Aan de Landbouwers
HV.HANDELSBANK
HANDELSBANK N V
De Maai- en Pikma-
chienen Osborne
1
Wat zullen de
Turken doen?
Wilt Gij zekerheid
Hoofdzetel: 1, Kalanderberg, 1, GENT
E* BAEYENSt Static, Haeltert
Algemeen Agentschap LOUIS CUY7ELIER
nr
Kasbons op naam of aan drager
Rente op voorhand betaalbaar*
Spaarkas zicht 5 °L bruto*
t^=in====it==i^>F==n^r====ir=ir=ir==i
A* J* Schenck, 105, Lombardstraat, Brussel*
X
t
t
Hieronderstaand verhaal ontleenen
we aan het hier onlangs besproken werk
van Jozef Simons: De Strooptocht van
Kapelaan Hermans (te verkrijgen bij
Excelsiorte Brugge).
Buiten, langs de gesloten ven
sterluiken, zoemden in den voor
nacht de electrische trams over den
boulevard.
Binnen, in de feestelijk verlichte
eetzaal bij Simon Anthony, gloei
den rooder de welgedane gezich
ten der immer luidruchtiger praten
de heeren werd meer bewogen
de lijn der grillige kleurenharmonie,
om de tafel, van de schitterende
damestoiletten. .7
Tafelknechten in habiet, steeds
even statig, boden ten tweeden
maal het roomijs aan. Al de spee
chen waren afgestoken. Maar de
champagne vloeide, schuimde en
perelde onophoudend.
Den gastheer bleef nog over te
danken voor al den lof hem toe
gezwaaid op dit feestmaal, dat hij
aan verwanten en vrienden had
aangeboden om zijn jubileum
veertig jaar wisselagentaan
genaam te gedenken.
Een tikje tegen een roemer
Simon Anthony stond recht.
Een groote grove heer met
vleezige grijphanden, grijze sluik-
haren, grijzen onverzorgden stop
pelbaard, met vóór zijn schuinkij-
kende oogen, die veel wit lieten
zien, een grooten zwarthoornen
bril.
Schijnbaar onbeholpen eerst, na
enkele oogenblikken evenwel vlot
pratend en zeker van zijn stuk,
kwam hij los:
Dames en Heeien, voor al
het schoone en al het goede dat
mij hier dezen avond werd toege-
speecht en waarvan ik zeker
het tiende deel niet heb verdiend
zeg ik u dank uit ganscher
harte.
Als elke loopbaan heeft het
baantje van den wisselagent zijn
lief en zijn leed, loopt het soms
tusschen doornen en soms tusschen
rozenméér dan welk ander, kent
het hausse et baisse.
Ik ben begonnen met aan de
doornen leelijk mijn jas te scheu
ren Ik zie hier niet dan veel jon
gere gezichten, daarom wil ik
gaarne die oude koe eens uit den
gracht halen. Trouwens, een man
die al jaren krijgt, vertelt niet lie
ver dan van zijn jongen tijd.
Na mijn rhetorika dus, meende
ik in de wieg gelegd en geroepen
te zijn om toog en tikkenhaan te
dragen, met een kruin te loopen
ente doopen, te trouwen, te be
rechten, te begraven. Ik naar Me-
chelen. Dat was me goed. Maar
tijdens de vacantie, tusschen het
eerste en het tweede jaar philoso
phic, werd ik bij vrienden uitge-
noodigd op een bruiloft. O. L.
Heer heeft dat zoo geschikt en dat
heeft zoo moeten zijn. Het viel me
daar zóó mee ik zat tusschen
twee levenslustige praatzieke vink
jes dat ik van de wereld en zijn
pomperijen een gansch ander beeld
kreeg, 't Was voor mij als een
kijken over 't muurtje! Ik heb
nooit zusters gehad, nooit had ik
met meisjes omgegaan, en één van
de twee ze is later mijn vrouw
geworden, mijn goeie Liza zaliger
maakte op mij zoo n indruk dat
ik er dag en nacht van droomde.
Na enkele weken kwam ik tot de
overtuiging dat ik geen roeping
had om mij aan 't heil der zielen
te wijden daar kreeg ik nu in
eens zoo n ontzag voor met het
besef van mijn onwaardigheid-
maar wél om mijn leven te wijden
aan die ééne zusterziel.
