Ninove: oudste, stoutste en RIJKSTE der
steden: En een VLUCHTHUIS voor mishan
delde vrouwen en een VROUWENHUIS
1STE BEDRIJF: IN HET VLUCHTHUIS
KL: En wat is de reden daarvoor?
VLH: Wij denken dat de partijpolitiek
daar wat mee te maken heeft. Zij aan
vaarden het vluchthuis niet zoals
het nu werkt. Zij zijn tegen het pri-
JflL: I s er enige verbetering sinds de
politie ook vrouwelijke agenten
heeft?
KLOK7JIEL: Vluchthuis Ninove, wat
houdt dat in: ontstaan, werking,
doeleinden?
VLUCHTHUIS:De eerste gesprekken da
teren van eind 79. In januari 1930
hebben wij een huis gehuurd. De
statuten van de vzw verschenen in het
Belgische Staatsblad en de eerste
vrouw werd opgevangen in maart 30.
Het vluchthuis wil aan vrouwen een
tijdelijk onderkomen verschaffen,
waar ze in rust en veiligheid kunnen
nadenken over hetgeen ze verder
willen en kunnen doen. Middel daartoe
is de zelfwerkzaamheid: elke vrouw
kan zelfstandig een keuze maken voor
de konkrete uitbouw van haar leven.
In tweede instantie dient het be
staan van het huis ertoe bij te
dragen dat het fenomeen vrouwenmis
handeling als sociaal probleem wordt
gedefinieerd.
KL: Steunt die werking op enige
politieke partij of politieke
overtuiging?
VLH: Nee, daar zijn we niet mee
begonnen. Me werken wel vanuit fe
ministisch standpunt, maar geen
partijpolitiek.
KL: In de teksten van de Federa
tie voor Vluchthuizen, waar jullie
bij aangesloten zijn, spreekt men
nochtans over feminisme én socia
lisme?
VLH: Wij werken inderdaad niet al
leen feministisch, maar ook maat-
schappijveranderend. Wij streven
naar een mentaliteitsverandering,
naar een socialistische maatschap
pij zonder klasseverschillen en
zonder sekseverschillen. Wij werken
op twee vlakker), intern (opvang
van mishandelde vrouwen), maar ook
naar buiten toe: wij streven naar
een mentaliteitsverandering omdat
wij ervan uitgaan dat vrouwenmis
handeling een extreme vorm is van
vrouwenonderdrukking
KL: Welke vrouwen komen bij u te
recht, welke sociale klassen, hoe
komen zij daar
VLH: Uit alle sociale klassen, maar
de meesten komen wel uit de "laag
ste" sociale klassen. Deze vrouwen
kunnen immers meestal niet onmid
dellijk terecht bij familie of
vrienden. Bovendien zijn zij finan
cieel niet in staat om van de éne
dag op de andere zelfstandig in een
eigen huis te gaan wonen. Vrou
wen uit hogere sociale klassen
daarentegen beschikken over meer
informatie, zij zullen veel vlug
ger naar een advokaat stappen (ook
al omdat zij het kunnen betalen).
Iets wat bij vrouwen uit lagere
sociale klassen ook meespeeelt
i3 het volgende: meestal hebben zij
met hun man jaren en jaren moeten
werken en sparen om bijvoorbeeld
een huis te kopen of te bouwen,
het,spreekt dan vanzelf dat zij
het moeilijk hebben om dat zo
maar achter te laten. Veel van de
vrouwen, die bij ons komen, hebben
ook zelf geen inkomen. Als thuis
werkende vrouw hebben zij geen en
kele financiële onafhankelijkheid.
KL: Hebben jullie gegevens over
wat er daarna van die vrouwen
wordt?
