CARDOEN:
Die geen eten maakt, moet geen stoof hebben
HENGELRUBRIEK
Roostergevecht
Voor eigen deur
Van marchand tot miljonair
Winterklusjes
A
i
Alvorens verder uit te weiden over
mijn belevenissen met Fons "Boëlj"
en konsoorten, zou ik de lezer
eens dieper willen laten indringen
in het doen en laten van de vodde-
marchands van 50 jaar geleden.
Die mensen leefden van de hak op
de tak, "God schept de dag en wij
gaan er door", dat was hun leuze.
Wat dan ook uitlegt, dat ze onder
weg, nogal dikwijls bleven"hangen"
en in plaats van iets te verdienen,
alles opdronken. Deze voorvallen
zijn legio en de vrouw moest het
dan dikwijls zelf met slagen beko
pen. Ik ga hier niet veralgemenen,
maar vele van de vrouwen waren
doodsbang, als hun man dronken
thuiskwam. Ik spreek van ondervin
ding, want als men kwam zeggen dat
mijn vader zat was, nam mijn moeder
haar voorzorgen tegen dat hij thuis
kwam. Eén van die voorzorgen was,
al wat breekbaar was te emballeren,
en weg te steken, want anders was
alles toch kapot. Misschien zullen
er onder de lezers zijn, die denken
dat ik overdrijf, maar dan moeten
zij maar eens poolshoogte nemen bij
oudere mensen. Dit vele drinken
had dan ook voor gevolg, dat er
somtijds geen geld meer was-om op
de baan te gaan, en ze zelfs hun
paard en kar kwijtgeraakten.
Als zij dan niet meer wisten van
welk hout pijlen te maken, gingen
zij dan "samendoen" met een ander
marchand die wel over een gespan
beschikte, dan kregen ze voor hun
part 1/3 van de winst. De andere
2/3 werden als volgt gemotiveerd
1/3 voor de partner en 1/3 voor...
het "gespan".
Na enkele tijd geraakten zij er
alzo weer bovenop en konden weer
voor hun eigen zorgen, tot ze weer
...in hun vroeger euvel hervielen.
Talloze gevallen in die zin, zijn
mij bekend. Indien nodig zullen zij
het voorwerp uitmaken van verder
kommentaar
onder invloed van drank hoeft geen
betoog
De rooster afgenomen en dan maar
beginnen vechten, lijk..beesten.
Op zeker ogenblik geraakt Fernand
Ridder, met zijn hoofd in de roo
ster, en mijn vader maar duwen om
er Fernand helemaal in te krijgen.
En dan...de omstaanders die zich
beginnen te realiseren wat daar
aan het gebeuren is en nu trachten
mijn vader van Fernand af te trek
ken. Deze lost Fernand niet zodat
men met een voetbankje op mijn
vader begint te slaan, totdat deze nen.
er een gebroken voet aan overhoudt
en dan werkelijk van de pijn zijn
...prooi moet lossen. Ik zie mijn
vader dagen na de "botsing" nog
rondhuppelen met een stoelom zijn
gebroken voet te beschermen.
Hij wou van geen krukken weten.
Later is er altijd een zekere vete
tussen Fernand en mijn vader blij
ven bestaan. Ik had mij voorgeno
men, feiten, hoe dwaas en hoe wei
nig stichtend zij ook mogen zijn,
zo objektief mogelijk te vertellen.
De lezer moet er maar zijn eigen
konklusies uit trekken.
Fernand Ridder is een jaar geleden
gestorven in den ouderdom van 84
jaar. Met Fernand heb ik vele ple
zierige anekdoten beleefd ten tijde
van...Cyriel Delannoyt, waarvan wij
beiden vurige supporters waren.
Mijn vader is 83 jaar, verkeert nog
steeds in goede gezondheid, moet
nog steeds zijn eerste..goed werk
doen en ik ga hem toch zo gaarne
nog eens bezoeken. Hij is voor de
tweede maal gehuwd met een vrouw,
verscheidene jaren jonger dan hij.
Hij rookt nog zijn sigaret zoals ik
het destijds geweten heb en pakt
zijn potten nog regelmatig.
In het algemeen waren de "mar-
chands" onder elkaar goede vrienden,
wa,t niet wegneemt, dat er somtijds
een aardig robbertje gevochten
werd. Zo herinner ik mij een vecht
partij tussen mijn eigen vader en
Fernand Ridder, de vader van Denis
De Ridder uit het "Kabouterken".
Het ging er om, zijn tegenstander in
de...rooster te duwen. In die tijd
waren er in alle straten roosters,
om het vuil in te vegen. Hët gebeur
de in het St Jorisstraatje vóör
het huis van Petjen Denie en beide
vechthanen die zowat als de sterk-
sten aangeschreven stonden, gingen
nu eens echt uitmaken wie de sterk
ste was. Dat dit weeral gebeurde
mij opdracht te gaan zien wat daar
gebeurde. (Hij wist natuurlijk niet,
dat mijn ouders daar juist woonden)
Ik per fiets,, naar de plaats van
het gebeuren.