Mijn Moederke was van dat
nieuws danig gepakt.
Maar ja, wat kon zij al anders
doen dan de zaken nemen gelijk
ze waren en zich schikken in 't
onafwendbare.
Ik ging in de leer bij een wissel
agent, bij Mijnheer Janssens, lijk
we toen zegden, Jef Janssens van
de Eiermarkt.
Maar omdat de menschen ble
ven praten over mijn geval aan
de kerkdeur, bij den bakker en bij
den beenhouwer gaf mijn Moe
derke mij haar wensch te kennen,
dat ik voor een paar maand op
studiereis zou gaan naar 't buiten
land.
Ik vroeg niet beter, trok naar
den Rhijn, de Jungfrau, de Lago
Maggiore en naar Rome. Dat leek
niet veel op een studiereis, zult ge
misschien opperen. Een oogenblik.
Te Parijs, op den terugkeer, kon
ik een Hinken "tuyau,, in mijn reis
zak steken. Hoe het gekomen was,
weet ik niet meer, maar op een
avond zat ik in het restaurant van
den Terminus-Nord, in gezelschap
van drie Beursmanneneen En-
gelschman, een Oostenrijker en
een Franschen Jood. Het minst
aangeschoten van gansch 't gezel
schap, deed ik oogen noch ooren
toe!
Ze hadden het over de Turken,
over la dette Ottomane de
"Ottomannekes,, werden ze later
te Antwerpen genoemd, hier en te
Brussel, waar ze er zoovelen van
't bed op 't stroo hebben geholpen.
Die Turksche stukken begonnen
toen op de Beurs, te Parijs en el
ders, op te gaan als koekdeeg.
Iedereen vloog er in. Mijn drie
commensalen wisten echter uit de
beste bron dat die stijging niet
aanhouden kon. Alles kunstmatig.
Dat was een blaas, vroeg of laat
zou die barsten. De Turken moes
ten er onder. Den kelder in
Een paar dagen nadien ontving
ik telegramJef Janssens plots
overleden. Kom spoedig.
Ik heb dan de cliënteele over
genomen, in 't begin hard gewerkt
zonder te speculeeren en
dan, op den duur, ben ik stilaan
a la baisse gegaan op de Otto-
mannekes. Die moesten naar den
kelder, dat wist ik te goed. Ik ver
kocht, verkocht maar altijd op ter
mijn. En hoe meer ik la baisse
ging, hoe meer de Turken... klom
men
Inzet verdubbeld, vervierdub-
beld. Was ik niet zeker van mijn
stuk
Dat liep een heelen tijd aan, tot
ik met Nieuwjaar mijn rekening
opmaakte en bevond dat ik, buiten
mijn eigen centen, drie honderd
twintig duizend frank, geld van
mijn klanten, verloren had.
Zoo erg had ik het niet vermoed,
of liever, niet willen vermoeden.
Ik had altijd maar op de daling
gewacht om dan winst en verlies
tegenover elkaar te kunnen op
stellen. Zoolang er enkel verlies
was, stak ik, als een struisvogel,
den kop tusschen de pluimen.
Tot ik eindelijk toch zien en
tellen moest met het voormeld
resultaat.
De eerste duizeling voorbij, on
derzocht ik mijn geweten.
'k Zei bij mezelf: Simon, jon
gen, ge hebt niet gehandeld met
boos opzetge zijt niet zoo schul
dig als men bij een eersten vluch-
tigen oogopslag oordeelen zou.
Ge waart immers zeker dat ge
zoudt winnenEn... ge zijt nog
zeker! De aanhouder haalt het.
Ga voort, de kans moet keeren, en
ge krijgt het geld van uw klanten
terug. Ook het Rijk van Mammoa
behoort dezulken die zullen volge
houden hebben tot het einde toe.
Frisch auf
Waarop mijn geweten echter
riposteerdeNeen, Simon, stop
pen den blokGe holt voort op
een verkeerd spoor. Wat ge doet
is wel oneerlijk. Ge hebt uw klan
ten niet geraadpleegd. Met hun
geld dobbelt ge om winsten te
verwezenlijken, die ge voor u al
leen wilt opstrijken. Wat zullen
de Turken doen? Ge weet toch
niets met zekerheid. Elke dag uit
stel brengt u een stap verder op
den weg der boosheid, der oneer
lijkheid...
