REDT u i
ZELVEN
Landbouwweekblad
Arbeid adelt
II.-De Landbouwkamers
Uit het Üagelijkseh heven
Mengelmoes
- MILLIOENENDANS
De Vrijheid der
XXe
uw
moet steeds de
leus zijn van
alle landbouwers.
ZONDAG 10 FEB. 1924
Prijs i2 centiemen.
6de JAARGANG Ni 2ö&
Abonnementsprijs 6.00 frank 's jaars.
Men schrjjft in cp ons Bureel en op alle postkantoren.
Aankondigingen volgens akkoord.
Bureel en Redactie BRABANDSTRAAT, 53, AALST
Verantwoordelijke Opstelier ORTAIRE CAUDRON Aalst.
De medewerkers zijn verantwoordelijk voor hunne bijdragen
öngeteekende stukken worden niet opgenomen.
Niet opgenomen handschriften worden niet teruggegeven.
Voor en door de
Landbouwers
Aan dit blad behoort een Bijvoegsel.
Opvallend is het dat én De
Schelde én De Standaard in
hun kolommen twee artikels wij
den binnen de twee zelfde weken
over het zoo belangrijke vraag
stuk der Landbouwkamers, waar
over wij verleden Zondag reeds
schreven.
- Dat is dus de eerste maal, dat
het Vlaamsch publiek de lezers
van De Koornbloem en mis
schien ook die nog van een paar
kleinere landbouwbladjes uitge
zonderd dat woord vóór oogen
krijgen. De lezers van De Schel
de zullen zeggen De land
bouwkamers, dat zou zeker wel
iets goeds zijn Die van De(n)
Standaard zullen gedacht heb
ben Weer al een nutloos, mis
schien schadelijk wetsvoorstel die
in de Kamers een heelen boel
schoonen tijd zal doen verliezen.
Is er dan anders niks te doen
Doch geen van beide lezers zal
kunnen zeggen al kende hij de
twee mooie artikels van zijn blad
van buiten want mooi geschre
ven, dat zijn ze allemaal Geen
enkel lezer noch van "De Schelde
noch van De(n) Standaard' zou,
zelfs na het bestudeeren van hoo-
gergenoemde artikelen, kunnen
antwoorden op de vragen
Wat zijn Landbouwkamers
Welk is hun doel
Welke zal hun werking, hun
bevoegdheid zijn enz.
Al vragen die eerst moesten
beantwoord worden.
Kan of mag de Vlaamsche le
zer niet beter worden ingelicht
moet hij zich immer en altoos te
vreden stellen met halfgare kost
Maar het publiek zal ingelicht
worden over deze belangrijke
kwestie en ook alle Vlaamsche
boeren zullen vernemen wat zij
van de Landbouwkamers te ver
wachten zijn waarom opzettelijk
over Landbouwkamers gezwegen
wordt en wij beloven het strijd-
vuur aan jje steken en aan te wak
keren. Doch vooraleer te begin
nen, willen wij eerst nog vandaag
een paar beweringen of vermoe
dens van onzen vriend D. van
verleden week, door 't weet niet
welke vrees ingegeven, weerleg
gen.
Wij meenen dat hij zijn teerge
voelig hartje lucht, waar hij zegt
Het is opvallend dat in het
Vlaamsche land, heel deze kwestie
(der Landbouwkamers) weinig,
om niet te zeggen, geen belang
stelling wekt
Zoo n argument is een houten
kanon, waarmee een knaap een
muur bombardeert. Ze zijn nog
zoo talrijk de vraagstukken die,
even belangrijk als dit, weinig of
om zoo te zeggen geen belang
stelling in Vlaanderen wekken,
buiten misschien bij een kleine, uit
gelezen schaar van zuiverstaande,
belanglooze menschen. Zijn daar
om die vraagstukken minder inte
ressant, tot welk gebied ze ook
behooren mogen, 't zij ze punten
van economischen, politieken of
maatschappelijken vooruitgang
voorbrengen. Zoo ver mag men
hier in geen geval het besluit rek
ken het is verkeerd geredeneerd,
het bewijst alleen maar ofwel dat
de leiders de zaak niet of onvol
doende kennen ofwel dat zij ze
wel kennen, maar ze niet gaarne
leeren kennen aan de eerste be
langhebbenden, de boeren, uit
vrees dat er dan wel een dag zou
komen waarop de landbouwers
bewust van hun getal, hun macht,
hunne beschikbare kapitalen en
door ondervinding wijs geworden
al te zamen hun eigen zaken zou
den inrichten, besturen en bered-
deren.
