- Wat men moet meten -
Peru Guano fDoreels
PERU GUANO MOREELS
Wroeters...
merk DE PLOEG
Het gebruik van afge
roomde Melk in het Huis
gezin en op de Hoeve,
Ontledingen
R A A P MOLEN S
voordeeligste
Magazifa, GuStaaf VjdtS,
Th. D'Hoker Zonen
MEIRE, Telefoon Burst x 135.
De organische, natuurlijke Meststof,
merk i)E PLOEG
tmm ui rimmiiunawnwii wwin wj i iiiiisbbbi
De waarde van afgeroomde melk
wordt dikwijls onderschat. Iedereen
denkt en met reden volle melk is
veel beter, en in het huishouden wordt
geen afgeroomde melk verbruikt.
Afgeroomde melk heeft een samen
stelling, die in eerste plaats afhangt van
den graad van ontrooming en in tweede
plaats van de samenstelling van de ge
bruikte melk.
Haar samenstelling is daaromtrent
dezelfde als die van volle melk, met uit
zondering voor het vet, dat slechts tus-
schen 0,05 en 1,5 schommelt. Door
de verkleinde hoeveelheid is het gehalte
aan andere bestanddeelen zelfs iets hoo-
ger dan in de gebruikte volle melk. Al is
dus de melk zoo scherp mogelijk ont-
roomd, zoo bevat ze toch nog een aan
zienlijke hoeveelheid voedingsstoffen,
zooals eiwitstoffen, koolhydraten en
suiker. Alleen het vet is in geringe mate
aanwezig.
Waarom zou men dan 'geen afge
roomde melk in het huishouden gaan
gebruiken
Soxlet zegt dat een liter afgeroomde
melk gelijk staat in voedende waarde
met 200 gr. vleesch. Het eiwit in het
vleesch kost dan 10 maal duurder dan
het eiwit in de afgeroomde melk.
In zijn dagelijksch rantsoen heeft de
mensch gewoonlijk vetstoffen genoeg
voor zijn normale noodwendigheden.
Het vet uit de melk heeft me a dus niet
absoluut noodig.
Nogmaalswaarom dan geen afge
roomde in plaats van volle melk, aan
gezien ze bijna even voedzaam is en
veel goedkooper Koffie met afgeroom
de melk smaakt lekker en zooveel ge
rechten met melk als hoofdbestanddeel,
zooals puddingen, sausen en crèmes
smaken even lekker met afgeroomde
als met volle melk Hun uitzicht en hun
smaak zijn er niet door veranderd en
hun kostprijs is veel lager.
Er dient dus veel meer afgeroomde
melk gebruikt te worden het is meer
economisch en de niet verbruikte volle
melk kunnen we ontroomen en de room
tot boter verwerken.
Hier wil ik een aanwijzing geven
voor het koken van afgeroomde melk.
Die brandt immers gemakkelijk aan.
Men gebruike hiertoe een goede ijze
ren kastrol met ingedrukte bodem. Voor
aleer de melk er in te gieten late men er
een klontje boter in smelten of giete men
er een scheutje water in en verwarmt
het. Daarna de melk er in, vooral in 't
begin, op een zacht vuur, traagjes,steeds
al maar roerende, laten koken. De beste
manier van doen is nochtans afgeroom
de melk laten koken in een waterbad.
Witte kaas, een heel smakelijk ge
recht, kan men eveneens maken met
afgeroomde melk. Zij is niet duur en is
tevens toch heel voedzaam. Ziehier het
recept voor 1 kg. kaas (genoeg voor
6 personen).
5 liter afgeroomde melk.
0.1 gr. normaal stremsel. Dit koopt
men in de apotheek, doch slechts met
kleine hoeveelheid, daar het produkt op
den duur in kracht afneemt.
