De Landbouw in Palestina ?e 'et!en ,va"het Ver_
Onze Landbouw
kundige Diensten
Onze Kapitaalsverhooging
i
Arbeid adelt*
Landbouwweekblad
Voor en door de Landbouwers
ZITDAG
I
Economische Toestanden
in den Vreemde
Landbouwers
Orgaan der Landbouwersvereeniging Redt U Zeiven
ZONDAG ^DECEMBER 1935.
Prijs 25 ^centiem
18de JAARGANG Nr 884
Abonnementsprijs 12 fr. 's jaars.
Men schrijft in op ons
Bureel en op alle postkantoren.
Het overnemen van artikelen
zonder aanduiding der bron
is streng verboden.
Bestuurder en verantwoordelijke Opstelier
O. CAUDRON.
Bareel en Redactie t De Vilan derstraat, 4, Aalst.
De medewerkers zijn
verantwoordelijk voor hunne
bijdragen.
Aankondigingen volgens
akkoord.
bond der Landbouwpers
Palestina wordt gewoonlijk
betiteld als het land zonder
crisis. En indien mende sta
tistieken nagaat, is er wel
geeriland ter wereld, dat
spijts de crisis, zulke bedrij
vigheid ten toon spreidt. In-
en uitvoer verhoogen gesta
dig. In onderhavig artikel
zullen we het echter niet
hebben over de"economische
vooruitgang van Palestina,
maar meer bepaaldelijk over
de'coöperatieve beweging en
de plaats aanduiden die de
landbouw1 daarin bekleedt.
De coöperatieve beweging in Pales
tina heeft in de laatste jaren een onge
meen groote uitbreiding genomen. En
alhoewel de grondbeginsels der coöpe
ratieven gelijken aan deze in de gansche
wereld in voege, het is te zeggen over
eenstemming, vast kapitaal, onbeperkt
lidmaatschap en collectieve verantwoor
delijkheid, vertoonen ze toch enkele bij
zondere eigenschappen, die slechts in
Palestina gelden. Terwijl in Europa de
coöperatieven hoofdzakelijk uit crediet-
vereenigingen bestaan, telt Palestina
talrijke landbouwccöperatieven.
De ontwikkeling van het coöperatief
marktsysteem is zeer belangrijk. De om
zet der coöperatieven bedraagt 2 mil-
lioen pond of 292.000 000 belgische
franken, gelijkelijk verdeeld over de
citrusvruchten en de andere landbouw
producten. Deze cijfers zijn zeer belang
rijk indien men in aanmerking neemt
dat de totale waarde van al de land
bouwproducten die in 1934 werden
voortgebracht, schommelen tusschen de
5 en de 6 millioen pond of 730.000.000
en de 876.000.C00 fr. Tusschen haak
jes is het wellicht goed hier aan te mer
ken dat daarvan ongeveer voor 4 mil
lioen pond of 584.000.000 fr. in het land
zelf wordt verbruikt. Jaarlijks wordt
voor ongeveer 2 millioen pond of 292
millioen frank meest citrusvruchten,
naar het buitenland vervoerd.
De landbouw gaat in Palestina goed
vooruit. Terwijl in 1933 voor 312.000
pond of 45 552.000 fr. aan andere
landbouwproducten dan citrusvruchten
werd voortgebracht, bedroeg dit cijfer
het jaar nadien 435.000 pond of
63.510.000 fr. Dit bedrag is echter nog
sterk voor verbetering vatbaar, daar
Palestina nog slechts 40 van zijn le
vensmiddelen voortbrengt en 60 uit
het buitenland invoert.
De vijf Joodsche citrusmarktcoöpera-
tieven leverden ongeveer 2.537.000 kis
ten of 70 van den Joodschen oogst
en 35 °l0 van de gezamenlijke opbrengst
in 1934-'35, die 7.331.000 kisten be
droeg. De oudste citruscoöperatief is de
coöperatieve vereeniging der sinaas
appelplanters, de Pardes genaamd, ook
hier in België goed gekend, die reeds in
1900 werd opgericht.