Zoals dat toen was, stond rond het
huis een ganse sliert volk. Toen
ik ter plaatse kwam lag daar voor
mijn huis een stuk raam, glas en
een Leuvense stoof, gans in stukken.
Toen ik binnenging bij mijn ouders
lag mijn vader zijn roes op de
vloer uit te slapen en zat mijn
moeder in een rieten zetel te we-
Het volgende had zich voorgedaan
Mijn moeder, die ingelicht was, dat
mijn vader weer dronken was, had
geen warme maaltijd gemaakt. Toen
mijn vader dan naar zijn eten vroeg
had mijn moeder het lef van te
zeggen :"Die niet werkt, moet niet
eten".
Waarop mijn vader uit zijn krammen
schoot, de brandende stoof uittrok
en al roepende "die geen eten maakt
moet geen stoof hebben", deze dwars
door het raam wierp, de straat op,
met alle gevolgen vandien.
Ik ben dan maar weer op mijn fiets
gestapt en door de monkelende men
sen, vol affront naar het politiebu-
reel teruggereden waar ik aan onze
kommissaris rapporteerde dat ik de
herrie "in der minne" had kunnen
oplossen.
Ik heb met deze aangehaalde feiten,
"voor eigen deur" geveegd, dit om
niemand tegen het hoofd te stoten,
Kortom, hij brengt het er nog steeds
goed van af, en...heeft nog steeds
-het laatste woord. Het ergst dat
mijn vader mij heeft geschokt,was met
-het volgende Ik was politieagent
geworden en had mij een mooi huisje
gekocht gelegen in de Pamelstraat
nr. 294. Ik was gehuwd en woonde
bij mijn schoonouders zodat ik dat
huis ging verhuren. De rekening van
mijn vader was gauw gemaakt. Hij
bezat een klein huis in het St. Jo
risstraatje. Hij zou het zijne ver
huren, mij daarvan de huishuur ge
ven en in mijn huis, met grote hof
gaan wonen.
Daar ik nooit tegenpruttelde, liet
ik mijn ouders maar begaan en gin
gen zij in mijn huis wonen. Een
paar maanden later werd de politie
telefonisch verwittigd dat er her
rie was in de Pamelstraat nr...294.
De Heer politiekommissarisgaf
maar u moogt er van verzekerd zijn
dat dergelijke feiten dagelijkse
kost waren in vele huishoudens van
de marchands
Nu zult u zich terecht de' vraag
stellen hoe dat alles mogelijk was.
Wel, het antwoord is heel simpel.
Bijna geen enkel marchand bezat fi
nancieel gesproken, iets wat hij
te verdedigen had. Ze verdienden
goed hun brood, maar dronken bijna
alles op. Ik zelf heb nog kollekte
gehouden voor mannen die hun paard
op een of andere manier, hetzij door
sterfte, hetzij door ouderdom kwijt
geraakten. Ze waren niet eens in
staat zich er een te kopen. Dan
gingen wij de huizen af lijk bede
laars, om geld in te zamelen.
Het spreekt vanzelf dat wij dik
wijls wandelen gestuurd werden, met
de terechte vaststelling :"hij moest
maar zijn geld gadegeslagen hebben
en zoveel niet gedronken hebben".
Langzamerhand is daar een kentering
in gekomen. De ene kocht zich een
mooie slaapkamer, de andere een
eetplaats. De ene stimuleerde de
andere en langzamerhand drong het
tot hen door, dat zij wat moesten
sparen, om als het kon, eens een
huisje te kopen en te zorgen voor
hun oude dag. Het was een lang
zaam proces, maar met meer wel
stand kwamen er ook betere manie
ren van leven. Er waren natuurlijk
onverbeterlijke individuen, maar
in het algemeen geraakten ze op een
hoger niveau van menselijke waardig
heid en op financieel gebied ge
raakten ze er ook bovenop en men
mag aannemen dat er op 20 jaar tijd
vele marchands over nette woningen
en dito meubels beschikten en ze
hun plaats innamen als deftige
burgers
Er waren er zelfs een paar bij die
het tot multi-miljonairs brachten,
o.a. de gebroeders Van Den Broeck.
Het is spijtig, dat door het vergro
ten van hun rijkdommen, hun hart
veranderde in een..rekenmachien
en dat hun vriendschap tot hun vroe
gere kollega's niet met woorden,
maar door.cijfers werd betoond.
Heden ten dage, zijn er maar weinige
van de "echte marchands" meer over
gebleven. Op zeker moment,en dit
in Ninove alleen5waren er zeker een
100 tal. Nu hooguit nog 10. Wat de
oorzaken daarvan geweest zijn,
zullen wij later nog wel eens naar
voor brengen. Feit is, dat gij,
lezer, na deze uiteenzetting, een
beter inzicht zult krijgen in de
volgende afleveringen van, Cardoen
vertelt
Marcel Cardoen
Koning Winter heeft met grote trom
zijn intrede gedaan. We zitten in
zijn harde greep en er is voor ons,
vissers, geen sprake meer van nog
een lijntje uit te werpen.