Ik lei mijn balans neer.
De zegels werden gelegd. Ik
verscheen voor de rechtbank.
De substituut verfde mij zoo
zwart als een duivel, waarop mijn
advokaat mij weer zoo wit wasch-
te als een engel. Wat echter niet
kon beletten dat het vonnis luidde:
drie jaar
Ik zag of hoorde niets meer. Ja
nog, dat mijn Moederke in bezwij
ming viel en dat ik enkele
oogenblikken later mij voelde zit
ten in het dievenkarreke dat mij
wegbracht naar de Begijnenstraat.
In mijn celleke kwam ik tot be
zinning.
En lang zat ik er niet of een be
waker met een rammelenden bos
sleutels, maakte de deur weer open
en bracht mij in de kamer van den
bestuurdereen klein vinnig man
neke met een groot litteeken dwars
over zijn aangezicht. Hij wees me
zeer beleefd een stoel aan en
sprak
Mijnheer Anthony, ik weet
dat gij geen booswicht zijt. Ik heb
uw zaak van dichtbij gevolgd en
ik beloof u dat ge 't hier niet slecht
zult hebben, als ge mij op deze
vraag, naar uw beste weten, wilt
antwoord gevenWat zullen de
Turken doen?
Ik dacht eerst niet wel begrepen
te hebben. Als er één vraag was
die ik niet verwachtte, was het
wel die!
Maar de bestuurder herhaalde
Ja, wat zullen de Turken
doen Zullen uw Ottomannekas
blijven klimmen?
Ineens was ik thuis in mijn nieuw
kwartier. Vóór me stond, niet de
bestuurder van 't gevang, maar
een speculateur die om raad vroeg,
één die vertrouwen in me had
De drift schoot me in 't bloed
het werd een moment van ont
zaglijke bevrijding alles wat ik
in de laatste weken had opgekropt
kwam er af als gal. Ik schreeuwde
het uit
Mijnheer de bestuurder, wat
de Turken zullen doen? Zakken
zullen ze doen, zakken en nog
zakkenIk heb zoo maar niet op
goed-valle-'t-uit mijn fortuin en,
eilaas, ook het geld van anderen
op t spel gezet. Ik was enkel
te vroeg ingelicht en ben te vroeg
begonnen. En dat ik niet heb door-
gespeculeerd is een jammerlijke
part van mijn geweten. Want de
Ottomannekes zijn rot de bom
moest barsten. Ik heb niet genoeg
nagedacht dat de groote financiers
te Parijs, die de leening hebben
opgenomen, eerst hun stukken aan
't publiek moeten kwijtspelen eer
ze er hun handen van kunnen af
trekken, eer de baisse mag intre
den. Lang kan het niet meer uit
blijven, mijnheer de bestuurder, de
Turken moeten den kelder in
k Geloof dat na mijn veroor
deeling heel de stad op de Otto
mannekes la baisse is gegaan
Mijn Moederke zelf en dat
heeft me later zooveel plezier ge
daan, dat ze in haar jongen bleef
gelooven hield familieraad,
kreeg een schoon sommeke bijeen
en sprong mee in den dans.
En eens lukt het al. Wat komen
moest, liet nu niet lang meer op
zich wachten.
Een week daarop, dag op dag,
komt de bestuurder 't prison inge
vlogen Mijnheer Anthony, ze
gaan 'nen gang 'k Zal u straks
eens laten roepen.
De daling was er, een débScle
Op drie maand had mijn Moe
derke genoeg verdiend om al mijn
schuldeischers af te betalen.
En de bestuurder Die was rijk
gespeculeerd en nam ontslag. Maar
eerst weerde hij zich met hand en
tand, als een duivel in een wijwa
tervat, om mij op vrije voeten te
krijgen. Hij schreef een speciaal
rapport,droeg het persoonlijk naar
den minister, trok aan alle touw
tjes, drukte op alle knoppen en
bleef in dienst tot hij zijn doel
had bereikt, en mij persoonlijk, in
een koets met twee paarden, had
thuis gebracht en afgeleverd in de
armen van mijn Moederke.
