De Ontreddering der
en Groentenmarkt.
De verhouding tusschen
Stad en Platteland.
Zaaigranen-
Arbeid adelt*
Landbouwweekblad
Voor ca door de Landbouwers
DE GEÏT.
I
ZITDAG
Aan wie de schuld
Vergeet niet
Landbouwers ,1^,
Orgaan der Landbouwersvereen Iging Redt tl Zeiven
Kleinveeteelt-
ZONDAG 27]JULI i941.
frQft 50 Matte»
23-te V
ifc Kt 1169
Abonnementsprijs 20 fr. 's jusrs.
Men schrijft in op ons
Bureel en op alle postkantoren.
Het overnemen van artikelen
zonder aanduiding der bron
ie streng verboden.
Bestuurder en verantwoordelijke Opsteller t
O. CAUDRON.
Bareel en RedactieZeeberg kaai, 4, Aalst.
Da medewerkers zijn
verantwoordelijk voor hunne
bedragen.
Aankondigingen volgens
akkoord.
De Broodvoorziening in Europa.
De dagbladen klagen te recht in scher
pe bewoordingen de erbarmelijke voor
waarden aan waarin nu sedert weken de
bevoorrading der bevolking onzer groote
centra in fruit en groenten geschiedt 1
De nochtans zoowel voor voortbren-
ger als voor tusschen personen loonende
prijzen vastgesteld door het Commissa
riaat voor loonen en prijzen worden
merkelijk overtreden, b jvendien is er te
kort aan producten.
Beeldt men zich goed in wat zulks be-
teekent voor de min begoede gezinnen
weike enkel over 225 gram. brood per
persoon en per dag beschikken, alsmede
over een op zeer onregelmatige tijdstip
pen toebedeeld rantsoen aardappelen,
nadat zij hiervan gedurende maanden
verstoken bleven Wij overdrijven dan
ook niet wanneer wij schrijven: in vele
gezinnen onzer groot-steden wordt hon
ger geleden.
Waar sommige bladen schier uitslui
tend de verantwoordelijkheid der ont
reddering van onze fruit- en groenten-
markt op de voortbrengers leggen, kun
nen wij echter hunne zienswijze niet
deelen.
Er zijn voorzeker voortbrengers die
alleen belust op winstbejag en gebruik
makende van den droeven tijd welke wij
doormaken, met weerzinwekkende hard
vochtigheid voor hunne groenten en
fruit echte woekerprijzen aanvaarden
welke hun langs alle kanten worden aan
geboden.
Voor hen geldt: wat wij hier reeds
meermaals schreven over alle woeke
raars zonder onderscheid: zij begaan een
zware misdaad tegen hun volk dat zij
zonder wetens helpen uithongeren en
ook tegen de plicht van naastenliefde
een der bijzonderste voorschriften van
hunnen katholieken godsdienst.
Ook aan de massa hunner eerlijke en
plichtbewuste bedrijfsgenoten berokke
nen zij zeer zwaar nadeelDoor hunne
schraapzucht trekken zij immers den haat
der bevolking op de landbouwers. Wij
hebben in 't verleden een taaien strijd
gevoerd tegen de ongebreidelde toepas
sing der wet van M Vraag en aanbod
een der hoofdprinciepen van het econo
misch liberalisme, omdat zij bij vrijen in
voer uit het buitenland in normale om
standigheden de prijzen der meeste on
zer land- en tuinproducten tot een zwaar
verliespeil neerdrukte. Wij hebben de
invoering door de openbare besturen
van minimaprijzen geëischt, welke aan
den voortbrenger niet alleen de dekking
zijner productiekosten verzekerde, doch
tevens een behoorlijk loon voor zijn ar
beid.
