Smokkelaars van St-Malo
De SmoKkgiaars van Sim-Sain.
Internationaal Overzicht
Smidse en Hoeve.
de physische en chemische hoedanig
heid der producten waarborgen. Vette
kolen worden dikwijls uitgegloeid en dan
in den staat van cokes geleverd.
De metaalhundige inrichtingen heb
ben ook cokesovens. Zelfs zijn 'er twee
onafhankelijke cokesfabrieken. De cokes-
voortbrengst bedroeg in 1910 niet min
dan 3.110.820 T., wat eene verhooging
van 65 beteekent sedert 1901. De
nieuwe inrichtingen hebben de laatste
verbeteringen aangewend in hun rneca-
nisme. De inzameling van 2e rang
producten en het gebruik van gaz in
de ontploflingsmotoren zijn er het bewijs
van. Het gebruik van gruis voor de
fabrihatie van briketten vordert snel.
Op tien jaren tijds is de voortbrengst van
geagglomereerde producten met 167 */0
gestegen. Zij bedroeg in 1910 de gewel
dige hoeveelheid van 2.651.190 T. Deze
voortbrengselen zijn bestemd voor de
nijverheid of voor het huiselijk gebruik.
De inrichting van den verkoop is
zeer ingewikkeld Voor kolen en gelijk
soortige voortbrengselen worden de
zaken afgehandeld tusschen voortbren
gers en verbruikers, ook dikwijls door
makelaars of herverkoopers. Er bestaan
regionale verstandhoudingen Deze
bepalen den prijs. Een syndikaat bestond
vijftien jaar lang in het bekken van
Luik. Het verdween den 30 Juni 1912.
Eiken trimester geschiedt de aanbeste
ding voor de Staatsspoorwegen. Er
bestaat een Belgisch cokessyndikaat.
De nationale Markt. Invoer en
Uitvoer.
De belangrijkheid van het verbruik
wast zonder ophouden. Zonder rekening
te houden met het verbruik der kool-
putten, was het in 1910 gekomen tot
21.825.740 T. Van 1830 tot 1910 is het
verbruik veel sneller gestegen dan de
voortbrengst. Van 1901 tot 1910 steeg de
voortbrengst slechts met 16,5%, terwijl
het verbruik steeg met 43,7 °/0. Sedert
1910 overtreft zij de voortbrengst. De
algemeene voortbrengst daalt. De hoeda
nigheid beantwoordt niet meer aan de
eischen van de verbruikers. De gazstoffen
zijn te gering. Er zijn te veel half-vette
en magere kolen en te weinig vette en
droge kolen met lange vlam.
Gelukkiglijk zijn de hoedanigheden,
die ontbreken, voorhanden in de reserven
van Henegouwen en der Kempen. Deze
zullen het tekort in hoeveelheid en
hoedanigheid aanvullen.
De invoer speelt een merkwaardige
en voordeelige rol. België is omringd
van kolenbekkens. In Noord-Frankrijk
en Pas-de-Galais treft men alle verschei
denheden van kolen. De inrichtingen zijn
evenwel meestendeels vernietigd tenge
volge van den oorlog. Gazkolen en
Gokeskolen werden er vroeger op vaste
schaal ontgonnen. In de Engelsche
sedert de fameuze werkstakingen dik
wijls vernoemde bekkens van het Land
van Cralles en van Newcastle, zelfs in
het nieuwe bekken van Kent, treft men
kolen aan. rijk aan gaz. In Hollandsch-
Limburg vindt men tot nog toe slechts
magere en half-magere kolen en de
bekkens van Aken brengen anthracite en
cokeskolen voort.
Een heerlijk net van water- en
spoorwegen vergemakkelijken den
invoer der voortbrengselen van deze
DE
EERSTE HOOFDSTUK
MARCO MONTMORILLON
't Was in 't jaar 1824, Frankrijk, aan
welker Noorderlijke kust het tooneel dezer
geschiedenis ligt, mocht zich verheugen in
het genot van een lang gewenschten vrede,
onder de regeering van koning Lodewijk
XVIII, die weer op den troon zijner vaders
zat, nadat de alles overweldigende Napoleon
daarvan verdreven was. Maar in weerwil van
dien vrede, waaraan het oude Gallië, na de
afmattende oorlogen, zoozeer behoefte had,
heerschte geenszins in de gemoederen de al
gemeene tevredenheid, welke de loftrompet-
ters der oude monarchie, de inwoners van
het land van de herstelling dier monarchie
hadden voorgespiegeld Ofschoon de koning
zelf in alle opzichten het geluk zijner onder
danen wilde bevorderen, was hij toch te
zwak van verstand en van karakter, om de
misbruiken van het ancien régime te we
ren, die de eerste waardigheidbekleeders, in
hun vervolgingsijver tegen alles was naar
volksvrijheid zweemde zich opnieuw veroor
loofden. Niet slechts werden voor de bureau-
kratie de onrechtvaardigste bepalingen ten
bekkens. De invoer stijgt aanhoudend.
