geschic
Even terzijde
van lief kerkplein le ninove
3
Is Freddie slecht geïnformeerd?
DE PAROCHIEKERK EN DE
DE VLAMINCKSTRAAT
(13de TOT 19de EEUW)
De in 1812 verlaten en nadien afge
broken parochiekerk en het daar
voor liggend kerkhof vormden een
inham in het abdijbeluik. De eer
ste parochiekerk van Ninove stond
van de 9de tot 13de eeuw dicht
bij de Koepoort. (Ongeveer op
het achterliggend stuk aan de
Graanmarkt waar thans de rode gra-
vier is aangebracht). In 1222-1235
werd een nieuwe parochiekerk ge
bouwd tegen het abdijbeluik aan.
Dit is niet te verwonderen. In
1139 had de abdij het bedienings-
recht verworven van de Ninoofse
parochiekerk. De abdij mocht de
pastoor aanstellen, steeds een
kloosterling van de abdij, en inde
alle inkomsten die aan de bedie
ning van de parochiekerk verbon
den waren. De abt was "patronus"
van de parochiekerk, zoals dat
juridisch heet. Nochtans bleef
ook de stadsmagistratuur mede
toezicht uitoefenen op de kerkre
keningen en het welzijn van de
parochiekerk. De relaties abdij-
stad waren er eerder van conflict
en wederzijdse strijd tot afba
kening en verdediging van de eigen
bevoegdheden, dan van samenwerking.
Was de inplanting van de nieuwe
parochiekerk een symbolische aan
wijzing van de machtspositie van
de abdij ten overstaan van de
stad
Hoorde de grond waarop de tweede
parochiekerk was gebouwd oorspronke
lijk tot het abdijdomein en heeft
de abdij deze gronden geschonken
Daar is geen bewijs voor. Maar de
grillige perceelsabakening tussen
parochiekerk en abdijbeluik lijkt
in die richting te wijzen. En in
1689 noemde abt De Moor de parochie
kerk "onze vroegere eigendom".
Merkwaardig is ook de ligging van
de pastorij, de huidige dekenij.
Daar woonde de pastoor, een klooster
ling, die de parochiekerk bediende.
Waarom lag de pastorij zo ver van
de voormalige parochiekerk
In de De Vlaminckstraat, de vroegere
Korte Kerkhofstraat, lagen dicht
bij de parochiekerk alle andere
parochiale diensthuizen, zoals de
parochieschool en het huis van de
kapelanen of quotidianisten. Dezen
vormden een gemeenschap van wereld
lijke priesters, die in de parochie
kerk koordienst verrichtten. Verder
was er het huis met het beluik van
de Stichting De VI ami nek, ook het
Godshuis van Nazareth genaamd. Al
deze instellingen en hun patrimonium
vielen onder stadstoezicht. Het
goed van de pastorij daarentegen
was abdijeigendom. (Men kan dit
nog merken aan het wapenschild van
de abdij op de gevel van de deke
nij). Is dit de verklaring van de
geisoloeerde 1igging van de pasto
rij
DE DAMWEG EN DAM
GRACHT
(17de TOT 19de EEUW)
Vestgrachtenbollewerken en mili
taire torens bleken na 160Q van
geen militaire betekenis meer te
zijn. Daardoor kon de militaire
infrastructuur in het abdijbeluik
worden opgeruimd. De heuvel van
het grote bollewerk werd tot
wijngaard aangelegd en onder abt
De Moor zelfs afgegraven. Ook
het waterhuishoudingssysteem
werd volledig herzien. De vest-
gracht ten noorden van de kloos
tergebouwen werd definitief ge
dicht. Mogelijks bleef er wel
een ondergronds kanalensysteem
bestaan om het water vanaf de
vijvers aan de Lange Muren naar
de stadsgracht te brengen, die
nog bleef bestaan langsheen de
huidige Weggevoerdenstraat en de
Dreefstraat. Een reeks vijvers tus
sen de Lange Muren en de huidige
Abdijstraat werden drooggelegd en
tot hooiland omgevormd en ook de
loop van de Beverbeek zelf werd
verlegd. Het stuk Beverbeek tussen
de huidige Abdijstraat en de water
molen werd gedempt en op die ge
dempte loop liet abt David begin
17de eeuw een prachtige geometrische
renaissancetuin aanleggen. Het wa
ter van de Beverbeek werd afgeleid
'via de stadsgracht van de Geraards-
bergse Poort. Om evenwel de water
molen niet droog te leggen en ook
de Beverbeekloop te blijven voeden,
die doorheen de stad liep, groef
men de Damgracht. Bij de watermo
len behield men een wachtbekken,
dat er tot ca. 1850 functioneerde.
