EEN LAND EN ZIJN VOLKEREN
ZIJN VOEDSEL
ZIJN GODSDIENST
GUINEA
MAURETANIE
NIGER
minder katolieken zijn, legt men
zich meer toe op het ontwikkelings
werk: aanleggen van stuwdammen,
wegen, Daarnaast lezen wij af
en toe mis in de dorpen waar er
christenen zijn, meestal 1 a 2 ge
zinnen per dorp maximum, en via
deze gezinnen hebben wij dan wel
meestal kontakt met het ganse dorp,
ook de niet-christenen
KIJe sprak over vorming \&an leer-
"krachten. Hat is jullie rol in het
onderwijs" van Mali?
MDV: Wij in Kita geven ook les aan
de privéschool van het bisdom. De
meeste scholen in Mali zijn echter
staatsscholen. In de bisschoppelijke
privéschool in Kita zijn slechts 300
van de 800 leerlingen christenen.
Wij geven er moraal aan iedereen,
want dat is een verplicht vak van
staatswege, en catechese aan de
christenen.
ALGERIJE
KLOKZJIëL: Mare De Vos, witte pater,
geboren "Rinovieter - zijn vader was
jaren lang direkteur van de bank Na-
gelmaeckers, toen nog gelegen aan de
Vijfhoek - trekt einde september te
rug naar zijn post in Mali. Voor"
hoelang, Mare?
MARC DE VOS: Terug voor vier jaar.
Tk heb er al twee maal vier jaar
doorgebracht De eerste vier jaar
verbleef ik in Nioro du Sahel
daarna in Kita.
KINa acht jaar ken je dat land en
zijn volk toch ongeveer?
MDVDe bevolking van Mali bedraagt
een zeven miljoen inwoners, waar
van de meesten in het zuiden van het
land wonen. Dat is dan ook de
vruchtbaarste streek. Van het zui
den naar het noorden kent Mali drie
verschillende gebieden. Allereerst
het savannegebied met de rivieren
Senegal en Niger. Dan het reeds dro
gere Sahelgebied en tenslotte de Sa-
harawoestijn. De grootste bevolkings
groep wordt gevormd door zwarten,
de Mandingo en enige kleinere stam
men. Een tweede groep, de Peul of
Fulbe, reeds minder donker van huids
kleur, leven meer naar het noorden
en zijn in tegenstelling tot de Man
dingo vooral veehouders en herders.
Gans in het noorden wonen dan de
Toeareg en de Moren, twee nomaden
stammen die reeds sterk met de Ara
bieren verwant zijn.
KI: Welke taal gebruik je daar het
meest?
MDVAls ex-kolonie van Frankrijk
heeft Mali het Frans als officiële
taal, maar daarnaast zijn er vier
erkende inlandse talen. De belang
rijkste daarvan is het Bambara, de
taal van de grootste Mandingogroep.
Het Bambara is de taal waarin wij
met de bevolking praten. Het Frans
gebruiken wij alleen in gesprek
ken met ambtenaren en met de over
heid. En dan nog alleen tijdens
vergaderinqen Ambtenaren vinden
het Frans toch altijd wat "chiquer",
maar ook praktische overwegingen spe
len mee: de verslagen van de ver
gaderingen moeten in het Frans wor
den opgesteld en dat is gemakkelij
ker als de vergaderingen zelf ook in
het Frans verlopen.
KI: Naast landbouw en veeteelt is er
toch ook industrie?
MDVZeer weinig. In Centraal-Mali
zijn er katoenweverijen en wordt er
katoenolie gewonnen, maar dat is het
zo ongeveer. Vroeger was er in Kita,
waar ik nu op post ben, ook een be
drijf voor aardnotenolie, maar dat
is verdwenen. Hier raken we overi
gens één van de grote problemen van
Mali: de monokuituur, waarbij in
bepaalde streken slechts één produkt
wordt geteeld. Zo zijn er ganse stre
ken, waar alleen katoen of aardnoten
worden gekweekt.
KIIs dat een overblijfsel van de
Franse koloniale periode?
