De Landbouwcoöperatie in Nederland.
Het Natuurlijk Broeden.
Weekblad
rmo
Arbeid adelt
Voor en door de Landbouwers
AALST 7 MEI 1955.
Verschijnt iedere Zaterdcg
34ste JAARGANG Nr 1666
Beheer Zeebergkaai 5, Aalst
Tel. 242.67
Voor de Ontwikkeling en de
Standsverdediging van de Landbouwers
Orgaan van de
Landbouwersvereniging
REDT U ZELVEN
Nr 14.25.93.
O. CAUDROM.
(2de bijdrage).
In onze vorige bijdrage hebben
wij een beknopt overzicht gege
ven van de ontwikkeling der coö
peratie in enkele takken van de
Nederlandse land- en tuinbouw, nl.
het zuivelbedrijf, de productie van
beetwortelsuiker, van aardappel
meel, van strokarton. Wij hebben
ook enkele beschouwingen gewijd
aan de samenwerkende slachthui
zen en de coöperatieven voor
vleesverwerking, aan de coöpera
tieve vlasbewerking, aan de coö
peratieve grasdrogerijen en eier-
afzetverenigingen.
Er blijft ons nog enkele inlich
tingen te verstrekken betreffende
de overige coöperatieven die in
grote mate bijdragen tot de wel
vaart van de Nederlandse land
bouw.
De Aan- en Verkoopcoöperatieven.
Ontstaan rond het jaar 1890 heeft
deze type van coöperatie een grote
uitbreiding genomen.
Thans zijn er ongeveer 1.160
plaatselijke coöperatieven met cir
ca 140 000 leden. Zij voorzien hun
leden van veevoeders, kunstmest,
zaden, pootaardappelen, brand
stof, machines en andere benodigd
heden voor hun bedrijf. Naar schat
ting wordt ongeveer 60 °/0 van de
veevoeders en kunstmest door de
landbouwers in Nederland langs
de coöperatieven aangekocht.
Vele van deze coöperatieven
verkopen ook verschillende land
bouwproducten voor rekening van
hun leden, nlaardappelen, gra
nen, zaden, enz.
De plaatselijke en gewestelijke
coöperaties zijn grotendeels vere
nigd in een centrale organisatie, nl
het Centraal Bureau te Rotterdam.
Als landelijke organisatie werkt
het Centraal Bureau over het
gehele land. Alleen in de zuidelijke
provincies is zijn werking beperkt.
Er zijn 426 plaatselijke en gewes
telijke coöperaties bij aangesloten
met 75.000 leden. In het jaar 1952-53
bedroeg zijn omzet 1.360.000 ton,
met een waarde van 260 millioen
gulden.
Het Centraal bureau is veruit de
belangrijkste invoerder van en
groothandelaar in kunstmest en
mengvoeders en bovendien heeft
het een zeer belangrijke export
afdeling van landbouwproducten,
o.m. granen, zaden en pootaardap
pelen.
Bovendien zijn er nog vier ge
westelijke organisaties, verbonden
aan de Nederlandse Rooms Katho
lieke Boerenbond, nl. de Coöpera
tieve Centrale Handelsvereniging
van de Noord-Brabantse Christe
lijke Boerenbond in Veghel(C.H.V)
(omzet in 1951: 52.379.000 ton met
een waarde van 76millioen gulden)
de Coöperatieve Centrale Land-
bouwbond Landbouwbelang in
Roermond (omzet in 1951-52:176.000
ton met een waarde van 34 millioen
gulden); de Coöperatieve Centrale
LandbouwbondDe Handelsraad
te Arnhem (omzet in 1951-1952
179.000 ton met een waarde van 40
millioen gulden)en de Aan- en
Verkoopvereniging van de R.K.
Boeren en Tuindersbond te Haar
lem (omzet in 1951-52 55.000 ton
met een waarde van 11 millioen
gulden). In 1939 stichtten deze vier
Rooms-Katholieke gewestelijke or
ganisaties een centrale organisatie
het C.I.V. in Rotterdam, teneinde
een deel van hun werkzaamheden
samen te ordenen.
De aan- en verkoopcoöperatie
ven hebben veel aan voorlichting
gedaan ten voordele van hun le
den. Het Centraal Bureau en het
C. I. V. exploiteren tezamen de
Schorhorst een proefboerderij
annex instituut voor moderne vee
voeding.
Coöperatieve veilingen voor groenten,
fruit, bloemen en bloembollen.
Er zijn in Nederland ongeveer
150 coöperatieve veilingen met een
totaal aantal leden van 60.000. Al
deze coöperatieven zijn georgani
seerd in het Centraal Bureau van
de Tuinbouwveilingen in Neder
land gevestigd te 's Gravenhage.
Bijna alle groenten en fruit wor
den door bemiddeling van deze
coöperaties verkocht. Hun totale
omzet in 1952 bedroeg 376 millioen
gulden. De betekenis van deze vei
lingen dient vooral gezocht in de
uitbetaling naar kwaliteit der gele
verde producten. Tevens oefent
het Centraal Bureau van de Tuin
bouwveilingen een grote invloed
uit op de door de overheid gevolg
de handelspolitiek.
De tuinbouwveilingen houden
1 °lo van de veilinggelden in, waar
door beschikking wordt verkregen
over belangrijke bedragen, die
voor collectieve reclame worden
aangewend. Tenslotte zij vermeld,
dat de tuinbouwveilingen een stel
sel van minimumprijzen toepassen,
waarvoor, in zoverre de medewer
king van de overheid is vereist,
veilingsplicht is voorgeschreven.
Coöperatieve afzet van zaden
en pootaardappelen.
