De Nederlandse Zuivelnijverheid Plantaardappelen uit Denemarken.
Arbeid adelt
LANDBOUWWEEKBLAD
Voor en door de
Landbouwers
AALST 4 SEPTEMBER 1948
Verschijnt iederen Zaterdag
27ste JAARGANG Nr 1318
Abonnementsprijs
50 fr. 's jaars.
Bureelen
Zeebergkaai, 5, Aalst
Telefoon Nr 267.
Postcheckr. 1425.93.
Handelsr. Aalst 145.
Orgaan der S. M. REDT U ZELVEN.
Het overnemen van artikelen zonder aanduiding
der bron is streng verboden.
De medewerkers zijn verantwoordelijk
voor hunne bijdragen.
Aankondigingen volgens akkoord.
In aansluiting op ons hoofdartikel
in het jongste nummer van "De
Koornbloem,, onder hoofding«Het
groot belang ener degelijk uitgeruste
zuivelnijverheid», achten wij het nut
tig hier een beeld te schetsen van de
Nederlandse zuivelnijverheid aan de
hand van een interessante bijdrage
welke in het Augustusnummer van
het tijdschrift der Nederlandse Kamer
van Koophandel voor België en
Luxemburg werd opgenomen met de
medewerking van het Zuivelbureau
te 's Gravenhage.
Deze bijdrage is belangrijk, omdat
wij van 1950 af de Nederlandse zui
velproducten als ernstige mededin
gers zullen ontmoeten op onze markt
en ook omdat wij bij onze Noorder
buren heel wat kunnen leren op ge
bied van industriële en handelsorga
nisatie van het zuivelbedrijf.
De rol van het zuivelbedrijf in de
Nederlandse landbouweconomie.
Het belang van het zuivelbedrijf in
de Nederlandse landbouw wordt uit
gewezen door de volgende gegevens
In 1939 werd 52,4 t.h. van de land
bouwgrond uitgebaat als blijvend
grasland. Bovendien werd een be
langrijk gedeelte van het bouwland
gebruikt voor de voortbrengst van
voedergewassen. Het aantal stuks
melkvee bedroeg 1 1 /2 millioen en de
melkvoortbrengst bereikte in dat jaar
5,4 milliard liter.
Ongeveer een vierde hiervan werd
gebruikt voor de melkvoorziening in
natura van het Nederlandse volk, het
overschot diende voor de bereiding
van zuivel- en melkproducten, te we
ten ongeveer 120.000 ton kaas,
108.000 ton boter, 37.000 ton melk
poeder, 143.000 ton gecondenseerde
melk en 2.000 ton caseïne.
Gedurende een reeks jaren vóór de
tweede wereldoorlog was Nederland
de grootste leverancier van melk in
verschillende vormen op de wereld
markt. Tien ten honderd van de totale
Nederlandse uitvoer kwam op reke
ning van de zuivelnijverheid.
Meer dan 90 °/o der landbouwbe
drijven houdt melkvee en brengt melk
voort. Melk is het hoofdproduct van
de meeste boerenbedrijven. Melk was
de grondstof voor meer dan 600 zui
vel- en melkproductenfabrieken en
ongeveer 5.000 boerenkaasbedrijven
Voor Nederland was de melk niet
minder dan nationale grondstof voor
de nijverheid en de wereldhandel.
De oorlog had zware gevolgen
voor de melkveestapel. Bij de Mei
telling in 1945 bleek de melkveesta
pel met 378.000 stuks te zijn vermin
derd en op het einde van dit jaar be
droeg de melkproductie slechts onge
veer de helft van 1939. De voort
brengst van kaas en boter was ver
minderd tot ongeveer een derde van
de vóóroorlogse en de productie van
melkpoeder, gecondenseerde melk en
caseïne was vrijwel geheel uitgeval
len. Op dertig ton kaas na, kon in
1945 dan ook niets worden uitge
voerd.
Bij de Mei-telling van 1947 bleek
de melkveestapel, ten opzichte van
die van 1945, in twee jaar tijds dus,
met 137.000 stuks te zijn toegenomen,
De melkvoortbrengst was in 1947
ongeveer een millioen ton groter dan
in 1945.
De terugslag van de oorlogsjaren
op de voortbrengst van zuivel- en
melkproducten alsook op de uitvoer
van deze producten wordt uitgewezen
door volgende tabellen. Bij het lezen
dezer cijfers dient ook rekening ge
houden met de abnormale droge zo
mer 1947, welke op de grasgroei en
daardoor ook op de melkvoort
brengst een noodlottige invloed heeft
uitgeoefend
I. Productie van zuivel- en
melkproducten (in tonnen).
Product 1939 1945 1947
Fabriekskaas 93.954 32.567 53.049
Boerenkaas 26.878 4.785 11.335
Boter 108.532 38.639 52.500
Melkpoeder 37.241 2.593 15.780
Geconden
seerde melk 143.021 1 36.138
Caseïne 2.061 0 840
II. Uitvoer van zuivel- en
melkproducten.
Product. 1939 1945 1947
Kaas 51.951 32 14.687
Boter 56.259 niets 552
Melkpoeder 15.127 1.866
Gecond. melk 143.793 36.081
Caseïne 2.212 136
Vóór de oorlog was België een der
bijzonderste afnemers van Nederland
se zuivelproducten.
III. Uitvoer naar België
en Luxemburg, (in tonnen).
