ORGAAN DER CHRISTENE VOLKSPARTIJ.
Alles voor en door het volk!
En Ml f
Moeten de christene democraten
het ministerie ondersteunen
A. B. C. der Staathuishoudkunde.
NEGENDE JAARGANG, Nr 17
5 CENTIEMEN HET NUMMER.
ZONDAG 13 OOGST 1899.
KLOKKE
ROELAND
Mijn naam is Roeland,
Als ik klep is het brand,
Als ik luid, o heil en glorie,
ls 't victorie,
In Vlaanderenland 1
AONNEMENTSPRIJS vooraf betaalbaar.
Een jaar 2,5o fr.; 6 maanden i,5o fr.; 3 maanden o,8o fr. (Voor 't buitenland 4,60 'sjaars).
Men schrijft in bij P. Van Schuylenbergh,
uitgever, Kerkplein, Ninove, en in alle postkantooren van het land.
ANNONCENPRIJS per drukregel:
Gewone annoncen 0,15 dikwijls herhaalde bij overeenkomst; vonnissen o,5o reklamen 0,75.
Alle briefwisseling, vrachtvrij.
Ongeteekende brieven worden geweigerd. Men zende alles vóór donderdag middag.
Welk moet onze houding zijn
Nu, dat we zien dat het reactionr.air
kapitel, met zijn kolossale overmacht
terugdeinsi voor 'n werking die getuigt
van vasten wil
Nu, dat al de bestanddeelen dier log
ge overmacht goud, grondbezit, mo-
nopool van ambten en bedieningen,
stoffelijke en zedelijke invloed, wijken
moeten voor beset van eigen kracht
Mogen we nu berusten in dien eer
sten zegepraal
Mogen we nu ons in slaap laten
wiegen door de zoetsaj pige gezichten
die de oude pruiken reeds zetten, voor
boden van alzakking naar de christene
demokratie
Mogen we ons laten ontredderen,
omdat hier en daar men reeds de
mot begint te verjagen uit den rerum
NOVARUM
En dit heugelijk stuk, dat voor
België niet gemaakt was» van tusschen
de oude paperassen wordt bovenge
haald, om er duchtig meê te scher
men
Integendeel, beste Lezers
Dit alles moet 'nen spoorslag zijn
om te kampen met meer wilskracht
t'n vastberadenheid dun Jü'u.
Nu hebben wij de zekerheid dat al
wat we krachtdadig willen, er komen
zal en komen moet.
De evenredige vertegenwoordiging zal
gestemd worden in de Kamer Door
hen die ze vroeger veralschuwden en
doemden
Dit is een begin van rechtvaardig
heid.
Maar, 't is enkel een begin.
Wij, christene demokraten, mogen
ons daarbij niet beperken. Wij willen
de volledige rechtvaardigheid.
Hewel, ik vraag het u, is het recht
vaardig dat ergens 'n vergulde domoor
drij stemmen hebbe, en een schran
dere werkmanszoon maar eene
Is het rechtvaardig dat men moet
dertig jaar 'oud zijn om 'nen paard-
voerenden knikker in 't gemeentehuis
te verkiezen, en maar vijlen twintig
om 'nen volksvertegenwoordiger?
Is het rechtvaardig, dat 'nen werk
man die voor eenige maanden zich
elders gaat vestigen om werk, door
de wet wordt aanschouwd als 'nen
landlooper en beroofd van zijn stem
recht, daar integendeel 'nen rentefret-
ter, die ons pachten naar Niza en
Monaco gaat opsmeren, zijne rechten
ongedeerd blijlt behouden
Is het rechtvaardig, dat die gelegen
heid van kies'Jjst-vervalsching bestaan
blijve
In de stad Aalst alleen, heeft de
herziening door de slachtoffers van
't bedrog eene verplaatsing voor ge
volg gehad van ongeveer vijf honderd
stemmen.
Ik neem nu aan dat de behouds
gezinde katholieken uit Aalst, Europa
door bekend staan om 't schelmach
tige hunner bedrieglijke en roofzieke
inborsten.
Maar wordt dit sataniek voorbeeld
niet gevolgd overal
Onrecht beraamd en gepleegd, wordt
door die katholieken fin de siècle aan
schouwd als 'n heldendaad.
't Is de rooi, 't is de diefte, 't is 't ver
raad, en de valscheid, en de huiche
larij, die den scepter voeren in België
op politiek gebied.
De drij- en de vierstemmigen blinden
de eenstemmigen om ze ter stembus te
mogen leiden.
De pensionnairs der nieuwerwetsche
menageriën bij de behoudsgezinden
oudmannenhuizen genoemd) worden
ter stembus gesleurd als 'nen os naar
de slachtbank.
Stervenden om brood voor de le
venden te redden onderwerpen zich
aan 'nen marteltocht naar de stembus,
in voiture met twee paarden
Op dien kruisberg bezwijken mogen
ze maar door hunne aanwezigheid
'nen doodsteek door hun eigen hart
bekrachtigen moeten ze
Hunne laatste levenskrachten offe
ren aan de bestendiging der slavernij
hunner nazaten, is 't onverbiddelijke
lot dier onplichtige galeiboeven onzer
geciviliseerde samenleving.
Dit alles moet een einde nemen,
En dit zal, wanneer wegezament-
lijk willen.
We mogen niet rusten vooraleer het
zuiver algemeen stemrecht in onze
grondwet worde neergeschreven.
