelaakt hebben jegens de j
vlaamschgezinden.
Waarom zouden wij een hekel
hebben aan de Vlamingen, schrijft I
<- Vooruit
't Is 't geen wij ons ook eerst af
vroegen.
Dë Vlaamsche kwestie is een volks
kwestie die rechtstreeks invloed moet
hebben in zijne verstandelijke ontwik
keling en ook vooral voor 't geen de
staatsbedienden betreft op hun stoffe
lijke welvaart. Dus hoe kan een echte
volksgezinde vijandig zijn aan de
vlaamschgezinden
Maar nu we staau voor dit teltin
Vooruit heeft F. H. het gedurig op
de vlaam chgezinden gemunt en spreekt
hij niet zelden van Vlaamschgezinden
lijk of nen fabrikant over twintig jaren
sprak van nen werkman met min
achting en verachting.
Wat meer is de Vlaamsche kwestie
werd reeds meer dan eens door Voor
uit belachen, bespot, als niets aan-
Z16Èn 't'is juist omdat zulke houding
onzinnig en tienmaal onzinnig is bij
een echten volksgezinde, dat de houding
van Vooruit maar uit te leggen is
door andere drijfveeren.
1 De zucht om vooral wel te staan
met' de Walen die in 't antiklerikaal
kamp de meerderheid zijn dus de
meesters te vleien, hoewel die meesters
reeds veel broodjes die aan den Vlaming
toekwamen, hebben binnengespeeld en
nog gedurig binnenspelen.
2 De verwaandheid van menschen
die tot eene zekere macht gekomen
zijnde, op hunne beurt, lijk de eerste
de beste behouder, met minachting
„eerzien op deze die hun leven en hun
toekomst wijden aan eene rechtvaardige
zaak, doch die niet tot vetbetaalde
plaatsen leidt.
Immers omdat r-r Flaminganten zijn
die geen partijganger zijnvan A. S. is
dit eene reden om al de Vlamingen te
kleineeren?
Dat Vooruit dus de lijst neme
der franschgezinde vulgarisafeurs en ce
daden van deze op gebied van volks-
gezindheid vergelijke met deze van de
vlaamschgezinden wie heeft ei meer
gedaan cn wie doet nog meer voor het
volk
En nogthans hebben wij nooit iets
tegen de vulgarisateurs in Vooruit
gelF.H: beroept ons tot een debat.
Vooruit weet dat het daaraan niet
veel riskeert. Een ernstig man houdt
geen besprekingen meer met m nschen
die bewezen hebben zelfs hun gegeven
woord
doen afkloppenWe'
"kennén 'allen''den geest van vrij held'vaa
Vooruit en we weten maar al te wel
welk lot zijn tegenstrevers beschoren is
als hij, Vooruit de machtigste is.
Als-debater is Vooruit geöisqua-
lifieerd lijk 'nen jockey die op'de koer
sen gezeurd heeft.
Men debateert met woord en rede
als men zich van kop tot teen moet
wapenen om naar een tegensprekelijke
meeting van Vooruit te gaan om
zich te kunnen verweeren tegen een
gebeurlijken aanval van Vooruiters,
tien en vijftien maal veoordeeld voor
vechten, dief ten en aanslagen op de
zeden (meetings Heuvelpoort en debat
in Parnassus) dan gaat men daar niet.
We beweren beschaafd te zijn we be
minnen 't gezelschap van de minderen
dezer wereld, maar van de onbeschaaf-
den, de voyous aan twee frank per
avond, en hunne opvoeders en opleiders
welken naam ze mogen dragen en welke
plaats ze ook mogen bekleeden, neen
daar houden we niet van en hun gezel
schap kunnen wij best missen.
H. Plancquaert.
't Wetsontwerp voor do veriucotA
ring der krijgslasten is pis neergelegd
en reeds kondigen de katholieke bladen
aan dat de bijzonderste leiders der
liberale partij zich uiterst tevreden
hebben verklaard over de voorgestelde
hervorming.
M. Hymans, Huysmans, Monville
en andore hebber, hun or.voorwaarde-
lijken steun aan het ministerie toege-
zegd.
Welke wondere politieke mannen
Een ministerie bevecht, bekampt de
liberale partij uit al hare macht de
liberale juryleden worden op zij ge
schoven voor de benoemingen, er wordt
gezeurd in de kiezingen, dank zij een
onrechtvaardige kieswet fabrikeert men
katholieke kiezers zooveel men wil
dank zij een nog onrechtvaardiger
stelsel van E. V. smokkelt men de
katholieken binnen in de gemeente
raden der groote steden en sluit men
zorgvuldig de liberalen uit de gemeen
teraden der katholieke steden en dor
pen en nadat men zoo twintig, vijf-
en-twintig jaren' geschubt, gestampt,
bespot en bespuwd is geweest, dan
komt men kwispelstaartend en vleiend
om een beetjen suiker, aangekropen
om zulke ministers te redden, liik nen
hond die laffer en verslaafder wordt,
naarmate hij meer stampeo en slagen
ontvangen heeft.
