VAN DE HAK OP DE TAK.
de Triomf der Burgerij.
MOTTEN
1961
De 19c Ec uw,
lothorgWoho slaap traads btj ror-
I vsrétssé baakMtat aHa* saai sa
■1^oi^am
-TOTMIlTiTlTril*»"
ïH&iïiifiHr:
DE KOORNHLOEM H jan,
Die walen zijn potverblomme
toch kastaars, hé manneke zegt
mijn tante Sidonie.
Dat is te zien hoe dat ge dat op
pakt, tanteke, antwoord ik voor
zichtig.
Dat heeft met oppakken of la
ten liggen niks niemendalle te ma
ken, manneke. Het komt er alleen
op aan de zaken te zien zoals ze
zijn en een kat een kat te noemen.
Noem gij die kat dan maar es,
tante.
Wel, manneke, dat is rap ge
beurd. Luister gij maar. Als gij de
gazetten leest van tegenwoordig
zulde gij ook al opgemerkt hebben
dat onze dierbare broeders in Bel
gië van beneden de taalgrens nog
al duchtig van hun tek maken, niet
alleen tegen de Eenheidswet maar
ook, wat veel belangrijker is, te
gen het bestaan van België als
eenheidsstaat zelf.
Waarom dat, tanteke Zover
ik weet hebben de Walen tot nu
toe zich niet te beklagen gehad
over België, omdat zij toch al
meer dan 130 jaar met vette brok
ken gaan lopen.
Mijn tante Sidonie lacht.
Ge ziet gij dat uit een Vlaamse
bril, manneke. De Walen denken
daar echter anders over
Dat begrijp ik niet, tante.
Ik ook niet, manneke, maar het
is toch een feit. De Walen vrezen
dat zi in België de arme verdruk
ten gaan worden, of beter gezegd
zij doen alsof. Voor hen zijn Vla
mingen hooghartige imperia.isten
die er op uit zijn hen. die arme
Walen in hun schamel hemd te
zetten hen economisch onder de
Vlaamse knoet te brengen de taai
van Marianne en van la Doulce
France te vervangen door de
rauwe keelgeluiden van de acnter-
I. <e boeren beesten van Bachten
de Kupe.
Dat is toch onzin tanteire. Ais
er zich iemand over de Belgische
st2at te beklagen heeft, dan zijn
net toen de Vlam .neer en niet de
Waier. omdat v meer dar. een
eeuw moeten vechten heöben om
net tr.rinum te bekomen var. wat
ons rechtmatig coeicotnt.
Dat 3 het hem st manneire.
Dfe Walen z: n in België aitijd ge-
- - >- alleen de eerste
m^r GOH nog de tweede viool en
de ïonternas ere :n net onresr :e
aceier.. terwijl de amirger. am
per goed genoeg waren om de
gresikes te dragen. Nu hierin ai
we: wat verandering gekomen is
en de Vlamingen zo ïtiiaar. over
ce .memg '/an het hmshoudes be
ginner. mede te flapper vee:er.
de Waien ren. net ais fleine k.n-
neren lie niet anger iua eigen
gcescingsice mogen deer. isnrome-
liik ".erengenuct en zeginnen au ce
schreeuwen ais iceenvarirens cm
de scheiding van tafei en nee "e
bekomen.
In andere woorden, verduide
lijk ik, sturen zij thans aan op cle
omvorming van het huidige België
tot een federatieve staat. Een
staat waarin zowel de Vlamingen
als de Walen over een eigen par
lement met eigen wetgeving zou
den beschikken en slechts nog
aaneen zouden gehouden worden
op het gebied van de ir.ternationa
le poletiek, van de landsverdedi
ging en van een paar andere aan
gelegenheden van minder belang.
Sessa, manneke, g'hebt gij dat
goed uitgedrukt. Maar als zij dat
zo doen dan is het alleen omdat
het vet van de soep af is.
Men weet dat de eerste atoom
bom die op Hiroschima afgewor
pen werd, zo maar eventjes
120.000 doden maakte, zonder te
gewagen van het onschatbaar
aantal mensen die voor hun leven
verminkt werden.
Het schijnt nu dat de Ameri
kaanse vliegenier die deze bom af
geworpen heeft, zo erg door wroe
ging aangetast werd dat hij zijn
verstand verloren heeft en het
doorbrengen van zijn tijd verdeelt
tussen de gevangenis en het
krankzinnigengesticht.
