ORGAAN DER CH RISTENE VOLKSPARTIJ.
Alles voor en door het volk!
GROOTE MEETING
Oproep. Vrienden.
Voor de vlag van Wetteren.
Mogen wij dat gedoogen
De kiezing van Luik.
°P'
Voordracht van Priester Lemire.
TWEEDE JAARGANG, Nr 15 5 CENTIEMEN HET NUMMER. ZONDAG 9 APRIL 1899.
DE KLOK
ABONNEMENTSPRIJS vooraf betaalbaar.
Een jaar a,5o fr.; 6 maanden i,5o fr.; 3 maanden o,8o fr.
Men schrijft in bij P. Van Schuylenbergh,
uitgever, Kerkplein, Ninove, en in alle postkantooren van het land.
De Ciiristene Democratie zal de redding zijn
der volkeren. Leo XIII.
ANNONCENPRIJS per drukregel
Gewcnp annoncen o,i5 dikwijls herhaalde bij overeenkomstvonnissen o,5o
reklamen 0,75.
Alle briefwisseling, vrachtvrij. Ongeteekende brieven worden geweigerd.
GEMEENTE TEA1SCHE
Heden 9 April,
door Priester Daens en de heeren advo-
katen Hecfor Planckaert en Hectop Le-
bon. Bij goed weder op 't ruim schiet-
plein Willem Tell en in géval van
slecht weder in de Tooneelzaal De
Winterbloem kasteelstraat.
Met Siuxea toekomende hebben wij voorgeno
men ons vaandel in te huldigen, doch dit vraagt
groote onkosten, die wij, pas gesljchte bond, niet
alleen kunnen dragen.
Daarom hadden wij, reeds sedert maanden,
eene inschrijvingslijst geopend, die, wij moeten
het tot ons spijt bekennen, tot hiertoe weinige
steun heelt gevonden, bij de vrienden buiten ons
kanton.
Wij doen dus een dringenden oproep, opdat
elke goede strijdmakker zijnen penniug zoude
storten, op elke vergadering van een uwer krin
gen of afdeelingen, bij het samenzijn van eenige
vrienden er een oiïerwilllge zou zijn, die het op
zich neemt eene omhaling te doen, ten einde ons
ook in staat te stellen ons groene vaandel te be-
zitb-n, het leeken van aanmoediging in denstriid,
die hier toch in ons Vlaanderen en bijzonderlijk
in ons arrondissement zoo hardnekkig is.
Vrienden, gedenkt onze leus Allen voor een.
Eer? voor allen Leve de Christene Volkspartij,
rwr-ïsteno >lkspartij, afdeeling Wettereu.
Namens het bestuur
De Schrijver,
A.KREGERSMAN;
N. B. Men mag de gelden zenden aan de
redactie van ons blad.
Rond gehaald te Ninove 1,57
Opdat de vrienden van Wetteren. de
inhaling hunner vlag. op tweeden Sin-
xendag zouden stellen 0,43
AALST. Pr. DeHaüwere 1,00
L. Ltebaut 1,00
TEiMSCHE. Van den Daenskring 3,00
Als men tusschen de regels van de
■gazetten der oude stijverikken leest,
zou men bereid zijn te gelooven, dat
Minister Vandepeereboom voornemens
is, de voorstanders der Ev. V. in den
zak te steken.
Hij zou willen handelen, gelijk de
vader die een stukje vleesch ol een
biokje brood in de val hangt, om de
muisoi rat te vangen die hem veront
rust.
En dat lokaas noemt men een mid
den weg
Een middenweg tusschen recht en
onrechtDie ligt voorzeker in 't brein
onzer wijze conservateurs, die volks
liefde en rechtmiskenning, godsdienst
en slemperij, liefdadigheid en baat
zucht te zamen doen in 't huwelijk
gaan, want elders zou men hem niet
kunnen vinden
Men moei wat toegeven van weers
kanten, zegt Le XXe Siècle. Men moet
Christus met eer kunnen wegzenden
en Herodus tevreden stellen... Eene
oplossing is dus onmogelijk
Altijd hetzelfde halfgebakken stelsel 1
Met dit stelsel liet men de Vlamingen
ro jaar strijden voor hunne taalrechten,
iet men den boer kreveeren onder de
♦.eh, gat men 3 milliard aan forten
kanonnen, trok men het donker
<?.n den Congo over den kop Met
•afllsel heeft ons land de belache-
•(ieswetten en 't armzaligste mi-
van gansch Europa.
de politiekers noemen dat
nismedoch aan ons, de
geeft het een bewijs,dat onze
oit den stier bij de ooren dor-
ien en 't doet meer en meer
zien, dat men van hen geene serieuse
oplossing van 't maatschappelijk vraag
stuk mag verwachten.