Zij die met de vroeger in zwang
zijnde routine in Vlaanderen, van
steeds naar zeer hoog te kijken
om voor een zaak te durven voor
uitkomen, met die routine wisten
af te breken, verdienen alle eer, en
die eer komt in Vlaanderen toe
aan De Koornbloem. Het is aller
minst aan ons adres dat het ver
wijt van in het vaarwater der
Waalsche vereenigingen te dob
beren" mag gestuurd worden. We
staan vrij, zelfstandig, onbe
schaamd, omdat wij geen redenen
hebben om beschaamd te zijn, we
zijn niemands knecht, we zijn ons
eigen meester; mocht dit ook maar
van alle landbouwvereenigingen
gezegd worden
Verder krijgen we nog een paar
zinsneden
1. Waar moet het heen, als
van nu af reeds drie, vier kampen
verdeeld tegenover elkaar staan,
alleen over den vorm aan de
Landbouwkamers te geven.
Dit is reeds een toegeving van
wege den heer D. Het is zooveel
als wou hij zeggen ]a, de Land
bouwkamers, ik geef toe dat ze
nuttig werk kunnen leveren, maar
't is niet noodig dat we er ons
warm en geestdriftig voor maken,
want nooit geraken zij gestemd.
Die er dus voor ijveren, verschie
ten nutteloos hun poer Hij is als
die goedzakkige of liever zwart
gallige Vlamingen die meenen dat
we nooit ons recht zullen bekomen
want in Kamer en Senaat zetelen
Walen, Brusselaars, Vlamingen
en -hoe zal ik ze noemen
tweeslachtigen.mossel-noch-visch-
menschen, dus t is verloren ge
boerd Al'ie weken worden wet
ten gestemd, soms twee, drie per
dag en die worden toch ook ge
stemd niettegenstaande de drie
groote staatspartijen vechten als
drie honden aan een been. Dat zal
ook geschieden met de Land
bouwkamers, perfect zullen ze niet
uit ons nationaal wettenfabriek
komen, elk zal er wat bij en af
doen. Maar het feit dat reeds
iedere partij haar eigen wetsont
werp heeft tot het inrichten van
Landbouwkamers, bewijst op zich
zelf al genoeg dat wel werkelijk
belangstelling wordt gewekt door
dit landbouwvraagstuk.
2. De Pruisische Landwirt-
schaftkammern of landbouwka
mers, wil D. niet tot voorbeeld
nemen en hij redeneert omtrent
alsvolgt Ja, in Pruisen gaat dat
heel wel, daar doen ze waarlijk
veel goed, waar in Frankrijk trekt
de zaak niet, dus zal het bij ons
ook niet gaan noch meer noch
min
Waarachtig, zou men straks niet
gaan denken dat er toch niets mag
gedaan worden voor den boer.
Neen, met den geest die tot hier
toe in België heeft geheerscht, met
dien verderfelijken geest van half
slachtigheid, zalving van al onze
wetten, daarmee is er niets te ver
wachten, Maar, om de woor
den van D. zelf te gebruiken
wij moeten de zaken gezond-
nuchter inzien en ons bij de on
verbiddelijke werkelijkheid kunnen
neerleggen, ook wanneer het land-
bouwaangelegenheden betreft.
Laten wij dus, gebruik makende
van de opgedane ondervindingen,
een gezond, nuchter en practisch
wetsvoorstel opstellen, rekening
houden de met onze Vlaamsche
en Waalsche landbouwtoestanden
en ook eens en voor goed hier
van de gelegenheid gebruik ma
ken om de taalgeschillen, die in
dergelijke gevallen steeds moeten
oprijzen, omdat men heeft ge
vreesd ze op te lossen, door een
nuchter wetsvoorstel onmogelijk
te maken.