In 1910 werdeD ingevoerd 6.435.930 T.
kolen, 498.130 T. cokes en 277.220 geag
glomereerde producten. Dit vertegen
woordigt een aangroei op tien jaar
respectievelijk vau 220 322 en
630
De Belgische koolpuiten zijn ver
plicht de hoedanigheden uit te voeren,
die in overtollige hoeveelheid bij ons
aanwezig zijn. Er wordt uitgevoerd naar
Holland, N.- en O.-Frankrijk. Een onzer
belangrijkste klienten is Parijs voor de
buiskolen. Verder het Groot-Hertogdom,
Elzas, Zwitserland, Italië.
Overat heerscht er mededinging.
De strijd der tarieven werkt de Belgische
ontginning zeer tegen. Ook is de uitvoer
standhoudend voor de kolen (4.962.150 T.
in 1910), afwijkend voor de briketten
(545.000 T.) en in gestadigen vooruitgang-
voor de cokes (1.043 660 T.). Eene
strenge ontleding toont den ziekelijken
toestand aan van den Belgischen
uitvoer, die immer onderworpen is aan
veranderingen van uitvoermarkten.
Besluit.
Duidelijk is aangewezen dat dekring
loop vrij algemeen is van de kolenbek
kens naar de grenzen en omgekeerd. Dit
bewijst dat de Belgische voortbrengst,
voor wat de hoedanigheid betreft, zich
niet aan het nationaal verbruik aanpast.
Evenzoo bewijst de aanhoudend-
groeiende overrompeling onzer markten
door uitheemsche brandstoffen dat het
verbruik sneller groeit dan de voort
brengst.
2. De Metaalnijverheid.
Deze zijn hoofdzakelijk ijzermijnen.
Drie dezer categorie treft men in ons land
aan. Twee zijn er in Z.-Luxemburg dicht
bij de Fransche grens. De derde treft
men aan in de Maasvallei, bij Andenne.
Wij zullen in geene geologische bizon-
dqrheden treden. Volledigheidshalve
geven wij de voortbrengst aan" 106.370T.
limoniet, 16.590 T. oligiste. België
weleer zoo rijk aan lood en zinkertsen
ontgint slechts eene halve mijn, die te
paard rijdt op Belgisch en Pruisisch
gebied. De voortbrengst was in 1910
162 T. zvvavellood (galène) en 1.434 T.
zwavelzink (blende).
3. De Steengroeven.
De globale waarde der voortbrengst
voor 1910 wordt geschat op 66.418.700 fr.
Een belangrijk getal werklieden worden
in deze nijverheid gebruikt. Zij is geves
tigd in de Ardennen en op de grenszone
tusschen de Ardennen en de vlakke
streek
De voornaamste producten zijn
bouwsteen, die veel overeenkomst heeft
met arduin verscheidene soorten kalk-
steenen, marber, faveien i forfier en zand
steen), leien, kalk en steenaarde, plas
tische klei, kalkphosphaat, krijt en mer
gel
De kalksteenen en het marber zijn be
langrijk voor den uitvoer. De mechani
sche werktuigen hebben zich erg ont
wikkeld gedurende de laatste jaren.
Wachter.
Lees het Prachtig Mengelwerk
Eene aantrekkelijke en sc/ioone lezing.
opzichte van de uitingen van den geest en
zelfs op het gebied der nijverheid in het le
ven geroepen, zonder dat de koning hiervan
notitie nam, maar ook werden, zonder dat
hij het wist of scheen te weten, door den
wraakzuchtigen koningsgezinden adel en de
onder zijn invloed staande beambten allerlei
kwellingen en vervolgingen ingesteld tegen
alle die zij verdachten de beginselen van
Napoleon toegedaan te zijn. Vele edelen, die
vrijwillig of gedwongen den eersten keizer in
den raad of op het krijgsveld ter zijde hadden
gestaan, werden vervolgd, voor den rechter
gedaagd en mochten zich gelukkig achten, als
zij door de genade van den nieuwen heerscher
van het huis van Bourbon met verbanning
vrij kwamen.