Ongeveer 100 landbouwondernemin
gen van arbeiders hebben hun eigen
marktvereeniging onder den naam
Tnoeva. Van deze bestaat een afdee-
ling in elk der drie grootste steden van
Palestina, namelijk te Jeruzalem, Tel-
Aviv en Haifa. Deze hebben het vorige
jaar ongeveer 80 van de melk,
groenten en eieren, gevogelte en fruit
(met uitzondering van de citrusvruchten)
door de Joden voortgebracht, verkocht.
De alleroudste coöperatieve markt
vereeniging is deze der wijnbouwers in
Rschon te Ziva. Deze werd in 1896
door baron de Rothschild opgericht en
ze verhandelt 90 °/o der wijndruiven
door Joodsche boeren aangeplant.
De belangrijkste vereenigingen zijn
wellicht de coöperatieve landbouwcolo'
nies, de Kvoetzoth en de Kibboetsim. In
deze instellingen is het privaatbezit on
bekend en alles wat de leden voortbren
gen behoort aan de vereeniging. Deze
kolonies beoogen een maximum aantal
personen op een minimum aan grond-
oppervlakte tegen minimu-monkosten te
koJoniseeren. Men moet zich hoeden al
te snel een vergelijking te trekken tus
schen deze landbouwcolonies en de Rus
sische Kolchozboerderijen. In Palestina
is het lidmaatschap verplichtend en de
bijhoorigheden zijn het bezit van de
vereeniging en niet van den Staat.
Nochtans, alles wat het lid bezit wordt
eigendom van den groep, die iedere
verantwoordelijkheid van het lid op zich
neemt. Alle belangrijke besluiten wor
den door de algemeene vergadering ge
nomen en de uitvoering ervan rust in de
handen van een comiteit dat gewoonlijk
uit vijf leden bestaat. Het gezamenlijk
kapitaal van de 81 Kvoetzoth en Kib
boetsim, die totnogtoe in Palestina be
staan, bedraagt ongeveer 450.000 tot
50O.C0O pond of 66 tot 73 millioen fr.
Gelijk men weet was ten tijde van
Christus Palestina een vruchtbaar land.
De Arabieren, die na den uittocht der
Joden meester over het land waren, wa
ren geen goede boeren en het zand der
woestijnen overdekte een groot deel van
de vruchtbare streken. Thans hebben
duizenden Joden opnieuw een onder
komen en een broodwinning in hun oud
vaderland gezocht en stilaan wordt de
strijd tegen het zandig terrein zegevie
rend uitgevochten.
Sir Samuel, die langen tijd Engelsch
Hoogcommissaris te Palestina was, deed
onlangs een reis door het land en hij
schrijft dat de vruchtbare streek langs de
zee in den tijd van elf jaar achtmaal
werd verdubbeld. Toen hij te Jaffa was
lagen er 20 schepen in de haven die op
een lading appelsienen wachtten.
Firmin Van den Bosch vertelt even
eens van een bezoek aan Palestina. Hij
bezocht een landbouwcolonie een tien
tal kilometer buiten Jerusalem gelegen
op den weg naar Jaffa, in een streek van
rotsen ea zand.
Hier en daar, vertelt hij, kleine
huizen met roode daken en aanpalende
schuren met zinken platen belegd. Ineen
afsluiting scharrelen witte kiekens en
voor een stal grazen enkele koeien het
magere gras,
We zijn te Kiriath-Anavim aangeko
men, een colonie waar een honderdtal
arbeiders, gekomen uit Oostenrijk en
Duitschland, zich hebben gevestigd.
Terwijl we een weg inslagen die naar
de colonie leidt, vertelt de gids, die een
intellectueel is die universitaire studies
in Europa gedaan heeftIk was een
medestichter van deze groep. Met mijn
handen heb ik geholpen dezen weg te
banen door de rotsen. Ik ben thans boer
gelijk de anderen. Ge kunt u de weelde
niet inbeelden die er bestaat in het
vruchtbaar maken van een land dat in
een woestijn was herschapen
Onderweg kruisen we mannen en
vrouwen aan den arbeid.
