De Stikstof in den Landbouw.
BAVO EH LIEVEKEIf.
Brief aan den Heer Minister van
Landbouw.
ETS
geheime diplomatie, vrijheid op zee, stichting
van een volkerenbond.
Geen volk mag nog langer verdrukt blijven.
De Staatsidee is slechts dan zedelijk wanneer zij
gebaseerd is op het nationaliteitenbeginsel. In
den staat moet zelfbestuur verzekerd worden aan
ieder volk met eigen taal, eigen aard, eigen ze
den. Iedere minderheid moet zoo mogelijk tot
haar recht komen. Hierover zullen wij in een
bizonder kapittel uitwijden.
De geheime diplomatie, de kanker der laatste
eeuw, moet afgeschaft worden, Een diplomaat
zal u heel hoffelijk ontvangen, hij zal u de meeste
voorkomendheid betoonen, maar terzelfdertijd
bedenkt hij reeds het doelmatigste middel om u
in een valstrik te lokken. Wie herinnert zich
niet in welke bewoordingen Willem II, de ex-
keizer onzer vijanden, den lof en de grootheid
van België bezong, bij zijn bezoek aan Brrssel,
terwijl toen wellicht reeds den inval en de ver
woesting onzer gouwen beslist was Zulke
voorbeelden zijn er bij de vleet. Terwijl men een
land viert en feest, bereidt men reeds geheime
bondgenootschappen voor om het te verwurgen.
Zij is de oorzaak van de meeste oorlogen, zij
heeft op hare rekening millioenen menschenle-
vens, ontelbare verwoestingen.
De vrijheid op zee is even eerbiedwaardig als
de vrijheid te lande. Aan eene mogendheid toela
ten hare vloot zoo uit te bouwen dat zij heel het
vasteland kan blokkeeren staat op dezelfde lijn
als aan een land toe te laten millioenen legers te
verzamelen waarmee het heel de wereld kan
verpletteren.
Duidelijk schonk Wilson aan de wanhopige
wereld het beginsel van een Volkerenbond. Dit
princiep is reeds ontwikkeld. Gezond opgevat en
goed uitgewerkt, zal dit een zege voor ije
menschheid zijn. Geen land ter wereld kan in het
vervolg nog de wereldveiligheid bedreigen, geen
tractaat kan nog verbroken worden zonder het
gewapend verzet uit te lokken van alle andere
landen. Het scheidsgerecht is verplichtend. De
toekomst zal bewijzen of de gedachte zal triom
feeren boven het zwaard. Zoo nu de Vrede niet
voortduren blijft, zoo de Volkerenbond niet bij
machte is om de hoogstnoodige rust te schenken
aan de wereld, dan mogen alle pacifisten, alle
droomers van eene mooiere toekomst, er het
bijltje bij neerleggen. Nu immers is de Gedachte
der Waarheid en Rechtvaardigheid gedragen en
gesteund door het zwaard van de machtigste
aller natiën, de Vereenigde Staten van Noord
Amerika, met aan het hoofd de grootste idealist
onzer eeuw Wilson. Wibo.
(le Vervolg)
In het begin van hunnen groei, nemen de
peulgewassen de gebondene stikstof uit dengrond.
Na deze eerste ontwikkeling, kunnen zij zich
de stikstof uit eene andere bron bezorgen.
door Hendrik CONSCIENCE. 1.
1.
Dat groote huis met zijne honderden vensters, dat
men ziet van op de Watermolenbrug te Gent, is de
katoenfabriek van mijnheer Raemdonck.
Alhoewel het daglicht reeds vermindert, is er alles
nog in volle, drukke werkzaamheid het logge ge
bouw davert op zijne grondvesten onder de zwoeging
der mekanieken, die de stoomkracht in zijn binnenste
doet leven.
Het is vooreerst de duivel, dat machtig tuig,waarin
het katoen wordt geklopt, geschud en gefolterd, tot
dat het alle onreinheid heeft verloren dan de koor
den, de rektuigen en de lantaarnen of draaiende
potten, die al te zamen de boomwol in vlokkig sneeuw
veranderen, ze mengen, ze verdeelen en ze bereiden,
om door de spintuigen tot haarfijne draden te worden
herschapen de scheer- en boommolens, en eindelijk
de getouwen der wevers en de banken der spinners
met hunne ontelbare spillen en bobijnen.
Alles boven en beneden beweegt, loopt of slingert
met koortsige snelheid het is eene oneindigheid van
rollende assen, van wentelende wielen,van knarsende
radertanden, van vluchtende riemen, van wandelende
spinmolens, van draaiende spillen.
Men heeft eenigen tijd gedacht, dat zij de
kleine hoeveelheden gebondene stikstof uit de
lucht opnamen, maar deze stikstof is ontoerei
kend om de bekomene vermeerderingen van ge
bondene stikstof in de plant te kunnen opleveren.
