Arbeid adelt
REDT U
ZELVEN
21E
De Toekomst der Stikstofnijverheid
Onze bandboacuktindige
Het Verzenden van fruit
Landbouwweekblad
ZITTING DER PROVINCIALE LANDBOUW
KAMER VAN OOST-VLA ANDEREN
Hakvruchten
DE BOEREN-
JEUGDAFDEELINGEN.
r&gS^
dBllfe
moet steeds de
leus zijn van
alle landbouwers.
CDetensehoppelij^e Qijdpoge
ZONDAG 3 MEI. 1925.
Prijs 12 centiemen.
7de JAARGANG Ni 331
■'Vgs"
Abonnementsprijs 6.00 frank s jaars.
Men schrijft in op ons Bureel en op alle postkantoren.
Aankondigingen volgens akkoord.
Aan dit blad behoort een Bijvoegsel.
Bureel en Redactie BRABANDSTRAAT, 53, AALST
Verantwoordelijke Opsteller ORTAIRE CAUDRON Aalst
e medewerkers zijn verantwoordelijk voor hunne bijdragen
Ongeteekende stukken worden niet opgenomen,
iet opgenomen handschriften worden niet teruggegeven
Voor en door de
Landbouwers
De Vergadering had plaats op
Vrijdag 24 April 1925.
De opkomst was gering vanwe
ge de leden der Landbouwcomi-
ces. Deze van den Leuvenschen
Boerenbond waren voltallig opge
komen. De afgevaardigden van
Redt U Zeiven waren op post.
De heer Voorzitter Van der
Linden opent de zitttng om 3 1/4
ure en geeft het woord -aan den
schrijver A. Ackerman, die lezing
geeft van het verslag der Bestuurs
vergadering en de besluitselen van
het Bestuur nopens het toekennen
van de zetels aan de maatschap
pijen met beperkt doel.
De Verzekeringen van Paarden
en Vee krijgen hun deel.de Hoen
derbonden enz. Ook een zetel aan
de tuinbouwkringen.
De brandverzekering Redt U
Zeiven wordt uitgesloten, omdat
de reden werd moeielijk uitgelegd
door de verschillende tegenstre
vers een dezer beweert dat deze
instelling met winsten werkt, een
andere sluit ze uit omdat ze geen
toelagen vraagt of krijgt van het
gouvernement
f! De heeren Ruyssinck en Cau-
dron protesteeren tegen deze wil
lekeurige en niet te verrechtvaar
digen miskenning en bewijzen dat
eene verzekering van de boerderij
tegen brand hetzelfde doel heeft
als de verzekering van vee tegen
sterfte. Dat onze brandverzekering
een landbouwinstelling is die veel
meer leden telt als vele kringen
die eene vertegenwoordiging kre
gen. Ze beknibbelen ook de be
lachelijke reden als zouden we uit
gesloten worden omdat we fier
genoeg zijn op ons eigen te kun
nen bestaan, zonder de Staatskas
te helpen leegvreten, zooals zoo
vele nuttelooze en politieke instel
lingen.
De heer Ackerman. Er be
staat geen reden om te klagen,
aangezien de Brandverzekering
van Leuven ook niet aangeno
men is.
De heer Caudron. De brand
verzekering van Leuven is eene
naamlooze maatschappij die alle
ï'isikos verzekert en niets te maken
heeft met eene landbouwinstelling,
terwijl Redt U Zeiven uit land
bouwers bestaat en hoofdzakelijk
hofsteden tegen brand verzekerd.
De winsten dezer maatschappij
worden aan de verzekerden uitge
deeld.
De stemming moest het uitwij
zen of de Brandverzekering Redt
U Zeiven ja of neen aangenomen
werd. Boerenbond van Leuven en
Landbouwcomices waren roerend
t akkoord om ons uit te sluiten.
