ORGAAN DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ, jtvtm Al/es voor en door het volk! Tempus est ioquendi. Voor den landbouw A. De Backer. De Democraten en de Paus. Zij drinken te veel. NEGENDE JAARGANG, Nr 13 5 CENTIEMEN HET NUMMER. ZONDAG 16 JULI 1899. KLOKKE ROELAND Als ik luid, o heil en glorie, ls 't victorie, In Vlaanderenland t ABONNEMENTSPRIJS vooraf betaalbaar. Een jaar 2,5o fr.; 6 maanden i,5o fr.; 3 maanden o,8o fr. (Vèpr 't buitenland 4,60 'sjaars). Men schrijft in bij P. Van Schuylenbargh, uitgever, Kerkplein, Ninove, en in alle postkantoo/en van het land. iÜRÜ.» OHS ANNONCENPRIJS per drukregel: Gewone annoncen o,i5 dikwijls herhaalde bij overeenkomst; vonnissen o,5o reklamen 0,75. Alle briefwisseling, vrachtvrij. Ongeteekende brieven worden geweigerd. Men zende alles vóór donderdag middag. 1 De tijd van zwijgen is voorbij, gesproken moet j er worden en gansch de waarheid gezeld. j Want de toestand is erg en het oogenblik door- wegend. iT" Indien de geestelijkheid van Vlaanderen in de dwalingen waarin zij hedendaags verkeert blijft volharden, zal het Vlaamsche volk in massa antiklerikaal en antigodsdienstig worden. Dat de geestelijkheid openlijk geene partij trekt voor de democratie, dat zij tracht de genegenheid j en vrijgevigheid der rijke bewaarders niet te verliezen, dat is gemakkelijk te verstaan en tot j een zeker punt te verrechtvaardigen. De deken eener groote nijverheidsstad zegde j mij eenigen tijd geleden Mijnheer, ik ben demokraat in 't herte, ik deel uwe denkwijze voor wat aangaat de maatschappelijke hervorming 1 doch stel u in mijne plaats. Ik heb scholen ge- j sticht, patronagiën, werkmanskringen al dat vraagt geld, veel geld. Ieder jaar krijg ik van een I katholiek der stad "25.000 ir. Zoo ik mij demo- kraat durfde verklaren, kreeg ik van morgen af geen centiem meer en er bleef me niets anders te f doen dan mijne scholen en genootschappen te sluiten. Wat in die nijverheidsstad gebeurt, gebeurt overal. Overigens, de katholieke conservateur3 steken het niet weg in een vlugschrift te Luik versche nen, zegden zij, dat, zoo de bisschoppen hunne bewarende politiek niet ondersteunden zij hunne beurs zouden toegedaan hebben. De bisschop van Luik, iedereen weet het, heeft er de treurige ondervinding van opgedaan. Wij verstaan dus dat de geestelijkheid met boy- cotteering bedreigd de democratie, 't is te zeggen de zaak van 't volk, niet verdMlge. tig de Vlaamsche werklieden uit dj Kerk ver jagen. En 't is verwonderlijk hoe zij hot er naar aan legt. Te Aalst, een hollandsche jezuïet, met name Kallen, die volgens de verklaring van minister Begerem het recht niet heeft zich met onze in- landsche politiek te bemoeien, gaat voort met van uit den preekstoel vlam en vuur te spuwen op de christene demokraten. Niet alleen sluit hij ze buiten zijne congregatie maar hij scheldt ons openbaarlijk uit, hij heet ons huis de modderpoel van Chipka en hij is dan nog zoo vermetel van te preeken dat hij door zijne oversten belast is de belgische politiek op den goeden weg terug te brengen Hatelijker van aard is de onderpastoor Pon net, de hoofdagent van M. Woeste in de stad en op de gemeenten van 't land van Aalst, die weigert voorbij het huis van M. P. Daens té gaan wanneer hij het Allerheiligste aan de zieken draagthij doet eenen omweg om dit vervloekt huis te ver mijden. Die daad van stom fanatismus, die de vreugde der