Wat heeft Vandenpeereboom dus in
de mouw
Hij zou de groote arrondissementen
in si ukken scheuren, ten believe en ten
profijte (natuurlijk) der oü-pekens-po-
litiek, en de partijgangers der E. V. zou
hij een flauw afkooksel opdienen der
gemeente-kieswet toegepast op de Ka-
merkiezingen.'
Dit stelsel voldoet niemand.
Inderdaad. Het schandelijk tuisch-
spel van al of niet blijft aldus voor een
groot gedeelte van 't land voortbe
staan, en de eene Belgische kiezer
wordt in minderheid gesteld tegen den
anderen,aangezien men in 'teen arron
dissement van de E. V. zou genieten
en in het andere niet.
Van den anderen kant breidt het eene
onrechtvaardigheid uit, die in onze
gemeentekieswet enkel als proef tot de
invoering der ongekrenkte E. V. werd
neergeschreven.
't Is een middenweg die gelijkt op
een van die verlaten steenwegen, waar
de baanliggers der politiek te zamen
komen en hinderlagen leggenom.de
eerlijke politiek te doen vallen en te
verwurgen.
De minderheden liggen thans aan
den band, 'nen band van onrecht. Die
band moet weg! En instede van hem
we te nemen, wil ons ministerie hem
een beetje verwijden en aan sommige
personen de kans geven om los te bre
ken en bij middel der mogelijke E. V.
in de Kamer te komen...
't Is de voortduring van het oud ge
weld en van de oude knoeierij.
Er moet eene oplossing zijn
Als men geene radicale oplossing
geven wil, dede men beter niet te ver
anderen.
't Is nu reeds jaren dat de kieswet
(juist gelijk de schoolwet) door de oude
partijen wordt herzien en gewijzigd,
om de goede reden dat die wet altoos
tegen de tegenstrevers werd gekeerd
en als deze dan op hunne beurt aan
't roer kwamen, zij het werk hunner
voorgangers omver wierpen.
Wordt het geen tijd dat men eens
voor goed eene breede rechtvaardige
kieswet make, die aan vele ellendige
twisten een einde stelt, opdat men tijd
en studie kunne wijden aan de groote
vraagstukken, zooals 't pensioen en de
belasting op het inkomen
Nu is 't een gedurig verwijt een aan
houdend gevecht, wier uitslagen maar
al te dikwijls zeer onbeduidend zijn en
door de reactie worden te niet gebracht,
dan zal de discussie licht doen stralen
over het land en de welvaart bespoedi
gen.
Mogen wij de aarzeling of de krom
me sprongen van ons ministerie ge
doogen P. V.
De roo-blauwen roepen weeral triomf! 81.COC
tegen 43.000. Och erme, wat is dat in vergelij
king met heigeen van achter komtwant zonder
twijfel is er a vooiultgang Niets gemakkelijker
om te bewijzen.
De katholieke bewaarders (coffres-forts en dé-
lire) weigerden den strijd aan te gaan tegen de
roo-blauwen, niet dat de kans onmogelijk was,
ter contrarie M. Francotte was en moest in de
Kamers, als ze maar wilden want sedert lang
was alles bewerkt om dien uitslag te verzekeren
De Pottieristen waren van kant gezetde socia
listen met hunnen ex-priester Charbonnel hadden
eindelijk de oogen van 't werkvolk geopend en
daar jiet lot der groenon is altijd slechter te zijn
dan,d(» socialisten en dat die onbezonnen socios
'nen afgevallen'priester als medestrijder ontvin
gen, moest 't werkvolk nu bij zijne van ouds be
kende vrienden, de conservateurs, terugkeeren.
De onthullingen van DeWit, den ontgoochelde,
werddn gratis voor niet uitgedeeld, in 't Vlaamsch
en in 't Fransch al de oude wapenen van de
heereh Hoyols en Hellepulte werden zorgvuldig
aan denzelfden prijs aan den man gebracht. M.
Woeste was op den rug der geestdriftige menigte
vrij en zonder dwang zevenmaal rond de zaal
gedragen zonder.... vallen. Ge ziet, niets te
vreezen.
Doch de tijden waren nog niet aangebroken
men moest de algemcene kiezing afwachten, de
slag zou des te gevoeliger zijn. Daarbij er was
geen groene socialist op rang, geen gevaar dus
voor 't geloof onzer vaderen.
t Opkomen of liever 't dreigen van opkomen
van M. de Ponthiëre, wijzigde die beslissing. Die
groene ging zich op rang stellen op aanvraag der
framassODS, dat was buiten twijfel.