Nu het door ons voorgestane stelsel
door de bevoegde overheidsorganen in
praktijk werd gesteld, en voor de groen
ten en het fruit althans op bevredigen
de wijze voor de voortbrengers, zou het
onzinnig zijn vanwege deze laatsten dit
stelsel schipbreuk te doen lijden. Na de
wellicht kortstondige periode van hoo-
gere vraag dan aanbod van groenten en
fruit, gaan wij ongetwijfeld terug naar
een tijdperk van hooger aanbod dan
vraag met de daaruit voortspruitende
inzinking der prijzen. Hoe zullen alsdan
de voortbrengers gerechtigd zijn van
wege de openbare besturen een prijzen
regeling te vragen tot bescherming hun
ner belangen, wanneer zij deze regeling
torpedeerden in een tijdperk die voor
hun gunstig was, doch nadeelig voor de
massa der verbruikers
Wij blijven op het standpunt staan
dat een billijke en blijvende regeling en
kel kan verwezenlijkt worden door ver
zoening der belangen van voortbrengers
en verbruikers in alle omstandigheden.
Wat nu de oorzaken betreft der hui
dige ontreddering van onze groenten- en
fruitmarkt deze zijn veelvuldig
Vooreerst hebben wij het gebrek aan
aardappelen waaraan onze bevolking
sedert ruimen tijd lijdt, alsmede de ka
rige rantsoenen van andere levensmid
delen. Zulks had voor gevolg een veel
sterkeren aankoop van groenten en fruit
dan in normale omstandigheden.
Hierbij komt dat talrijke bemiddelde
verbruikers, niet allen voor het normaal
gebruik van hun gezin, doch ook voor
het aanleggen van dikwijls overdreven
reserves, bij den voortbrenger en groot
handelaar rechtstreeks abnormale hoe
veelheden fruit en groenten aankoopen.
Benevens den privaten verbruiker
hebben talrijke nijverheids- en handels
ondernemingen, ja zelfs bepaalde offl-
cieele ic stellingen ten behoeve van hun
personeel massale aankoopen van fruit
en groenten gedaan bij de voortbren
gers en de groothandelaars en betalen
hier met genoegen zeer hooge prijzen.
Er is verder nog een groot aantal
smokkelaars, dat nooit den groenten-
handel heeft uitgeoefend en thans den
buiten afloopt om alle groenten en fruit
op te koopen voor rekening van begoe
de burgers uit de stad.
Benevens plichtvergeten voortbren
gers die bezwijken voor de aanlokkelijke
prijzen hun aldus allerwege aangebo
den, zijn er ook een zeker aantal groot
handelaars en kleinhandelaars die, alleen
bedacht op winstbejag, de schaarsch ge
worden produkten aan woekerprijzen
verkoopen.
Al de hierboven opgesomde oorza
ken hebben voor gevolg dat er voor den
gewonen verbruiker, die zich in den
kleinhandel moet bevoorraden, weinig
of geen fruit en groenten voorhanden
zijn, doch ook dat hij zich deze enkel
kan aanschaffen tegen prijzen merkelijk
boven de vastgestelde maxima.
Voegt hierbij dat de invoer van Ne-
derlandsche en Fransche groenten waar
op men in België rekende en welke het
tekort aan onze inlandsche voortbrengst
had kunnen aanvullen niet. plaats had,
zoodat wij uitsluitend op eigen productie
zijn aangewezen.
Talrijke der hierboven vermelde oor
zaken van ontreddering onzer fruit- en
groentenmarkt hadden kunnen weg ge
ruimd of minstens grootendeels gemil
derd worden door een degelijke organi
satie van onze fruit- en groentenmarkt.
Deze inrichting zou een rechtmatige
verdeeling der beschikbare hoeveelhe
den tusschen de verbruikers mogelijk
hebben gemaakt.
Doch in tegenstelling met Nederland
waar reeds lang vóór den oorlog de fruit
en groentenmarkt was geordend langs
degelijk ingerichte centrales van voort
brengers en veilingen, bestond er in Bel
gië zelfs geen begin van organisatie ook
niet op dit gebied. Zooals in de meeste
andere takken van onze economie
heerschte hier het regiem der teugelooze
vrijheid, kenmerk der liberale economie!