BEREIDING. Breng de 5 liter
melk op 20° Celsius. Doe dan 1 drup
peltje (0,1 gr.) stremsel in een glaasje
en leng aan met eenJ^eetje water roer
goed, giet dit in de m® en roer alles
nog eens goed na. Zet dan die melk
netjes gedekt in een plaats met gema
tigde warmte 18°) b.v. in een hoekje
van de keuken. Na 24 urenis de melk
dik gestremd. Neem dan een teems, leg
er een kaasdoekje over en schep daar
de gestremde melk in met een schuim
spaan. Knoop het doekje toe en laat
verleken tot de kaasstof niet meer aan
het doekje kleeft. De teems plaatst men
natuurlijk boven een emmer. De wei,
die er in druipt, dient voor de zwijnen.
Om de kaas te verkruimelen en te ver
fijnen duwt men ze dan door de teems
in een schotel.
Deze kaas kan men voorzetten als
toespijs bij den boterham ofwel als na
gerecht.
Als toespijs dient men ze op met sui
ker, of met peper en zout, ajuintjes en
radijsjes.
Als nagerecht voegt men er een beetje
melk aan toe en klopt dan goed het
mengsel. Men mag die kaas dan opdie
nen met abrikozen, aardbeziën, kersen
of ander fruit en met suiker. Dit is een
zeer smakelijk dessert, dat tevens heel
voedzaam is en door iedereen gelust zal
worden.
De vruchten, bijzonderlijk de opge
legde, mag men echter maar aan de kaas
toevoegen onmiddellijk vóór het opdie
nen, want hun sap zou anders de kaas
doen verzuren.
Zonder suiker, alleen maar met wat
melk vermengd doch goed geklopt en
met suiker bestrooid, is die kaas ook
heel smakelijk.
Van 5 liters afgeroomde melk bekomt
men 1 kg. kaas. Die melk kost maar
0.70 fr. deliter. Het kilogram kaas kost
dus slechts 0,70 X 5 3,50 fr. Men
mag er dan nog een halve kg. aardbe
ziën aan toevoegen. Deze aan 2 fr. het
pond gerekend, kost dit lekker en voed
zaam gerecht voor 6 personen nog maar
5,50 fr.
Kan afgeroomde melk zeer goed in de
keuken gebruikt worden, op de hoeve
zelf is zij even nuttig en voordeelig in
het opfokken van kalveren en zwijnen.
Doch daarom moet ze versch zijn en
mag ze geen schuim bevatten.
Het gebeurt vaak dat afgeroomde
melk, op de hoeve zelf gewonnen, zuur
wordt door ze te laten staan in onreine
kuipen of emmers. Met ontaarde pro-
dukten willen voederen, geeft natuurlijk
geen goeden uitslag. Vooral hiermee
moet men zuiver en zindelijk te werk
gaan, want het toedienen van zure melk
kan bij de dieren buikloop en darmont
steking veroorzaken.
Er-moet gezegd, dat de afgeroomde
melk, welke de landbouwers van de
melkerijen terug krijgen, in den zomer
heel dikwijls zuur thuis komt.
Dit groot nadeel zou doelmatig kun
nen bestreden worden door in de mel
kerijen, en wel onmiddellijk na het af-
roomen, de melk op een hooge tempe
ratuur te brengen. De Deensche geleer
de, Kjord, heeft zulks bewezen door be
langrijke proeven.
Bovenstaande weze gezegd als een
antwoord van de landbouwers aan de
melkerijen, die beweren dat er aan 't
zuur worden van hun afgeroomde melk
niets te verhelpen valt.
Hoe nu te werk gaan bij 't opfokken
van kalveren
Ongeacht of die als mestvee of als
kweekdieren gehouden worden, ver
vangt men vanaf den 1 lden dag traps
gewijze hun volle melk door afgeroom
de, natuurlijk mits toevoeging van
kalfssmikkel om het ontbrekende vet te
vervangen.
Ziehier een goede manier van voede
ren van mestkalveren.