Zoo opgevat kunnen de toe
komstige Landbouwkamers slechts
goed en veel goed doen voor on
zen landbouw in nood.
Kunnen de reeds bestaande
wetsvoorstellen niet in één voor
stel in dien zin opgevat versmol
ten worden
We meenen van wel
H. KLOPTEROP.
Daar zooeven kom ik thuis van eene
vergadering, waar feitelijk niets zoo be
langrijk te doen was. dat het ia 'n blad
diende vermeld, en toch gebeurde er iets,
waarop wel eens de aandacht dient ge
trokken er werd namelijk gesproken
over de op den buiten zoo scha als
schandelijk bestaande doenwijzen, van
onderhuring, opjaging bij verkoop en
verhuring en den zucht naar procedee-
ren bij verkaveling, grensscheidingen
enz.
Daar voerde men een punt aan, dat
het overwegen en te keer te gaan ten
volle verdient, en dat ééns de werkelijk
heid er van in 't klare gesteld, er mid
delen zouden kunnen worden te werk
gesteld die zeker zooveel goeds zouden
teweeg brengen, dan er nu kwaad ligt
ingelegen.
Voorbeelden kunnen er worden ge
geven bij honderdtallen, die bedoelde
toestanden in hun waar daglicht stellen.
Verleden jaar werd het armgoed
openbaar verpacht, verschillende van de
verpachte perceelen werden door opja~
ging verhuurd, aan 4 tot 6 fr. de roede.
Als gevolg kwam er voor Kerstdag
daaropvolgend, van 'n paar eigenaars
een pachtverhooging van 0,75 fr. de roe
de.
Hoe vaak zien wij niet dat bij veikoo-
pingen familieleden, geburen en goede
kennissen eikaars opbod afroepen tot in
de verste uitersten.
Hoeveel schade berokkenen ze daar
door niet aan den kooper, schade die
toch niemand dan den laatsten bieder te
dragen heeft en soms ten goede komt
aan onverbiddelijke vijanden van den
boerenstand Daardoor worden de prij-
I zen van 't land. tot in nooit gedachte
hoogten opgejaagd de huurwaarde van
den grond aanzienlijk verhoogd. Daar
boven wordt daardoor in andere mid
dens de overtuiging versterkt, dat de
boeren schromelijk veel geld mo.ten
winnen.
Dan Is er ergens een misverstand of
eene verkeerde opvatting in 't spel over
'n haag, een gracht, een scheidsmuur of
een verdwenen paal, hoe spijtig is het
j dan niet onze landbouwers gauw bij een
advokaat te zien loopen 't gerecht er
tusschen te trekken om dan, na veel geld
verspild te hebben, na maanden gepro
cedeerd en veel vijandschap te hebben
gekweekt, tot de eenige oplossing te ko
men, namelijk de overeenkomst. En
hier weer kan de onpartijdige toeschou-
j wer, geen andere gevolgtrekking maken
dan deze boeren zijn soms toch heel
moeilijke menschen.
En toch Al ligt het stuk land in
kwestie nog zoo goed gelegen voor Pier
of Jan, al zijn er nog zooveel liefhebbers
die het doodgraag zich zagen toegewe
zen, al wordt de prijs door die verschil
lende medekampers, tot in 't oneindige
gedreven, niettegenstaande dit alles kan
het maar aan één enkele toebehooren.
Hoeveel dagenlang is er niet reeds
gezeurd en gezuurd tegen de machte
loosheid van den landbouwer-huurder
tegenover de eigenaars. Hoe tergend
stellen deze laatste zich soms niet aan,
door het heiligste recht van den pach
ter n.l. zijn vrijheid, met de voeten te
treden. Welke boer heeft daarmee nog
niet moeten afrekenen.
En toch wat zouden de boeren moeten
geven om 'n pachtwet, als ze maar eens
degelijk elkander leerden verstaan, ge
zamenlijk wisten op te treden in eensge
zindheid en al hun doen en laten in de
lijn van hunne belangen wisten te
houden.
