JAN VLEM1NX
Wat Huichelarij
Kanton Oosterzeele
PRIESTER DAENS
Vreeselijk automobielongeluk
te Quatrecht
GEEN BETER BOEKJE
iu...jsdrgatlepingen
Strijdpenning
Van 15 tot 20 jaar kwamen er 5g5 ziekte
gevallen voor bij de mannen en 553 bij de
vrouwen. In den ouderdom van 20 tot 24 jaar
waren er bij de mannen 657 ziekte gevallen en
bij de vrouwen reeds 955. Van 25 tot 29 bij
de mannen 708 gevallen, bij de vrouwen
I2o5. Van 29 tot 34 jaar zieke mannen
814 zieke vrouwen 1395 I...
En zoo gaat het voort tot op den ouderdom
van 5o jaar daar siijgt het ziekte getal der
mannen boven dit der vrouwen.
Uitleg geven op die klare cijfers is overbodig
Iedereen zal vatten dat het juist de tijd van
't moederschap is, de tijd van 't kweeken der
kinderen, dat de ziektecijfer der vrouwen die
buitenhuis werken zoo verbazend klimt.
Hieruit leiden wij onmiddelijk af de schade
lijke invloed van den arbeid van de moeder.
Kregen wij in dien aard eene statistiek van
ons België onder 't oor, wij zouJ:n nog meer
verbaasd opkijken want w—1- orkregeling
verkeeren iu beteren toestanu in Duitschland
dan bij ons.
Terecht mogen wij zeggen slavinnen, slavin
nen van den arbeid en medelijden hebben met
onze ongelukkige arbeidersvrouwen.
't Roept soms om vraak ais men ze ziet slie
ren door de straten der stad, de moeders, van
in den vroegen morgen, kinderen t' huis, kin
deren in de schoot naar de angstwekkende
fabriek, om een stuk brood, brood ten prijze
van 't eigen kroost, ten prijze van de gezond
heid, ten prijze van 't leven, dat zoo kostbaar
en heilig is voor eene moeder.
De buiten ook telt zoo oneindig vele slavin-
nee, die door den schrikwekkenden arbeid
hunne gezondheid en hun lichaam moeten
krenken, hun kroost verkrachten...
Wijl de man in de groote steden of in Frank
rijk aan den arbeid is, is de vrouw t'huis geble
ven als opvoedster bij de kinderen.
Als opvoedster van haar kroost
Oef I Zij kan er wat aan denken 1 Werken en
scharrelen van 's morgens van als haar man op
trok naar den eersten trein, tot 's avonds tot als
hij t'huis komt met vier, vijf, zes kinderen rond
de ooren krijschend, zingend, roepend, hui
lend, lijk of het gaat waar veel kinderen zijn
die door de moeder niet behoorlijk kunnen op
gepast worden.
En daar moet de werkersvrouw 'nen gan-
schen dag hare verheven rol van opvoedster
verspillen zij ligt voorover gebogen en drijft
zonder eenmaal 't hoofd te rechten de naald
door een stuk kantwerk terwijl zij met smart
denkt binnen eenige weken komt er een
mondje bij waarvoor ik nog meer zal moeten
werken.
En men heeft de moeder ook geleerd dat
veel kinderen een zegen is.
Tijdens den voorlaatsten oogst ontmoette ik
de vrouw van een Brusselwerker. Haar man
reed op den eersten trein en kwam t'huis met
den laatsten.
Het partijtje tarwe dat zij gezaaid hadden
stond in solferdrooge hoopen samen De vrouw
geene daghuur knnnende betalen sloeg zelf de
hangzeel over de schouder, greep den krui
wagen en begon den inhaal in stof en zonne.
De slavin was meer dan zeven maand zwanger.
En verleden week trok een man met zijne
vrouw de egge door een stuk patatterland. In
't midden van 't stuk land zat een wichtje van
enkele maanden, neergezet op wat stroo en
gedroogd kruid door de moeder die de egge
moest trekken, de man alleen kon er niet mee
voort.
En zij trokken, trokken als paarden, met
'nen stok voor hunne borsten. De man was
kloek doch de vrouw uitgemergeld en teer
want zij voedde haar kind zelf. En zij trok,
trok, de slavinne, dat hare borsten ingedrukt
werden, die borsten waarmee zij straks haar
teeder kroost moest voeden.