Mijnheer Ruyssinck doet nog
opmerken dat wij ons bij de stem
ming neerleggen omdat we moe
ten, maar dat we protesteeren te
gen het misbruik van de macht
van den sterkste.
Heer Caudron roept de aan
dacht van den heer Voorzitter op
het feit dat de verdeeling van de
zetels zeer onrechtvaardig is ge
beurd, dat den Leuvenschen Bond
alle soorten vereenigingen opge
ven die enkel op papier bestaan en
waarvan Bestuur en Leden allen
dezelfde zijn, zoodat een lid vier
of vijf maal vertegenwoordigd is,
terwijl vereenigingen als Redt U
Zeiven uitgesloten worden.
De heer Ackerman protesteert
en beweert dat op iedere gemeente
in den schoot der Leuvensche af-
deeling ten minste vier verschillen
de maatschappijen bestaan met af
zonderlijk bestuur
1° Eene afdeeling Aankoop.
2° Raiffeissen.
3° Brandverzekering
4° Gilde.
De heer Caudron zegt geen
enkele zulker gemeenten te ken
jen in de streek van Aals
De heer Ackerman zegt dat dit
op zijne gemeente toch bestaat.
Er wordt vervolgens onder-
zocht aan welke der twee aange
geven kringen van hofbouw men
j de vertegenwoordiger zou geven
i 1° de Syndikale Kamer met 800
j leden 2° de Koninklijke Maat-
j schappij Voor Land- en Kruid
kunde met 2500 leden.
De Boerenbonders verdedigen
met kracht de aanneming van de
eerste alhoewel de kleinste groep.
De heer Caudron doet opmer
ken dat tijdens de eerste zitting
dezelde heeren, wanneer het er op
aankwam de zetels tusschen Leu
ven en Redt U Zeiven te verdee-
len, enkel wezen op het getal aan
gesloten leden en vraagt de reden
van deze aardige ommekeer ten
voordeele van de zwakste ver-
eeniging van Hofbouwkunde
Het antwoord wordt ook alzoo
gedraaid dat ditmaal, als het voor
hunnen winkel goed is, het kleinste
getal dient aangenomen te wor
den. De stemming geeft natuurlijk
wederom gelijk aan de Boeren
bonders, die als een man stemmen
voor de kleinste groep
Nu wordt lezing gegeven van
een schrijven vanwege de heer
Minister van Landbouw, waarin
deze zegt dat volgens zijn oordeel
de provincies hun eigen moeten
besturen, dat de afgevaardigden
de provincie moeten bewonen.
Ook een schrijven van den Boe
renbond van Leuven, waarin de
nieuwe afgevaardigden werden
aangeduid in vervanging van de
Leuvensche leden der Provinciale
Kamer.
Hier volgt een voorstel en ge-
pleit door den heer advokaat Van
de Velde, die beweert dat een Mi
nister het recht niet heeft het Ko
ninklijk besluit over de Landbouw-
kamers toe te lichten of te wijzi
gen. Hij zegt dat ook de Minister
eens in zake de huishuurwet heeft
willen directieven geven en dat
een tribunaal hem ongelijk gaf.
Hij stelt eene dagorde op, te
stemmen door de Kamer, waarin
de leden zeggen zich niet te on
derwerpen aan de voorschriften
van den heer Minister en zich al
leen regelen zullen naar het Ko
ninklijk besluit.
De heer Caudron protesteert en
zegt dat hij het recht niet heeft
zulke dagorde in naam van de
Provinciale Landbouwkamer te
doen, hij kan dit wel in naam van
eenige leden. Spreker wijst ook
op de gewone gang der wetge
ving en op de tientallen van toe
lichtingen aan alle wetten gegeven
door de betrokken ministers om
dezelve te volledigen en uit te
leggen.
Een paar leden der Cornices
protesteeren ook tegen deze dag
orde en vinden den maatregel van
den heer Minister heel goed, daar
het niet noodig is, zeggen ze, dat
vreemdelingen ons hier de wet ko
men stellen in de Provincie waar
zooveel bekwame en verdienste
lijke mannen zijn.