Geen enkele partij, geen Staatsoptre-
den of rechterlijke inmenging hebben ze
noodig, om de huur of koopprijs van
den akkergrond te bepalen naar hun
best willen.
De eigenaars zouden niet zoo gretig
naar het Kerstdag-wapen grijpen, als
onze boeren het eens voor vaste regel
invoerden Gronden mijn gebuur of
medelid om nietige of ikzuchtige reden
afgenomen, neemt geen enkele van ons
in gebruik.
En waar vandaan zou de persoon
komen, om het stuk grond in gebruik te
nemen, als hij er op voorhand van ver
zekerd is, dat alle hulp of dienstbetoon
van zijne geburen of stielgenoten hem
zou ontzegd worden. De eigenaar, die 't
land verhuurt, zal het niet komen bewer
ken, en zich er aan bloot stellen zijn
grond één jaar ongebruikt te laten, zon
der dat er iets van in den koffer komt,
zal hij zeker ook niet. Van lieverlede
zou hij zijn eigendommen aan de land
bouwers verhuren, niet zooals hij het
wil, maar wel zooals de boeren het
willen.
Waarom kan er bij verkoop, voor de
bewuste dag, niet vast bepaald worden
hoe hoog het opbod mag gaan. Kan het
niet op voorhand worden uitgewezen,
wie er 't land om die of gene reden
meest toekomt, en waarom die persoon
zooveel zuurgewonnen geld uit den zak
gejaagd. Nog eens er kan toch maar
één enkele kooper zijn, ondanks tiental-
liefhebbers en alle biedingen van laatst
genoemden.
Een weinig nadenken zal wel vol
doende zijn, om ieder van ons te toonen
dat er op dien weg voor ons volk nog
veel te doen is. Dat die kwestie onze
volle aandacht verdient en er wel mag
worden op teruggekomen, iets wat onze
vrienden of wij eerlang zeker doen
zullen. HARD LABOUR.
'k Heb als titel voor vandaag Men
gelmoes gekozen 't had even goed
Van alles wat mogen zijn, doch
mijn naamlooze schrijver zou 't me weer
betaald zetten en 'k smijt hem niet gaar
ne centen uit den zak om postpapier en
omslagen, postzegels en pennen te koo-
pen. Dit gezegd zijnde heb ik in dit arti
kel verscheidene mededeelingen te doen
die nuttig kunnen zijn voor de land
bouwers en ik niet langer kan of mag
uitstellen. Vergeet niet dat een verstan
dige boer of boerin, als 'teenigszins mo
gelijk is, Zondag en acht dagen naar
Brussel gaat en vermits de tentoonstel
ling acht dagen duurt mag het ook nog
op Zondag 24"1 Februari gebeuren. Wie
zóu daar willen afwezig rijn Vergeet
niet dat op de boerderij tergenwoordig
veel armen te kort zijn prijzen als in de
nijverheid kunnen de landbouwers on
mogelijk aan hun werkvolk betalen en
de werklieden hebbea overschot van
gelijk als ze de grootste daguren achter
na gaan.
In dit te kort aan landbouwerskrach
ten kan voorzien worden door de ma-
chienen. 't Is met dit doel voornamelijk
dat er te Brussel een tentoonstelling van
de meest hedendaagsche en de meest
volmaakte landbouwmachienen zal ge
houden worden. De groote Belgische
landbouwweek moet lukken en moet
overgrooten bijval genieten als gij land
bouwers er henenstroomt en er tot uw
eigen volmaking veel voordeel weet uit
te trekken. Benevens de tentoonstelling
van machienen is er ook eene van uitge
lezen zaden, van melkverzorging, van
koloniale landbouw en boveodien nog
dagelijksche proeven met melkmachie-
nen. In een woord zal heel belangrijk
zijn en 't deed me oprecht genoegen te
zien dat menige landbouwgroepen reeds
pogingen aanwenden om hun leden er
heen te krijgen. Het landbouwcomice
van Aalst en omliggende onder de lei
ding van Mr Bricout gaat er ook naartoe
op Zondag 17,n Februari, vertrek uit
Aalst om 8.41 en terug om 6.08 's avonds.