Proeven van HH. Schloesing en Laurent heb
ben bewezen dat in eene ruimte, die van alle
kanten gesloten is, en waar vlinderbloemige
planten groeien, de hoeveelheid vrije stikstof
der lucht vermindert, terwijl de hoeveelheid ge
bondene stikstof vermeerdert.
Is het de grond ofwel de plant die de vrije
stikstof vastlegt
Dezelfde proefnemers hebben bestatigd, dat
gronden van middelmatige vruchtbaarheid de
vrije stikstof der lucht niet vestigen, op voor
waarde dat deze gronden vrij blijven van mossen
en wieren. (1)
Het zijn dus de vlinderbloemige planten zei
ven, welke de vrije stikstof der lucht vestigen
en verbinden.
Wanneer wij eenen wortel van eene klaver-
plant, eene boon, eene erwt, of van eene andere
vlinderbloemige plant in 't algemeen onderzoe
ken, vinden wij er eene groote hoeveelheid
kleine knobbeltjes of bolletjes, welke microben,
(kleine wezentjes), bevatten. Volgens de opzoe
kingen van Heiriegel, Wilfadt, Breal, Laurent en
Schloesing, is het door tusschenkomst dezer
microben, dat de peulgewassen de vrije stikstof
der lucht kunnen opslorpen.
Wanneer men vlinderbloemige gewassen
kweekt in eenen betrekkelijk stikstof armen
grond, beroofd van die microben, dan groeien zij
tenger op, en dragen geene knobbeltjes op de
wortels. Maar brengt men microben, voortko
mende uit deze knobbeltjes in den grond, dan
verandert alles er vormen zich knobbeltjes op
de wortels, en de groei neemt weelderig toe.
Verwonderd, niettegenstaande al de gebruikte
vetten, op een ontgonnen stuk land in de kem
pen, niet in de teelt van klaver te gelukken,
hebben wij met M. Schreiber de volgende proef
nemingen gedaanEenige potten, gevuld met
heideaarde, kregen eene volledige bemesting,
maar zonder bijvoeging van microben andere
teelten ontvingen dezelfde bemesting, maar met
bijvoeging van microben.
De eerste teelten bleven nog al zwak zij
gaven 33 gr. 25 en 38 gr. 25 opbrengst, terwijl
diegene, welke microben ontvangsn hadden. 58
gr. 8 en 63 gr. 5 opbrengst gaven.
De gronden, waarin deze microben zich niet
meer bevinden, zijn zeer zeldzaam, bijzonderlijk
in ons land. Het is slechts in eenige gronden,
waar nooit peulgewassen gegroeid hebben, dat
zij kunnen ontbreken Zoo zijn, b. v., de heide
gronden der Kempen, en misschien de moerassen
en turfgronden der Ardennen. Indien in die
gronden de klaverteelt mislukt, alhoewel men
er de beste zorgen aan heeft besteed, dan is men
genoodzaakt deze microben in den bodem te
brengen. Onder den naam vaD nitragine wor-
Uit elke beweging ontstaat een gerucht, dat zich
met de duizenden andere geruchten vermengt tot een
donderend gebruis, tot een zenuwtergend geraas, zoo
aanhoudend en zoo vol, dat het de denkingskracht
van den toevalligen bezoeker inzwelgt en hem duizelig
maakt gelijk het geloei der losgebrokene winden op
eene woedende zee.
Terwijl het ijzer en het vuur hier alles met hun
leven en hunne stem vervullen, dwaalt de mensch als
een sprakeloos en spookachtig wezen tusschen de
reusachtige tuigen, die zijn vernuft heeft geschapen.
Er zijn mannen, vrouwen, kinderen in menigte
zij letten op den gang der raderwerken, zij hechten de
gebrokene draden aanheen, zij brengen katoen of
bobijnen aan, en geven onophoudend voedsel aan het
duizendledig monster, dat de stof met onverzaadbaren
honger schijnt te verslinden.
Ziet, hoe mannen en vrouwen schier aandachteloos
tusschen de raderwerken heen- en wedergaan hoe de
kinderen onder de spinmolens doorkruipen 1 en noch
tans, dat een riem, een tand, één van ai die draaiende
dingen hunnen kiel, hun kleed of slechts hunne mouw
aangrijpe... en het onverbiddelijk ijzer zal hunne leden
afrukken of hun lichaam vermalen, en niet loslaten,
vóórdat het, ginder verre, als een onkennelijke klomp
weder uitgeworpen worde. lAch, hoevele onvoorzich
tige werklieden zijn dus verminkt of verslonden ge
worden door de barsche, zinnelooze kracht, die geen
onderscheid kent tusschen katoen en menschen-
vleesch 1
den zij in den handel verkocht. Haasten wij ons
te doen opmerken, dat het onnoodig is die micro
ben zeiven aan te koopen. Men handelt immers
veel beter met op de velden aarde te strooien,
voortkomende van een oud klaverveld of van
eenen grond, waarop klaver staatdeze grond
bevat de noodige microben in overvloed.