De stemming geeft Leuven
stemt de dagorde de Comicen
onthouden zich Redt U Zeiven
De zee rolt ruischend aan in rustelooze rust,
met krommend opgekuif der gladgerugde baren
en wijkt, wanneer ze zacht het strand-zand heeft gekust,
weer naar de oneindigheid, waaruit ze kwam gevaren.
Het is eene rhythmisch gaan en komen, altijd voort,
een worden en herworden van geduchte krachten.
Aanhoudend zingt ze zwaar het ver verzuchtend woord,
naar welks verklaren strak de zwijgende einders wachten.
Nu zakt weer de avond traag uit log-bewolkten boog,
r Wler, niemand iets van 't durend lied begrepen,
t Is donker, stil... en luider weent haar wee omhoog
als laatste hulpgeschrei op half verzonken schepen.
Ik hoor ook steeds in mij dien diepen, langen kreet
een roepen op uw roep, een klagen op uw smeeken.
O zee ik draag in mij uw droef-gezongen leed,
en voel uw golven brusk op boezem-oever breken.
Oeindelooze en toch eng-begrensdeIn 't klein
wild-kloppend hart uw grootheid overmoedig voelen,
en alles zijn, en niets daarna, naar wissel-dein
van vloed en ebbe, die ter verre stranden spoelen...
En toch... Nu suist zoon wondre zoetheid in uw taal....
Zóó hoorde ik nooit uw stem... Ze is donder-grootsch'en tevens
toch trillend teer. gelijk koraal van nachtegaal,
die bij het volle nest de hymne zingt des levens.
O, de avond nu, o de avond Kindervrome vree
drijft met het golfgebed door tempel-heilig zwijgen.
Heel innig prevelt mijn ontroerde ziel het mee.
k /oei ongekende kalmte op hijgend harte zijgen.
CONSTANT EECKELS.
Waarom immers gebruikt men in den
landbouw den ammoniak in den vorm
van zijn verbinding met zwavelzuur?Om-
dat ammoniak zelve een gas is en men
geen gas op den grond kan strooien
ammoniak dat tot bemesting bestemd is,
moet in den vorm van vaste stof ge
bracht worden en dat is de eenige reden
waarom ammoniak met zwavelzuur
wordt verbonden. Maar de verbinding
van ammoniak met ch'oorzuur is ook
een vaste stof en als die verbinding be
terkoop te bereiden is dan zwavelzuren
ammoniak en als het bestanddeel chloor
geen schadelijken invloed uitoefent op
den plantengroei dan moet chlooram-
moniak in den landbouwde plaats inne
men welke zwavelzuurammoniak er tot
hiertoe bekleedde. Dat die twee voor
waarden weldegelijk verwezenlijkt zijn
gaan we klaar bewijzen.
Op aanvraag van den heer Roux, be
stuurder van den Wetenschappelijken
Dienst van het Fransch landbouwmini-
sterie, hebben verschillige landbouw
proefstations onder andere deze van
Rouen, Quimper en Evreux de waar
de van chloorammoniak in vergelijking
met zwavelzuren ammoniak proefonder
vindelijk bestudeerd.
Het besluit luidde dat, bij gelijke hoe
veelheid stikstof, de twee meststoffen
dezelfde waarde hebben. Men heeft
echter een gegronde opwerping gemaakt
tegen het gebruik van chloorammoniak.
Wanneer het chloorzuur in den grond
vrijkomt, verbindt het zich met kalk en
geeft aldus chloorcalcium zwavelzuur
geeft met kalk calciumsulfaat: nu chloor
calcium is oplosbaar en wordt dus weg
gespoeld, wijl calciumsulfaat onoplos
baar is en dus niet kan weggespoeld
worden. In geval van chloorammoniak
is er dus verarming van den grond aan
kalk. Op ekonomisch gebied is dit ech
ter van weinig belang men hoeft enkel
meer te kalken en men zal door het ge
bruik van chloorammoniak nog veel pro
fijt doen.
stemt tegen.
