BIERHANIMÏL
Van Der Ilaecjen Waller
Dreeffslraal 52 v:
054.33 22 93
r
INTERVIEW
LEO JANSSENS,
REGISSEUR
t)E BLAUWE VOGEL"
HET STUK EN DE SCHRIJ
VER
JEUGDTHEATER
DE REGIE
Niet op een blauwe maandag, maar
dan toch op een doordeweekse avond
hadden wij een gesprek met Leo Jans-
sens, direkteur van de humaniora,
die in het kader van het 150-jarig
bestaan van het Instituut H.H.Harten
"De Blauwe Vogel" voor jeugdtheater
herwerkte en het ook regisseert.
Als danser en choreograaf van de
vroegere kunstgroep Fro werkte hij
aan vier gala-premières voor de
groep. Drie maal stond hij in voor
de choreografie van de Ijzerbede
vaart. Van verschillende toneelstuk
ken werkte hij de choreografie uit.
Op zijn naam staan ook elf regies
van massaspelen in scholen van Asse,
Lede, Mere, Lierde, Ninove (Kabou
ters in de stad) en Gijzegem.
Met de toneelbewerking en de regie
van "De Kleine Johannes" naar Frede-
rik van Eden in 1984 voor het Sint-
Vincentiusinstituut te Gijzegem,
sloeg hij de weg in van de grote
jeugdtheaterprodukties waarin hij
muziek, zang, dans en toneel tot één
harmonisch geheel wil samenbrengen.
Leo Janssens De Blauwe Vogel brengt
ons het avontuur van twee arme hout
hakkerskinderen, het meisje Mytyl
en de jongen Tyltyl. Op een nacht
krijgen ze het bezoek van de fee Bë-
rylune die hen vraagt op zoek te
gaan naar de Blauwe Vogel. Want al
leen die vogel kan haar zieke doch
tertje genezen.
Om Mytyl en Tyltyl te helpen schenkt
de fee hen een grote diamant waarmee
ze alle levensloze dingen als leven
de wezens kunnen zien. Zo krijgen
ze bij hun tocht gezelschap van het
Licht, het Brood, het Water, het
Vuur en ook de Poes en de Hond
zijn niet langer dieren maar praten
de en denkende reisgezellen.
Zo komen ze eerst in het land van
de Herinnering waar Mytyl en Tyltyl
hun overleden grootouders terugvin
den. De tocht gaat verder naar het
rijk van de koningin van de Nacht
die alle kwalen en rampen van de
grote mensenwereld gevangen houdt.
In de wereld van het Bos ontsnappen
ze ternauwernood aan de dood. De
tuin van de Vreugden leert wat het
geluk kan zijn. Vervolgens ontdekken
Ze het rijk van de Toekomst en ten
slotte..,? Zullen de kinderen en
hun reisgezellen de Blauwe Vogel
vinden Waar Hoe
Dat vormt de spanning in dit mooie
sprookjesverhaal
Maar de echte betekenis ligt dieper
Wij allemaal zijn op zoek naar de
Blauwe Vogel van het geluk en die
tocht is duister, wonderbaar, gevaar
lijk, hoopvol, mysterieus... Ligt
dat geluk in handbereik en als je
het gevonden hebt kun je het dan
voor altijd vasthouden of vliegt het
misschien weg
LJ. Maurice Maeterlinck werd in
Hënt geboren op 29 augustus 1862 als
zoon van een vermogend rentenier.
Zijn franstalige familie behoorde
tot de hogere burgerij en was van
adelijke afkomst. Zijn jeugd bracht
hij grotendeels door op een landgoed
te Oostakker. In 1881 ging Maeter
linck Rechten studeren aan de Gentse
universiteit en promoveerde vier
jaar later tot doctor. Hij had ech
ter meer belangstelling voor litera
tuur dan voor advocatuur.
In 1889 publiceerde hij zijn eerste
bundel symbolische gedichten samen
met een eerste toneelstuk. De rest
van zijn leven zou hij grotendeels
doorbrengen in Frankrijk en de Ver
enigde Staten. Op 6 mei 1949 over
leed hij te Nice. In 1911 had hij
de Nobelprijs voor de letterkunde
ontvangen, totnogtoe de enige Bel-
auteur die deze hoogste on-
derscheiding toegewezen kreeg.
In diezelfde periode werd Maeter
linck socialist en hij steunde de
Belgische socialisten in hun sta
kingen voor algemeen enkelvoudig
stemrecht.
Anderzijds beschouwde hij het Neder
lands niet als een volwaardige taal
en protesteerde hij heftig tegen de
Vlaamse eis om de Gentse universi
teit te vernederlandsen.
Tijdens de eerste wereldoorlog was
hij sterk patriottisch gezind en in
1914 gaf hij zich als tweeënvijftig-
jarige op als vrijwilliger voor
het front.
