BAVO EI LÏEVEIEi
Bemesting en Meststoffen
Oproep aan de leden van
Wieze, Herdersem en boorsel
Aan al de leden van
den Boerenbond.
Den Heer Lemayeur laat ons weten, dat hij op
le Zondag van Augustus zal komen voordracht
geven over Onderlinge Brandverzekering, in de
gemeenten Wieze, na de Hoogmis Herdersem,
om 2 ure en Moorsel, om 4 ure, in de gewone
lokalen.
Wij doen dus een warmen oproep tot al de le
den, dat niet een enkele achterblijve, dat hij
vrienden en kenissen medebrenge. Gedenken wij
dat den Heer spreker zich zoovele moeite 'geeft
dat hij van het Kortrijksche komt, en de lastige
taak verricht, enkel en alleen om de zaak te die
nen. Komt dus allen naar de voordracht did- op
uwe gemeente zal plaats hebben, en overtuigd en
Vast besloten zult gij huiswaarts keeren.
Na twee meesterlijke en overtuigde voordrach
ten over Onderlinge Brandverzekering, gegeven
door den achtbaren Heer Lemaijeur van Deerlijk,
op Sinxen en 6 Juni 11., zal er eerlang, en dat op
algemeene hanvraag der leden van den Boeren
bond overgegaan worden tot de stichting onzer
Onderlinge Brandverzekering. Voor wat de voor-
deelen dezer inrichting aangaat, verwijzen wij
onze lezers naar de nummers 24 en 25 van De
Koornbloem waarin breedvoerig verslag ge
geven is, der voordrachten van genoemden Heer
in Aalst gegeven. Een punt nochtans willen wij
hier vandaag behandelen, namelijk het stichten
van een waarborgfonds of kapitaal.
Celijk alle maatschappijen, heeft eene Onder
linge Brandverzekering een kapitaal noodig. Dit
kapitaal dient om de ongevallen, welke bij het
begin der stichting kunnen plaats hebben, te ver
goeden. Verders tegen onvoorziene voorvallen
sterk te zijn, maar vóóral, om de leden zekerheid
en vertrouwen te geven.
Dit kapitaal zal gevormd worden door inschrij
vingen van zekere sommen, b.v. 1000 fr. elk.
Men waarborgd dus door zijne onderschrijving
eene vastgestelde som te zullen inbrengen, wan
neer de in kas zijnde gelden ontoerijkend zouden
zijn, om de aangegane verplichtingen na te ko
men. De onderschreven som zal in haar geheel
intbaar zijn nochtans zal er maar moeten ge
stort worden, in der mate van de ontbrekende
som wanneer b.v. 1000 fr. zou te kort zijn, zal
er op een kapitaal van 100.000 franken, inge
schreven met 100 aandeelen van 1000 fr. elk,
10 fr. moeten gestort worden op 10.000 fr. zal
elk aandeel 100 fr. moeten inbrengen, enz. In
door Hendrik CONSCIENCE.
Het derde gedeelte, mijnheer driehonderd fran
ken bij voorbeeld. Het ware genoeg.om te beginnen.
Ik zal den jongen helpen en leeren. Indien hij vlijtig
en getrouw blijft, kunnen wij zijn loon opvolgend
verhoogen.
Het is wel, pasmans, ik bedank u om uwe goedwil
ligheid. Zend mij den jongen, maar zeg hem niets.
Eenige oogenblikken daarna trad Bavo in de zaal en
bleef met de klak in de hand voor M. Raemdonck
staan'.
Deze beschouwde hem eene wijl, met het hoofd
knikkende, als schepte hij behagen in de regelmatige
wezenstrekken en in de nederige, doch tevens moedige
houding van den jongen.
Het is een schoone dag voor u geweest, rnijn
vriend, zeide hij. Gij hebt vele beschermers aan
gewonnen, en indien gij vlijtig en verstandig blijft,
zult gij waarschijnlijk uwen weg in de v/ereld maken
maar wat u ook gebeure, vergeet nooit, dat uwe ou
ders, arme fabriekwerkers, zich hebben opgeofferd om
u te laten leeren.
Ik zal het niet vergeten, mijnheer, antwoordde
Bavo zeer stil, maar'op eenen ontroerden toon en met
deze gevallen zal er dan, en op het bijgebrachte
deel een intrest van 6 0/0 gegeven worden.