Na eene inlichting over de
Staatstoelagen gaat de zitting om
5 uur uiteen
Onze agronoom M' Querton is spre-
kelijk
Alle voormiddagen van 8 tot 12 u. op
onze bureelen, Brabantstraat, 53.
i^e? ^ater<3ags voormiddags in ons
lokaal, Groote Markt.
Te Herzele, den ln en 3" Woensdag
van iedere maand bij Al. Van Bellingen-
De Windt, café Den Engel van 8
tot 11 uur 's morgens.
Kostelooze raadplegingen voor onze
leden over alk*
Laten we nu de fabrikatie van het
economisch standpunt uit onderzoeken
klaar en duidelijk zal het blijken dat
chloorammoniak goedkooper is dan an
dere organische stikstofmeststoffen.
We zegden dat de fabrikatie van
chloorammoniak moet gepaard gaan met
de fabrikatie van Solvaysoda. Waarin
bestaat de methode van Solvay Zie
hier eene oplossing van chloornatrium
(keukenzout) wordt met ammoniak ver
zadigd en daarna leidt men er een stroom
koolzuurgas dooren vormt zich dan
een neerslag van dubbelkoolzure soda
(bicarbonate^ terwijl de chloor van het
keukenzout zich op den ammoniak ves
tigt en chloorammoniak levert welke in
oplossing blijft. Deze oplossing wordt
van den neerslag afgegoten, de dubbel
koolzure soda wordt door warmen in
koolzure soda (of Solvaysoda) omgezet.
Daar ammoniak zoo ongeveer 10 maal i
meer kost dan Solvaysoda, is de fabrika-
tie derwijze ingericht dat een bepaalde i
hoeveelheid ammoniak kan dienen om
een onbepaalde hoeveelheid soda te be
reiden daartoe wordt de oplossing van
i waardoor de ammoniak weer vrij komt
en kan gebruikt worden om opnieuw
soda te bereiden. Door de werking van
kalk is echter tevens chloorcalcium ge
vormd welke naar de riool gezonden
wordt en al de chloor gaat aldus verlo
ren. En die chloor welke tot hiertoe ver
loren gaat, is gansch geschikt om het
koste,ijk zwavelzuur van den zwavelzu
ren ammojiak te vervangen,
j Indien men, zooals G. Claude het
voorstelt, nevens de sodafabriek een
ammoniakfabriek opricht, dan zal men
den chloorammoniak die zich in den
loop der fabrikatie vormt, niet moeten
ontbinden om den ammoniak weer vrij
te maken, daar men immers over een
onbeperkte hoeveelheid ammoniak zal
beschikken. Om chloorammoniak uit zijn
oplossing neer te slaan, zal die oplossing
I verkoeld worden door verdamping van
den ammoniak welke in de hypercom-
presseurs hooge druk cylinders)
vloeibaar wordt gemaakt. Dergelijke
verkoelingsmethode door verdamping
van gassen (zooals koolzuur, ammoniak)
onder groote drukking vloeibaar ge
maakt, wordt in de nijverheid, o. a. in
melkerijen. dikwijls toegepast.
Als de dubbelkoolzure soda en den
cloorammoniak in den vasten vorm zijn
neergeslagen, dan blijft er nog 25 A 30°/o
van het keukenzout onveranderd in op
lossing. Tot nu toe gaan die 30 keu
kenzout, na behandeling van chlooram
moniak met kalk, met het gevormde
chloorcalcium naar de riool 1 Indien men
het Claudeproces toepast zal men, na af
scheiding van dubbelkoolzure soda en
van chloorammoniak, weer in hetzelfde
watermoederloog (eaux mères) gehee-
ten, de fabrikatie herbeginnen en zoo
zal er geen keukenzout verkwist worden.