De onvolledige maatregelen, zooals
vaststelling van maximaprijzen, welke
door de huidige overheden werden af
gekondigd konden geen behoorlijke or
dening van den fruit- en groentenhandel
scheppen, omdat zij slechts een onder
deel zijn van een algemeene marktrege
ling welke niet tijdig werd ingevoerd.
Hoe deze marktregeling er naar ons
inziens moet uitzien om doeltreffend te
zijn, zullen wij uiteenzetten in onze vol
de bijdrage. ('t Vervolgt).
dat alle aanvragen en aan
koopen van waren moeten ge
schieden langs een ZAAK
VOERDER.
De leden welke zich recht
streeks wenden tot onze ma
gazijnen doen een verloren
reis.
abonnenten aan voor Uw blad I
De koe van den arme, zoo zegde men
vroeger toen we nog leefden uit den
hoorn van overvloed. Doch thans wordt
de melk der geit al langs om meer ge
vraagd en begeerd. Hadden we nu
maar duizenden geiten in plaats van en
kele honderden in onze Vlaamsche
streek, dan zouden ze op eene nuttige
wijze de thans heerschende melk-
schaarschte helpen aanvullen, en hoe
loocend ware hun kweek niet, want in
verhouding met de melkopbrengst der
koe is deze der geit veruit te verkiezen
en veel voordeeliger. Immer met een mi
nimum aan zorgen geeft ze ons een maxi
mum aan deugdelijke en smakelijke melk,
terwijl de koe behalve de noodige veel
grootere ruimte als stalling ook veel
meer zorgen vergt.
Eene gewone geit geeft zoo ongeveer
400 liter melk per jaar, dit is ongeveer
tien maal haar gewicht, terwijl de koe
ongeveer maar vijf maal haar gewicht
aan melk geeft in dezelfde tijdruimte.
Vergeten we ook niet dat de gevallen
niet zeldzaam zijn waarin een goede geit
van sterk ras (en we zouden er geen an
dere mogen kweeken) gemakkelijk 800
liter en meer per jaar zal geven.
Als voortbrengster van melk is dus de
geit in deze tijden (en waarom ook niet
in normalen tijd) van een bijzonder goe
de aanwinst, daar hare melk volkomen
vrij is van tuberculose-kiemen, waar
door elkeen ze ongekookt mag drinken
ze wordt gemakkelijk verteerd zelfs door
de zwakste maag, en bezit alle voeden
de hoedanigheden welke men van een
goede melk mag eischen Ze is daaren
boven een volledig voedsel
Over een goede melk kunnen beschik
ken is nu nog meer dan vroeger de
vraag van den dag, en zulks kan toch
nooit met zekerheid verwacht worden
van de koemelk welke men nooit onge
kookt mag drinken om het gevaar van
tuberculose te vermijden daar eene koe,
aan die ziekte lijdende, toch voortgaat
melk te geven, terwijl de geit hare melk-
gifte stopt bij de minste ongesteldheid.
Dus voor pasgeborenen alsmede voor
zieken en ouderlingen, is de geitenmelk
te verkiezen boven koemelk.
Wij zegden hooger dat de geit met
een minimum aan zorgen ons een maxi
mum van melk geeft, terwijl de koe be
halve de noodige ruimte en weiden, ook
meer zorgen vergt. En dit is wel waar.
Immers, de geit kan in het minste hok
gehouden worden onder voorbehoud
dat ze toch een minimum aan noodige
zorgen bekomt. Een vcorbehouden stuk
weide heeft ze niet noodig, met een
hoekje hier of daar in de zon stelt ze zich
reeds ruim tevreden en zelfs het besten
dig op stal houden zal haar niet deeren,
integendeel.
Houden we alleen haar stal rein en
beschut tegen regen, vocht en koude,
ze zal er goed gezond blijven en zich als
voeder tevreden stellen met wat het
meeste andere kleinvee zou weigeren te
nemen, als de resten van de keuken, in
dien deze niet verzuurd zijn, met toe
voeging van wat geplette haver, enkele
koolstruiken, wat zemelen en toemaat
van hooi, of netels.