En al dat gruwbare om in de twintigste
eeuw door 't leven te spartelen.
Kan het mis dat de werkersvrouw tijdens
haar moederschap op 't ziekbed nedervalt door
ellende, ontbering, uitputting en verkrachting
Arme vrouwen uit 't volk I
Arme slavinnen van den arbeid I
A. Van den Bruel*.
Helpt ons blad verspreiden
om nieuwe lezers aan te win
nen.
Fondsenblad, Landwacht, enz., kortom
gaDsch de collectie bladen van de Ketel vest te
Gent, vermelden in de volgende bewoordingen
de benoeming van den socialist Lampens tot
schepene te Gent.
In den gemeenteraad van Gent had Maandag
avond de kiezing plaats voor eenen schepene,
ia vervanging van den heer Eylcnbosch, katho-
li. ontslaggever.
M. Coppietters (socialist) vroeg of de libera
len in het kollegie wilden vertegenwoordigd zijn
en zegde dat de socialisten voor hunnen kandi
daat zouden stemmen.
M. De Weert antwoordde dat de liberale
groep zich onthield dat de handelwijze van
het schepencollegie onwettig was.
De stemming had plaats. M. Lampens
(socialist) bekwam 21 stemmen tegen 14 witte
briefjes.
De nieuwe gekozene legt den eed af.
Ziedaar alles I
Geen woord meer. Geen woord van de katho
lieken en antisocialisten, die in den raad zete
len en die voor den socialist stemden.
De brave katholieke menschen van Vlaande
ren mogen dat niet weten 1
Binnen kort, meeting. Wij hebben een
lokaal. Wij verwachten een afgeveerdigde van
dit kanton in de vergadering van den arrondis-
sementsbond te Gent, op Zondag 9 October.
Wij hebben ook een lokaal gekregen te Baele-
ghem.
IS VERSCHENEN
zijn leven, zijn strijden, zijn lijden,
zijne dood en verheerlijking
aangehaald en beschreven door zijn broeder
Petrus Daens, volksvertegenwoordiger voor
het arrondissement Aalst.
't Is een lijvig boekdeel van 220 bladzüdcn
die elke ware democraat zal willen bezitteD,
die lezing moed en sterkte putten om meer dan
ooit te ijveren voor onze geliefde volkspartij.
Het boek is te verkrijgen ter drukkerij van
Petrus Daens Mayart, Werf te Aalst, aan den
prijs van 1.50 fr.; vrachtvrij t'huis gezonden
1 80 fr.
Na lezing gelief Ons Blad te
geven of te zenden aan een
uwer kennissen.
3 DOODEN
Eenigen tijd geleden werd te Gent eene
nieuwe electrische maatschappij gesticht, waar
van de heer G. De Poorter, ingenieur electri-
cicD, wonende Nassaustraat, 3o, bestuurder
benoemd was.
Aangezien het doel der Maatschappij was het
invoeren van de electrische verlichting in de
landelijke gemeenten, was ter beschikking van
den heer G. De Poorter eene automobiel ge
steld, om zijne omreizen te doen.
De auto was verre van een modelrijtuig te
zijn.
Overdreven snelheid
Maandag namiddag, rond half één, boorde
de bevelhebber der gendarmerie van Melle een
auto met ongehoorde snelheid de baan afsnor-
ren, in de richting van Quatrecht. Hij sprong
onmiddelijk op zijn rijwi 1, de auto achterna,
om de overtreding vast testellen, maar het rij
tuig ging dermate snel, dat de gendarm maar
pas enkele trappen gedaan had, of het was reeds
in dc kromming van den weg verdwenen.
Kort daarna werd de gendarmerie telefonisch
onderricht, dat er op een tweehonderdtal meters
der bareel van Quatrecht, een schrikkelijk auto
mobielongeluk voorgevallen was.
Hoe het ongeluk gebeurde
Gekomen aan de statie van Quatrecht reed
eene kar, die eveneens uit de richting van Gent
kwam, voor den auto, die met eene redelijke
snelheid zijnen weg vervolgde.