In de fabriek te Montereau, waar al
de uitvindingen van Claude op industri-
ëele schaal worden toegepast, is men
ingericht voor een dagelijksche produc
tie van 10 ton soda en 10 ton chlooram
moniak.
Aan deze prachtige aaneenschakeling
van uitvindingen-cokeovens, ammoniak
en soda, heeft Claude nog een schakel
gesmeedhet keukenzout dat moet die
nen om soda en chloorammoniak te ma
ken kan aan een kostelooze bron geput
worden, n. 1. uit de sylviniet. Zooals ik
reeds vroeger meen gezegd te hebben,
is sylviniet een mengsel van chloorna
trium (keukenzout) en van chloorkalium,
nu chloornatrium is schadelijk voor plan
tengroei en het is dus al voordeel als men
er de sylviniet kan van zuiveren.
Men vervangt in de sodafabrikatie het
zuivere chloornatrium door sylviniet:
de chloornatrium van de sylviniet wordt,
zooals ingeval van zuiver keukenzout,
in den vorm van soda neergeslagen, ter
wijl chloorkalium (d. i. chloorpotasch)
met chloorammoniak in oplossing blijft.
Door verkoeling van deze oplossing
worden chloorammoniak en chloorkalium
samen neergeslagen en kunnen als sa
mengestelde potasch- en stikstofmeststof
aangewend worden.
Deze samenwerking van fabrikaties
volgens het Claudeproces levert dus vol
gende uitslagen:
1) Het schadelii,
nuttige chloorammoniak vervangen.
2) Om den ammoniak in meststof te
veranderen moet men zich niet langer
wenden tot kostelijk zwavelzuur, daar de
ze vervangen wordt door kostelooze
chloor.
3) Men kan groote hoeveelheid soda
bereiden met kosteloos keukenzout, te
weten het keukenzout der sylviniet.
Deze opvattingen over de toekomstige
stikstof- en sodacijverheid werden door
den uitvinder Georges Claude breedvoe
rig uiteengedaan op een voordracht wel
ke hij op 24 Maart 1924 te Brussel heeft
gegeven. Hij uitte het besluit dat wan
neer zijn opvattingen volledig en op
groote schaal zullen uitgevoerd worden
men bij machte zal zijn om de prijzen
I van potasch, stikstof en soda op den helft
te brengen. Indien dit vooruitzicht van
Claude mocht verwezenlijkt worden voor
wat de stikstof en de potasch betreft,
dan zouden de landbouwers wellicht ge
makkelijker te overhalen zijn tot grooter
gebruik van scheikundige meststoffen en
tot intensiever landbouwuitbating en dit
zou niet weinig bijdragen tot den herop
bloei van onzen Belgischen landbouw.
P. J. CLAUS.
Scheikundige
De kosten welke de teelt van beeten
en aardappelen vergt zijn aanzienlijk en
merkwaardig is het dat deze kosten wei
nig of niet veranderen, dat de opbrengst
een hooge of een geringe weze. Een rij
ke bemesting is het beste middel om een 1
hooge opbrengst te bekomen. Indien men
voor aardappelen van 3 tot 600 kg. So-
danitraat van Chili zal gebruiken, vol
gens den staat van den bodem en zijn
vruchtbaarheid, dan wordt zelden, door
ue vooruitstrevende landbouwers, voor
i m'n dan kg en vaak tot
en meer' Sodanitraat gebruikt.
Wil men de beste uitslagen bekomen, j
dan zal men ten minste de helft der ge- i
bruikte hoeveelheid vóór het zaaien of
poten toepassen, de andere helft bij het
hakkenin gronden rijkelijk met orga
nische stikstof voorzien, is het zelfs aan
te raden de volle hoeveelheid vóór het
zaaien of poten in te werken
en te beletten dat men er de hoogste prij
zen van bekomt.