Om dit inleidende artikel over de
kweek der geit te sluiten, onthouden we
dus
1) dat de kweek der geit veel meer
zou moeten uitgebreid worden in onze
gewesten
2) dat hare melk van betere hoedanig
heid is dan koemelk
3) dat ze mag gedronken worden in
rauwen staat door elkeen, bijzonder door
kleinen en zieken
4) dat ze enkel een goede kleine stal
moet hebben, beschut tegen regen en
koude
In eene serie volgende artikels be
spreken wij deze vier punten elk afzon
derlijk op uitvoeriger manier.
van onzen Rechtskundige
wordt gehouden op Zondag
3 Oogst van 10 tot 12 uur, In
ons Lokaal, Groote Markt,
Aalst.
Onze lezers zullen het ons niet ten
kwade duiden, indien we, na de
reeks artikelen over de huidige
broodvoorziening in Europa, even
nagaan hoe het hier bij ons op dit
gebied in vroeger eeuwen was ge
steld. Misschien kunnen onze
vroede heeren van Brussel er hun
profijt uit halen...
In de Middeleeuwen stelde zich het
vraagstuk der levenmiddelenvoorziening
voor de steden. Toen ook kon ons land
en daarmede bedoelen we evengoed
het graafschap Vlaanderen als het her
togdom Brabant niet voldoende door
eigen productie worden voorzien. Het
meeste graan werd ingevoerd uit de
Oostzeelanden. Stokte het vervoer dan
stegen de prijzen en werd het land met
hongersnood bedreigd, zosals zoo dik
wijls voorkwam.
De steden moesten in dien tijd even
eens rekening houden met tweeërlei
soort van belangen aan den eenen kant
eischten de gilden en de kleine burgerij
goedkoop brood aan den anderen kant
wilden de kooplieden bij de toeneming
van den handel zooveel mogelijk vrij
heid.
De verkoop was geconcentreerd op
de markt, waar eerst de burgers tot aan
koop gerechtigd waren en VOOR
VERKOOP werd streng bestreden. In
vele steden was bepaald, dat de koren-
koopers het graan gedurende de heele
week tegen denzelfden prijs moesten
leveren, waarvoor het op den marktdag
was verkocht. Ook werd er voor ge
zorgd, dat zooveel mogelijk openlijk en
uit de eerste hand moest worden ge
kocht. Om dat doel te bereiken, werd
er in de eerste plaats streng over ge
waakt, dat alle beschikbare voorraden
ook werkelijk onder het bereik der koop
lustige burgers kwam. Daarom werd
koop en verkoop geconcentreerd op de
markt of moesten deze althans buitens
huis, dus openbaar, geschieden, opdat
de burgers de verschillende koopwaren
zouden kunnen vergelijken. Geen koop
werd gesloten eer het luiden van de klok
het begin van de markt aankondigde.
Daar waren dan eerst, zooals we zeg
den, de burgers tot inkoopen voor eigen
behoeften gerechtigdvreemdelingen en
kooplieden, die tot wederverkoop wilden
inkoopen, konden eerst terecht wanneer
de burgers een redelijke kans hadden ge
had. En ten einde alle burgers ook
onderling zooveel mogelijk gelijke kan
sen te geven, diende het deelingsrecht of
recht van medekoop, dat bepaalde dat
ieder burger, die bij den door een ander
gesloten koop tegenwoordig was, het
recht had ook tegen denzelfden prijs een
zekere hoeveelheid te koopen.
De bedoeling van deze voorschriften
was tweeledig aan den eenen kant ver
gemakkelijkte men hierdoor de controle,
die zoowel door de stedelijke ambtenaren
als door de koopers zelf kon worden
uitgeoefendaan den anderen kant
trachtte men hierdoor te bereiken, dat
de aanwezige voorraden zooveel moge
lijk ter beschikking van de burgers zou
den komen.