Gedurende de tien eerste dagen volle
melk. Daarna per dag ééa liter volle
melk vervangen door één liter afgeroom
de en twee soeplepels (30 gr kalfssmik
kel. Dit gaat progressief tot de 2/3 van
het rantsoen vervangen zijn.
Veronderstel b.v. een rantsoen van
12 liter. Na 8 dagen komt men tot nog
slechts 1/3 of 4 1. volle melk tegenover
2/3 of 8 1. afgeroomde en 16 lepels (240
gr.) kalfssmikkel.
Die verhouding behoudt men dan bij
elke vermeerdering van 't rantsoen.
Nu over de kweekkalvers.
Volle melk tot en met den tienden
dag. Het vervangen door afgeroomde
beginne vanaf den 11 den dag, doch moet
streng trapsgewijze gebeuren. Enkel na
de vijfde week mag de volle melk totaal
vervangen worden.
Ziehier een voorbeeld.
Per maaltijd
1 le tot 18e dag, slechts 2 1. volle melk.
19e tot 26e 11/21,
27e tot 34e 1 1.
35e tot 40e 1/21.
Zoo zullen vanaf den 41 en dag uit
sluitend afgeroomde melk en kalfssmik
kel het rantsoen vormen.
Gedurende 5 tot 8 maanden geeft men
afgeroomde melk met toevoeging van
andere stoffen.
Niet alleen in de voeding van mest
kalveren kan de afgeroomde melk een
gewichtige plaats innemen, ook bij var
kensteelt kan zij zeer nuttig gebruikt
worden, en wel voor biggen, zeugen en
mestvarkens.
Ongeveer drie weken leven de biggen
uitsluitend van het zoogen, t.t.z. van de
melk der zeug. Daarbij geeft men ze de
vierde week, per kop en per dag, 1 tot
2 1. volle melk op 30° warmte. De vijfde
week vervangt men geleidelijk de volle
melk door afgeroomde, waar men per
liter een paar soeplepels tarwebloem,
gerstebloem of dergelijke soms ge
kookte aardappelen aan toevoegt.
Aan te raden is het bijgevoegde rant
soen in een groot aantal bv. in zes of
zelfs meer maaltijden toe te dienen. Na
een paar weken vermindert men lang
zaam dit aantal tot op vier, terwijl men
telkens de hoeveelheid melk in evenre
digheid vermeerdert.
Zoo komt men na ongeveer 8 maan
den aan het spenen der biggen, t.t.z.
aan den tijd, waarop ze van de zeug af
genomen worden en niet meer zuigen.
Ze zijn dan oud genoeg om, als biggen,
ter markt te worden gebracht.
De handel in varkensvleesch vraagt
meest jonge zwijntjes van 7 tot 9 maan
den, die tusschen 90 en 100 kg. wegen
en goed gevleeschd zijn zonder daarom
als waarlijk vet te kunnen bestempeld
worden.
Om aan die huidige eischen te kun
nen voldoen wordt thans hieronder-
staande methode van vetmesten zeer
veel toegepast.
1' Tijdperk. In het eerste tijdperk,
dat volgt op het spenen der biggens en
duurt tot vijf maanden ouderdom, stuurt
men er op aan voornamelijk den groei
en den omvang van het lichaam te ont
wikkelen. Daartoe geeft men dan veel
arme voeders, zooals: rapen, beeten,
botermelk, enz. Tot zijn opbouw heeft
het dier gedurende dit tijdperk ook veel
eiwit noodig. Daarom geeft men het
dan ook erwten, aardnootmeel en voor
al afgeroomde melk, die voor zwijnen
van dien ouderdom uitstekend is.
2e Tijdperk. Van af de zesde maand
begint de eigenlijke vetmesting. Men
gaat geleidelijk over tot krachtvoeders
met minder eiwit maar meer koolhydra
ten benevens een minimum vetstoffen
om darmstoornissen en afgang te voor
komen. Zooveel mogelijk afgeroomde
melk met toevoeging van meelstoffen is
zeer aan te prijzen. Met gerstemeel of
roggemeel geve men nog wat aardnoot
meel of lijnmeel, die boven hun kool
hydraten en eiwit ook nog een groote
hoeveelheid vet bevatten.
