HEMERIJCKX-VEERTIENDAAGSE
"NIET DE MENS HEMERIJCKX MOET
WORDEN HERDACHT, WEL ZIJN WERK
ft
Van 3 tot 19 oktober wordt in
Ninove een Hemerijckx- veertien
daagse georganiseerd. Aanlei
ding is enerzijds de 20ste ver
jaardag van de melaatsenaktie
hier in de stad, anderzijds
het feit dat 20 jaar terug dr.
Hemerijckx in zijn geboortestad
uitbundig werd gevierd. De
grootste herdenkingsplechtig
heid van vrijdag 3 oktober is,
als je dit leest, al achter de
rug. Op 10 oktober echter staat
nog een benefietkonsert met
Frangois Glorieux op het pro
gramma. En nog tot 19 oktober
kan je op het oud-stadhuis te
recht voor een aan te bevelen
tentoonstelling over het leven
en werk van dr. Hemerijckx.
1t Klokzjiël vroeg tekst en uit
leg over dit alles aan Bart Me-
ganck en Steven Dobbelaere, de
twee duivels-doen-al achter de
ze organisatie.
DE VIERING VAN TOEN
2o jaar geleden dus, op 30 jan.
'66 kende Ninove al een eerste
HemerijckxhuldigingHet ini
tiatief hiertoe kwam van de
plaatselijke Davidsfondsafde-
ling en haar toenmalige voor
zitter Steven Dobbelaere. Die
wilden wel eens "iets" doen
met hun stadsgenoot dr. Heme
rijckx, toen juist "met vakan
tie" in België. Er werd aan
vankelijk gedacht aan een
spreekbeurt door de doktër
Kontakten echter met mensen
van de Damiaanaktie in Brus
sel, een beweging die op nati
onaal vlak de melaatsenwerking
organiseerde en toendertijd
al enige jaren bestond, zorg
den ervoor dat de eerder be
scheiden intenties van het
Davidsfonds uitgroeiden tot
een gebeuren met nationale
weerklank waarop zelfs de
teevêe niet ontbrak. "Hemerijckx
is in zijn eigen geboortestad nog
te weinig bekend", was het uit
gangspunt van de Damiaanaktie.
Een grootse viering moest daar
verandering in brengen.
Er werd plaatselijk een komitee
opgericht, waarvan ongeveer alle
Ninoofse verenigingen (zowel
die uit jeugd - als uit kuituur
en sportmiddens) deel uitmaakten.
Geld zou worden ingezameld om
voor dr Hemerijckx een jeep te
kunnen kopen, waarmee hij dan
zijn mensen" in India effi
ciënter zou kunnen bereiken.
De rest van het verhaal is be
kend: door een gift van Broe
derlijk Delen was al na twee
dagen zeker dat de jeep er
zou komen meer nog, de Ni-
novie.ters waren zo gul dat na
verloop van de aktie drie jeeps
aan de Ninoofse ereburger kon
den worden geschonken.
STENEN OF MENSEN
Het sukses van de aktie was
voor de mensen van het komi
tee een stimulans om ermee
door te gaan. Hoofdbezigheid
werd een jaarlijkse geldkollek-
tie in januari, binnen het ka
der van de "Werelddag voor de
melaatsen.
Toch liep het niet altijd even
gesmeerd gedurende die 2 0 jaar.
"Een groep rond Karei Fransman
zag dat allemaal eerder aan
de deftige kant; zij wilden in
vesteren in stenen", vertelt
Bart Meganck. "Ze hielden zich
bezig met de uitgave van een
Hemerijckx - postzegel, later
met de oprichting van een He
meri jckx-monument Die hadden
overigens in een eerste fase
zeer grootse, zelfs groteske
plannen. Ze wilden het monu
ment op het kerkhof volledig
ontworpen volgens de princi
pes van een Indische tempel,
met een vijver ervoor.Op
de lange duur heeft men toch
ingezien dat dit alles te
groots, overdreven was en is
men gekomen tot het monument
dat nu aan de zwemkom staat."
Ruzie binnen het komitee is
er evenwel nooit geweest"
haast men zich te zeggen.
"Eerder een verschil in keuze:
moest men geld investeren in
stenen of in zieke, arme men
sen
Tegenwoordig houdt de Damiaan
aktie Ninove (zoals het "komi
tee" nu officieel noemt) zich
in hoofdzaak bezig met die
jaarlijkse geldinzameling.
Ons viel op dat het huidige
komitee voornamelijk gedragen
wordt door mensen uit kriste-
lijke hoek. De "linkse" bewe
gingen, de liberalen hebben
"trouwe medewerkers"op een of
andere manier moesten gehuldigd
worden", (nvdr: Antoine is zelf
ook "trouw medewerker"; wil hij
misschien zichzelf huldigen?)
Zo groeide de idee voor een
akademische zitting.
Freddy van Eeckhout, ander ge
liefd stadsvader, kwam dan zijn
diensten aanbieden. Die was
vooral geïnteresseerd in de ten
toonstelling, waarschijnlijk om
dat voor die periode de tentoon-
Bart Meganck hierover: "Neen,
dat is zeker niet de bedoeling.
We willen gewoon maar de naam
Hemerijckx in ere, in herinne
ring houden. Nog altijd is hij
te weinig bekend in zijn eigen
stad, Nog altijd wordt zijn
werk en zijn betekenis onder
schat. Zijn werk was en is
nochtans belangrijk. De strijd
tegen de melaatsheid is verre
van gestreden. Nog steeds lij
den 15 miljoen mensen aan deze
stellingskalender in het oud-stad-verschrikkelijke ziektevooral om-
huis een "zwart gat" vertoonde. wille van het afstotend uit-
Mede door hem is het .opzet er- zicht dal Mar kenmerkt. Heel-
van geëvolueerd tot een overzicht wat vooroordelen rondom de me-
van het leven en werk van dr
Hemerijckx. Als afgevaardigde
van het stadsbestuur bood Van
Eeckhout ook een receptie aan.