Het verbond der hofbouwmaatschap-
pijen van België richt een loterij in met
uitgifte van biljetten voor een bedrag
van een millioen. De prijs van 1 biljet is
1 frde biljetten zijn vereenigd per
reeksen van vijf. De bijzonderste prijzen
te winnen zijn: vier prachtige renteniers
huizen, slaapkamers, eetzalen, tuin-
bouwmateriaal, keukenmeubels, schouw-
garnituren in koper, titels van verschil
lende leeningen der verwoeste gewesten
enz. Het verbond heeft voor doel meer
en meer invloed en werking uit te oefe
nen in 't belang van den tuinbouw en
wil het zijne bijdragen om de liefde voor
den bloemteelt en het smaakvol versie
ren onzer haardsteden te ontwikkelen.
Wat er hier beoogd wordt is edel,
groot en prijzenswaardig. We hebben er
alle belang bij dit werk te steunen niet
alleen om de prijzen, maar bijzonder om
het nut en de winst welke het ons in de
toekomst zal opleveren Ik zal me, zoo
spoedig mogelijk, met de inrichters in
betrekking stellen en moesten er zijn die
loten begeeren ze mogen zich, in volle
vertrouwen, tot mij wenden.
Er zijn ook eenige vrienden die me
reeds gezegd hebben dat ze zinnens wa
ren een serre te laten bouwen. Vergeet
niet dat zulks tegenwoordig kostelijk is.
't Brengt zeker veel op, doch de onkos
ten van inrichting beloopen zeer hoog,
Er bieden zich nochtans, nu en dan, ge
legenheden aan die soms waarlijk profij
tig zijn. Op Maandag 25™ Februari
heeft er te Moerbeke-W^es een open
bare verkooping plaats van onlangs
nieuwe serren, slechts in 1919 en 1920
opgebouwd in besten pitch-pine. Er eens
naartoe gaan en zien of er geen koopje
te sluiten is in der minne, ware misschien
niet af te raden.
Eindelijk wil ik U ook de uitslagen
mededeelen van een proef door mij ge
daan in 1923 op de akker van Jan Gits,
landbouwer, Ouden Dendermondschen-
steenweg Aalst, en die bereidwillig alles
heeft in 't werk gesteld wat er hem is
opgelegd geworden. Bijna in al mijn
voordrachten dring ik er op aan dat de
boeren toch jaarlijks minstens een proef
zouden moeten doen't zij met schei
kundige meststoffen, met veredelde za
den, met verscheidenheden van alle slag,
met veevoeders, met rassen enz. Iets wat
men zelf ondervindt blijft langer bij en
schenkt meer zelfstandigheid en ver
trouwen. Het doel mijner proef was de
werking van het sodanitraat te doen
uitschijnen op een perceel haver. Zie
hier
Nr der
Bemesting per Hectare
Opbrengst aan
perceelen
graan
stroo
1
2
3
Geen scheikundige meststoffen
600 Kgr. Superfosfaten 150 Kgr.
Chloorpotasch
600 Kgr. Superfosfaten -f- 150 Kgr
Chloorpotasch 300 kgr. sodanitraat.
3000 kgr.
3300 kgr.
4000 kgr
5500 kgr.
6100 kgr.
7000 kgr.
1° De volledige bemesting heeft dus
een meerdere opbrengst gegeven van
1000 Kgr. graan en 15 Kgr. stroo.
2° Het toepassen van sodanitraat van
Chili, bij de andere meststoffen heeft een
een meerder opbrengst gegeven van
700 Kgr. graan en 900 Kgr. stroo.
Ik geef aan iedrereen de gelegenheid
eens uit te rekenen welke winst het so
danitraat heeft gegeven per Ha. Heb ik
verleden Zondag niet gelezen dat de
délégatie der voorbrengers van Chilini-
traat een prijskamp uitschrijft van
50.000 fr. voor haver, aardappelen,
voederbeeten en weilanden waaraan al
de landbouwers kosteloos deel mogen
nemen. Een prachtige gelegenheid om
eens een proef te doen.
L. HAEMS.
Landbouwvoordrachtgever.