Ook voor opkomende en voor zoo-
gende zeugen blijkt afgeroomde melk
een waardevol deel van het dagelijksch
rantsoen te zijn.
BESLUIT. Is in het huishouden
het verbruik van afgeroomde melk sterk
aan te raden vooral onder economisch
oogpunt, op de hoeve is het er niet min
der om, te meer daar men zeker is er mee
een goed resultaat te bekomen in het
opfokken van kweek- en mestkalveren
evenals bij het opkweeken van biggens,
mestvarkens en zeugen.
Versche afgeroomde melk is een uit
stekend, voedzaam, gezond en goed
koop voedsel voor mensch en dier.
crania
We gelasten ons met alle soorten
melk- en grondontledingen.
Onze leden die wenschen van dezen
dienst gebruik te maken, kunnen alle
dagen de stalen melk en grond ter ont
leding in onze bureelen afgeven.
Voor den aankoop van een naaima-
chien bezoekt eerst alle magazijnen en
U zult overtuigd zijn dat in het Duitseh
magazijn 3-4 500 frs beterkoop kunt
koopen dan elders.
en modellen 10 jaar waarborg
toebehoorten en herstellingen van alle
systemen.
Goede occasiemachienen naar ieders beurs.
Kattestraat 22, Aalst.
«rane*»* siiitpwat® assets» raas
Een goed adres voor Uwe
Eigen fabrikaatdaardoor sterk, goed
en gedurende dit seizoen
heel voordeelige prijzen.
25 jaar ondervinding.
10 verschillende modellen.
Bijzonder nieuw model, werkende
met electrischen motor.
Altijd in magazijn
Alle landbouwmachienen
Beerpompen met hand of motor.
Waschmachienen met de hand
of electriciteit, enz. enz.
Herstellingen en onderhoud door 't huis.
Inhoudende minimum 7 °/0 organische en ammoniakale stikstof vereenigd.
12 °/0 fosfoorzuur oplosbaar in minerale zuren, deels
in water en deels in citroenzure ammoniak.
2 potasch oplosbaar in water.
Daarenboven niet gedoseerd, HUMUS, MAGNESIUM, KALK enz
geeft
RIJKE OOGSTEN dus:
MEERDERE WINST:
BETERE HOEDANIGHEID dus:
GEMAKKELIJKERE VER
KOOP DER VRUCHTEN:
HUMUS en HUMUSVERBINDINGEN dus
GOEDEN TOESTAND UWER GRONDEN,
VERBETERING der KRUIMELSTRUKTUUR
en GEEN VERLIES DOOR UITLOOGING;
NAVETTE in groote HOEVEELHEID dus
VOORRAAD AAN OUDE KRACHT. ROOF
BOUW IN VOORDEELIGE VOORWAAR
DEN, RESPECTIEVELIJKE VERMINDE
RING van den PRIJS DER MESTSTOF.
Is niet alleen de BESTE en ZEKERSTE meststof maar tevens de
en dit voor ALLE gewassen en teelten, want niettegenstaande haren
schijnbaren hoogeren prijs, komt zij in het gebruik veel goedkooper dan
gelijk welke andere meststof en helpt U tevens tot het respectievelijk
verlagen der uitbatingskosten van uw bedrijf.
MENGELWERK
22
door
B. PUTTEMAN
Maar hij kwam na 'n ruste met her
nieuwde krachten telkens weer aange
rend, al huilend en joelend, en hij schud
de dé poorte, dat ze kraakte en kriepte
in haar zware hengsels. De regen gee-
selde voort tegen de poorte en op het
dak, en ze hoorden nu duidelijk het
botsen en dansen van zware hagelbollen
op de harde leien, hoog boven hun kop.