Vooral de voor- en tusschenkoop, die
juist in de levensmiddelenhandel optrad,
en daar ook dubbel hatelijk was, werd
in de Middeleeuwen bijzonder veraf
schuwd, daar hierdoor het directe ruil
verkeer tusschen voortbrenger en ver
bruiker werd belemmerd, en verhinderd
werd, dat het directe marktaanbod zoo
groot mogelijk was. Zoowel het koopen
voordat de markt begon, als het tege
moet gaan van kooplieden en boeren
buiten de poorten der stad werd als
voorverkoop gestraft. Niet alleen, trou
wens, trad men op tegen den voorver
koop, maar tegen alle vormen, waar
onder zich monopolies konden voordoen.
De Middeleeuwsche wetgevers waren
niet zoozeer den tusschenhandel vijandig
gezind, maar zij bestreden hen, die naar
de opvatting van dien tijd geen produc
tieven tusschenhandel dreven, in die ge-
vallen dus, waar in het goed reeds vol
doende onder het bereik der verbruikers
p zou kunnen komen en slechts winst-
making dus duurder worden der
waar het oogmerk van den handelaar
was.
Voor de levensmiddelenvoorziening
der Middeleeuwsche steden werd door
het omringende platteland gezorgd. Van
den aanvang af heeft uiteraard steeds
een zekere verhouding bestaan tusschen
de steden en het haar omringende platte
land. Het ontstaan der steden zelf was
immers een gevolg van de territoriale
arbeidsverdeeling, die in haar voortge
zette ontwikkeling tot een volkomen
verschil van beide deelen heeft geleid.
Bestonden aanvankelijk in iedere stad
nog een aantal boerenbedrijven, meer en
meer namen deze bij de toenemende
bebouwing in beteekenis af, en traden
handels- en huis nijverheldsbedrij ven op
den voorgrond.
De verhouding tusschen stad en platte
land is niet steeds van denzelfden aard
geweest. Aanvankelijk was zij, hoogst
waarschijnlijk, op vrijheid gesteund
door het vrije spel der economische
verhoudingen brachten de landlieden
hun waren naar de stedelijke markt, om
ze daar voor producten der stedelijke
nijverheid te ruilen. Stad en land ver
hielden zich toen als onafhankelijke,
gelijkberechtigde warenproducenten en
ruilden op voet van volkomen gelijkheid
eikaars producten. Maar toen de steden
meer en meer in omvang en bevolking
toenamen, veranderde althans voor een
deel der steden de verhouding tot hare
omgeving. Ten aanzien van de levens
middelen wilden zij te allen tijde op de
voortbrengst van het omringende platte
land kunnen rekenen en maakten het
platteland aan zich dienstbaar. Evenals
de koloniën, hebben de middeleeuwsche
steden het hun omringende platteland op
alle mogelijke manieren ten haren bate
geëxploiteerd.
Nochtans, ten aanzien van den aan
voer van levensmiddelen, hebben niet
alle steden hunne omstreken aan zich
ondergeschikt gemaakt. Men zou hen in
twee groepen kunnen scheiden, namelijk
die waarbij zich het ruilproces van de
eigen prodijpten van stad en land vol
gens de algemeene beginselen van den
warenruil, in volle vrijheid, voltrok, en
die waarbij de bewoners van het platte
land gedwongen werden hun producten
naar de stedelijke markten te brengen en
vaak bovendien ook dat van de stad
daar alleen te betrekken. Steden waar
de gilden oppermachtig waren, zooals
het vooral in de Vlaamsche steden het
geval was, en die dientengevolge ook
overigens een veel sterker doorgevoerd
protectionisme te zien geven, hebben
eveneens tegenover het hun omringende
platteland een geheel andere politiek
gevoerd dan die, waar de belangen van
kooplieden en industrie in de eerste
plaats den toon aangaven.
('t Vervolgt).
De inschrijvingen voor
Zaaitarwe
Zaalgerst
Zaalrogge
zijn open van heden tot
10 Augustus laatste dagf
bij de Zaakvoerders van Redt
U Zeiven.
De liefhebbers gelieven acht te
nemen dat geen afleveringen zul
len gebeuren zonder voorafgaan-
delijke inschrijvingen.
Op de bureelen te Aalst
worden geen Inschrijvingen
aangenomen.
DE K00RNBL0EM
TELEFOON i 267.