LJ. Naar de vorm alleszins, want het
verhaal werd in 1906 voor het eerst
gepubliceerd als kerstsprookje in
een dagblad. "De Blauwe Vogel" kende
overigens een zeer bewogen ontstaans
geschiedenis. De eerste theateruit
voering werd in Moskou gerealiseerd
in 1908, maar de eerst uitgave van
het toneelstuk was een Engelse uit-
-11 sooAtdn btiood op st<L<zn gebakken
- zonden, kunstmatige veAbetenaans
SpectaLitetten -knentenbotten
-ko^tekoeken
-vtaat
NlElAJ -cAotssants
-ehoeoladekoeken
-bnubin lozljnenbnood
Geraai'dsbergscsl raai' 52
Rinove lel. 33 S3 41
advertentie
gave in 1909. De geplande opvoering
in het Londense Royal Theatre ging
echter niet door en het qrote sukses
van "De Blauwe Vogel" als toneelstuk
kwam er pas na een eerste Franse
uitvoering te Parijs in 1911. Het
stuk werd een were!dsuksesgespeeld
op alle grote scènes van de wereld,
men schat het aantal opvoeringen op
1800. Tussen 1911 en 1976 werd het
bovendien vier keer verfilmd.
LJ. Er waren nog meer kandidaten...
"Zë o.a. "De Wijze Kater" van Herman
Heijermans, ook al rond het thema
van de zoektocht naar het geluk,
of de oorspronkelijke versie van
Hansje en Grietje. Telkens sprookjes
maar altijd met een boodschap.
Jeugdtheater mag volgens mij niet
alleen sprookje zijn. Zo zal de een
voud in de symboliek van "De Blauwe
Vogel" de kinderen bekoren en de
volwassen kijkers tot nadenken aan
sporen. Waarom dan niet "De Kleine
Prins" Dat stuk vraagt intiem the
ater, veel volk erbij betrekken zou
het vermoorden.
keuze. Ik vind dat teveel grote men
sen jeugdtheater spelen, dat is daar
om zeker niet minder, maar men kan
ook de rollen eens omkeren.
LJOnze opvoering is inderdaad
een aangepaste versie van het oor
spronkelijke stuk en dat om diverse
redenen. Een drie uren lange opvoe
ring van het volledige stuk was al
leen al gezien de beperktheid van
financiële en materiële middelen on
mogelijk. Maeterlinck voorzag immers
vele decors en decorwisselingen ter
wijl de regiemoeilijkheden werden
opgestapeld.
Bovendien moesten wij rekening hou
den met de jeugdige leeftijd van
acteurs en actrices, want wij op
teerden welbewust voor een uitvoe
ring door tweehonderdveertig jonge
mensen, groot en klein, wat zeldzaam
mag genoemd worden in de meer dan
1800 wereldopvoeringen die het stuk
tot nu toe kende.
De 170 bladzijden oorspronkelijke
tekst werden dan ook herleid tot een
zestigtal bladzijden. Het verhaal
en vooral de inhoud bleef echter be
waard scènes die het decor overma
tig zouden belasten of toneelmatig
moeilijk te realiseren waren, wer
den weggelaten zonder aan de diepere
boodschap van het verhaal te raken.
De eenvoudige taal en het behoud
van dialogen in hun oorspronkelijke
vorm, zorgen ervoor dat Maeterlinck
dichtbij blijft.
Nu is het juist mijn bedoeling met
jeugdtheater vele jonge mensen te
laten proeven van theater en dat tot
in de grime en het kleinste rolletje
toe. Maar het moet wel met profes
sionele aanpak, juist om de jongeren
iets bij te leren.
In onze opvoering van "De Blauwe
Vogel konden 241 jongeren meespelen
en theater proeven. Vandaar onze
LJ. Ik heb die aanvankelijk uit
sluitend ontwikkeld op basis van het
stuk zelf. Achteraf bekeek ik drie
van de vier filmversies, wat mij
zwaar ontgoochelde. Ik vond dat daar
in essentiële scenes werden weggela
ten terwijl de geest van het stuk
mijns insziens niet korrekt werd
vervolg p. 10
advertentie
BLAUWE VOGEL
in het zusterhuis
Klokzjiël Kan U ons ook wat meer
vertellen over Maurice Maeterlinck,
de schrijver van "De Blauwe Vogel"
Leo Janssensurrei^eeur van de Huma
niora van het H.H.Harteninstituut,
qua toneelregie niet aan zijn proef-
stuk toe.
KL"De Blauwe Vogelwerd door
Maeterlinck als een sprookje ge
schreven
A
KL. Bij een vorige gelegenheid
haalde je zelf aan dat "De Blauwe
Vogel nogal eens wordt vergeleken
met dat andere sprookje vol symbo
liek en diepe gronden "Le Petit
Prince" van de Saint-Exupéry
Waarom dan toch gekozen voor "De
Blauwe Vogelin plaats van de
misschien meer bekende Kleine Prins
KL. U spreekt wel van een toneel
stuk naar Maeterlinck
KL. Hoe kwam uw regievisie tot
stand
L. Janssens "Het is mijn bedoeling zoveel mogelijk jonge mensen van theater
te laten proeven. Er spelen zo een 240 jongeren in mee.