Zij liberale kopstukken, zij gaan dus
het ministerie steunenHoe de katho-
lieken zullen lachen
j Zestien stemmen meerderheid, plus
een hoopliberale jagers op ridderorden,
kruiskens, titels van adeldom, dat
maakt dat de katholieke volksvertegen-
woordigers van de arrondissementen
1 V/aar een antimilitarische geest bestaat,
gerust tegen de verhooging der krijgs-
lasten zullen mogen stemmen inder-
1 daad de liberale kopstukken zullen hun
plaatsvervangers zijn om de meerder-
heid van 't ministerie aan te vullen.
1 Waar moet de oppositie met zulke
i leiders naartoe
Gedenkt voortdurend met uwe
vrienden het steunfonds.
'ióSieierftr1 viaamsch volk.
Er gaat nu weer eene nieuwe legerwct
gesmeed worden - 5
Nu het ijzer nog heet is, moeten wij wijzen
op de wantoestanden, die, tot schande van cr.s j
volk, in onze militaire inrichtingen heerschen. j
Op stoffelijk en verstandelijk gebied is de
Vlaamsche soldaat gekrenkt en gesmaad.
Het heeft nu tachtig jaren geduurd... zal het
Vlaamsche volk het nog- langer dulden 1
Het Daensvoorstel vroeg dat de officieren en
militaire geneesb.eeren de taal zouden kennen 1
hunner manschappen, de taal hunner zieke j
soldaten en gekwetsten het vroeg de geweste- j
lijke indeeling.
In- 1909 werd het uit politieke berekening
weggemoffeld. 1
Nu, in 1.912, moet er in 't leger tusscuen j
Walen en Vlamingen broederlijke gelijkheid
komen.
Willen de de Brocqueville's en de Hymans
aan de rechtvaardige volkseischen der Vlamin
gen niet .voldoen, dan is het de plicht voor de
Vlaamsche volksvertegenwoordigers die harle
kijns wandelen te zenden met hun ijdel vader-
landsch gezwets met... bun heilige plichten
tegenover het vaderland en de nationale instel
lingen.
Na tachtigjarige taal verdrukking moet er
gerechtigheid geschieden I
De openbare meening moet het zwaard van
Damokles dreigend zwaaien boven bet hoofd
der Viaamsche volksvertegenwoordigers tot
wejkc partij ook zij behooren.
iikn- Aa. ».-> .taalaAlnUheid- in ons
leger moeten wij geen blauwen, geen zwarten,
noch Vooden noch groenen zijn... Vlamingen
moeten wij wezen... één in werk... Eén in
betrachting.
Het Vlaamsche volk moet weten hoe zijn
kiéderen worden gekrenkt en misdeeld... de
móeders van Vlaanderen moeten weten hoe
dikwijls hun zoons zich veracht en verlaten
gevoelen... in ons Belgisch leger 1
Om ons volk in te lichten vertalen wij uit
het vertoog Meert de volgende brok
Vlij bekennen het, de geestdrift der Vlamin
gen voor het Belgisch, laten wij zoggen Waalsch
legel is maar altijd magertjes geweest.
Hóe kon het andéis
Vlaming was er de verstooteling, de
.Wad het troetelkind.
Voor den Vlaming was het leger dikwijls
een hel.
Begrijp toch hun leven in deze Belgische
instelling.
Ais de vlaamsche rekruten in go garnizoen-
plaats aanlanden zijn ze opgewacht door een
piket soldaten, die een kartel dragen waarop
staatXme régiment.
Eene taal die de hunne niet is.
Boven de deuren der kazerne altemaal
frjnscbe opschriften 1 salie de visite, de récep
tien, réfe-ctoire, dortoir, lavoir, parloir enz
Hun intreedag in de kazerne worden zij
vergast op eene Fransche aanspraak die ze niet
bqfrijpen veel kapiteins cn hoogere officieren
kennen niet eens hunne taal. Onderofficieren
zullen hun die aar-spraak gebrekkig vertalen.
De zegel van ondergeschiktheid staat iu hun
^te-H gupr--.nl
Tijdens bet geneeskundig onderzoek, zullen
zij eene toespraak hoorsn van den doktor over
dé gevaren van het kazerneleven, der dronken
schap, der venuskwalen... in eene voor hen
onverstaanbare taal.
Die toespraak echter zal hun weer vertaald
worden door een onderofficier veeleer slecht
dan goed. Twee, drie woorden, en nog, als het
gedaan wordt... als de doktor niet zegt S y
en a qui n'ont pas comptis, qu'ils 'e demaudent
k leurs camarades. (Hebben sommigen met
begrepen, zij vragen het aan hun makkers.)
Dusdanig is de soldaat vervreemd iu een voor
hem gaosch onbekende wereld, waar hij niet
uitgeraakt.
Men stopt hem iu de handen des bretelles
des ceintures des jambières le néces
saire 4 coudre ie nécessaire d'armes la
u buffleterie enz.
