ilaaiideresi ontwaakt Oe Hakvereenigingen TOLK DER CHRÏSTENE VOLKSPARTIJ Volksverein Van alles wat Zondag 25 September 1910 't Biud 5 centiemen 17' jaar N' 39 CHT &aar God en Volkl Alles voor Vlsumdcrenl Vlaanderen voor Chrixto&J inschrijvingsprijs voor ËeigonW Per jaar fr. 3.oo. Neger. :n fr. 2-25 j Zes maanden fr. 1.75 Drie ...den fr. x.oe voor buiten het land de vrachtloon daarbij, j Hoofdopsteller» H. PLANCQUAERT Men schrijft in ten 'bureele van dit blad cn bij alle postmeesters en brievendragers Alles moet vrachtvrij gestuurd worden naar het bureel van het blad COUPUREREI, BRUGGE A N KONDIGIN GEN i Bekendmakivi-; per drukregelfr. o.a5 Reclamen, op de 4e bladzijde. 0.45 3° 1 ».55 Bijzondere voorwaarden voor notarissen, zaak- aarnemers. Afslag voor herhaalde invoeging. Verleden week had het kongres plaats van vlaamsche rechtsgeleerden, dok toren, 'scheikundigen, enz. Meer dan i5oo leden waren inge schreven meer dan i,ooo waren aan wezig. Zaterdag avond was de aanblik der groote zaal van 't atheneum prachtig zij was te klein om de leden te bevatten die gekomen waren om de voordracht van professor Van Cauwelaert te aan hooren. 't Zijn niet meer eenige geestdriftige jongelingen alleen die den strijd voeren voor de herepbeuring van 't vlaamsche volk de jongens van vroeger zijn opgegroeid tot mannen in de volle rijpheid van hun talent, doch nog altijd bezield door hetzelfde vuur voor de verheffing van hun volk en de verove ring zijner' rechten. De triomf van 't vlaamsche volk in België is nog slechts eene kwestie van tijd en van omstandigheden. Ieder jaar komen duizende door en door vlaamschge- zinde jongelingen de ouderen vervoe gen; 't nationaliteitsgevoelen ontwaakt, wordt van dag tot dag sterker. Van nu af reeds ware het voldoende dat al die mannen in tijd van kiezingen de stem dorsten verheffen en dan in dien oogen- blik luide hun recht als Vlamingen eischen om de verfrarschte politieke, kringen met schrik te slaan. Ongelukkiglijk dat durven tot hiertoe de Vlamingen nog niet. De overtuiging is er de stoutheid ontbreekt nog. De eeuwenlange verslaving, onder dewelke ons volk gezucht heeft laai: nog immer sporen achter men is nog verwaand, men beeft nog voor de politieke kop stukken of hunne trawanten. Laat ons hopen dat het opkomend geslacht meer moed en meer onver saagdheid zal bezitten. In alle geval de gevolgen van het kongres zullen belangrijk zijn. Voor al wie zien wil is het klaar dat het Vlaamsch zoowel eene wetenschappe lijke taal is als het duitsch, het engelsch en eene betere dan het fransch. Gedurende drij dagen werd er in 't vlaamsch gesproken over alle weten schappelijke vakken over wetten, natuurkunde, wiskunde, heelkunde, enz. en altijd hebben we moeten beken nen dat de vlaamsche uitdrukkingen in gepastheid, klaarheid en duidelijk heid verre de franschen overtreffen. Immers voor al wie iets van talen kent is het geen geheim dat de fransche taal de armste is die heden bestaat, 't Is onmogelijk al gelijk welke nieuwe uit vinding in 't fransch uit te drukken altijd zijn de fianschen verplicht hun toevlucht te nemen tot latijn of grieksch. De Vlaming vindt in den rijkdom zijner taal een woord voor alles. Ook al de menschen die zich met opvoedkunde onledig houden zijn overtuigd dat van den dag dat 't hooger onderwijs aan de Vlamingen in 't vlaamsch zal ge geven worden, de Vlamingen op veel min tijd dan nu veel meer en gron digere wetenschappelijke kennissen zullen verwerven. Ook wij hopen wel dat er geen maanden zullen voorbijgaan eer dat een wetsontwerp zal worden neergelegd om aan de vervlaamsching van de Gentsche hoogeschool