Aalstersche woestisten uitmaakt, werd bij den bisschop sedert meer dan drie jaar aangeklaagd, doch de bisschop geeft geen teeken van leven en die ergerlijkheid duurt voort. Daags na het par- I lementair jubelfeest van M. Woeste, moest die onderpastoor in 't valavond een zieke berechten volgens zijne gewoonte deed hij eenen omweg met het heilig Sakrament. Op de kleine plaats voor het huis van M. Daens stonden honderden christene demokraten. Geen een ontdekte het hoofd en zette zich op de knieëa voor het heilig Sakramentwat in ons katholiek Vlaanderen V voor eene goddelooze daad doorgaat. L De werklieden willen hun op de knieën niet I zetten voor het Allerheiligste omdat de priester I die het draagt oogziens de laagste en de hatelijk- j ste politieke wrok botviert. •- Wat zeggen nu van de preeken die in vele kerken onzer Vlaamsche gemeenten weerklin ken De pastoor van Baardegem, gemeente van te gen Aalst, preekte over eenige weken dat hij de plotselinge dood der demokraten wenschte, om dat zij niet gauw genoeg in de eeuwige verdoe menis konden zijn. En de bisschop van Gent, Mgr. Stillemans, doet niets om die monsterachtige ongerijmdhe den te doen ophouden. Een jonge onderpastoor van Hofstade bij Aalst, Stevens genaamd, spreekt ook van hel en verdoemenis over de democraten. Van zoo haast wij eene meeting in eene stad of dorp van West-Vlaanderen geven, lezen of herlezen de priesters in den preekstoel eene bis schoppelijke nota af waarin de demokraten door- gaan voor volksbedriegers, ongehoorzame en opstandige lieden, oproermakeis en andere der gelijke lieve benamingen. r Het is waar ook dat de aflezing dier bisschop- I pelijke notas slechts een grooteren toeloop van volk naar onze meetings doet stroomen I doch de waardigheid van het bisschoppelijk woord lijdt er zeer door, de werklieden worden onverschillig en aanzien de priesters voor hunne vijanden. Zij zien te klaar in dat al die veroordeelingen door loutere politieke drijfveeren uitgelokt zijn inderdaad, is er iets in ons programma dat strij dig is met de leering en de zedeleer der katho lieke Kerk Verbinden wij ons niet, ten minste zoozeer als de bewaarders, al de rechten en vrij - heden der Kerk te verdedigen Ongetwijfeld, wij, partijhoofden, die de ge schiedenis der Kerk kennen, en weten dat er vooral iu beroerde tijdstippen onder de herders van de kudde zich kleinmoedigheid en bloohar- tigheid voordeden, blijven onwrikbaar in ods ge loot wij zijn katholiek, niet omdat de pastoor of de bisschop ons bevalt, maar omdat wij gelooven in de goddelijke Kerk van Christus te zijn maar het volk, min onderwezen, voor wien de gods dienst de priester, de bisschop is, wie hij ook zij, zich onrechtveerdig aangevallen en veroordeeld ziende, overtuigd dat de geestelijkheid zich met hardnekkigheid tegen züne rechten en politieke vrijheid verzet, zilhet niet eindigen met de Kerk te verlaten dat het meent aan de katholieke rijken onderjukt en verslaafd te zijn Ziedaar het geducht gevaar dat ons Vlaande ren bedreigt en men moet meer dan blind zijn om hel niet te zien. Met dit artikel te schrijven meen ik een gewe tensplicht vervuld te hebben. Ik schrijf het met droefheid, maar zonder wrok of drift. Ik heb altijd.de goddelijke Kerk van Christus vurig bemind en ik denk niet dat ik met dezen noodkreet te heffen aan den eerbied dien ik de herders der Kerk verschuldigd ben tekort kom. Wat de geestelijkheid ook