VLH: Gedurende de afgelopen 13
maanden werking hebben wij 76
vrouwen en 105 kinderen geherbergd,
wat samen een totaal van 131 per
sonen maakt. Er waren 12 heropna
mes binnen die periode. Van die
76 vrouwen gingen er 29 terug bij
man of vriend. Vaak ïs de reden tot
het terugkeren morele druk (man of
vriend hangt de ganse dag aan de
telefoon) ofwel omdat zij het fi
nancieel niet meer zien zitten: zij
krijgen geen bestaansminimum (puur
uit armoede dus)Deze vrouwen komen
echter wel vlugger terug, vandaar
die heropnames.
3 vrouwen ginaen naar een ander
vluchthuis, 9 naar een andere in
stelling (opvangcentra voor mensen
die verslaafd zijn aan alcohol, me
dicamenten of psychiatrische kli
niek of instelling). A gingen naar
vrienden of familie wonen terwijl
er 10 vrouwen alleen gingen wonen.
2 vnrlieten het vluchthuis zonder
enig bericht schter te laten.
KL: Is er geen probleem wanneer je
die cijfers ziet? Jullie willen
naast het konkreet bijstaan van mis
handelde vrouwen ook maatschappij-
veranderend optreden, maar van de
76 vrouwen, zijn er slechts 13 die
blijkbaar vooruit zijn geholpen.
De anderen keren meestal terug naar
hun vroeger loven of worden door-
tussen het vluchthuis en het OCMW?
VLH: Ja, die zijn niet bijster goed.
In 'net begin schoof ieder zijn ver
antwoordelijkheid af. Als wij naar
het OCMW-Ninove gingen, dan zèi men
ons dat wij naar het OCMM moesten
gaan van de plaats, waar de vrouw of
ficieel was gedomicilieerd. En daar
zei men ons dan weer dat de vrouw in
feite in Ninove verbleef en dat wij
dus naar het OCMW-Ninove moesten
gaan. De laatste tijd gaan wij di-
rekt naar het 0CMW_ van de plaats
waar de vrouw woont en dat lukt vrij
goed. Maar van het OCMW-Ninove krij
gen wij omzeggens geen medewerking,
zelfs niet voor vrouwen uit Ninove.
Altijd zijn er redenen, waarom ze
niet zouden moeten betalen. Er
bestaat in feite geen enkel kontakt
of samenwerking met het OCMW-Ninove.
verwezan naar een ander centrum?
VLH:We willen benadrukken dat
terugkeren naar.man of vriend niet
altijd betekent terugkeren naar
een onhoudbare situatie. We hopen
en hebben al kunnen vaststellen dat
de ex-bewoonsters wat halen uit de
informatie die wij geven tijdens
het verblijf. We leren hen hun
rechten kennen en helpen hen met
het herwinnen van hun zelfvertrou
wen. De uiteindelijke beslissing ligt
bij de vrouwen zelf. Zij moeten zelf
standig beslissen over de verdere
uitbouw van hun leven. Wij zijn nu
wel gestart met een werkgroep nazorg
zodat wij kontakt blijven houden met
de vrouwen die het vluchthuis ver
laten.
KL: Het blijkt dat vele vrouwen te
rugkeren naar man of vriend uit
financiële noodzaak. Kunnen zij
dan qeen bestaansminimum krijgen
van het OCMW? Hoe zijn de relaties
véinitiatiefMaar wij kunnen niet
akkoord gaan met het feit dal het
OCMW in de beheerraad van onze vzw
zou zitten. We werken immers niet
als een liefdadigheidsinstelling,
als een kliniek. We werken vanuit
feministisch standpunt en willen
een demokratische werking in die zin
dat de mensen die werken in het
vluchthuis er ook de beslissings
macht hebben.
KL: Het OCMW-Ninove stelt dus als
voorwaarde voor samenwerking dat
zij mee in het beheer van uw vzw
zitten?
VLH: Ja, konkreet willen zij 51
van de beheersmandaten in handen
krijgen. Maar wij vrezen dat het dan
zou gedaan zijn met onze demokrati
sche werking en dat wij niet meer
vanuit feministisch standpunt zou
den kunnen werken. Als vluchthuis
willen wij absoluut geen "instel
ling" worden. Onze werking naar bui
ten uit, ons werken aan een menta
liteitsverandering is er juist
op gericht de vluchthuizen overbodig
te maken door het uitschakelen van
vrouwenmishandeling en vrouwenonder
drukking. En dat zien wij niet moge
lijk binnen het OCMW.