De volle zwaarte van 't onweer bleef
daar hangen bersten en breken boven 't
hof, want de helle bliksemklaarten slin
gerden nog de openingen in de muren
voorbij, als de donderslagen al open
sprongen langs alle kanten tegelijk.
't Meideke beefde, want ze was bang...
Bij elk nieuw openkraken van de lucht
krampten haar handen om den rand van
de mande; ze sloot haar oogen en bad...
Hoe ze hier nu binnengesukkeld was...
en hoe ze gevangen zat. Ze dierfhet
haast niet denken, dat haar hart nu zóó
dichte was bij hem... en dat straks, als 't
onweer zou uitgeraasd zijn, hij haar zien
zou in de volle klaarte... Wat was er nu
aan 't worden in haar hart... Ze was zoo
innig gelukkig, omdat ze hem daar wist,
bij de anderen, zóó dicht bij haar, lijk
om haar te beschermen als 't moest.
Misschien keek hij haar aan... maar dan
joeg weer sneller de vrees in haar hart
ze zou niet durven kijken in zijn oogen
en ze zou rood worden van schaamte...
O, zoo dat hart nu maar rusten wou.
Ze had zich niet durven toonen aan hem,
heel die weke die er vergleden was, na
den Zondag achternoen... En toch had
ze gespied en gekeken van alle kanten,
als ze wist dat de pikkers op 't hof wa
ren... en ze had hem gezienalle dagen,
en ze was voor n wijle weer gelukkig
geweest... Maar daarna had ze weer ge
schreid stille, dat t niemand 't zag...
Hoe zoo opeens, dat wondere gevoel in
heel haar wezen gezegen was... Ze wist
niet hoe... ze wist 't niet... 't was d' eerste
maal Was't dat nu, wat de menschen
noemden: liefde? Een zonne zou 't kun
nen worden voor haar, dat voelde ze
een zonne, die heel haar leven vol klaar
te en geluk zoenen kon... maar ze was
zoo bang... dat er een donkerte uit
groeien zou... een kille lucht, die over
haar leven zou spannen, tot alie lach en
licht gestorven zou zijn voor haar...
Ze was zoo banghet arme jonge
meideke...
'k Geloof dat we 't zwaarste pak
gekregen hebben, zei Tiste na een poos.
't Was 't eerste woord, dat de stilte
verbrak.
De wind had zich moegebeuld en rust
te... Al minder en minder sloeg het blik
semlichten, doorheen de luchtgaten de
schuurdonkerte in en de donder was niet
meer zoo dicht. Maar de regen spaarde
nog niet, want ze hoorden hem voort-
plassen zonder zijn geweld te minderen.
Ze trokken de poort open en de frischheid
van den piassenden regen gulpte hen te
gen. Heerlijk gezond was het. Aan den
hemel, kwamen van tusschen de drijven
de wolken al klaarteplekken lichten,
maar het water gutste nog uit de lucht
in zware dikke druppelen, die open-
plasten tegen den natten grond.
Er viel nu klaarte in den schuurvloer
en ze hadden allen een blij gezicht, of
een zot woord voor 't meideke, dat hun
tegenlachte met haar frisschen mond.
Ze ging in 't poortgat staan, te kijken
naar buiten. Dat het regengieten maar
gauw stille viel, dat ze hier wegkom.Ze
wist niet, hoe het over haar hart geko
men was en waarom, maar daareven
was Bert bij haar komen staan, als de
poort opendraaide en hij had stille goeien
dag gezegd en gevraagd, hoe hij haar in
een heele weke nog niet gezien had. Ze
was rechtgestaan en ze had niet in zijn
oogen durven kijken; uit haar mond was
geen woord gekomen voor hem... Nu
stond ze daar alleen, te turen naar buiten
en ze had het willen uithuilen van ellen
de en verlatenheid.
Zei hij nog maar één woord tot haar...
Maar nu zou hij niet meer komen. Ze
hoorde zijn stem ginder achter in den
hoek en ze luisterde... luisterde... want
de klank van zijn warme stemme te
hooren alleen, was al goed voor haar.