De gids vertelt
De voortbrengst van de uitbating
behoort aan de leden. De vruchten wor
den te Jerusalem verkocht en na van de
opbrengst de onkosten te hebben afge
rekend, wordt het overschot aangewend
om de voortbrengst te vermeerderen,
het materiaal te verbeteren, het vee te
vermenigvuldigen. Niemand is hier
eigenaar.
In deze enkele regels hebben we er
willen opwijzen, hoe de Joden in Pales
tina de handen aan 't werk hebben ge
slagen en ook op de uitslagen die ze
hebben verwezenlijkt. Hoe vijandig we
ook gekant zijn tegen sommige drij
verijen der Joden in Europa, kunnen
we toch niets anders dan sympathiek
gestemd zijn tegenover hun actie in hun
oud vaderland. Er is wellicht geen volk
dat zulke groote samenhoorigheid ver
toont en daarom kunnen we er zeker
meer dan een lesje aan nemen.
van Rechtskundige Dienst wordt ge
houden op Zondag 5 Januari van
10 tot 3 uur, in onze bureelen De
Vilanderstraat, Aalst.
■■■saa «mui ■k&sh
werft
nieuwe
abonnenten aan voor Uw blad i
op reis.
Donderdag 5 December brachten
eenige leden van dit verbond, onder de
leiding van de heeren Paul De Vuyst,
Fr. Vranken en H. Lemaire, onder-
scheidelijk voorzitter, ondervoorzitter en
schrijver van dit verbond, een bezoek
aan twee instellingen, welke het bezien
overwaard waren. Ze waren vergezeld
van drie afgevaardigden van het Minis
terie van Landbouw. De heer O. Cau-
dron was afgevaardigd voor De
Koornbloem
Het eerste bezoek ging aan de fabrie
ken Kuhlmann te Rieme- Ertvelde.
De heer Bestuurder en de heer Calery,
bestuurder van den verkoopdienst, leid
den de afvaardiging.
De Maatschappij "Etablissements
Kulhmann,, exploiteert rechtstreeks in
Frankrijk zeventien fabrieken en in Bel
gië de fabrieken van Rieme-Ertvelde en
van Selzaetedeze laatste zijn feitelijk
vereenigd. Gelegen langs het zeekanaal
van Gent, zijn zij buitengewoon goed
geplaatst voor het ontvangen van
grondstoffen en voor het verzenden van
de voortgebrachte produkten naar bet
binnen- en buitenland.
Hunne havenbeweging bereikt 500.000
ton.
Opgericht in 1912 is de fabriek van
Rieme-Ertvelde na den oorlog uitge
breid geweest voor het produceeren
van zwavelzuur, meststoffen en verschil
lende produkten afgeleid van fosfoor-
zuur. Zij vervaardigt zwavelzuur door
het roosten van zwavelkies en zwavel-
zink in ovens en kamerstelsels van
groote capaciteit, op mekanisch gebied
op de modernste wijze ingericht.
Dit zwavelzuur wordt hetzij verkocht,
hetzij gebruikt door de fabriek tot het
vervaardigen van superfosfaat, ammo-
niaksulfaat, natriumsulfaat, ijzersulfaten
en fosfoorzuur. Als bijprodukten bekomt
men zoutzuur en caliumsulfaat.
Fosfoorzuur wordt verkocht hetzij als
dusdanig, hetzij gezuiverd, hetzij ver
sterkt en dient anderzijds tot het ver
vaardigen van drievoudig superfosfaat
(Kuhlmaphos), natriumfosfaten, ammo
niak fosfaten en ammoniaksulfofosfaat
(sulfophospham).
Een werkplaats voor het vervaardi
gen van samengestelde meststoffen, ge
bruikt sommige van deze producten voor
het samenstellen van volledige mest
stoffen.