't Is nu wel de gepaste moment, in
't bijzonder voor de"achterblijvers"
het materiaal eens grondig te in
specteren. Het gebeurt nog al dik
wijls dat bij de voorjaarsopeningen,
de ogen groot worden opengetrokken
bij het aanschouwen van het visge-
rief. In de vismand is er ergens
wat paneermeelwat kempzaad en wat
weet ik al, blijven rusten. Het
"muisje" kent dat ook..gevolg.
de rieten mand vertoont een serieus,
uitgeknabbeld gat, de natuur heeft
zijn vervolg gekregen en het wonder
van de muisgeboorte blijkt geen ij-
del woord. Onze muizejongskes lig
gen er in het aards visparadijs
en hebben er geen zorgen van sneeuw
en koude in de warme vismand
Alles wat er in lag heeft natuurlijk
zijn muizenbeurt gekregen en is vol
ledig afgeschreven. Wordt de viszak
opengesmeten, dan komt men tot de
bedroevende vaststelling dat onze
hengels, nog vol modder, aaneenplak-
ken. Ze zien er uitgeslagen uit,
harig beschimmeld, zelfs de glas
vezel is aangevreten, het bovengla-
zuur lost, de bindingen zijn verrot
en vallen los, de hechtingsijzer-
tjes beroest. Ja, die laatste vis
dag was het toch zo slecht, koud en
wie heeft er dan nog goesting al die
bazaar proper te maken Spijtig ge
noeg zat het regenscherm ook al in
Y
(ST
die natte zak, een muffe lucht komt
uit de stof gewalmd, de ijzeren "ba
leinen" zijn verroest, het klikveer-
tje is al gebroken en de stof zelf
wordt gekenmerkt door kleine, ros
sige plekjes..foetsie..het regen
scherm
En wat gebeurde er met het leefnet,
daar ergens weggeworpen in een of
ander hoekje van het stalleken...
nat en vuil met als gevolg."ver-
doeft"...en in 't voorjaar bij de
eerste visvangst, ophalen van het
net, een gat of drie en adieu de
vangst.
Het kan nog, maar het moet vlug ge
beuren reinig nog gauw de vismand,
ledig de madedozen, werp de over
schotten weg,leg je kleine materiaal
ergens in een houten doosje, hang
de visbak omhoog, toch ergens bui
ten "vochtigheid". Wil je graag de
hengels in perfekte staat, reinig ze
dan met een licht sopje, laten dro
gen en heel simpel inwrijven met
"meubelvernieuwer" of nog luksueu-
ser met het produkt "Si 1 fis 100",
zonder vooroordeeler kunnen nog
andere goede produkten bestaan, maar
t'is goed. U kunt het produkt ook
proberen op het regenscherm, b.v.
eerst proper uitborstelen en over
spuiten .bevordert de waterdicht
heid. Dobbers waar je van houdt kun
nen heel gemakkelijk een "revisie"
ondergaan. Ontmantel de pennen van
alle plastiekjes of "gaines", steek
ze op een plaatje "isomo", een bus
je autolak "synthetisch", de ge
liefkoosde kleur,bij voorkeur mat
rood, groen, blauw en nog gemakke
lijker, zwart, één of twee lichte
bespuitingen en laten drogen. De
antenne kun je achteraf bijpassen,
nadat deze met een witte "primer"
werd behandeld, met een fijn pen
seeltje. Rode, groene, gele, roze
fosforescerende verf vind je wel
in sommige zaken en het moet des
noods niet lichtgevend zijn, een
lichte verf doet het even goed, zo
lang men er de materie geen vingers-
dik oplegt De nylon of perion-
draad kun je wegbergen in een kar
tonnen doosje of wikkelen in "zil
verpapier". De haakjes kunt u vrij
waren voor roest en erosie door
er gewoon wat talk op te strooien.
Blijven er overschotten, van paneer
meel, gemalen kemp, arachide, coco
enz...voeder er de kippen mee of
nog beter...de vogelkes zijn er ook
nog!
Fikken Syroit
P.S. Naar het schijnt zou er opnieuw
vis gezet worden op de stadsvijver.
Moest het een loos gerucht zijn,
het weze mij vergeven, want nu dat
de gemeenteverkiezingen in 't zicht
zijn,mag men van alles geloven
Eén van de "cracks" uit de wereld
van de vroegere marchandsFerdinand
De Ridder en zijn vrouw Clementine
Van Wayenberge. Deze foto is - 50
jaar oud, en toont het echtpaar op
hun paashestKol en plastron man
keren. Chaussettes waren toen in
de mode l
1x
0
V.