Zoo genoot dan, gelijk we zeiden naar den
schijn te oordeelen, het schoone Frankrijk
vrede maar in 't geheim zuchtten eene me
nigte familiën onder den druk der herstelde
regeering kommer en gebrek heerschten in
menig huis, waar men ten tijde van het kei
zerrijk, glans en overvloed gekend had, en
honderden officieren en staatsdienaars uit te
dagen van den grooten wereldveroveraar,
voortgejaagd door hunne vervolgers die zich
de getrouwste dienaren van zijne Majesteit
noemden en ook de verstandigste meenden
te zijn, aten in den vreemden het brood der
Nu, landsman luisterEerst het waar en hoe
Van mijne boersche eenvoudige vertelling.
De streek licht heuvelt naar het Westen toe
Van waar desperren kruipen langs de helling,
Daar ligt boer Naessens hof, een breed gedoe,
De smidse duikt zich in de diepe delling.
De smidse is schoon wanneer de zonne zinkt,
Rood ijzer opeen aanbeeld aan het grauwen;
Als 't eerste sterreken al stouter pinkt
En blij zijn sterrenhoveken doet blauwen
O sprekend schoon, wanneer de hamer klinkt
En omendom de daggeruchten flauwen,
Hoe dikwijls destijds stond de jonge Mark,
De zoon van 't hoferlangen laat te luisteren,
Voorover hellend op den steel der hark,
Of daar geen stem geen innig woord zou
[fluisteren.
Hoe viel op, 't eigen harte, spark en spark,
Wanneer de smidse weerlichtte in den duis
teren
Lag daar de parel van de gansche streek
Niet onder 't grauwberookte dak verborgen
Twee wangen, waar de zonne verf op streek,
Tweeoogen, blauw gelijk de blauwe morgenl
Een vronw die op zijn zaalge moeder leek,
Volgoedheid,sterkte,zindelijkheid en zorgen.
En zedig. Neen, de dochter van den smid
Lust geen gevlei van ijdle flierefluiters.
Haarband verheft geen man die vóór haar bidt,
Noch valt voor goud in die van rijke buiters.
Haar haagt wie aanrent in een hoogen rit,
De zware hoefslag des geliefden ruiters.
(Uit het prachtig boek TERWE van
René De Clerq,
Allerhande berichten worden ver
spreid aangaande den val van Petro-
gradde Russische hoofdstad uit de
handen der boljevisten, doch met
zekerheid kan mén zulks nog niet
vaststellen De eene bevestiging
wordt achier de andere gelogenstraft.
Zeker is het dat in den omtrek van
Petrograd hevig gevochten wordt en
de bolsjevisten in genepen schoenen
zitten.
Er wordt ook gesproken over eene
te verwachten omwenteling in Fin
land, teneinde de regeering Stahlberg
omver te werpen en te vervangen
door Mannerheim. Deze zal alsdan
meedoen aan den oorlog tegen de
bolsjeviki.
Op de beurs van Stockholm heeft
de aankondiging der inneming van
Petrograd nogal eene beroering ge
bracht. 't Was een buitenkansje voor
de speculanten. In 24 uren tijds steeg
de roebel van 0,7 kroon tot i,3 kroon.
De fmancieman Rubinstein, die niet
vreemd was aan 't verspreiden van
dit gerucht, won in enkele uren eene
overgroote som.
Er bestaat vrees voor eene revolu
tie in Slavenië en Kroatië. Uit Agram
wordt gemeld dat de Joegoslavische
Boerenbond de politieke richting der
ellende. Maar reeds het jaar 183o, en nog
veel meer de jaren 1848 en 1852, zouden
het bewijzen hoe verkeerd zij hadden gehan
deld, en dat hun gewaande staatsmanswijs
heid slechts stukwerk was.
Laat ons nu den blik wenden naar de
plaats waar onze geschiedenis speelt.
't is een schoone lentemorgen Verschei
dene dagen achtereen had het in den Pas de
Calais, in de zeemanstaal gewoonlijk het
kanaal genoemd,-aan zijn oevers hevig
gestormd en geregend maar thans waren alle
donkere wolken verdwenen, en de zon scheen
weer helder en vroolijk. Links van den ingang
der kleine haven van St-Malo, lag een groot
Engelsch oorlogschipop ongeveer een kanon
schot afstand van het strand.