Ligt het nu aan die naoorlogsche on
afgebroken trekkingen, welke schier
maand op maand, nu hier dan elders een
uitverkoren geluksvogel zoo maar
met eens "millionair bombardeeren.
Of ligt het aan die onverwachte aardbe
vingen, welke de brandkasten van som
mige bankiers, zoo maar met eens met al
hunne millioenen in de lucht doen
springen. .11
Of komt het nu, dat onze Over-Rijn
sche schuldenaars sinds enkelen tijd met
millioenen en billioenen rond-
schermen, net gelijk de wind met de bla
deren 1
Of ligt het aan het feit dat onze
nieuwsbladen ons dag aan dag dat cijfer
millioen te slikken geven wanneer ze
spreken van die duizeling verwekkende
sommen, waarmede onze overzeesche
vrienden zich den rug vetsmeeren ten
laste van ons onlangs hoe meer platge
drukt armzalig franksken, 't geen inder
daad stilaan aan onzen vroegeren zoo
gewaardeerden koperen cent begint te
gelijken 11
k En weet het nietDoch wat ik wel
weet, is dat men aan die som, welke ons
vroeger zoo fabuleus groot scheen, te
genwoordig zoo bitter weinig belang
hecht, n en authentieken Brusseleer er
vóór den oorlog zou mee ingezeten heb
ben, al staande voor den toog 'n dozijn
tje streepen Faro binnen te zwelgen.
Ten andere, 't volgende is er alweer
n typisch bewijs van Brussel en zijn
voorsteden moeten gezondheidshal-
ve vuilnisbakken en straatkeersels laten
wegruimen. Deze hoeveelheid wordt
geschat op ongeveer duizend tonnen
per dag. Sommige dier gemeenten ver
branden die afval en huis- en straat
veegsels met met groote onkosten. An
deren, mits duur te betalen, verzen
den ze per boot naar Boom en omstre
ken, om er de baksteengroeven mêe aan
te vullen. Een overig klein gedeelte
komt aan den landbouw ten goede. Het
Staatslaboratorium van Hasselt is naar
't scbijnt in dien hutsepot gaan snuffelen
en ontdekte na ernstige ontleding in dat
vuilnisgedoe benevens 28 water
Fosfoc rz 0,46 X 1000 ton 4,600 kg.
Stikstof 0,40 X 1000 ton 4.000 kg.
Potasch 0,42 X 1000 ton 4.200 kg.
Kalk 3,02 X 1000 ton 30.200 kg.
Wat in klinkend munt omgezet zou ge
ven
4600 kgr. fosfoorzuur X 1,30 fr. de
kilo 5980 fr
4000 kgr. stikstof X 6 fr. de kilo
24000 fr.
4200 kgr. potasch X 1 fr. de kilo
4200 fr.
32200 kgr. kalk X 50 fr. de 1000 kilos
1510 fr.
Totaal 35,690 fr. per dag.
't Zij per jaar 35690 X 360 dagen
10707000 frank.
Willen we aan onzen achtbaren heer
Minister eens voorstellen die millioenen
welke nu waarschijnlijk onwetens en on
willens verspild worden, te bezigen tot
de vruchtbaarmaking van onze Kempi-
sche heidegronden. Van Boom is er toch
maar een sprongsken meer te doen naar
de Kempea Misschien betalen de Brus
selaars het vervoer ervan nog op den
hoop toe blij als ze zullen zijn om
van dien vuilen boel verlost te zijn.
En nog alleen dat niet! Maar ik voor
zie dat zoo ons voorstel in den smaak
valt van den heer Minister, hij in staat
is ons Lid der Nationale Commissie of
minstens van een harer Succursalen te
bombardeeren.
Maar hemelzoo hoor ik U al
zuchten hoe wilt ge dat zulken vui
len boel in den smaak valle...! en dat
nog in dien van eenen Minister.