Wij doen dus een oproep tot al de leden van
den boerenbond. Dat elk het. zijne bijdrage tot
het in werking komen dezer voordeelige en
vruchtenrijke instelling tot de begoeden en na
denkenden, en vooral tot de bestuurleden der
bonden zeggen wij, gij die door uwe middelen,
door uw begrip, door uw -ambt., voor de volks
massa staat, die hun leiden wilt naar meer zede
lijke en stoffelijke welvaart, geef hier ook het
goede voorbeeld, stapt vooraan, sterk de andere,
schrijf de eerste in, en dan durven wij u verze
keren dat wij op weinige dagen een waarborg
fonds zullen bezitten, om met zekere 'kans van
welgelukken de inrichting te kunnen beginnen,
en voor elkanders welzijn tot een goed einde té
brengen.
Dat elk nog eens goed zijne polissen nazie, dat
hij ze ter hand stelle aan de plaatselijke schrij
vers, of dat hij inlichtingen vrage in het bureel
van den boerenbond welke daar dagelijks kun
nen bekomen worden. Dat elk hier dus zijne
plicht doe en zoo wordt mog eens de leuze be
waarheid. Boer, Redt twelve.»
B. VAN DEN AKKER
(4e vervolg).
De Humus.
Wat humus was, heeft men zeer lang geweten, i
Van zijn beteekenis voor den natuurkundigen
toestand van den bouwgrond is men ook al vrij
lang op de hoogte, maar over zijn meerdere of
mindere beteekenis als indirect plantenvoedsel
heeft men lang getwist.
Humus bestaat uit de niet volkomen vergane
plantendeeleu, die met den stalmest en vele an
dere natuurlijke meststoffen, met de overblijfse
len van den oogst (stoppels, wortels, koppen van
suikerbieten en dergelijke, aardappelloof) of met
het op den akker gegroeide onkruid onderge-
ploegd worden. Die plantenoverblijfselen worden
van de lucht afgesloten op overeenkomstige wijze
als in het water groeiende planten, die na hun
dood naar den bodem zinken of moerasplanten,
waarvan de overblijfselen op elkander worden
gestapeld.
Humusvorming vertoont dus groote overeen
komst met veenvorming. De plantaardige stoffen
waaruit de humus bestaat, geven aan den grond
eene min of meer donkere kleur. Zij bevinden
zich bij den bouwgrond vooral in de'bouwlaag
eenen glim van wilskracht, waarvan de innigheid den
eigenaar der fabriek met verrassing sloeg.
Ha, dit is wel, zeide hij, dat gij göed door
drongen zijt van alles, wat uwe arme ouders voor u
hebben gedahn uw vader bovenal niet waar?
Ja,-mijnheer, mijn vader heeft voor mij gewerkt,
mijn vader is voor mij doodeljk ziek geworden mijne
moeder heeft nachten zonder slapen doorgebracht om
mij naar de school te laten gaan.
En gij zult ze liefhebben en, is het u mogelijk, ze
beloonen in hunnen ouden dag
Ja, mijnheer, zoolang ik leef.
Gij zijt nu op de fabriek van M. Verbeeck, en gij
zult de naaste week eerst aan den duivel staan als hel
per. Het is een goed middel om tot iets te geraken
maar dit gaat wel langzaam, mijn jongen. Met uwe
geleerdheid kan men misschien eenen korteren weg
vinden.
Ik zal meesterknecht worden,, mijnheer ant
woordde Bavo met bedwonge kracht.
En dan morde M. Raemdonck.
Dan, mijnheer, dan zal mijn vader niet meer wer
ken, en mijne moeder ook niet.
Gij zijt een brave jongen, sprak M. Raemdonck
getroffen. Wat wint gij nu Vier of vijf franken in
de week, niet waar Dit is niet genoeg. Ik wil u hel
pen het edele doel bereiken, dat gij uw dankbaar hart
aanwijst, door u eene loopbaan te openen, waarin
men met uwe geleerdheid en uwen goeden wil, veel
spoediger kan vooruitgaan. Ik was voornemens u een
Tuist door haar donkere kleur, een gevolg van
haar veel hoogere humusgehalte, is deze van den
lichten gekleurden ondergrond te onderscheiden.