MDV: Ja, vroeger was er geen mono-
kultuur. Er werden wel katoen en
aardnoten geteeld, maar alleen voor
huishoudelijk gebruik naast de ande
re kuituren.
KIHoe staat het met de voedsel-
voorzieni ng?
MDVGrote voedseltekorten zijn er
met, behalve misschien in de Sahel.
Het voornaamste voedsel bestanddeel
is gierst. Ambtenaren kunnen maan
delijks een portie rijst kopen in de
staatswinkels, anderen moeten die rijs
op de markt kopen tegen hogere prij
zen. Een andere mogelijkheid om aan
rijst te komen zijn de staatswinkels
van de OPAM (Office des Produits A-
gricoles du Mali). Die verkopen alle
landbouwprodukten zoals gierst, maïs
en dus ook rijst. Maar om in de 0PAM-
winkels te kunnen kopen moet je een
bon hebben van de "Commandant de Cer-
cle", een soort arrondissementschef.
Ambtenaren krijgen altijd zo een bon.
Ook voor begrafenissen, feesten of
scholen is er gewoonlijk geen pro
bleem, maar voor het partikuliere
gebruik is er wel een probleem. Bij
OPAM moet je normaal gesproken voor
minstens 50 a 100 kg aankopen.
KIZou je de situatie dan zo kun-
nen samenvatten dat er wel min of
meer voldoende voedsel is, maar dat
de verdeling en distributie mank
lopen?
MDVJa, maar die problemen stellen
zich vooral in de steden. Slechts een
30 a 40 van de stedelijke bevolking
kan tijdens het regenseizoen ook nog
aan landbouw doen, bijvoorbeeld op
een stukje grond bij familie in de
brousse of elders. In de dorpen,
waar iedereen nog aan landbouw doet,
hangt men niet af van de OPAM-winkels.
Men teelt zelf heel wat produkten en
wat men zelf niet heeft, verwerven
de vrouwen door ruilhandel op de
markt, die 's morgens - afhankelijk
van het seizoen - tussen 7 en 9 uur
begint en een ganse voormiddag aan
sleept.
KI: De vrouwen bekleden dan toch een
eigen plaats in Mali?
MDV: In zekere zin wel, ja. De man
moet voor de- gierst of de rijst zor
gen. De vrouw staat in voor wat wij
ginder de "saus" noemen: vlees, groen
ten, kruiden, Zij kan daarvoor
rekenen op een aantal bijverdiensten:
wat veeteelt, kweken van groenten en
aardnoten, spinnen, Daarnaast
krijgt zij van de man een som geld,
die hij voldoende acht voor het
maken van de saus, bijvoorbeeld 500 F
per dag. Maar de vrouw probeert rond
te komen met 300 F en de resterende
200 F qebruikt zij om "commerce" te
doen. Zo kan de vrouw ook instaan
voor de kleding van haar kinderen.
KIIs het juist dat slechts 1
van de Malinezen rooms-katoliek Ts
tegenover 70 islamitisch?
MDV: Die cijfers kloppen inder-
daad. De rest van de bevolking
hangt het animisme aan, een vorm
van voorouderverering. Toeareg,
Moren en Peul zijn zuiver islami
tisch. De Mandingo zijn later ge
ïslamiseerd en tellen nog heel wat
animisten. De kleinere stammen in
het oosten zijn .bijna niet beïn
vloed door de islam en daar treft
men de meeste christenen aan,
vooral onder de Bobostam.
KIAls die cijfers kloppen, wat
gaat een witte pater daar dan
doen? Waaruit bestaat jullTë~wer-
king?
MDVDat verschilt nogal van post
tot post. Als ge maar 1 katolieken
hebt, Waar wij vooral mee bezig
zijn, is de vorming van een soort
"jeugdleiders", vorming van leer
krachten, En dan hebben wij
nog tamelijk veel katolieken. In
andere posten zoals Sagabariwaar
Marc De Vos terug'
TOEAREG
OPPER-VOLTA
Wat de vrouwen overhouden van hun groentetuintjes verkopen ze op de plaatse
lijke markt.
IVOORKUST
naar Mali
vervolg pag. 4