Alles gewikt en gewogen moest Francotte te
berde want wie weetde kiezers,? hun waren
leider niet ziende, zouden in staat zijn den slecht-
sten te nemen en de Ponthiëre naar de Kamers te
sturen en dat kon noch mocht.
Zeker Francotte is gekozen Zelfs verstaat men
moeielijk dat Micha zich niet terugtrekke mis
schien uit eigenliefde
Van het deinzen van M. de Ponthiëre was men
hoegenaamd niet verwonderd de schaduw van
den reus deed dien dwerg beven.
Ha! Djemenis toch die vervloekte kiezers
Zouden ze misschien niet geweten hebben dat
hui' oezemyriend op rape stond
Of is 't misschien bedrog
Ja, vrienden, 't is bedrog, want de kiezers wis
ten iet of wat van 't opkomen der conservateurs.
Doch de valsche roo-blauwen zijn aan die een
voudige brave menschen gaan vertellen dat Micha
hun vriend was. a Zie, zegden die duivelsche
roo blauwen, Micha stelt op zijn programma twee
rechtvaardige zaken Het zuiver algemeen slem-
recht en de evenr. vertegenwoordiging.
En die onnoozel sullen van kiezers, die dutsen,
die altijd hooren zeggen hebben dat de Recht-
veerdigheid alleen door de katholieken kon ver
dedigd worden, stemden voor Micha, overtuigd
zijnde.dat was hij rechtvaardig, hij conservateur-
katholiek zijn moest.
En zoo komt het, of anders...
Nu, gefopt voor dezen keer, doch geenen moed
verloren Want... we leven op eene winst van
van 5000 steramen. 't Is de Patriole die 't zegt,
en hij heeft meer dan gelijk.
In 1894 had M. Francotte 55.544 stemmen,
zegge vijf en vijftig duizend en oneffen.
In 1898, dus verleden jaar, 53.150 stemmen,
zegge drie en vijfiig duizend.
Nu in 1899, 43.747 zegge vijf duizend dui
zend stemmen winst op eenige na, op den
builen heet men dat... gewillig.
Ge ziet dus, de zaken slaan schoon en dat is
alles 1 Doch, om alle misrekeningen van aard als
die daar laatst te Luik voorgevallen, ware het
hootdnoodzakelijk dat de kiezers beter ingelicht
werden nopens de namen der conservatieve can
didates Dat kunnen niet anders dan volksvrien
den zijn, 't is geweten, 't en zijn geen ander.
Doch de kiezers kennen ze daarom niet. 'k En
zeg niet dat het hier 't geval was dat onophou
dend stijgen der stemmen van M. Francotte te
beginnen van 1899 doet eerder vermoeden dat
hij in 1894 min gekend was dan hedendaags.
Ik weet 'ne middelmaar 'misschien bestaat er
brevet van 't Zijn de saucissen.... Daar kunnen
noch rooden, noch blauwen, noch groenen tegen
Er is wellicht geen man die meer wordt gelas
terd en bestreden dan dien Franschen volks
priester. Elke stap dien hij doet, elk woord dat
hij spreekt of schrijft, wordt bespied, verdraaid
en aangeklaagd. Over eenige maanden moest hij
zijne eer van priester verdedigen tegen eenen
anderen priester die hem had aangevallen. Onder
zijne vijanden telt hij personen uit den machtig-
sten adel, uit de hooge geestelijkheid van Frank
rijk, maar te midden van de hevigsto aanvallen
behoudt die bi ave zachte man eenen helderen
geest, die zijne geduchtste vijanden weet te ont
wapenen.
In België geniet hij veel sympathie bij de de
mocraten en vooruitstrevende katholieken en
't is zoo dat hij op 25 Maart, te Brussel eene con
ference heeft gegeven voor de Ligue du Goin de
Terre et du Foyer Insaisissable, onder het
voorzitterschap van M. Beeruaert.
Het hoofddoel van uwen bond, ze{[de 'hij
moet 3trekken t "1 -sterking van het hi
Zijn plicht moet wezen het huisgezin te vestigen
op zijne natuurlijke en goddelijke basis, welke
bestaat in het bezit van eigen erf en heerd. Wij
hebben een doel, het huisgezin een middel, den
kleinen eigendom een zedelijk gevolg, den
godsdienst.
Waarom dit doelhet huisgezin Omdat al het
overige betwist wordt. Welk is de maatschappij,
welk is de instelling, welk is de groepeering, die
weerstaat en duurt, uitgenomen bet huisgezin
Men kan landen aantreffen zonder steden, volke
ren zonder persoonlijken eigendom, maar men
zal geene vinden zonder huisgezin.