Ieder zal wel eens gezien hebben, clat de boven
ste laag van onzen heidegrond ruin of meer zwart
is, terwijl de daaronder liggende grond een gele,
bruine, witte of grijze kleur heeft. Dit komt,
doordat de bovenlaag door de wortels en de el
kaar bedekkende gestorven bovenaardsche deelen
der heideflora gelijdelijk rijker aan humus is ge
worden. Bij afgegraven zandgrond kan men op
de dwarsdoorsnede de meer humusrijke boven
laag gemakkelijk van den humusarmen onder
scheiden aan de donkere kleur der eerste.
Wijl humus uit gedeeltelijk verteerde planten
overblijfselen bestaat, zal de scheikundige er
alles in vinden, wat in het plantenlichaam ge
vonden wordt en o. m. ook van die elementen,
welke als zoodanig of in bepaalde verbindingen
door de wortels uit den grond zijn opgenomen.
Ook de koolstof, die de plant behouden heeft van
het koolzuur, dat zij met haar bladgroen bevat
tende deelen in hoofdzaak door de bladeren
dus uit de lucht heeft opgenomen, vindt men
in den humus voor een groot gedeelte terug. Ver
der bevat hij ook stikstofverbindingen, waarvan
de stikstof,naarmate zijn ontleding verder voort
schrijdt, geleidelijk ter beschikking komt van
andere planten, die óp het humusbevattende land
groeien of geteeld worden.
't Is hier niet de plaats om te spreken over de
ingewikkelde veranderingen, die de humus in
den grond als gevolg van de inwerking der lucht
en van andere in den grond aanwezige stoffen
ondergaat.
Genoeg zij het,wat zijn beteekenis als planten
voedsel betreft, mede te deelen, dat zijn hoeveel
heid sneller vermindert, naarmate hij meer met
de lucht in aanraking komt. Zijn bestanddeelen,
met name de koolstof, die zich met de zuurstof
des dampkrings tot koolzuur verbindt, gaan in
andere verbindingen over, waarbij ook lagere
organismen werkzaam optreden. Het gevolg van
een en ander is ook, dat de organische stikstof
verbindingen, die voor de planten onopneembaar
zijn, ter beschikking van deze komen, wat zeer
veel beteekenis heeft, daar de stikstof het aller
duurste plantenvoedsel is. Oude weiden met een
vaste zode brengen dikwijls, niettegenstaande de
humuslaag, die door de zode bedekt wordt, veel
stikstof bevat, weinig op, omdat de lucht, niet
voldoende kan toetreden, tengevolge waarvan de
organische stikstofverbindingen van den humus
niet ontleed kunnen worden. Open maken van
den grond, zoodat de dampkringslucht (zuurstof)
kan toetreden, is veelal zonder eenige bemesting
voldoende om hoogere gras- of hooiopbrengsten
te verkrijgen. Geeft men vóór het eggen op klei-
gronden een bemesting met, een phosfaat en op
lichtere kleigronden een bemesting met kalk,
boek te geven maar al de boeken mijner bibliotheek
zullen tot uwe beschikking staan. Een ander geschenk
ga ik u doen. Wilt gij klerk worden op mijn bureel
Blijft gij bij uwe goede gedachten en vlijtig, dan zal
ik u voorthelpen met liefde, als waart gij mijn eigen
zoon.
O, mijnheer, zooveel goedheid kreet Bavo, de
handen dankend opheffende. Hoe blijde zal mijne
moeder zijn
Gij aanvaardt dus de plaats
Ik kan schier niet spreken, mijnheer. Ach ja, ja,
ik zal zoo mijn best doen i
Maar gij vraagt niet wat gij zult winnen. Indien
gij u nuttig maakt en u vlijtig toont, zal ik uwe jaar
wedde al spoedig verhoogen het hangt van u af.
Voor alsnu en om te beginnen, zult gij.... zult gij
vierhonderd franken trekken het is ten minste twee
maal zooveel als uw tegenwoordig loon.
Bavo borst in tranen los en scheen in zijne ontroe
ring te stikken hij stamelde verwarde woorden, ze
gende zijnen weldoener en sprak van zijne moeder en
vart zijnen vader, doch was te zeer ontsteld om een
verstaanbaar woord te uiten.
M. Raemdonck opende eene lade van zijnen schrijf
lessenaar, nam er iets uit, naderde tot den duizeligen
jongen en zeide hem
Kom morgen op het. groot bureel de oude mees-
ter-klerk is een braaf man en een edelmoedig hart hij'
zal u vriendelijk zijn en u voorthelpen. Eenen Gods-
penning wil ik u geven het zal mijn geschenk zijn.
it
O
16.
DOOR
III.