te beginnen. Zullen de Heeren Volksvertegen woordigers Heynderikx en Van Cauwe laert eene zoo schoone gelegenheid laten voorbijgaan, om voor eeuwig de dankbaarheid der Vlamingen te ver dienen En onze Volksvertegenwoordiger Daens, die meer dan wie ook de rech- I ten van 't Vlaamsch staande houdt, zal er voorzeker ook bij zijn. Veel woorden zijn 'er dezer dagen gesproken daden moeten volgen. Een bijzonder woord van dank ver dient de stad Antwerpen.. Letterkundigen, doktoren, advokaten werden niet enkel hertelijk ontvangen door hun wederzijdsche vrienden of konfraters Antwerpen heeft er aan gehouden de leden van 't kongres een prachtig onthaal aan te bieden. Den Zaterdag avond werden door i5op hinders twee prachtige kantaten vau Peter Benoit, gezongen op de Groenplaats. Ook de kongresleden werden gratis toegelaten. Daarna wer den ongeveer iooo krongresleden ont haald op een symphonisch concert op het stadhuis, gevolgd van een prachtig koud avondmaal waaraan niets ge spaard werd en alles met overvloed aan de leden ter beschikking gesteld, 'i Was een feest de groote handelstad waardig en dat nooit uit 't geheugen zal gaan van deze die het bijwoonden. Al de zalen van 't stadhuis stonden wijd open voor al de congresleden 't kabinet van de burgemeester, de zaal der schepenen enz., en wat ons a vlaamsch harte deugd deed overal I vlaamsche en niet dan vlaamsche op- l schriften. Eere aan 't vlaamsch Antwerpen, 3 dat zoowel de oude gulle vlaamsche f gastvrijheid weet uit te oefenen. En nu hardnekkig gewerkt voor het toekomend kongres van jaar tot jaar jj moeten de kongressen. der vlaamsche jj geleerden groorscher worden en toe- nemen in belang. Toekomende jaar moeten er 2000 leden ingeschreven zijn, ja nog meer, maar vooral dit jaar hard- I nekkig gewerkt voor 't bekomen eener ij vlaamsche Hoogeschool. Geen Vlaming zal rust of vrede hebben zoolang wij op dit punt geen voldoening hebben be- jj komen, In de gansche beschaafde f wereld is er maar een volk dat geen f hoogeschool bezit dat is het vlaamsch j volk. Is dat geen ongehoorde schande En wij zijn de meerderheid in het jj land Hoelang nog zal het vlaamsch I volk zich door de rijke vertegenwoordi- 5 gers in Kamer en Senaat laten verra- I den Vlamingen op ten strijde voor ons jj recht onze hoogeschool moeten wij hebben en zullen wij hebben. H. Pt. O Deze is in het leven geroepen door jj de omstandigheden van den tijd zelf. jj Toen vroeger in het algemeen de werklieden voor hen zelf werkten in gelijk welke nijverheid, was aan vak- vereeniging denken onmogelijk, daar dezen zelf al de vruchten van hunnen arbeid plukten maar naarmate de nijverheid overging in de handen van fabrikanten en andere werkgevers, was het klaar en duidelijk dat werklieden en werkgevers beiden door hetzelfde werk moesten leven en geld winnen, doch door concurrentie of ijverzucht begon meer en meer de werkman achteruitgezet te worden, bij zooverre dat hij niettegenstaande zijne vlijtig heid gedurig in achting daalde en min der loon won. Het was dus de plicht der werk lieden eerbied tegenover hun werk af te dwingen en een behoorlijk loon te eischen door de vereen iging. Het mag eene schande genoemd worden dat de werkman zich door de macht der vereeniging moet doen eer biedigen onder elk opzicht. Is het hij niet die den as uitmaakt waarom gansch de maatschappij draait? Buiten de natuur ziet men anders niet dan alles wat voortgebracht wierd door ie handen van den werkman, allen leven door den werkman en hij moet nog eerbied afdwingen voor zijnen arbeid, ja duizendmaal schande Maar,, aangezien wij bestatigen dat de werkman achteruit