Achter de kar liep het 4jarig jongentje Fr.
Scheire. Juist op het oogenblik dat de auto
links afstak, ten einde de kar voorbij te loopen,
verliet het kind insgelijks de baan. M. De
Poorter, dit ziende, zwenkte links en rechts,
t: achtte te stoppen, maar niets te doen: het
kind werd getroffen het rijtuig sloeg tegen
twee boomen en kwam in de gracht terecht.
M. De Poorter bleef er onder liggeD, de
chauffeur van M. Beernaert, Jules De Coninck
werd verscheidene meters ver, in het land ge
slingerd de chauffeur van M. De Poorter, die
op de achterste bank zat, kwam terecht op een
boom. Alhoewel gekwetst aan het linker oog en
de rechter bil, kon hij dadelijk opstaan.
De hulp
Dadelijk daagde van1 alle kanten hulp op
het kindje werd bij zijne ouders verzorgd
daar overleed het eenige minuten na het onge
luk. 't Was gansch blauw in 't aangezicht en
't droeg eene kleine kwetsuur achter het oor.
Jules De Coninck was dood op den slag
zijn lijk werd op een naburig hof gedragen.
•si. De Poortere, met gebroken bil en eene
wreede wonde aan het hoofd, van onder de
auto gehaald, kreeg de eerste zorgen ten ka-
steele van M. graaf de Bueren, door dokter
De Vos, van Melle. Dr Debersaques was om
3 ure ter plaatse en deed eene laatste poging
de schedelboring. Alles was vruchteloos. Mijn
heer De Poorter gaf weldra den geest.
M. De Poorter was ingenieur-mecanicien en
woonde in de Nassaustraat te Gent. Hij was
40 jaar oud, gehuwd en vader van twee kinders,
een van 14 en een van 21/2 jaar oud.
Het huishouden Scheire had slechts een
kind, het jongentje dat nu dood is. De moeder
verkeert in belangwekkenden toestand.
Van het ongeluk is maar een persoon oog
getuige geweest, 't Is de chauffeur Em. Mees,
eveneens te Gent wonende, sinds twee maanden
in dienst van M. De Poorter.
Aan een der boomen hing eene moustache
en een deel der lippen van den verongelukten
chauffeur De Coninck.
Het parket ter plaats
Het parket, samengesteld uit MM. Albert
Van der Straeten, procureur des konings,
Minneus en van Acker, onderzoeksrechters,
waren om 5 ure ter plaatse.
Door den geleider Mees, werden de verlang
de inlichtingen gegeven.
De auto ontredderd
De automobiel is er erg aan toe. Gansch de
voortrein is verwrongen de beide voorwielen
zijn afgeslagen, alsmede de carrosserie. Alles
ligt in stukken en brokken dooreen in de hoeve
van Bockstaele. Ouder die treurige overblijfse
len bemerkt men den sterk bebloeden col en
hoed van den heer Do Poorter. Dc vier lucht
banden zijn nog vast opgepompt, alhoewel de
wielen deerlijk verhakkeld zijn.
Oud-Turnhout. De boschwachter Joseph
Moonen, weduwaar, wonende op het gehucht
Darisdonck, kwam een dezer avonden naar het
huis van zijne oudste dochter, 26 jaar, over
eenige maanden gehuwd en wonende op de
Dijkzijde. Moonen was gewapend met een
geweer de dochter zat voor het venster met
naaldwerk bezig, en haar vader vroeg haar
bitsig waarom zij niet meer ten zijnent kwam.
Het meisje, die daar, volgens er verteld wordt,
grondige redenen voor had, gaf geen antwoord,
waarop Monnen een schot in hare richting
loste.
Juist zat het meisje overeind om ander gareu
te nemen aan die omstandigheid is het te
danken, dat de lading haar neveus het hoofd
voorbij vloog en haar slechts licht het gelaat
verschroeide. De plichtige wilde nog schieten,
doch de dochter hield de deur toe en vluchtte
ten slotte langs achter weg.
De gendarmen werden verwittigd en gingen
op zoek naar Meenen deze werd aangehouden
te Baelen. Het parket van Turnhout is ter
plaatse geweest en Moonen werd naar de
gevangenis dier stad overgebracht.
voor de verspreiding der christen demo
cratische gedachten of het werkje
64 bladzijden beslaande, van Priester
Fonteyne.