doe zullen onze Vlaamsche werklieden van de Volkspartij niet recht en rechtmatige vrijheid zullen beschouwen. Priester DAENS. We zegden zondag laatst dat wij de gevolgen zullen verhandelen van algemeen stemrecht en evenredige vertegenwoordiging op maatschappe lijk en godsdienstig gebied. Zien wij eerst op stoffelijk gebied, namelijk voor den landbouw. Het verleden is hierin, zoowel als in de politiek de school der toekomst. Wanneer zijn dieduizende maatschappijen van veeverzekering, maatschappijen voor gezament- lijke aankoopen, samenwerkende melkerijen, leengilden, stokerijen, eno., enz., gansch Vlaan deren door beginnen te ontkiemen Niemand zal het betwisten durven Met de op komst der Christene demokratie. Vroeger berustte men in 't oude slenterpad ineens was gansch de vlaamsche landbouwbevol king zwaDger van vooruitgang, van Excelsior Weinige gemeenten zijn er waar niet derge lijke zelf helpinstellingen zijn tot stand gebracht, Alleen nog deze waar eene familie alle poli tiek leven in haar vereenzelvigtot zoowel waar bet politiek leven zich beperkt bij bekrompene familietwisten, maken uitzondering. In andere woorden, waar Iddergemsche poli tiek gemaakt wordt en elke platheid der grooten loon of commissie afwerpt, daar alleen is men in tien jaar tijds een halve eeuw ten achter. De christene demokraten legden de hand aan 't werk om hun programma toe te passen, dus op grond van princiepen. Ze werden tegengewerkt met de halsstarrigste koppigheid, de vereenigtng der landbouwers om gezamentlijk hunne belangen te verdedigen was eene socialistische strekking. Het stemrecht, verminkt als het was, werd ge schonken. En onmiddellijk keerde de kaartdezen die de bsweging hadden gestuit en gebrandmerkt bij haar ontstaan werden hevige partijgangers dier denkbeelden. De boeren hadden stemrecht bijgevolg er moest polltieken invloed door de toepassing dier helsche nieuwigheden worden gewonnen Te Denderhoutem wierp de heer pastoor den onderlingen bijstand voor werklieden omver, trachtte de eerste veeverzekering te doen tuime len, bevocht met alle middelen (hem eigen) de samenwerkende melkerijen. En nu hoort men na 't zondaggebed van op den stoel der waarheidZondag, vereeniging der katholieke vee verzekering, heden, vereeniging der katholieke hoerengilde, leengilde, melkerij, enz. Waarin de rede van dien ommekeer? In 't Stemrecht. Waren de boeren bannelingen gebleven in België, erstootelingen in hun eigenland, werk tuigen zonder waarde, zonder macht of zonder invioed, al die zaken zouden slecht gebleven zijn en als duivelsche uitvindsels betiteld. Dus, wanneer die enkele eenvoudige stem, onrechtstreeks weerom verlamd door de meer voudigheid in handen der hebbers,zoo 'nen om mekeer heeft kunnen verwekken, wat zal dan het zuiver algemeen stemrecht elkeen gelijk voor den dijk niet voor gevolg moeten hebben op dit gebied Gaan wij vooralsnu over de duizende gunsten die den landbouwer zullen geschonken worden om zijn erkentelijkheid te winnen, en die nu wor den geweigerd uit berekening en persoonlijk be lang Wie weet niet dat de wet op de margarine het lot ondergaat van het ros Bayard, versmoord wordt in den samenloop van Schelde en Dender Wie weet niet waarom debank van Antwerpen, stelselmatig?? de laudbouwstokerijen ontze nuwd Wie weet niet wanneer de muilplaag komen en wanneer ze genezen zal En veel meer nog, te gevaarlijk om te noer men, wie weet het niet