gedrongen wordt hij dièspm zoo te zeggen de schepper is van alle voortbrengselen en rijkdom, moet dit ons werklieden aansporen solidair op te treden, en daartoe is slechts een enkel middel, de vrije vakvereeniging Wanneer wij alzoo vast aangesloten zijn, op elkander's steun mogen reke nen, moeten wij optreden tegen alle onrecht, rechtsmiskenning, of onmen- schelijke behandeling, loonaftrok, enz. Ongelukkiglijk bestaat die macht nog niet, de werklieden zijn tot nu toe nog onverschillig of verdeeld. Zij zijn onverschillig in de dorpen in het alge meen waar zij noch de macht noch de noodzakelijkheid begrijpen, doch in de steden vindt men ook onverschilligheid maar deze spruit dikwijls voort uit de misbruiken der politieke syndicaten. Verdeeld zijn de werklieden nog ten eerste door politieke syndikaten. Zoo heeft men hier in België socialistische en kristene syndikaten die tegenstrij dige woorden zeggen. Genoeg, men km begrijpen dat zulke vcrceatgingcn tegenover elkander geplaatst staan, en niet zelden gebeurt het dat de eene het gepast oogenblik denkt gevonden te hebben om te strijden terwijl de andere er anders over denken, dus teleurstel ling en mislukking. Van eenen anderen kant tracht de patroon altijd zijn volk zooveel moge lijk verdeeld te houden. Zoo heeft hij altijd werklieden die eene goede dag huur winnen en daardoor tracht hij ze aan het werk te houden in tiid van strijd, ook nog legt hij dezen op andere werklieden aan te werven, want dezen begrijpen de solidaire houding der werklieden niet of zijn te zwak om te strijden. Dus verkeeren de werklieden nog in volle zwakte van den eenen kant door verdeeldheid der politieke syndikaten en door de houding der werkgevers tegenover hun werklieden en van den anderen kant door de onverschilligheid, onwetenheid of het misbruik van de vereenigingen en dezer zwakte. Het zijn dus al deze kwalen die de vrije vereenigingen uit te roeien heb ben, om één leger van vrije syndikalis- ten te vormen Nu, de politieke vereenigingen zul len beweeren dat alle afbreuk met de politiek onmogelijk is, de socialisten vooral steunen daarop. Wij zullen daarop een klaar antwoord geven. Wij willen alle werklieden van alle categoriën in ééne vereeniging. Wij willen deze inrichten op zuiver maatschappelijk gebied, en eens die inrichting verwezentlij kt, heeft alle politiek zich te schikken naar die in richting, want zonder maatschappelijke inrichting is alle ernstige politiek on mogelijk. Het {ou dus die vereeniging {ijn, die de volksmacht uitmaakt, die de politiek geleidt, maar niet de politiek die de vereenigingen leidt zooals het tegenwoordig is. Ziedaar het ware doel en redmiddel. (7 Vervolgt). F. V. Studie- en Sprekersbond. Demokraten werkt mede in den strijd, laat geene gelegen heid voorbij gaan om onze ge dachten te verdedigen. Over enkele dagen had ik de gelegenheid een kort gecommenteerd verslag over de sociaal democratische beweging iü Duitschland mede te deelen, het ware nu zoo ongepast niet mis schien als tegenhanger, het verslag van de machtige Volksverein 's actie aan onze lezers voor te stellen en daar eenige beschouwingen aan te knopen. Die eenige cijfers en bemerkin gen zullen ons toelaten te oordeelen over de welingerichte vereeniging van over den Rijn. Op het einde der maand Juni 1909 bedroeg het aantal betalende leden van den Verein 624.876, en nu is het geklommen tot ruim 652.645 dus eene toename van ongeveer 28000 leden. Noteer wel dat de leden in twee ver schillende onderafdeelingen soms deelnemen, dus kan dat cijfer éen weinig boven de waar heid spreken, 't Zelfde voor wat betreft de cijfers aangehaald betrek hebbend op de sociaal- demokratie. 