De Damgracht lag binnen het oude
beluik, zoals de ernaast liggende
Damweg
Of de watermolen ca. 1580 verwoest
werd door de geuzen is niet duide
lijk.
Alleszins moet hij, omwille van zijn
vitale rol in de abdijeconomie snel
weer in gebruik zijn genomen. Zeker
weten we dat in 1685 de watermolen
is vernieuwd, maar op de grondvesten
van het middeleeuwse gebouw. Dit ge
bouw staat er nog. Abt de Moor ge
tuigt "De 1ste augustus 1685 werd
onze watermolen naast de Hoofdpoort
van onze abdij gans opnieuw opge
richt vanaf de grondvesten. Boven
dien mogen we ook overdag de toe
gang afsluiten tot deze molen voor
dezen die hem zouden willen gebrui
ken als openbare weg. "Zoals reeds
eerder gezegd, gebruiken de burgers
het molenbrugje, dat achter de mo
len lag als verbinding tussen het
molenpleintje en de Dam. Volgens
de abt mocht alleen de molenaar
die brug gebruiken. Maar blijkbaar
trok de abt in deze aan het korste
eindje. Want op kaarten van einde
18de eeuw kan men zien dat het
brugje verlegd is en nu juist voor
de molen ligt, zodanig dat er een
directe verbinding tot stand kwam
tussen het molenpleintje en de Dam.
De Damgracht vormde toen immers de
nieuwe natuurlijke scheiding tus
sen het abdijdomein en de stad.
De Damweg en het brugje, hoewel
nog steeds op abdijeigendom liggend,
werden zo een quasi publieke weg.
Dirk Van de Perre
De Ninoofse jeugdraad heeft de
laatste jaren een degelijke uit-
leendienst weten uit te bouwen.
De plaatselijke jeugdverenigingen
kunnen er terecht voor het ontle
nen van allerhande materieel
sporttoestellen, spel koffers, tech
nische apparatuur zoals een dia-
projektor, mikrofoon, versterkers,
een volgspot. Het ontlenen gebeurt
in principe gratis wel dient
een waarborgsom betaald voor het
geval schade mocht zijn aange
bracht tijdens het gebruik. De uit-
leendienst draait zeer goed. De
meeste jeugdbewegingen maken veel
en graag gebruik van de spullen
bij de organisatie van hun diverse
aktiviteiten.
HAAR IN SKOETENSOEP
Op 9 februari hielden de Ninoofse
meisjesskouts hun traditionele
ouderavond- een geslaagde ouder
avond overigens, niettegenstaande
het barre winterweer. Om de ver
schillende toneel- en zangstukjes
beter te presenteren leenden de
meisjesskouts de volgspot van de
jeugdraad uit. Er werd een waar
borgsom van enkele duizenden fran
ken betaald. Geen probleem, tot
de dag vóór de ouderavond, toen
de volgspot effektief werd afgehaald
op de jeugddienst. Een en ander
zou niet doorgaan er was een haar
in de maskesskoetensoep gekomen.
Dat haar in de soep heette Freddy,
Freddy Van Eeckhout, berucht
Ninoofs schepen van kuituur en in
formatiebeleid. Freddy had immers
ontdekt dat op diezelfde 9 febru
ari door de karnaval raad een
"grandiose prinsenpronkzitti ng"
werd gehouden in de sporthal. Nu
behoren organisaties van de kar
naval raad tot het kulturele genre.