Het huisgezin is de bestendige eendracht van
den man en de vrouw. Wij badieden de oude
familie, het voorvaderlijk gezin, datgene door
God gemaakt, waar twee wezens vereenigd zijn
zoDler daarom gelijk te wezen. Men vereenigt
geene twee wezens die gelijk zijn. De man en de
vrouw zijn juist vereenigd omdat ze niet gelijk
zijn, aangezien er tusschen beiden, ofschoon de
zelfde rechten op den Hemel en dezelfde eigen
schappen tot de deugd hebbende, ongelijkheid
van gemoed, van karakter, van lichaams- en
zielskrachten bestaat. Het afeminisme» (bewe
ging tot het ontslaven der vrouw), zooais velen
het hedendaags begrijpen, loochent het gezag van
den vader io het huisgezin; 't is de loochening
der natuur. De vrouw bezit de gaven van hïJt
hart, eene zeldzame fijnheid van inzicht, en een
zeker instinct dat haar toelaat de zaken te vatten,
maar niet ze te doordringen...
Wij willen bswijzen en de vrouwen kunnen ze
niet geven, en zij verstooren zich omdat men er
hun vraagt. De hoedanigheden van het eene en
het andere geslacht kunnen alleenlijk, zich vol-
ledigende, de algeheele volmaaktheid der opvoe
ding verzekeren en het kind vormen.
Dit huisgezin, dat noodzakelijk ls, dat het ge
luk is dér maatschappij, moet een lichaam heb
ben. Ik kan me 't huisgezin niet voorstellen
zonderde schuilplaats die het verdedigt, zonder
den omslag die het omringt, zonder dit hoekje
gronds waar het kan zeggen wij zijn thuis. En
door hoekje gronds verstaan wij niet een kot,
een kelder of een zolder. De familie moet lucht,
licht en vrijheid genoeg hebben. Zij moet haren
thuis hebben waar z«j hare herinneringen
mededeelen, waar zij de banden die haar veree
nigen toehalen kan.
Zijn we zoover Heeft de werkmansfamilie
haren huiselijken heerd Men zegt, en 't is waar:
de werklieden winnen heden meerden over 20
jaar, de vooruitgang der beschaving heeft hun
bevoordeeligd gelijk de andere klassen van bur
gers men houdt zich met hen bezig zonder ver-
poozing niettemin morren en klagen zij. De
landbouwers, aan wie inen min geeft, zijn stil.
Waarom Omdat zij den familiegeest hebben
bewaard, terwijl de anderen, de werklieden der
steden, er maar al te dikwijls toe komen, enkel
op het i panem et circences (het brood en de
spelen) der ouden te denken.
Overal waar het huisgezin is aangetast, ver
meerdert de volksarmoede, vergrooten de eischen
en worden onverzadigbaar. Hoe gehandeld om
het huisgezin te bewarenIk las, over eenige
jaren een boek getiteld Wie zal overwinnen,
de Grond of het Geld 't Is de knoop der Jood-
sche kwestie 1 Ik schuif dit laatste woord van
kant om geen godsdienstig éliquette op een maat-
schappehjken geesel te zetten. Het is niet noodig
dat de katholieken zich vermaken met te zeggen,
dat, als de Joodsche kwestie zal opgelost wezen,
alles zal opgelost zijn. Zij moeten den woeker
alleen niet ais vijand beschouwen. Dit belet hun
het wezenlijk gevaar te zien, de oppermacht van
het geld, de heerschappij van het geld, vrucht
baar door zlch-zelve en alles aan hare eigene
maat metende.
Indien wij de familie wilden versterken door
geldbanken eu crediet, wij zouden voorde kleiue
menschen slechts een systeem benuttigen, dat
gediend hebbende voor anderen en schadelijk
geworden voor de maatschappij, zooveel te scha
delijker zou zijn indien het algemeen wierd.
Ik weet niet hoelaug het tegenwoordig stelsel
van het kapltalism zal duren, maar ik weet heel
wel dat het bouwvallig is. Ik weet dat het vroe
ger niet bestond. Dus, is het nieuw, en wat nieuw
is, kan oud worden.
De aarde Is, vanaf do schepping, gegeven aan
de kinderen der menschen. Deze die ze inpal
men en aan hunne gelijken ontnemen, doen
kwaad. Als ik onmetelijke eigendommen verbor
gen zie door domme blinde muren, wórdt ik ver
ontwaardigd en ik zei* tot mij zelve Mijne blik-
kor'. 1 Gendom niet gestolen
nebbr
W "meene
O' l-