Engeland is het land der gebakken.
iTaicT' en' Peng's enz., zijn er
in alle keukens en stekelbeziën worden
er veel gebezigd om er fijne geleien en
confituren van te maken. Iets waarop er
bijzonderdient gelet bij 't verzenden van
stekel bezien is den staat van rijpheid, te
njp mogen ze in geen geval zijn en beter
is het te mogen zeggen, ze zijn niet rijp
genoeg dan t tegenovergestelde. De va
riëteit die zich t best leent voor den
handel is de Whinhams Industry, ze is
groot, kan wel wat smakelijker zijn, doch
om conserven of taarten te maken, steekt
het zoo nauw niet, een zaak is zeker dat
ze goed bestand is tegen 'tverzenden bij
zonder als ze niet te rijp geplukt is. Men
verzendt ze in lange, platte manden die
ons denken doen aan haringmanden en
kunnen tWint''9 ki'° bevatten
Voor stekelbeziën zijn die manden
nochtans niet zoo noodig als voor tros-
bezien, en men zou ze evengoed in zak
ken mogen verzenden bijzonder als ze
met te rijp zijn en niet te dicht opeenge
stapeld moeten liggen Verwijder ook
uit uwe verzending de kleine, vernepene
bessen, deze kunnen best den weg naar
den vreemde missen.
We kunnen er niet genoeg op steunen
en het niet te dikwijls herhalen: Verzorg
uw fruit, trieert het en verzendt in de
jeste voorwaarden.
L. HAEMS,
Landbouwvoordrachtgever.
t Is misschien wel wat te vroeg nog
om hierover te spreken. Angstig vragen
we ons af, of we terugkeeren naar den
Winter en of dit koud, schraal en voch
tig weder geen groot nadeel aan den
fruitoogst gaat veroorzaken. Vergeten
we niet dat aanhoudende regens even
veel nadeel doen als nachtelijke vorsten,
in t eerste geval heeft de bevruchting
weinig of geen plaats, vermits de stuif-
meelkorrels te vochtig zijn en zich niet
verspreiden kunnen om op den stamper
te vallen bovendien bijen en andere in
secten die grootendeels aan de bevruch
ting medehelpen blijven bij dergelijk we
der t liefst in hun schuilplaats verdoken
in het tweede geval vervriest de kleve
rige stof van den stamper en kan de be
vruchting geen plaats hebben doch
wanneer nachtelijke vorsten en koude
regens zich vereenigen dan is het voor
zeker dubbel te vreezen dat er weinig
fruit zal zijn. Er is voorzeker minder bot
en bloem dan verleden jaar. daarom ook
meen ik stellig te mogen voorspellen dat
de fruitopbrengst deze Zomer niet den i
helft zal bedragen.
Er gaat dus minder overproductie zijn.
Deze jaren zijn gewoonlijk de beste en
voor de voortbrengers en voor de maat-
schappijen die zich gelasten met fruit te I
verzenden laat staan dat dit jaar ook
misschien een geschikte oogenblik zal we
zen om het fruit tot onderprodukten te
verwerken. Redt U Zeiven dat in niets
wil ten achterblijven wanneer het er op
aankomt de belangen zijner leden te ver
dedigen zal voorzeker het hier ook niet
doen. Is er vrees dat het kernfruit bijzon
derlijk peren, zouden mislukken, 't steen
fruit pruimen, mirabellen, kersen, en bij
zonderlijk stekel- tros- en aalbeziën, zul
len toch veel minder van deze aanhou
dende, koude regens hebben te lijden ge
had, vermits de meeste reeds gespeend
waren.