Na een dankwoord begaf de groep
zich naar Gent, waar een diner werd
aangeboden door hoogergenoemde
firma.
Na den middag werd bezoek ge
bracht aan de kweekerijen van orchi-
deën, toebehoorende aan de heer Vuyl-
steke te Loochristy.
De familie Vuylsteke is sinds tiental
len jaren gespecialiseerd in dit vak en
bezit denkelijk de voornaamste kuituren
van orchideën van heel het land.
Men toonde aan de bezoekers het
zaaiën en kweeken van deze delicate en
kostelijke bloemen, en gaf volledigen j
uitleg over het leven van deze planten.
Bewonderenswaardig en kunstvol is j
de taak van den heer Vuylsteke. De
bezoekers waren uiterst tevreden over
het bezoek aan deze merkwaardige
kweekerij en dankten uit ter harte de
vriendelijke Heer en Mevrouw Vuyl
steke.
Het Verbond moest meer van deze
belangwekkende uitstappen doen.
Onze agronoom kan geraadpleegd
worden
lederen Zaterdag te Aalst, ten lokale
De Koornbloem, Groote Markt, van
10 tot 12 uur.
lederen Dinsdag te Ninove in het
Café Van Laere rechtover 't stad
huis van 10 1/2 tot 12 uur.
Te Herzele op Woensdag 11 Dec.,
van 9 tot 11 uur, bij Mr D'Haese, "Hof
van Weenen Markt.
Te Eppegem op Maandag 9 Dec.
te 4 uur namiddag, in bethooldmagazijn.
Menig goed en ieverig Redt U Zei ver zal benieuwd zijn te
vernemen hoe de Kapitaalsverhooging van onze Maatschappij is
veiloopen, temeer daar het jaar bijna ten einde is.
We kunnen met genoegen aankondigen dat vele leden en
vrienden hun plicht hebben begrepen, maar moeten tevens met leed
verklaren dat nog meer anderen hun plicht hebben verzuimd.
Waarom deed iedereen zijn plicht niet, niettegenstaande de
oproep van de leiders en de verplichtingen van de nieuwe wetge
ving op de spaarmaatschappijen en banken
Dit is echter zeer goed te verklaren, als men weet dat over
weinige maanden de toestanden in het land en in heel de wereld nog
zeer zorgzaam schenen, als we bedenken dat menige maatschappij
en bank in moeielijkheden kwam, dat de krisis voor den landbouw
nog zoo scherp woedde. Wat vele lieden nog het meest hebben
tegenhouden, waren wel de moeielijkheden waarin de Belgische
Boerenbond verkeerde.
Vele personen werden bang en zouden ten slotte gaan denken
hebben dat heel de wereld ging ineenstorten.
Om die verschillende redens kan men de aarzeling uitleggen
van vele goede Redt U Zeivers.
Gelukkiglijk is de wind van onzekerheid gekeerd, zijn de toe
standen voor landbouw en nijverheid zeer verbeterd en is over heel
de wereld een groote verandering in den goeden zin waar te nemen.
Redt U Zeiven heeft intusschentijd bewezen dat het weerstond
aan de hevigste stormen en dat dezes zaken ten beste werden be
heerd. Onze maatschappij, die het scherpste van de krisis zegevie
rend doorstond en dit niettegenstaande tegenwerking van vijanden
en aarzeling van vrienden, niettegenstaande de moeielijkste oogen-
blikken, gaat een weg in van nieuwen bloei en vooruitgang.
En nu dat alle wantrouwen, dat alle onzekerheid moet geweken
zijn, rekenen wij op de onvoorwaardelijke en vaste medewerking
onzer talrijke leden.
Het vroegere kapitaal van 1 millioen werd tot 1.800 000 fr.
gebracht, zoodat we 800.000 fr. nieuwe inschrijvingen boekten. We
willen echter 2 millioen of zelfs meer bereiken.
Het is dan ook nog tijd om in te schrijven, hetzij door storting
hetzij door overschrijving van reeds geplaatste gelden.