Tenslotte zijnook vanuit de na
tionale Damiaanaktie in Brussel
initiatieven gekomen: het uit
delen van herdenkingsplakketten
aan de medewerkers, het uitnodi-
en van de ambassadeurs.."
Hoezo, ambassadeurs
laatsheid moeten nog worden op
geruimd. Zo bijvoorbeeld is
de ziekte in wezen maar zeer
weinig besmettelijk. Amper 6%
van de wereldbevolking is po
tentieel drager van de melaat
senbacil en kan dus melaats
worden. Het grote publiek heeft
hier echter een heel ander ge
dacht over."
"Men is zich in Ninove nou te
"Welja, de ambassadeurs van Zaire weinig bewust van de pioniers-
en India, de twee landen waar dr
Hemerijckx zoveel baanbrekend
werk heeft verricht, zijn offi
cieel uitgenodigd. Of die ook
afgehaakt. Die waren er noch
tans 20 jaar geleden wel bij.
Daar zijn verschillende re
denen voor. De socialisten bij
voorbeeld verweten ons dat we
wat al te liefdadig waren, dat
we geen struktuurveranderingen
wilden. Toch worden met het
rondgehaalde geld zinvolle pro-
jekten gesteundmensen daad
werkelijk geholpen. Wij zouden
graag hebben dat er weer wat
meer medewerking komt vanuit
die hoek.
VIERING VAN DE VIERING
werkelijk zullen komen,weten
wij niet. Frangois Glorieux is
eveneens een ideetje dat vanuit
Brussel is ontstaan."
Konklusie: De Hemerijkckx-veer-
tiendaagse is eigenlijk een
werk van buitenstaanders ge
weest. Het programma ervan is
niet opgesteld door de Damiaan
aktie Ninovemaar werd haar
"voorgesteld" door anderen.
Hier staat men enkel in voor
de praktische organisatie. Zit
men hier dan opgezadeld met
iets wat men in feite niet
heeft gewild
En zijn Steven Dobbelaere en
Bart Meganck daar wel geluk
kig mee
"Nou ja, eens de wagen aan het
rollen is kan je hem moeilijk
stoppen. Je moet wel mee. Zo
lang het ons niet boven het
hoofd groeit..."
DOKTER ALS SYMBOOL
rol die haar stadsgenoot in
de strijd tegen de lepra heeft
gespeeld"gaat Bart Meganck
verder. "Zijn systeem van de
ambulante thuisverzorging is
uniek in de wereld. Het stelde
hem in staat tienduizenden men
sen, te bereiken, ze allemaal
op fiche te zetten, (voorbeel
den hiervan zijn te zien op de
tentoonstelling)Zo kon hij
preventief werken, de ziekte
ontdekken als ze nog maar in
een beginstadium was. Overigens
worden die fichen op dit moment
statistisch onderzocht door
een Belgisch professor. Op die
manier poogt men verbanden te
ontdekken tussen bijvoorbeeld
de levensvoorwaarden van de
mensen en de kans tot besmet
ting. Mocht dit onderzoek tot
enig resultaat leiden, dan zou
dit een enorme stap vooruit
in de voorkoming van lepra be
tekenen. Wat weeral eens het
geniale van Hemerijckx illus
treert.
Bij dit alles is Hemerijckx
de eenvoud zelve gebleven. Hij
zocht geen persoonlijke publi
citeit, was een anti-ster. De
zaak van de melaatsen dienen
en meer bekend maken, dat was
Ondertussen zijn we 20 jaar
later. Een gelegenheid om al
•de mensen die zich al die tijd
veelal belangloos voor de aktie
hebben ingezet eens bijeen te
brengen op een klein feestje,
een gezellig samenzijn. Samen
met een kleine tentoonstelling
over die 20 jarige werking was
dat het aanvankelijke "jubileum-0p 3 oktober wordt een gedenk-
programma". Door allerlei om- steen onthuld aan het geboorte-
standigheden is een en ander huis van de dokter op de Burcht
echter uitgegroeid tot een dam. Er is al een Hemerijckx-
heuse Hemerijckx-veertiendaagdemonument op het naar hem ge-
Steven Dobbelaere: De eerste noemde plein aan de zwemkom, nu
aanzet tot "iets groter" werd dit. Wil men Ninove soms vol
gegeven door Antoine Callebaut, Hemerijckx-herinneringen zet-
de schepen. Die vond dat al de ten
zijn doel. Daarin ligt de
grootheid van Hemerijckx. En
daarom verdient hij een sym
bool te worden. Redenen genoeg
dus om een gedenksteen te ver
antwoorden. Het is zeker geen.
overbodige lukse. Het werk van
de dokter moet herdacht en
voortgezet. We zijn er dan ook
helemaal niet tegen dat Heme
rijckx als een symbool wordt
gebruikt.
Slotbemerking Akademische
jubileumzitting, benefietkon-
sert Francois Glorieux,...,
het zijn "deftige" woorden.
We hoorden van bepaalde jeugd-
vervolg pag. 11
De familie Th Hemerijckx - Steenhoust, met achteraan v.l.n.r. Dr Heme
rijckx, Pater Karei Hemerijckx, Maria Hemerijckx en Jozef Henmerijckx 1934.
Dr. Hemerijckx tijdens zijn Afrikaanse
periode: toebereidselen voor een lumbaal-
punctie