Tussen haakjes gezegd wij
hebben nog niet vernomen dat de
man, die het bevel tot het afwer
pen van de bom gaf en dus een
nog grotere verantwoordeli kheid
draagt, er even slecht aan toe is.
Zijn naam Harry Trumar, ge
wezen president van de Vererug-
de Staten.
Maar ja, Harry is een politie
ker. En het is ge w eten dat vele
pofctirker» geen geweten hebben,
Zcdat z er ook geer. !a.st kunnen
var. krijgen
In sommige landen neemt de
pcutic, nij iet onderzoek .-.aar ee*
c* a-dere r.sdaad .-.aar toevitH.;-
tot de zogenaamde letteer /erkuc-
ar waardoor weter.se rappe; k
vast komt te staan oreer beklaag
de de waarheid spreek oi Haat te
:eger. dar - zich zel; gelooft
Wie na zou der.cen dat deze
InpMnHIÉn eer. ruoCer-.e r
visdag fe hedt het hdeanol ver
keerd voor De Oude Grieken
-.acde- reeds icr leagei" /err. c
ker.
Bij een verhoor werd de pols
ar. de endervraegde voortdurend
/astger.ouder. omdat deze G-ieker.
C:e we ouC .naar -. iet dom arer
wisten Ca: ar. neer .emanO oog
z r. b' oec meiler u:.-g: slaan
Zoals ge zier -..ets nteu wi on^
der de zon.
w
-Ter aeceurde n Petersburg.
Niet leonce I larensrad die nrus-
ïen zee: vuiga r Leningrad gewor
den s, naar .-Vbrrsfiurg ni ze er
-Z>»? terjrjq we&saw -.•er-reyerr.>
De prinsen en dn adel waren de
grote bezieler* van de Middel
eeuwen en van de Renaissance I>e
onsterfelijke kunstwerken die de/.e
tijden ons als een onschatbare er
lenls achterlieten, err waar teqen
over de huidige generatie machte
loos staat, ontstonden onder hel lm
puls van de adellijke geslachten
die verspreid leefden over Europa
Zij waren de maecerras van kun
sten en wetenschappen, en alleen
hiervoor reeds hebben ze recht Op
onze dankbaarheid
Onze tijd, de 20e eeuw, ls de
eeuw der naamloze vennootschap
pen, van de holdings, van de groie
staatsondernemingen Wat h e t
atoomtijdperk vraagt van handel
en nijverheid ls zo enorm, zo reus
achtig, dat alleen een bundeling
van de grootste ondernemingen bij
machte ls het te verwezenlijken
Tussen deze twee perloden ligt
de 19e eeuw, die de eeuv/ won van
de burgerij, de Europese burgerij,
de burgerij die op verovering uit
ging haar grijparmen uitstrekkend
over gans de wereld, dit alles met
een succes da» zijn hoogtepunt be
reikte ln wat men eufemistisch la
belle époque de schone tijd
genoemd heeft
Men heef» over deze onderne
mende burgerij van de 19e eeuw
vee, kwaad gezegd, soms r.le' 'er,
onrechte, maar men vergeet daar
bij alt« gemakkelijk wat ze verwe
zenlljkt neeft, niet er,<ei in Europa,
maar ln gans de wereld, WOttt toen
«ras Europa r,e' har' var, de //■«■re.d
De ?ari,se professor Chor.es Mo
razé, heeft over deze periode der
gesor. eder,,s /ar. E ,.-op-; eer. rr.u
glit r aai bö er ge so- e /e r. g e g e
v enij A. r rn a.-. d Co li .-MF« rs) O.-.d e .-
de veelzeggende tttei La four
geoisie Cor.quérar. e ,'ve over ton
r.er.de Burgerij
z.,.-. /aor waard so.-..-.,?' M.o.-oz--
1900I Do scbooo bjd I Wolk OOM
fierheid te behoren tot de burge-j
er» kind te zijn van Europa kond
de -net groet, laker. bedeze a s
/ar. s handen er, her,,.-, word'
er geredet wist niet alleen over het
lot van E.,,-opa, maar over dit van
gone de wereld Van de oesds-s.n-
gen der raden van nes ..- r.a .ng
het leven en e" wetz r, vo- rr.i,
joenen rner.sen af die nog niet ver
vermoeder» dat in geluk afgeoM
ten, toe gestaan of ver worpen word:
ir. de a.-naa.-.n ge 'empe.s va deze
periode die sier. de oeurzer. noe-v.