Ja, Dames en Heeren, dat heb
ben de Turken gedaan
En nu... op ons aller kostelijke
De tijd nadert dat gij uwe landbouwmachienen zult aanschaffen. Alvo
rens uwe aankoopen te doen, raadpleept mjjn talrijk kliënteel over de
merken der machieoen welke ik sedert jaren in gansch de omgeving gele
verd heb en gij zult de beste uitslagen vernemen van de Zwcedsche maai-
machiues Viking wereldberoemd om hunne goede werking en sterkte,
met gesmede stalen wielen, best geschikt om in een degelijk pikmachien te
veranderen. Nieuw model Zaaimachientjes voor alle zaden. Braak- en
Kuilmachienen met de hand en gespan. Dorschmachienen met motor of
manegie. Wanmolens, schoepers, hooiraken laatste model. Zaaibakken,
Beerpompen in alle lengten. Aardappeluitroeiers voor een paard merk
Sarna ook groote modellen. Al de werktuigen van het gekende huis
Mélotte Waschmachienen merk Unie met de hand en motor.
Alle herstellingen worden met zorg afgewerkt aan voordeelige prijzen
en al de verwisselstukken zjjn in magazjjn of kunnen onmiddellijk besteld
worden.
Breedesiraat, 27, (nabij de stokerij Le Lion d'Or AALST.
3<O>0
Plaats dan uwe beschikbare gelden bij de
6 maanden 6 bruto of 5.01 netto.
3 maanden 5,50 bruto of 4,59 1/4 netto.
DeNoti
aar
Een sch<
gis met gi
of, te Bai
in 85 ca.
icorplaats
itrdiep i
in ruime
Verlicht
in van P'
Bewoon
tree.
Oomidd
Alle Beurs- en Bankoperaties aan
de voo rdeeligste voorwaarden.
Agentschappen en Bijkantoren door gansch het Vlaamsche
Land. Wendt U in volle vertrouwen tot onze
Agenschappen te
Aalst Albert Liénartstraat, 10 Herzele Peper
straat Denderhautem Cyr. Van Damme; Erem-
bodegem t J. Van den Bossche Kerkxken J.
Temmerman Liedekerke Modest Van Droogen-
broeck PamelJudo Willems Teralphene
Th. Guldemont, Daelstraat Erpe Mev. J. Van
den Berghe-Dernoncour; Moorsel Ces. Muylaert,
NieuwstraatBaevegem J. Van Impe.
geven dit jaar weeral de meeste voldoening.
Seffens beschikbaar.
Betaalbaar einde seizoen.
Beste prijzen en katalogen bij
Telefoon Denderleeuw 93. Alle wisselstukken.
De Raap met de pulp der suikerfabrieken vereenigd vormt het beste
winter voedsel voor de paarden en trekossen, zoowel als voor de melkkoeien.
X Hare teelt is dus zeer belangrijk.
De Raap eischt bijzonderlijk stikstof en patasch.
Zooals de talrijke getuigschriften der kliënten het bevestigen, is
Ch 1 oora mmon iak 24/26 °/0 ammoniakale stikstof
de stikstofmeststof welke best past voor de rapenteelt, dank zjjn geleidelij
ke, voortdnrende en salpeterwording.
Doch voor de gronden die naar zuurheid strekken of in de nogal
talrijke gevallen waar de breuk der rapen te vreezen is, zal de voorkeur
gegeven worden aan
Calciammon 1/% ammoniakale stikstof en 30 koolzure kalk
CALCIAMMON bewaart den grond onzijdig, al zoo de voortzetting
der verschrikkelijke ziekte, welke de breuk der rapen is, belettende.
CHLOOR AMMONIAK en CALCIAMMON passen zich toe door
het inwerken met de egge na het ploegen. Men kan ze ook inwerken bjj de
ploeging welke het zaaien vooraf gaat.
VERKOOP
G
Wie op de hoogte wil blijven In zake Beurstendenz, abonneert tich op de
BEURSBODE Het beste weekblad voor fmancieele en ekonomlscbt belangen.
Een abonnement tot einde 1928 kost slechts 15 fr. Proefnummers op aanvraag.
[vooruwerapen!
- v v
7 V -. '-V2 V/V--/ - -- -