KL: En met de stedelijke politie?
Hoe zit het daar met de samenwerking?
VLH: Wij krijqen regelmatig vrouwen,
die door politie of rijkswacht wer
den doorverwezen. In de eerste 10
maanden van liet vluchthuis waren er
dat 13. Soms levert dat wel een pro
bleem op, omdat wij nog al eens als
"vuilbak" fungeren. Men stuurt dan
niet alleen mishandelde vrouwen.naar
ons toe, maar alle vrouwen waar men
geen blijf mee weet. Wij kunnen daar
iwel eens meehelpen, maar het stelt
wel problemen in verband met geheim
houding van het adres van het vlucht
huis. Soms gaat het immers om dron
ken vrouwen die 1s anderendaags toch
terugkeren naar huis. In feite dient
een vluchthuis daar niet voor, maar
in Ninove is er nu éénmaal qeen al
ternatief (zoals bijvoorbeeld in
Aalst of Geraardsbergen)er is geen
opvangstcentrum voor dergelijke ge
vallen.
VLH: Wij hebben regelmatig kontakt
met de vrouwelijke adjunkt-commissa-
ris en die valt wel erg mee. Zij weet
bijvoorbeeld dat wij niet graag heb
ben dat er agenten aan het vlucht
huis komen hellen en als er dan iets
i3, dan komt zij zelf. Dat vinden wij
wel heel positief, er kan met haar
gesproken worden over vrouwenpro
blemen, gemakkelijker dan met een
KL: Is het Vrouwenhuis in Ninove dan
geen alternatief om niet-mishandelde
vrouwen in Ninove een onderdak te
geven? Dat ia geen geheim adres, er
is ruimte, enz...
VLH: Het vrouwenhuis is moeilijk te
bereiken tijdens de nacht. In die zin
is dat ook geen oplossing. Wij krij
gen trouwens vrouwen doorgestuurd van
het Vrouwen'luis-Ninove. Bij ons is
er permanentie. Zelfs als wij er niet
zijn, dan nemen de vrouwen, die in
liet vluchthuis verblijven, 's nachts
de telefoon op. In het Vrouwenhuis is
er echter niemand.
KL: Tot slot een totaal andere vraag,
vanwaar halen jullie het geld van
daan? De medewerksters zijn wel alle
maal vrijwilligsters, maar er is toch
heel wat geld nodig voor huishuur,
verwarminq, elektriciteit, telefoon,
VLH: Eerst en vooral betalen de op
genomen vrouwen een bijdrage naar
gelang van hun inkomsten. Verder or
ganiseren wij aktiviteiten (benefiet
avond met Urbanus in Ninove, optre
den van Raymond van het Groenewoud
in Schepdaal, die meevallen
of niet meevallen. Verder krijgen
wij giften, grote of kleine. Dok
kregen wij in 1980 een ministeriële
subsidie, maar die was éénmalig.
Daar kunnen wij dus niet meer op
rekenen. Wij kregen ook steun van
C A en van de Lionsclub. Dit jaar
kregen wij een gift van United Fond
of Belgium in de vorm van een was
machine en een droogkast. In 1980
zijn wij financieel rondgekomen,
maar voor 1981 zijn de vooruit
zichten wel somber.
Wij proberen nu mensen te vinden die
elke maand een vaste bijdrage willen
storten, vi'a een permanente op
dracht bij een bank. Wij doen dan
ook een oproep tot de lezers en
lezeressen van 't Klokzjiël, Er zijn
onder hen vast heel wat mensen die
200 of 300 F per maand zouden kunnen
missen, zonder de buikriem te moeten
aanhalen. Wij zouden er werkelijk
dringen toe moeten komen dat onze
vaste onkosten (huishuur, verwarming,