De stikstof der bouwgronden.
De hoeveelheden stikstof in de bouwgronden,
zijn aan vele veranderingen onderworpen. Deze
stikstof bevindt er zieh bijzonderlijk onder or-
ganischen vorm.
Duizend deelen fijne aarde der volgende gron
den bevatten (Peterman)
De gronden van oude weiden bevatten het
meeste stikstof. Daar de stikstof in den grond
zich bijzonderlijk bevindt onder organieken
vorm, is de voeding der plant dan alleen verze
kerd, als de salpeterzuurvorming in ruime mate
kan plaats hebben. Het bewerken van den grond,
het kalken, het uitstrooien van mergel, bevoor-
deeligen deze vorming. Deze hangt insgelijks af
van den warmtegraad zij geschiedt traag in de
Lente vandaar het groot voordeel, dal het ge
bruik van salpeterzure soda in dit jaargetijde
oplevert.
('t Vervolgt.)
Hooggeachte Heer Minister van Landbouw.
Onze streek van Aalst is op dees oogenblik het[D
schouwspel van droevige tooneelen.
In den tijd der bezetting waren op elke ge
meente verscheidene landbouwers verplicht
koeien te nemen welke door de Duitschers aan
gebracht werden uit de frontstreek. Genoemde
landbouwers moesten deze dieren betalen aan de
gemeenten.
Op dit oogenblik komen de landbouwers van
West-Vlaanderen deze koeien terughalen en dit
zonder betaling, noch der koopsom, noch der
onderhoudskosten.
Er is nog een erger geval dat ik wil tot uw^
kennis brengen Het Voedingskpmiteit van
talst t
relke v
oor de
ijd na
lubliek
Ook <3
er We:
jgenwi
oopsoi
Wie j
isseme
Wij d
it mof
taat, c
oeding
erlies r
Aanvs
epste
Groot
uitboo:
eroorzf
is aan
>omga£
eel dik
vermi
3er te
;r hen,
Dit is
in apj.
Schuri
as F
'usiclai
Het do
jheid i
vaal bi
peren
De hai
ste app
openj
et mee:
Zekere
hurft.
ng gek
loral
Durond
oyenr
,ne ei
:ndu
t
Niet al
ik op 1
estvlek
ttrdt. I
rminde
rmogei
Ook kj
schor:
tns zo
agen.
Maar daar galmt een klokslag De vuurmaker stopt
het stoomtuig hij ontneemt aan de mekanieken hun
nen adem en hun leven...en op het ontzaglijk gerucht,
op het zinverdoovend geraas volgt de stilte der een
zaamheid en der rust.
Het was op eenen zomeravond van het jaar 1832,
dat de werklieden der fabriek van mijnheer Raem
donck dus, op het sein der klok, hunnen arbeid staak
ten en te gelijk op het binnenplein zakten, om daar
voor een venster van het bureel op de uitbetaling van
het loon der afgeloopene week te wachten.
Alhoewel schijnbaar dooreengemengd, toonden zij
echter eenige schikking. Men kon zien, dat de vrou
wen, de kinderen en de mannen neiging hadden om
afzonderlijke groepen te vormen zelfs de wevers en
de spinners stonden aan eene verschillige zijde van
het plein.
Allereerst werden de vrouwen betaald want onder
hen waren vele moeders, wier zuigelingen sedert uren
misschien naar lafenis en voedsel snakten. Arme
wichtjes, gansche dagen aan vreemde handen toever
trouwd, levend van hunne geboorte af in derving en
in nood Slachtoffers van een maatschappelijk gebrek,
dat, tegen de natuur en tegen den wil Gods, de vrouwlg
onttrekt aan de vervulling van onzen moederplicht, op
perste wet van haar weien op aarde.
De werklieden toonden nu eenige levendigheid
zij schenen vroolijk, omdat tje lange week was afge-
loopen en de rust van morgen hen toelachte.
Een sterkgebonwde kerel, die tusschen de spinners
ind, one
uchtige
den m<
eenen s
Nu bem
ram en t
rs nadei
hij he
ar stapp
Ha sa
it zullei
Waarl
lord.
Hoe
lilé vier
Welk
Van v
Werk:
niet oud
Niet c
r in de
ste fabr
1800,
zoo ji
- aanak ii
mijnhei
twee e
Inderc
3 schijn
Het is
«O»
Leem
grondvan
Haspe-
gauw (2)
Leem
grond der
Maas
Aanspoe
ling der
Herck '3)
Kempi-
schezand-
grond
Peer
Aanspoe
ling De-
mer (2)
Organische
stikstof
0.78
1.54
2.48
0.31
1.30
Ammonia-
kale stikstof
0.03
0.03
0.04
sporen
0 02
Salpeterzu
re stikstof
sporen
sporen
sporen
0.09
sporen
(ii Deze planten zouden dus ook de eigenschap hebben
■de vrije stikstof vast te leggen.
•2) Genomen te Jeuck.
(3) Weidegrond.