Vraag het aan den drukker Camiel
Moeyaert, Coupurerei, Brugge.
Een exemplaar kost 10 centiemen.
Voor voortverkoopers, maatschap
pijen, of exemplaren, bij zeker getal
genomen, groote afslag.
Arrondissement GENT
Op Zondag, 9 October, belangrijke vergade
ring van den Arrondissementsbond en den bond
van Gent, om 10 ure voormiddag in het Hotel
de Russie, rechtover de Zuidstatie.
Zulte
Op Zondag, 9 October meeting in De Linde
bij R. Gevaert, om 4 1/2 ure.
Waereghem
De vergadering van den Bond van Waere
ghem, eerst aangekondigd voor Zondag 25
September, is uitgesteld tot op Zondag 9
October, om 4 ure namiddag, M. Plancquaert
zal aanwezig zijn, en er het woord voeren als
ook een lid van den Studie-en Sprekersbond
van Kortrijk.
Harelbake
Op Zondag, 9 October, om 6 ure 's avonds
vergadering van den Bond van Harelbeke, om
61/2 ure meeting.
Sprekers H. Plancquaert en een lid van den
Studie-en Sprekersbond.
Deerlijk
Zondag, 17 October, om 6 ure 's avonds,
vergadering van den bond in Prins Boudewijn,
bij H. Cavaye.
Al de leden worden ditmaal zonder faut op
post verwacht- Het Bestuur.
Degene die verlangen de Kiezerslijst te raad
plegen, om te zien of zij kiezer zijn en of zij
met hun getal stemmen aangeteekend staan
waaraan zij recht hebben, mogen zich wenden
tot het lokaal der Demokraten, ook voor alle
klachtc».
Kiezers, opgepast eer het te laat is, 't is met
deze lijst dat de gemeeetekiezing van toeko
mende jaar zal geschieden.
Aiies worui in nana umvaugeu uij rt. van-
derschelden, te Deerlijk.
Mouscroen
Omdat Adolf Alline 's kermis niet heeft
willen medebrengen 0,10 fr.
Omdat Alline ze geweigerd heeft wanneer ik
baar ze aanbood ro c.
Omdat Adolf op St Louis met het snot naar
huis gegaan is 10 c.
Omdat Adolf altijd ruzie zoekt aan Rika 10 c.
Omdat Je f niet weet wie er hem het Volks
recht gezonden heeft 10 c.
Omdat ik niet kan denken hoe Alline zoo
kan spreken 10 c.
Demokraten van onze stad, wij zijn niet meer
groot in getal, maar laat ons allen eendrachtig
samen werken, en wij zullen hier groot en goed
werk afleggen er zijn hier vele menschen die
onze gedachten zullen deelcn 10.
Luistert naar mijn woord ik bid u, ik hoop
dat gij allen deze smeeking zult aanhooren 5 c.
97 MENGELWERK
EEN VERHAAL
uit den tijd der Opkomst der Christene Democraten
in Vlaanderen.
DOOR H. PLANCQUAERT
Het waa doodstil ia de kamer waar Jan Vleminx op zijn
sterfbed lag.
Aan 't voeteinde zat zijne moeder in eenen zetel, de oogen
rood gezwollen van tranen wier bron eindelijk uitgeput
tcheen met den neerslachtigen blik, 't half neergezegen hoofd
en 't getrokken wezen een treffend model voor een mater
dolorosa.
Wat ter zijde zat Mina, wier droefheid nog dieperen
indruk maakte, omdat zij te lezen stond op een schoon en nog
jeugdig gelaat. Beide vrouwen hielden bijkans onafgebroken een
blik op deD joDgen man gevestigd zij spraken weinig of niet.
doch een wereld van gedachten vlogen als zoovele lichtbeelden
voor haren geest gansch 't leven van den duurbaren stervende
verscheen in zijne verscheidene tafereelen voor hen vergezeld
van al de verschillende aandoeningen vreugde, liefde, smart,
die zij in hunne ziel hadden doen ontstaan.