Product 1939 1947 Aard der koopwaar
Kaas 19.263 4.6b9 vn. volvette Gouda en
Al zal de voortbrengst ook in 1948
(Zie vervolg onderaan 3de kolom.)
(Vervolg.)
De Denen sparen. Vooral de rege
ring schijnt deze weg te bewandelen.
Zo ondervonden we dat de Deense
bieren welke in ons land zeer veel
worden gedronken en een hoog alko-
holgehalte bezitten, hier in Denemar
ken zelf zeer flauw zijn. Alle dure en
beste voortbrengselen zijn voor uit
voer bestemd.
Vlees en boter worden hier onder
de bevolking schaars verdeeld en
enkel tegen zegels verkocht maar
worden in massa uitgevoerd.
De taal is een hinderpaal om ge
makkelijk te reizen. Deens is niet te
verstaan als men het spreekt. Ge
schreven lijkt het Vlaams of verminkt
Vlaams te zijn. Een bakker bager,
eik - egen, kroon kroen, zout
zalt, enz...
Enkele zakenlieden of boeren spre
ken Duits of Engels. Langs de kust
streken spreekt men nog het plat
Deens en dat is voor een Vlaming
zeer verstaanbaar, het is als een of
ander Vlaamse gewestspraak. Van
de Franse taal vindt men geen spoor.
We dronken een glas bier het
was stikkend heet in het hotel
Egenkroen, Hotel Eikenkroon
Zekeren avond vonden we onder
dak op een boerendorp waar ook een
klein hotel was met enkele kamers.
Het was reeds laat toen we aankwa
men en we zagen een verzameling
nog ver blijven beneden deze van
vóór de oorlog, toch worden de
vooruitzichten voor dit jaar door de
vakkringen gunstig beoordeeld en
verwacht men dat de uitvoer van
kaas en gecondenseerde melk tijdens
dit jaar belangrijk zal kunnen worden
vermeerderd. Ook de uitvoer van
boter, melkpoeder en enige speciale
producten zal kunnen toenemen.
Volledigheidshalve dient nog ver
meld dat de melkvoortbrengst per
koe in Nederland vóór de oorlog ver
uit de hoogste van de wereld was.
Daarentegen was het melkverbruik
per hoofd der bevolking vrij laag.
Nederland stond daarin ongeveer in
het midden van het wereldlijstje der
zuivellanden, terwijl België gans ach
teraan stond.
In onze volgende bijdrage publice
ren wij de bijzonderste gegevens be
treffende de organisatie van de Ne
derlandse zuivelnijverheid en de in
richting van de handel in zuivelpro
ducten.
(Wordt voortgezet
van volk rond de plaats.
Het bleek dat in de zaal van be
doeld hotel een boerenbal zou plaats
hebben ter gelegenheid van de ïver-
jaardag van de burgemeester.
Toen het feest in volle gang was
en we door enkele feestvierders uit
genodigd werden, betraden we de
zaal waar we ruim 300 personen,
vrouwen en mannen uit landbouwers
gezinnen op den dans of aan de ge
lagtafels vonden. Het waren gewoon
lijk de ouders, vergezeld van hun
trouwbare kinderen, met vrienden en
kennissen.
Het orkest speelde zeer speciale
dansen, ook ronde dansen en rijdan-
sen, meestal op muziek van gekende
volksliederen, welke dan ook door
een lid van het orkest werden gezon
gen. Het was een zeer vrolijk en te
vens voornaam boerenbal waar jong
en oud op den dansvloer kwamen.
De muziek klonk veel mooier en
was veel voornamer als de ziekelijk
jankende jazzklanken welke we hier,
zelfs op boerenbals, te horen krijgen.
Een eigenaardigheid van Dene
marken is de moderne stalen wind
molens, die door de wind gedreven de
kracht leveren voor maalderijen,
kleine fabrieken en ook voor boer
derijen.
Denemarken had ook evenals Bel
gië een Duitse bezetting gedurende
de oorlog. Het land is er echter goed
vanaf gekomen, want nergens zagen
we sporen van oorlogsgeweld en ook
in veld en stal waren geen ongeluk
ken gebeurd, naar we vernamen.
Denemarken heeft veel heidegron
den waar enkel heideplanten groeien
zoals wij er in de Kempen bezitten.
Het is een zwarte zandgrond, maar
die zich goed leent tot landbouw.
Duizende hectaren werden reeds om
geploegd en we vonden hier haver,
rogge en aardappelen welke hoe on
gelooflijk ook, groeiden in het zand.
De ontginning neemt uitbreiding en
we zagen vele nieuwe boerderijge-
bouwen welke de laatste jaren wer
den gebouwd op de eens totaal on
vruchtbare heide.
Ligt hier niet ene les voor ons land?
We bezochten ook een turfuitba-
ting in een moerasgrond.
De turf is hier een laag vettige
dichte modder, welke een diepte tot
vijf meter bezit en opgehaald wordt
door met de motor gedreven ophaal-
bakken. Dat goedje gaat recht in een
kneder en komt terecht op een lopen-
(Zie vervolg 4t bladzijde le kolom).
De]
Koornb!
ioem
40 -j- Edam kaas.
Gecon. melk 658 9 volle gecondens melk
met en zonder suiker.
Boter 737 1,2
Melkpoed. 3.670 284
Caseïne 39 2