Misschien hebt ge gelijk doch wat
geven w'er bij slot van rekening aan toe 1
Dan gaat er maar een onzer voorstellen
meer den vuilbak in
R. AKKERMANS.
Over vrijheid wordt er tegenwoordig
veel gerept en inderdaad zulks heeft zijn
belang. Het woord ofschoon in zijn
eigen onbeduidend is in werkelijkheid
van groote beteekeDis. Onze dagelijk
sche omgeving toont ons klaar en dui
delijk dat VRIJ ZIJN eene noodzake
lijkheid is.
Beschouw de dieren gebonden of
opgesloten, zijn ze droefgeestig, lamlen
dig en schijnen in het leven geen belang
te stellen. Laat ze los en vrij, dadelijk
zullen ze loopen, springen, huppelen, ze
worden vroolijk en schijnen in hunnen
schik. Een bandhond treurt en poogt
gedurig zich los te rukken. Laat hem
enkele oogenblikken in volle vrijheid
loopen en kwispelstaartend en blaffend
toont hij ons de vreugde, welke die
kortstondige vrijheid hem gunt. Sluit een
vogeltje in een kooi al is 't dan nog
een mooi paleisje, al wordt hij nog prin
selijk verzorgd, toch treurt hij en voelt
geen lust tot zingen. Doch, laat hem
weer vliegen en kweelend en zingend en
fluitend en fladderend zal hij zijne vreug
de en voldoening luidkeels uitspatten,
omdat hij weer VRIJ is.
Zelfs de plant wil over Gods vrije
natuur beschikken. Ontneem haar de
lucht, 't licht en de warmte van den dag
en ze voelt zich verdrukt, ze vergeelt,
kwijnt en sterft.
Vrij zijn is dus een noodzakelijke na
tuurwet, niet allen voor dieren, voge
len, visschen en planten, doch bijzonder
lijk voor den mensch.
De dagelijksche ondervinding levert
er ons het stellig bewijs van Ieder
mensch, elk land, elk volk streeft naar
vrijheid, zijn ze het niet, dan zuchten ze
ontevreden en deinzen niet terug goed
en bloed op te offeren om hunne zelf
standigheid te veroveren. De groote
Wilson drukte zich uit voor het zelfbe-
schikkings echt der kleine volkeren, al-
zoo de veroordeeling uitsprekende van
allen dwang en verdrukking.
Zelfs in ons land zooals elders heeft
iedere klasse zijne vooruitstrevende
plannen tot zijne vrije ontwikkeling en
het vrije uitoefenen van zijn beroep.
Om steviger en gemakkelijker hun
doel te bereiken nemen zij hunnen toe -
vlucht tot vereenigingen en groepeerin
gen, waar zij zich hand in hand verbroe
deren om gezamenlijk en met vereenigde
krachten elkanders wee te lenigen, el
kaar op te beuren en met overleg na te
gaan, welke lotsverbeteringen, welke
voordeelen te betrachten zijn ter verde
diging hunner belangen.
Zoo gaat het zijnen gang in alle stan
den, in alle vakken, bij alle beambten
en stielmannen en dit zonder tegenkan
ting.
Aan eene klasse nochtans schijnt dit
recht ontzegd en wel aai de nuttigste
onder allen de noodzakelijkste voort
brengers, degansch onmisbare, ik be
doel de Landbouwklas.
Ongenadig is en blijft ze onder het
juk van den dwang gehouden. Vernede
rend wordt ze gedwarsboomd en be
dreigd, wanneer zij zich geneigd gevoelt
zich op te heffen om hare lotsverbetering
te behartigen.
Het Hageland deed er onlangs nog
eens te meer de droevige ondervinding
van op. Drie edelmoedige personen
net als de 3 Koningen uit het Oosten
kwamen ons van uit de Aalstersche
Dendervallei overgezeild, om hunne
hagelacdsche vakgenoten eene helpende
hand toe te steken, om het goede zaad
in ons midden te komen uitstrooien.
Nauwelijks was t nieuws hunner komst
verspreid of daar gingen de poppen aan
het dansen dwingelandij, verdrukking,
broodrooverij vierden hoogtijVoor
den boer geen vrij woord, vereenigings-
recht heeft voor hem geen reden van
BBBBbSKT! riJÖÖÖt :ti
nr
MJk
R NBL OEM
Omringd van Doodsgevaar.