Dus tot de bevoegdheid van Freddy
Van Eeckhout. En die nu vond er
niets beters op dan de volgspot
van de jeugdraad te gaan opeisen
voor de prinsenpronkzitting. Die
zou'immers handig kunnen gebruikt
worden bij het optreden van
Strangers en ko.
INGREEP VAN SCHEPEN
MOCHT NIET
Dit is ONWETTIG Immers wat be
hoort tot de uitleendienst van de
jeugdraad, is eigendom van die
jeugdraad, aangekocht met geld
van de jeugdraad. Het zijn dan ook
de jeugdbewegingen, aangesloten
bij de raad, die beschikkingsrecht
over dit materiaal hebben. Wel
staat in het reglement ter ontle
ning dat verenigingen, niet bij
de jeugdraad (dus bv. de karnaval -
raad) gebruik mogen maken van het
jeugdmaterieelOP VOORWAARDE DAT
geen enkele jeugdbeweging het be
wuste stuk heeft gereserveerd voor
dezelfde dag waarop die niet-
aangesloten vereniging het gebrui
ken wil. AAN DEZE VOORWAARDE WAS
NIET VOLDAAN De meisjesskouts
hadden de volgspot ruim op tijd
aangevraagd. De waarborgsom was
gestort. Geen enkele vereniging,
behalve dan V.V.K.M.-Ninove,kon
derhalve voor die 9de februari
de volgspot gebruiken
MORAAL VAN HET VER
HAAL
Met welk recht is Freddy Van Eeck
hout dan de volgspot van de jeugd
raad gaan pikken We wilden het
hem zelf vragen, maar hij was te
lefonisch op geen enkele wijze
te bereiken. Wat zou hij trouwens
kunnen geantwoord hebben. Hij
staat volledig in het ongelijk
Wilde hij de maskesskoeten sabo
teren Was het omdat karnaval
een hoogstaand kultureel evene
ment is, en de ouderavond van
een jeugdbeweging maar wat kinder
amusement Maakt de schepen
van kuituur misbruik van zijn
schepenmacht Of is hij, als
schepen van informatie, alleen
maar slecht geïnformeerd over de
stadsreglementen terzake
Freddy, blijf in 't vervolg bij
uw (kulturele) leest...
Isidoor
Dit kaartje geeft de nieuwe orga
nisatie van het beluik van de ab
dij en omgeving in de 17de eeuw
en begin 18de eeuw.
De oude Beverbeekloop is verlegd.
In de plaats is de Damgracht gegra
ven. Bij de watermolen lag in de
17de eeuw het brugje achter het rad,
maar einde 18de eeuw voor het rad
(zoals thans)
In de De Vlaminckstraat duidt cij
fer 1 de plaats van de vroegere pa
rochieschool aan 2 de plaats van
het Huis van de Quotidianisten, 1
het huis met een daarachterliggend
beluik van 7 huisjes voor ouderlingen
van de Stichting De Vlaminck. Cijfer
4 geeft de plaats aan van de vroe
gere pastorij thans dekenij
Wat de vestingsgrachten betreft
Sectie C is gedempt begin 17de eeuw.
Sectie B is samen met het bollewerk
verdwenen einde 17de eeuw. Pas einde
18de eeuw werd ook de gracht langs
de Weggevoerdenstraat en Dreef ge
dempt. Vraag blijft hoe sectie B en
D met water worden gevoed. Ik vermoed
dat de roemruchte onderaardse gangen
die zich aan de Abdijstraat bevin
den en tot de volksverbeelding spre
ken wel eens een ondergronds water
kanaalsysteem zou kunnen geweest
zijn om het water van punt vl naar
punt D te brengen. Mogelijks
met een aftakking die de klooster
gebouwen aandeed.
hcoi I
"'aruiw
f OellttutJt
iiPri5TRM
H IC. K&v
t Kwtrkif
TiOKSSnA"
RlHENVrK/UT