Ik bedoel dus enkgl de voordeelen die de landbouwer zich zeiven schenken zal, zoo hij zich reeds een begin schonk tijdens de zeven, acht laatste jaren. Vooreerst zal hij vertegenwoordigd zijn in onze Kamer, want met algemeen stemrecht en evenredige vertegenwoordiging zal .hij spreken in politiek als in persoonlijken handel en wan del, hij zal zeggen wanneer ge wilt dat iets wel gedaan zij, dan moet ge 't zelve doen en hij zal zeitin de Kamer zijne belangen gaan ver dedigen. Baronnen en kasteelneeren en rentefretters, 't staat u af of 't staat u mee (woorden van De Jonahoa - n f Hc-t verplichtend onderwijs zal worden uit-* gevr'ardigd, die wreede nachtmerrie die 't be houdsgezind kamp voor 't oogenblik zoo wraak gierig aangrijnst. De landbouwbevolking zal geen gedweeë kudde meer vormen die zich 2 maal 's jaars laat sche ren, eens in d'hondsdagen (belastiDg) en eens met kersmis (pachtsom). Dj afkoop der hypotheken zal de reisjes naar Monaco, Niza en Blankenberghe wat doen in krimpen. Dj klimmende belasting zal een paard uit de voltaren spannen. In Brussel worden 7892 luxepaarden onder houden, dis voedsel krijgen waar ongeveer onge veer 30.000 adamskinderen't jaar om mee kunnen leven kunnen, en inde volkswijken, carrés en impassen sterven jaarlijks ruim 4000 kinderen en ouderlingen bij gebrek aan voldoende lucht en voeding. Later meer daarover. Sedert lang had men het stokpaardje in den hoek gezet, als zou de Paus de democraten afkeu ren en bedroefd zijn over hunne werking. Vroeger kwam men er alle veertien dagen ten minste eens meè voor den dag. Daardoor meenden de bewaarders de onwe tende menschen van ons af te schrikken, om de goede reden, dat zij, geene voldoende grieven tegen ons viadende, hunne dagelijksche leugens toch eenen schijn van geloofbaarheid moesten geven, om door het volk niet uitgefloten te wor den. 't Is waar, éénmaal heeft de Paus eenen brief gezonden aan de Belgische Bisschoppen en die verre van tegen ons gericht te zijn. Hij ver plichtte de conservateurs ons te erkennen als partij, ons eene plaats te verleenen in het katho lieke leger. Maar die zonderlinge onderdanige kinderen der Kerk hebben dien pauselijken raad met eerbiedige onverschilligheid bij hunne verslenste bloemen en gebroken champagnefles - schen op hunnen mesthoop gesmeten. Ongelukkiglijk voor hen hebben de christene democraten gazetten, die druk gelezen worden, en sprekers, die onvermoeibaar zijn bij middel dezer twee tolken werd overal de waarheid be kend gemaakt en weldra geloofde ons volk nog zooveel van al hunnen roezemoes als van 't jaar duizend. Rampzalige toestand Zou men het stokpaardje niet weer eens uit den hoek halen De tijd wordt zoo gewichtig... De grond schuift van onder de voeten. Door m ddel van het verbond gaan we verplicht wor den de E. V. en het A. S. toe te staan, en dan Benedicat vos... Marlen, breek uw kraam op, we rijden de markt af... Zoo redeneerden de oudjes. En een stouterik die voor niets bevreesd is, vischte een vischken op uit een Engelsche gazet, waaruit zou blijken, dat de Paus eene Encycliek giDg uitgeven voor ons land, waarin de christenen tot onderwerping aan het staatsgezag worden aangemaand en de christene democraten veroor deeld.... De Courrier lekte reeds zijnen baard af en Cris- pinus, de vette Crispinuswreef welgenoegd aan zijnen jeneverneus en ging 8 dagen op schok. Nu waren de democraten vermorzeld... Maar... er