Nu en dan als de stervende iets scheen te wenschen stonden
rij op, gewoonlijk alle twee te gelijk, zoo aandachtig waren beide
op zijn minste wenschen. Hadde liefde den jongen strijder kun
nen redden Doch de uur was geslagen aan genezing viel niet
meer te denken en iedere maal dat dit gedacht zich in den geest
der beide vrouwen zich herhaalde zonk hun hoofd dieper en
dieper ook groef de smart hare teekenen op hun gelaat.
Kalm en zonder vrees voelde Jan Vleminx zijn laatste uur
naderen, doch iedere maal dat zijn blik op de twee wezens viel
die hem zoo vurig beminden, kwam de schaduw der droefheid
zweven over zijn gelaat dat nu niet meer lijk vroeger zoo man
haftig de kracht van zijn karakter en de sterkte zijner onvervaarde
ziel weerspiegelde, maar getuigde van uitputting en afgematheid
en door zijn kleur te samen met 't verflauwen en 't verglazen der
oogen den nakenden dood scheen aan te kondigen.
Diep was het reeds in den nacht, stil en rustig als 't geweten
van nen mensch in 't volle bewustzijn van zijn beste levenskrach
ten gewijd en geofferd te hebben aan een edel en verheven werk.
't Haastig ijlend getik van nen wekker alleen was als het beeld
van den angst die 't hart van Mina en moeder Vleminx beklemde.
Deze die reeds verschillende slapelooze nachten had doorge
bracht, kon eindelijk de vermoeinis niet weerstaan en na eenige
knikkeD, niettegenstaande herhaald geweldig tegenstreven, zeeg
baar hoofd op de borst en sloot de slaap hare oogen. Zachtjes
schoof Mina een kussen tusschen haren rug en de leuning van
den zetel en legde op hare knieën een deken om de oude vrouw
te beschermen tegen de kilte van den nacht.
Jan had al de bewegingen van Mina gevolgd en een zoete
glimlach verscheen op zijne lippen en toen Mina zich wederom
op hare plaats had gezet en haar oogen week van droefheid en
smart op hem rchtte zag zij hoe Jan ook zijn blik in de hare
hield gevestigd en de glimlach die om zijn lippen zweefde nog
verzachtte en verteederde.
Dan scheen hij eenige oogenblikken in diepe gepeinzen ver
slonden en 't dacht Mina dat hij haar teeken deed te naderen.
Zachtjes stond zij op, vol vrees den slaap die toch voor eenige
stonden het lijaen der arme moeder schorste te storen, en naderde
het bed van den jongen demokraat.
Verlangt gij wat drinken, mijnheer Jan, vroeg zij, bereid
den minsten wenk van haren meester te gehoorzamen als een
engel de bevelen van God.
Neen, Mina sprak Jan zacht, en haar met liefde in de
oogen ziende, neen Mina. Ik verlang van u iets anders.
Spreek M. Jan, mijn laatste geluk zal zijn uw wil te vol
brengen»
Mijn laatste uur nadert, sprak Jan.
Mina verkropte een snik en keek verwaard naar vrouw
Vleminx, doch deze verroerde niet. «Vooraleer te scheiden moet ik
u een woord van dank zeggen voor de zorg en de trouwe genegen
heid die gij mij betoond hebt als zoovele vroegere vrienden mij
verlieten en mij haatten en verachtten.
Ik was uw moeders dienstmeid en 't was mijn plicht. 1
Gij deedt meer dan uw plicht gij handeldet beter da 1 de
beste dienstmeid doen kan. Mina, ik zag dwars door uw oogen en
door uwe ziel. Mina gij bemint mij. u
Bij deze woorden verschrikte de arme meid haar wezen
bleek door 't weenen en 't waken kreeg de vurigste roode kleur
zij verborg haar gelaat in de handen en voor het bed op de
knieën zijgende, fluisterde zij al smeekende
Mijnheer Jan, o vergeef het mij, wist gij hoe ik tegen mijn
eigen zelve gi streden heb Doch ik kon er niets aan doen.
Zij voelde eene hand, reeds killig door den aanstaanden
dood die de hare vatte. Beschaamd hief zij het hoofd omhoog,
en wederom zag zij hoe haar meester haar steeds zachter en
gelukkiger glimlachend aanschouwde.