We trekken vooral de aandacht van de Redt U Welvers die
vroeger nooit in de gelegenheid waren aandeelhouders te worden.
Het is nu de tijd om aandeelen te nemen. .Zekerder en beter geld-
plaatsing zal niemand op dit oogenblik vinden en ten slotte wor
den alle leden mede-eigenaars van onze bloeiende en opbrengende
zaak.
Aandeelhouder worden of het bestaande kapitaal verhoogen,
moet in de eerste weken door alle leden in overweging worden
genomen en tot de werkelijkheid omgezet.
Alle inlichtingen kunnen worden bekomen bij een aangevraagd
bezoek van onzen Toezichter of ten bureele van Redt U Zei ven,
De Vilanderstraat, te Aalst.
Het is niet van belang ontbloot na te
gaan wat op dit gebied in den vreemde
omgaat.
De Volkenbond heeft zoo juist een
statistiek gepubliceerd die met verstom
ming slaat.
Deze statistiek vermeldt namelijk dat
in het jaar 1934 er 2,4 millioen menschen
in de wereld van honger zijn omgeko
men, verder dat 1,2 millioen menschen
uit gebrek aan voedingsmiddelen zelf
moord gepleegd hebben en dat een
vierde gedeelte van alle aardbewoners,
dat wil zeggen 410-450 millioen men
schen niet voldoende te eten hebben.
En zeggen dat zulks gescbiedt terwijl
in andere streken enorme hoeveelheden
levensmiddelen worden vernield zooge
zegd wegens overproductie en dat mil-
lioenen worden verbrasd aan de uitbrei
ding van bewapeningen voor massa
moorden 1
Dergelijke toestand teekent de schrik
wekkende economische wanorde die
over de wereld hoogtij viert.
Wij leven in een tijdperk van plans.
Ook in België kennen wij dat. Of er van
de uitvoering iets te recht komt is na
tuurlijk wat anders.
In Turkije spreekt men nu van een
vijfjarig industrialisatieplan. Begin 1934
heeft de Turksche Regeering ook haar
vijfjarig plan afgekondigd dat voor doel
heeft de uitbreiding der nijverheid.
Vooreerst werd de ontwikkeling der
verbruiksnij verheden nagestreefd en het
blijkt dat hier reeds merkelijke uitslagen
werden bereikt
In de katoennijverheid bedroeg het
aantal spoelen in Turkije 72.000, in 1934,
115.500 en einde 1935 163.000. In 1927
bedroeg de invoer van uit katoen ver
vaardigde producten 20.000 ton en de
inlandsche fabrikatie 1000 ton. In 1934
bedroeg de invoer nog slechts 11.000
ton terwijl de inlandsche fabrikatie steeg
tot 5000 ton. Anderzijds werden ooit
reeds fabrieken opgericht voor papier
en kartonfabricatie alsook voor fabri
catie van glas en fiesschen.
Wat de basisnijverheden betreft, is de
uitbreiding met groote moeilijkheden
gepaard, door het feit dat Turkije op
zijn bodem slechts weinig kolen en vol
strekt geen ijzererts vindt. Niettemin
werd de kolen voortbrengst van 1,2 mil
lioen ton in 1928 opgevoerd tot 2,3 mil
lioen ton in 1934 en de vermeerdering
blijft voortduren. Eerstdaags zou ook de
eerste hoogoven worden opgericht. An
derzijds is men bezig met het aanleggen
van een spoorweg tot uitbating van de
kopermijn van Ergani, waarmede zal
begonnen worden vanaf 1936.
De financeering van deze industriali
satie geschiedt vooral met Russische
kapitalen. Zoo heeft de Sowjet-Regee-
ring onder vorm van weeftoestellen een
krediet aan Turkije verstrekt van 8
millioen dollar.
Benevens de uitbreiding der nijver
heid streeft Kemal Pacha -~ de dictator
van Turkije door alle middelen naar
de invoering van de Westersche be
schaving in Turkije.
4
ft
BBMHSUHHnBHa BSilïKjJIIBnBBMB