Allemaal opschriften in eene uitneemsche
De compagnieoversten geven de diensten
voor 's anderendaags in eene taal vreemd en
onbegrijpelijk. De vddoefen in gen worden eerst
in 't Fransch uitgelegd en de soldaat begrijpt
het niet dan volgt de vlaamsche uitleg deels
goed deels slecht veelal slecht.
In plaats van zich bewuste oefeningen uit te
voeren aapt de soldaat hetgeen hij aan zijne
w mer begrepen hebben.
a Traduisez-vous (Nu, gij, vertaal).
K Ne saispas (Kan niet.)
De officier trekt de schouders op: lis
n'avaient qu'a comprendre. (Zij moesten het
maar verstaan.)
Hoe de officier zich aanstelt Een voorbeeld.
Deze woorden aan een officier ontvallen, wer
den tot een franschonkundigen soldaat gericht
ze zijn opgeteekend
Qu'il est done béte-, n'est ce pas, de ne pas
comprendre le francais n ('t Is toch van de
beest, he, geen fransch te verstaan.)
Oneindig beestiger vanwege een officier, die
een verstandelijk wezen zou moeten zijn, de
taal niet te kennen der 65 °/0 soldaten van het
Belgisch leger
Bij overtreding is de soldaat geroepen voor
den kommandant.
De. korporaal, de sergar.t, of de luitenant,
die de .overtreding bestadigd heeft, hij dus die
de straf vordert, beschuldigt den gedaagde voor
den kommandant.
De kommandant zegt tot den beschuldigde.
Qu'avez vous a répondre k cela (Wat hebt
gij daarop te antwoorden).
De soldaat die geen fransch spreekt, ant
woordt in 't viaamsch.
De kommandant begrijpt'er niets van. Hij
dan dis de straf eischt, moet zelf de verdedi-
ging van den beschuldigde vertalen.
Ds vlaamsche soldaat is goed geleverd.
Bij ziekte.
De meerderheid der militaire dokters ver
staan de taal niet der 65 soldaten van het
B-.'lgisch leger 1
i'usscaafi'ae '*4 iuiiuduc - -
hooreud tot het garnizoen van Antwerpen, zijn
er 12 die de taal niet begrijpen van het
meerendeel hunner manschappen.
De Waajsche legerdokter kan wel is waar
zijn toevlucht nemen tot dien beruchten capo-
ral-docteur die den dienst van taalman doet
Qu'avez-vous soldat (Wat scheelt er
soldaat
Pijn in mijn buik.
II a mal k l'estomac, docteur. (Hij heeft
pijn in de. maag, dokter.)
En naar die gezegdens besluit de geneesheer
tot den aard der ziekte.
Weihoe Zijn dan onse jongens met wille
keurig aan mishandeling onderworpen 1
Hoe die geneesheeven gesteld zijn.
Ik waarborg de volstrekte echtheid van het
volgende Ik 'zou hier de hoofdletters kunnen
zetten.
Gelooft u me niet heer Destréa dan za. ik u
met den vriend, die het tooneeltje heeft bijge
woond in betrekking stellen.
Te Gent had een bataljonsdokter tijdelijk
den dienst der gewonden.
Gevolgd door eenige eerste-jaar-dokters,
komt hij de zaal van 't hospitaal binnen.
Een kanonnier, zwaar aan bet been gewond,
lag op zijn lijdensbed uitgestrekt.
Eh bien, mon garfon, qu'est ce que vous
avez (Wel vriend, wat hebt gij
Meneére ('t was een Bruggeling) ik en
kenne geen fransch.
Do dokter nu gaf die afgrijselijk antwoord
Encore un idiot, qui ne comprend pas le
francais. (Nog een stommerik die cean fran«-.b
verstaat.)
De dokter verwijdert zich en iaat den jongen
zonder onderzoek noch zorg aan zijn ongelukkig
lot ten prooi.
Varonderstel eens, heer Destrée, dat deze
onmenschelijke daad wederkeerig gepleegd
werd te Luik, dat een Vlaamsche dokier er
plichtigaan ware denkt, U. dat de beest nog
in het leger zoude gebleven zijn
doen ziet na.
Op 3 december wijdt De Landwacht een
lang artikel aan 't Recht onder den titel van
Geuzenafbrekerij. i>
De Landwacht gevoelt eerst de noodzake
lijkheid om in 't lang en in 't breed uit te leggen
hoe men in de oude tijden schreef. De man, of
liever de jongen, die zeker in De Landwacht
met het weerleggen van Het Recht gelast is,
heeft eens willen toonen dat hij iets van ge
schiedenis kent wij hebben hem reeds zoo
dikwijls bewezen dat hij van geschiedenis niets
leende ('t ware misschien gepaster tc zeggen dat
men hem de geschiedenis verkeerd geleerd had
zooals dit op bisschoppelijke kollegien gebeurt),
dat hij de noodwendigheid gevoeld heeft eens
te toonen dat hij weet dat men ten tijde der
Egvptecaren. en andere oude volkeren de ver