Dit brengt er me toe vandaag eenige
woorden te schrijven nopens het verzen
den van stekelbeziën. Verleden Zondag
las ik in ons geliefd Koornbloempje
een heel belangrijk artikel over de fruit-
verzending, daar stond zwart op wit te
lezen dat prachtige waar verzenden veel
opbrengt en dat het verschil van prijs
tusschen puike waar en minderwaardige
zoodanig groot is dat er voor fruitlief-
hebbers wel eens ernstig dient over na
gedacht. Verzend alleen schoon fruit en
uitgelezen fruit en ge zult niet alleen veel
geld ontvangen, maar de verzendingen
onzer maatschappij zoodanig in den
vreemde in eere en hoog houden dat de
vraag het aanbod verre zal overschrij
den.
Landbouwers die slechts minderwaar
dig fruit te verzenden hebben zijn beter
De oorlog heeft in onze levensge
woonten groote veranderingen gebracht
en tusschen al de klassen mogen wij
toch zeggen dat de landbouwklas 't
meest veranderd is.
Wij hadden zeker vroeger vergade
ringen waar er gesproken en gebanket-
teerd werd en waar men onder het pu-
bliek toch wel eenige boeren zou gevon-
I den hebben. Degene die nochtans
as meesters oVer de velden re-
geerden hadden maar dat gemeens met
het landbouwbedrijf dat het hun per-
soonhjke belangen moest dienen en de
vurig verlangde eereteekens bezorgen,
f let scheen daf die toestand moest blij
ven bestaan.
Op de hoeve gehouden door hun on
ophoudende werk, keek de boer niet
verder zelfs voor hetgeen rechtstreeks
tot zijn beroep behoorde. Een der groote
redenen die zulke gewoonten onder de
boeren behield was de zekerheid tot
niets te geraken zelfs met den besten wil
en de grootste offers. Het getal boeren
die klare gedachten konden uitdrukken
en die een vast programma hadden was
nochtans groot genoeg maar ze durfden
j niet beginnen.
i Er moest daarvoor nog een slechtere
i <0e9tf,d komen' hetgeen weldra gebeur-
de. Met de wapenstilstand, dachten
onze oude meesters, die zoolang met
i woorden en met ongehouden beloften
1 regeerden, nog wel eens de zaken te re-
gelen Verbeteringen ran het lot der
boeren, daaraan viel er niet te denken
maar men moest ze in de bekrompenheid
houden waarin zij altijd geleefd hadden.
De nood is het beste wapen om te re-
geeren
Een eigenaar is meester van een huur
derdie op tijd niet kan betalen; een hande
laar doet wat hij wilt met een kooper die
krediet noodig heefteen kandidaat voor
de kamers wordt met zijae schoone be
loften al vervliegen die ook als rook,
door de bevolking geerne gezien. Men
deed dus een groote opoffering en de
boeren zouden de oorlogskosten betaald
hebben. De uitvoering van dat program
ma zou de ruine van den landbouw ge
weest zijn.
Er gebeurde iets onverwachts, iets
dat alles veranderde. Eenige boeren
stonden op en riepen hunne broeders bij
een zij begonnen hun programma uit te
leggen en werden gehoord, 't Is op dat
oogenblik dat wij de eerste landbou-
wersvereenigingen zagen opkomen die
maar een doel hadden de verdediging
van de belangen der boeren door de boe-
ren en buiten alle andere kwestiën.
De uitslag Zoo vereenigd moesten de
landbouwers overwinnen en wij hebben
voorbeelden genoeg rond ons. De da
den spreken beter dan de woorden. De
tegenstanders der vrije landbouwver-
eenigingen gebruikten alle middelen
vooral leugen en laster om de boeren te
verdeelen. Hunne pogingen bleven nut
teloos en de nieuwe beweging moet eene
buitengewone macht bekomen.
Nochtans zou men nog beter en meer
kunnen als men het onderwijs kon uit-
breiden, als jaloerschheid en afgunst
maar verdwenen, als iedereen zijne rech
ten en zijne plichten beter verstond.
De oudsten hebben hun werk er kan
geene kwestie zijn van dit nog te ver
zwaren. Maar er bestaat eene reserve,
II
H n B n HP. F P. HR f v
RNBLOEM
'a dCn WCg te komen staan