Nu zweeg hij weer...
De mannen waren bezig, hun stroo-
pakken weer naar hun plaats te sleuren
en het gerief bij elkaar te zoeken, dat de
zotte wind allemaal overhoop en door
heen had gesmeten.
Nu zit ge gevangen, hé kindje?
t Was Krol, die neven 't meideke
kwam staan en haar tegenlachte. Ze
knikte, en lachte dat het hier toch nog
een plezierig kooike was, waar ze was
binnengevlogen, want Toor van de
Meiminne was aan 't zingen van:
Ik heb er met een meisje gevreeën...
en als Toor een lieke zong! De mannen
konden het niet gelooven en ze keken er
naar. Maar 't was wel werkelijk Toor
zijn mond, die open en toesloeg, en de
stemme kwam uit zijn eigen keel.
Een greep versche distelen voor
dien ezel, als hij wil uitscheiden met bal
ken, riep Patee.
Maar de ezel balkte voort...
Nest, wind hem daar nog ne keer
op jongen, dat hij toch niet stille valt
lachte Tist tegen de komiek.
Geen gevaar, zei de komiek. Als
onze Toor begint te zingen ofte drin-
keD, dan is 't een oktaaf aan een stuk...
En Toor zong voort, 't Kon hun precies
allemaal niet meer schelen, dat buiten de
hemel al zijn water bleef neergieten over
de wereld. Ze tapten hun kruike vol
wijn en ze wrongen zich met hun groot
slotmes op 't brood en 't spek, want ze
rammelden bijna van den honger,
Zeg, Krol, riep de Lange van op
zijn stroopak. Da 'n is daar de plaats niet
voor een getrouwde plage
Maar Krol hoorde dat niet van de
Lange. Maar 't meideke keerde haar ge
zicht, dat ze lachen deed, naar binnen,
waar de lange slungel, met zijn smallen
kop naar haar te knikken zat en een
guitig oogske pinkte, dat heel zijn ma
gere kaak er uit haar lijn van schoot.
't Meideke... Ze lachte om de zottig
heid van de Lange, maar haar droeve
oogen keken naar Bert, die geleund te
gen 't wijnvat aan den achtermuur te
eten stond, 't Volle licht viel op hem en
ze zag hoe hij aan't droomen was... en
zijn starre oogen, die de lucht in treur
den, hoog boven haar hoofd voorbij...
De lach op haar mond stierf, lijk de
glans in haar oogen en ze keek weer
naar buiten in de triestige lucht, waar 't
regenen bleef zonder poozen.
Fiel... hij had nog geen ooge gedaan
van 't jeugdige meisjeslijf, dat daar
scherp geteekend stond tegen de lucht.
Een blik van haar oogen of een lach
van haar mond, voor hém alleen... 't
was niet... Een lach wel, naar de Lange
met al zijn flauwe zottigheid... maar de
lach die gestorven was van haar mond,
als haar oogen gekeken hadden naar
Bert... lang... Hard genoeg was de slag
geweest tegen zijn harte, omzijn verdriet
uit te schreien... Maar hij beet op zijn
tanden en hij keek niet meer naar haar...
Dat was t einde van zijn schoonen
droom?...
Geen handen konden zachter streelen,
dan de hare dien éénen keer... Geen
oogen hadden dieper ziel dan die van
haar... dien keer...
Droom van zijn nachten... beeld van
zijn dagen...; nu was 't voorbij allemaal.
Hooge torens van zijn roekelooze idea
len, neergebrijzeld en geplet, en doodend
in zijn val de heerlijke visioenen van zijn
kort geluk...
Genoeg was 't nu voor zijn harte, om
te huilen en te roepen, en grijpend naar
de slierten van zijn heen vliedend geluk
te sterven...
Zóó jong was zijn harte... en zóó
zwaar de slag, die het neersloeg...
('t Vervolgt).