is een groote maar bij... Een oud spreekwoord zegt Lie haestig suypl, verbrandt den mondt. Dat de Paus eene encycliek zou uitgeven, waar in hij de christenen aanmaant om het wettig ge zag te erkennen, zou ons inderdaad niet verwon deren. Legde hij in de I.mmortale Dei niet den grond slag van het wettig staatsgezag Dit is zijn recht, dit is zijn plicht Doch waren onze oudjes daarmee een greintje gevorderd Ligt er tusschen wettig gezag en onwettig geen hemelsbreed verschil. Stonden de eerste christenen niet allen op tegen den willekeur van het Roraeinsch gezag En nochtans worden zij heden door de Kerk ver eerd. Het gezag verliest zijne rechten, als het onrecht voor doel heeft. Ten tweede, dat de Paus de christene democra ten zou afkeuren... afkeuren! op het oogenblik dat hij zijne Encycliek Rerum Novarum zoo heldhafttg verdedigt en geene gelegenheid laat voorbijgaan, om de christene democraten aan te moedigen Afkeuren als hij den Poolschen Driester Stoialowskv in eere herstelt, als hit Dr. Don Aiueria to fu zon paleis ontvangt en door Je Osservatore doet afschilderen als een held. Weer eens, we zouden dit begrijpen, indien deze de palen der wettigheid te buiten gingen of in iets hunne christene overtuiging verloochen den. Doch men weet het genoeg daar is geene kwestie van. Randen wij soms het gouvernement aan, 't Is omdat dit gouvernement zijne plichten vergeet. Zeggen wij soms eens de waarheid aan dezen of genen geestelijke, wel, dit werd ons van hoo- gerhand geleerd, dit doet heo deugd, want wij doen het maar als 't noodig is en op eene kalme wijze. Spannen wij samen met andere partijen, dit gebeurt maar tijdelijk, voor iets dat rechtveerdlg en noodzakelijk is, en dit ook werd door den Paus, namelijk op 't Congres van Zurich, goedgekeurd. Wij hechtten dus weinig geloof aan den nieuwen flater, welkende conservatieve gazetten de lucht hadden ingezonden dat ziet ge van hier Wij vroegen ons zelfs at, ot dit alles geen ge maakt spel was van de vijanden der Kerk, om aan het volk te kunnen zeggen Ziet ge wel, dat er voor de christenen geen recht bestaat. De Paus gebiedt hen te zwijgen. Zij moeten zich gekoord en gebonden aan de reactie overleveren. ten einde alzoo den invload van den Paus te vermin deren, gelijk deze van sommige bisschoppen verminderd is. Wij wachtten dus en zwegen. Tt Is het beste middel voor den rechtvaardige om zich te wreken. Eindelijk breekt het licht door de wolken. Het blad van den Paus, de Osservatore Romano kondigt nu aan, dat er van al dien rimram geen woord waarheid is en de Paus over die kwestiën aan de christenen volko- mene vrijheid laat. Pardaf Daarmede vallen al de spookkasteelen der reactionnaire goochelaars in duigen en mag Cris pinus weer in zijnen hoek kruipen, om nieuwe leugens te verzinnen op de christene democraten. Bon amusement, Crispin P. V. S. (Vervolg). Wij veronderstellen hetzelfde huisgezin als hierboven in de tabel en dus van zeven perso nen en zeggen Het inkomen voor dit huisgezin bedraagt voor iederen dag van't jaar 2,95 fr. voor ieder persoon twee en veertig centiemen. Welnu, wal zeat men Is er dan zoo hoog mede <>p te looped m-" t o '01 o u«*n kan.»., vait Jaar da 1 ZiO"oel v«iu 10 nu,.» ken Ha hoe bitter weinig kennen zij het huisgezin des werkersen hoe zouden zij schrikken, hieven zij eens dten sluier op...

Digitaal krantenarchief - Stadsarchief Aalst

Klokke Roeland | 1899 | | pagina 1