't Is in het Rijnland dat de Duitsche katholieken het best georganiseerd zijn, de jongste toename is evenwel te danken aau Zuid-Duitschland. De sterk-onderschraagde propaganda is de bij/.onderste factor van die geregelde toename in ledental en tevens van den schoonen bloei dier vereeniging, 18 ambtenaren, goed be slegen met sociale kennissen, theorieke zoowel als pracktieke zetelen op het centraal-bureau. 2 blijven uitsluitelijk werkzaam op het terrein der maatschappelijke actie. Een welgeorga- niseerd techniek personneel ondersteunt deze actie ja, nieuwe arbeiders hebben hun getal dit jaar komen vermeerderen. Talrijke secre tariaten zijn over geheel het Duitsche rijk ver spreid, deze blijven gedurig in voeling met het centraal bureau. Deze secretariaten zijn op hunne beurt onderverdeeld in districten-orga nisaties die samen gen sterke vereenigingskracht ontwikkelen vJöike ons niet mag onverschillig laten. Maar hoe geraakt men er toe, zoo'n gestad'ge volgehoudene propaganda wakker te houden en te verruimen Overal, in steden, dorpen en gemeenten worden huishoudelijke besprekingen gehouden verleden jaar alleen hield men 145 conferen ces. Sociale-onderwerpen voor ontwikkelden wierden door bevoegde mannen opgehelderd agitatie- en sprekers commissies, periodieke a voor de jeugd en voor de vrouwen, particuliere correspondenties, handboeken, oudersavonden vergaderingen voor vrouwen en meisjes, dit alles hielp niet weinig om het doel der Volks verein te bereiken. Een stroom vlugschriften en vliegende blaad jes die het volk zedelijk en maatschappelijk voeden dringen groote en kleine gemeenten binnen. Over de zaak Ferrer alleen werden 22.000, over de vrijdenkersbewegingen 62.000 volks uitgaven verspreid. De vereeniging heeft in den loop van het verleden jaar alleen 20,700.000 brochures en losse bladen uitgegeven. Iets dat ons als heel natuurlijk moet voor komen is het bezit eener degelijke wetenschap pelijke boekerij die zulk een propagandawerk vereischt. Deze boekerij bevat zoowat 28000 werken waarvan er 4000 nog verleden jaar aangeworven zijn geweest. Uit deze weinige aanhalingen moeten we eerst besluiten dat daartoe een kolossaal groote som geld van noode is om zulke reuzenwerken te ondersteunen en in leven te houden. Want dat is nog niet al het geven van cursussen aan de mannen hunner secretariaten, aan landbouwers en kooplieden, ambachtslieden enz. zelfs het toekennen van studiebeurzen aan behoeftige studenten vergt verschrikkelijke uitgaven. Geld net zooals bij hunne tegen strevers de socialisten is het eerste middel om hunne partij in stand te houden en zoo mogelijk uit te breiden. Aan deze weinige cijfers en opsommingen zullen onze socialisten zien dat hunne partij in 't Duitsche rijk toch zóó buitengewoon snel niet is vooruitgaan dat ze de cijfers vergelijken. Ze hebben daar af te rekenen met eene macht, met eene verschansing gebouwd op stevigen grond. J. L. Studie en Sprekersbond. Slimme Vossen. De Patriote is tegen het Vlaamsch niet, o neen. Dit komt nog eens uit ter gelegenheid der Vlaamsche Hoogeschool. Hij vindt het natuurlijk niet goed dat de Vla mingen eene Hoogeschool hebben, doch ge zoudt nooit raden waarom Omdat Walen en Vlamingen dan gescheiden zouden studeeren en dit schaden zou aan de goede verstandhouding der Belgen ondereen. Ga, vraag eens naar Leuven hoe 't samen wonen van Vlamingen en Walen, de nationale eerbied bevordert I Ze vechten daar soms lijk honden en katten. Waarom Omdat de eene

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Het Recht | 1927 | | pagina 1