de, hei.gdommer. waar eptsohe
Strijders om de macht geleverd wer
den
Mle«s wordt aan -.e- toeval over
ge.eter. ln Europa nez»aate nr.er.
noevee. me-, re i.o de Jane o zc
oetalea voor eer. tram .caor e of
-.oevee de cdeiies /ar -Toog Cr, g
oer iir z...er. .oe*aa.d warder, ft eg
r.imme- nod mer. zovee. mooi- ge
zien in de narden var er.ee er.
war neer de rur g er.j va r Europa
over ne* .at /ar. de we-sid oen -re
I let ls het opzet Van Chailei Moto
zé deze opgang naar de macht/lor
negentleneeu wse b u i g e r I) te
bestuderen en le beschrijven
En dat loonde wel de rnoelte
Want ten slotte Is rlo/o periode In
de geschiedenis Van hoi mensdom
een fantastisch epos Dan wanneer
het volk van Europa machteloos
overgeleverd ligt rran de Ofideme
mende grootindustrie, gons In de
handen van /Ie burgert), dan won
nero kei/rus en koningen moor l,o
kom mer d zijn om llofdlners en II/,I
bals, dan om bescherming van
kunsten en wetenschappen, //I /ran
w/rkkering von handel an nijver
held, Is tie burgerij von Europa
druk bezig met het bouwen von
scheper», het aanleggen van grote
verbindingswegen, van spoor we
gen, tramlijnen, telegraafverMn
dingen, niet olleen tri Europa, maar
ZO wat O'/erol In /le //ere|d
Overal worden mijnen ontgon
oen, petroleumbrormer, aar,ge
boord, eri andere natuurlijke rijk
dammen ge&z platteer d .'ioms gaat
dit met grote moeilijkheden ge
paard, oorlog en opstond uit
gestoten, -/'// bij «lo> /an rekening
Is het hijno altijd de Europeaan die
aan het langste eind trek».
Dit is dar, ook het karakteristiek#
/an 'Je eeuv/ een rit straling
ras Europa or or gons do wereld,
uttetratof dto vooro, n*> werk 1#
/or, eer. ondernemende er, olie?
durvende nurgerij Me' is een ge
weidige heerser,oppij geweest,
maar een heerscnap van kewte
Da' r/o' deze gro'e durvers
hrocn'er, aar, de res' /or, de we
re.'J we/'e 00/ de ze ,/ere-J de
zz.r ze-, lag
Rusland, Japan, Invito, en rm/Je
re landen, schieten «rakker er, leg
gen in er./ele ttentoflen jaren de
weg of wozrro/er r.-opo eeuwen
gedaan neef', er. A. reed-:
eer» r.eel eind opgev -,o+er //p de
weg die ne- ore.-..gen z/j. r.oo,- ->
eerste picns Europa da> be weer
de zee, meer woord le dor, d*
res» van de wereizj e- nat gedurer,
de kmfs tt)é aak tW/sallat trst-
dra nsaeter, oóeggen eerst /00- de
E» len we W#r*.d,kSsr voor k ,s>/.
er.btrner, afzler. r^vre f ,d woo-
V.- jkook voor ,'opo e- Gr -.
-.eer-tas-, weg do de
19 ee-> wse burgerij r,///;,- sp-,re-
deed er. de w ze w-.o.-vp ze ne-
deed <0- o-,ze goedke g weg
drogen noa- ze nad fOC- - gr O
'e oedr, -. g-.e d ze dier -.0 - po
ze-, e- een - tco newer,, er do: -
de rn» zs+e o -nefo - d.g - ede -. e-
|r. de verst afgelegen de er. vv de
wereld
- oed a esgegoo- •- re-ope-
s word' nr.s drxvr Cnflfr'es Moro-ze
Op 50W-rer.de wive base h re-ra-
ee - wer do: z-,z - or,: eve - -. 4 #e -
-omor. e# kSSSSÉSf rtjW ge
streerd ie
htatcn-
A.daar xocht een zrwder'.ir.g
a ge-dar r:e a-d:. her gr-, ;ner
ren op Sn rW» ^'de er 2jc - >>1- -Uti
mede
-.er.ne- iet sreedi geosete:-
gcenr.np -e z/V-p
(jeYvf .ikr .tv
f '»e iirten ras-
sen tttok -et .pee.na pfodoktt
hm rtwte- fe drylen, fween
bnaar.gename reuW mee-*
sefulrhOtW -tl -v- se lagf»-: -o -