Het had reeds verscheidene dagen op de
Fransche kust gekruist en was des stnorgens
van den vorigen dag daar ter plaatse voor
anker blijven liggen, 't Was een schoon sterk
schoon gebouwd, fregat van vier en zeventig
stukken, geheel toegerust en elk oogenblik
voor verdediging of aanval gereed. Thans
evenwel het lag, op zijn anker schommelend,
rustig daar, zonder, dat het scheen, althans
voor dien dag, eenig doel te hebben, want
de zeilen waren allen uitgespreid, om bij het
stille weder in de zon te drogen en het ge
deelte der bemaning, dat niet in de beneden-
Servische regeering te Petrograd
veroordeeld heeft. De langdurige op
sluiting van den Kroatischen Boeren
leider Stefan Badia veroorzaakt
groote opschudding onder de land
bouwbevolking. Ook wordt de Kroa-
tisch-Sloveensche beweging iederen
dag sterker, zij beoogt thans open
lijk de uitroeping der Sloveensche en
Kroatische republieken. Duizenden
en duizenden Kroaten en Slovenen
zijn geinterneerd in de kampen van
Servië, Men oordeelt dat eene gewel
dige revolutie onvermijdelijk is indien
de Kroon niet toegeeft aan de eischen
dier volksstammen.
De Engelsche admiraliteit deelt
eene opgaaf mede van de verliezen,
welke de Engelsche vloot gedurende
den oorlog onderging. Het aantal
schepen dat verloren ging, bedroeg
2479, met eene tonnemaat van
7,7-59'°9° ton. Daarbij verloren 14
duizend 287 menschen het leven. De
duitsche duikbooten hebben het meest
bijgedragen tot deze enorme verlie
zen.
Van alle kanten wordt om hulp ge
vraagd aan Amerika. De Weensche
gemeenteraad heeft volgende nood
kreet aan het Amerikaansehe volk ge
richt Weenen staat aan den rand van
een onontkomende ramp, zoo gruwe
lijk als nog nooit te voren over eene
wereldstad is gekomen, en die hon
derdduizenden met den dood bedreigt.
Door eigen kracht kan het zich niet
redden. Indien iets, dan zijn de Ame
rikanen alleen bij machte ons te hel
pen. Er bestaat geen twijfel of de Ver-
eenigde Staten zullen niet werkeloos
toekijken op onzen ondergang.
De Duitsche stad Wiesbaden heeft
kosteloos eene zending Amerikaan
sehe verduurzame melk verkregen,
dat er voor 4 weken voldoende is voor
al de schoolkinderen.
Ook Turkije heeft Amerika om
economische hulp gevraagd om het
van den ondergang te redden.
D'A nnunzio de huidige meester dei-
havenstad Fiume heeft in een persge-
gesprek verklaard, dat alle maafrege-
getroffen waren om de overwinningen
van het onregelmatig leger onder zijn
bevelen te verzekeren. Ik zal tegen
Rome oprukken, verklaarde hij, ofwel
mij werpen op den dichtst bijzijnden
vijand. Fiume moet en zal eene Itali-
aansche stad worden. De soldaten
van Italië zijn bereid zich bij ons aan
te sluiten en de zeelieden zullen ons
van levensmiddelen voorzien.
Wat wilt ge dat de Verbonden te
gen ons vermogen
600 Duitsche officieren moeten op
't strafbankje verschijnen wegens
hunne bedrevene gewelddaden in Bel
gië en Noord-Frankrijk. De lijst is
bijna in orde gebracht. Bij iederen
naam is opgegeven de ten laste geleg
de feiten met de getuigenissen, die
zulks bevestigen. Groote mannen ko
men er op het voorplan, waaronder
ruimten aan 't wapenpoetsen was, hield zich
op het bovendek druk bezig met het
schoonmaken van het vaartuig.
Het schoone zeilschip, zooals het daar lag
met de donkere romp, uit welker geschut
poorten de metalen loopen der kanonnen
helder in het zonlicht schitterden, mocht reeds
den vorigen dag en ook dezen morgen het
oog van menigeen, die langs het strand naar
de stad wandelde, tot zich getrokken hebben;
zeker had het toch niemands opmerkzaam
heid zoo zeer opgewekt ats die van den ouden
man, die in een kleinen bocht van den rotsi-
gen oever in zijn bootje zat en reeds langer
dan een uur onafgewend zijn blik op het
schip had gericht. Het was een man van eene
ineengedrongene, krachtige gestalte, onge
veer 60 jaar oud, en wiens grove, tegen
wind en weer beschermende kieeding hem
deed kennen als iemand die tot de visschers-
gilde behoorde. Zijn gelaat, waarop eene
buitengewone goedhartigheid, maar ookwils-
kracht, was te lezen, verried in dit oogenblik
een diepe en smartelijke ontroering. Zijn
naam was Pierre Fretart, en mijlen in de
ronde was hij als een der braafste en vlijtig
ste mannen van zijn vak bekend. Niet verre
van de plaats aan de monding van den vloed
Ille, stond de eenvoudige hut, die hem tot
woning diende.