De coöperaties hebben een be
langrijk aandeel in de handel van
deze producten.
(Zie vervolg 3e bladz. 4e kolom
De herbevolking of aanvulling van de hoenderkudde door...
Na te leven aanduidingen.
Op het merendeel van de hoe
ven en de kleine neerhoven blijft
het natuurlijk broeden steeds in
voege. Zulks is niet te verwonderen j
daar deze methode immer beste
uitslagen geeft en gemakkelijk zon- j
der kosten door iedereen voorde
lig kan toegepast worden. De uit
slag ervan is onderworpen aan het
naleven van enkele gewichtige re
gels die we hieronder kortbondig
behandelen.
Tekens van broedlust.
Het natuurlijk broeden gebeurt
gewoonlijk bij middel van een hen
(soms ook een kalkoen) die broeds
is. Deze toestand wordt verraden
door 't ophouden van de leg, 't wer
pen van een speciale kreet kloe-
kloe en de neiging op het nest te
verblijven.
Keus van de broedster.
De voorkeur dient in ieder geval
gegeven aan een zware, flink be-
pluimde, niet schuwe hen die zich
laat benaderen zonder sterke re
acties te vertonen. Het Mechels
hoen is hiertoe bijzonder geschikt
en biedt het voordeel ongeveer 18
eiers te kunnen uitbroeden. Ook de
Wyandotte, de Rode Island Red en
de Sussex komen er voor in aan
merking.
Opwekking van de broedlust.
Daar er in 't voorjaar slechts wei
nig hennen broeds zijn, kan men
trachten de broedlust kunstmatig
op te wekken door uitsluitend kor
relvoeder, nl. maïs, tarwe en ietwat
kempzaad toe te dienen, en de hen
af te zonderen in een rustig half
duister stalletje waar een aantrek
kelijk, met kalkeiers gegarneerd
nest haar wacht. Blijft deze poging
na enkele dagen vruchteloos, dan
dringt men er liever niet verder
op aan.
Vernieling van ongedierte.
De broedster moet absoluut vrij
van ongedierte zijn, zoniet wordt ze
er gedurig door gekweld en is er
gevaar dat ze na enige dagen
broeden 't nest zou verlaten. Om
dit bij haar te doden, houdt men het
dier bij de poten, de kop omlaag
zodat de pluimen zich opensprei-
den en waartussen men dan een
weinig poeder D.D.T. bij middel van
een stuifdoosje strooit. Deze behan
deling moet een tiental dagen later
hernieuwd worden om de kuikens
te vrijwaren van 't ongedierte dat
aan de eerste bestuiving zou ont
snapt zijn.
Broednesf.
De opvatting van 't broednest is
allerbelangrijkst. Niets overtreft
een vierkantige zuivere graszode
van 50 cm zijde en 15 cm dikte, op
de grond, buiten de luchttochten
geplaatst.
Om zulk nest te maken handelt
men als volgtde graszode uitste
ken, de bewassen zijde tegen de
grond leggen, de aarde van de bo
venzijde wegnemen derwijze dat
de zode van alle kanten regelmatig
naar t midden afhelt en men ein
delijk een nest bekomt waarin de
eiers noch opeen- noch uitrollen.
Na er een handvol zuiver, niet
beschimmeld, tamelijk kort stro en
wat hooi in gelegd te hebben, is het
nest klaar en wordt het op de ge
kozen plaats gebracht. Om het
zicht er van te belemmeren, kan
men er voordelig twee of drie scho
ven stro vóór plaatsen.
Broedeiers.
Onder alle opzichten bekomt
men de beste uitslag met zeer ver
se, reine eiers met regelmatige
vorm, normale sterke, gladde
schelp, en die niet geweldig ge
schud werden. Eiers die gereisd
hebben, moeten gedurende 48 uur
op een graanbed rusten en 's mor
gens en 's avonds gekeerd worden
vooraleer aan de broedster toever
trouwd te worden.
Sommigen beweren 't geslacht
van de kiem in 't ei te kunnen be
palen. Zulks is louter kwakzalverij.
Het aan een hen toe te vertrou
wen aantal eiers verschilt naar ge
lang het ras en de grootte van de
eiers: aan een halfzware geeft men
van 11 tot 13, aan een zware van 18
tot 20 eiers.
Verzorging van hen en nest.
In princiep moeten de hen en
haar nest met rust gelaten worden.
Plotselinge en gedurige stoornissen
zijn nadelig en kunnen noodlottige
gevolgen hebben. Toch dient er
voortdurend toezicht gehouden en
moet de kip regelmatig verzorgd
worden. Men geeft hoofdzakelijk
tarwe, maïs en ietwat groen als
voedsel, en fris water als drank.
Sommige broedsters verlaten
slechts zelden hun nest om te eten
en zich te ontlasten. In dusdanig
geval neemt men de hen zachtjes
van 't nest en plaatst men ze nabij
voedsel en drank.
De gebroken eiers evenals deze
die een reuk van verrotting ver
spreiden, worden verwijderd, ter
wijl de bevuilde voorzichtig ge
wassen worden in zuiver water met
40° C om de poriën opnieuw vrij te
maken. Gebarsten eiers worden
insgelijks weggenomen behalve 2
(Zie vervolg 2' bladz. 1' kolom)
De Koornbloem
FJ»«*
Abonnementsprijs 72 fr. 's jaars
Men kan zich abonneren op de
postkantoren en bij de briefdragers.
Postcheckr. S. M. Redt U Zeiven
Handelsregister Aalst Nr 145.
STICHTER EN BESTUURDER
De medewerkers zijn
verantwoordelijk voor hun bijdragen
Het overnemen van artikelen zonder
aanduiding der bron is verboden,