EEN MAN, EENE STEM
Ho, ik weet, de oude canservatie-
ve prévilegieboel, zal weerom razen
van: ontevredenheid "en scheurma
kerij, van omwentelingzucht en chis-
mokratie.
Juist of ze dit begin van recht uit
CigiV. iGciCc'.rucfiiuiicri
ons als ondankbaren betitelen
Dit geeft niets, lezers, we zijn daar
sinds lang tegen verhard, 't misbruik
dat ze maakten van hunne aanvallen
heelt de kracht er van vernietigd.
Sedert tien jaren doen ze niets dan
lasteren, vervolgen, broodrooven en
tastbare leugens rondventen om het
het gouden kalf op den troon te be
houden en telkens wij 'nen hoeksteen
van dien troon met geweld en aan
houdend werken losrukten, namen ze
altijd den schijn aan, ol ze zeil vrij
willig, uit genegenheid voor het volk,
uitgeest van opofferingen gevoel van
rechtvaardigheid, 'n toegeving pleeg
den 1
Weerom zullen ze heel in 't kort
die houding aannemen, en aanspraak
maken op erkentelijkheid.... geduld
Wij mogen daar geen oogenblik
bij stil blijven.
Vooruit, met vernieuwden moed,
voor de volledige gelijkheid op politiek
gebied.
A. D. B.
De kieswet door de regeering voor
gesteld past de volledige E. V, op het
gansche land toe. De kleine arrondis
sementen van Limburg, Luik, Luxem
burg, Namen en West-Vlaanderen
worden versmolten ten einde de E. V.
te kunnen toepassen.
De vrijheid des kiezers, die zijnen
voorkeur voor den eenen of anderen
kandidaat wil uitdrukken, evenals het
recht der politieke kringen om de kan
didaten te rangschikken worden ge
ëerbiedigd, zonder daarom in de kaart
te spelen der ruziemakers die om per
soonlijke redenen een verdienstelijken
kandidaat zouden zoeken te doen mis
lukken. Eindelijk wordt het evenwicht
behouden door het verkiezen van bijge
voegde volksvertegenwoordigers.. In
geval van ontslag of sterlgeval schuilt
de bijgevoegde volksvertegenwoordiger
in de plaats zonder kiezing.
Dit stelsel zal ook toelaten een gepast
getal kandidaten voor te stellen, wat
nog vergemakkelijkt wordt door het
afschaffen van het quorum.
Na aandachtige lezing van het ont
werp en de uiteenzetting der redenen
moeten wij verklaren dat de kieswet
ons voldoening schenkt.
Voorzeker zouden wij verkoren heb
ben dat het A. S. tevens zou voorge
steld geweest zijn, maar daarvoor is
geene eenvoudige wet voldoende in
dit geval, immers, moet de Grond
wet herzien worden en nu zijn de om
standigheden ongunstig. In politiek
moet men meenemen wat men kan.Niet
toegeven is onpolitiek en de maan met
de tanden willen grijpen is kinderach
tig. Daarom is het wijs, voorzichtig en
geraadzaam een democratisch stelsel
der E. V. te aanvaarden in afwachting
dat het A. S. er kome. Het tij der demo
cratie wast zoo snel, de vloed bruischt
zoo geweldig dat niets nog kan weder-
staan.
Wij bevinden ons voor een eerlijk
ontwerp waarbij alle partijen genood
zaakt zijn zich aan te sluiten. Reeds
doen het de gematigde en vooruitstre
vende liberalen. De socialisten zei ven
zijn verdeeld. Deze zien dat zij het land
tegen hebben om hunne onverklaarbare
windhanerij in zake E. V. Nu bereiden
zij een rechtsomkeer die de waardig
heid der partii vriiwaroo mnj» «n
iVJ-cucTs'JDViuissa'u\ zL'iien alleen staan
niet Woeste en Helleputte om het mi
nisterie te bevechten en te trachten de
E. V. te dóen mislukken.
Dit zal echter niet gebeuren. AKvie
het harte voelt zwellen bij het woord
rechtvaardigheid zal oude veeten ver
geten om het cartel der E. V. te sluiten.
Wij, democraten, zouden eene dwaze
streek begaanonthielden wij ons. De
li). V. is de rechtvaardigheid en wij
vragen haar sinds ons ontstaan. Ware
de E. V. ingevoerd geweest, zelfs maar
inden schootderkatholieke partij,nooit
zou de broederoorlog tusschen conser
vatieven en democraten ontstaan zijn.
Als partij hebben wij een levensbe
lang dat de E V. er kome. Nu schij
nen wij de scheurmakers in de katho
lieke partij alhoewel wij alle mogelijke
toegevingen gedaan hebben. De geeste
lijkheid bestrijdt onsals ketters en chis-
matieken omdat zij kost wat kost de
eenheid der katholieke partij wil en door
de verdeeldheid eenen schooloorlog
vreest nog erger dan in '79. Eens de E.
V. in voege wordt de katholieke partij
feitelijk in twee gesplitst. Niet meer het
woord eenheid maar eendracht komt
van pas en bondgenootschap voorkwe-
stiün van geloof zal de leiddraad zijn der
katholieken in de toekomst De pries
ters hebben dus geene reden meer ons
te bestrijden in naam van den driemaal
heiligen fetis eenheid.
Onmetelijk zijn de gevolgen die daar
uit voor ons zullen voortspruiten. Wat
sterkte na eenigen tijd
Vrijheid van propaganda, vrijheid
van denkwijze voor de democratische
boeren, werklieden en burgers, geen
vervolging meer, maar een opbloeien
van maatschappelijke werken en in
richtingen. Na enkele jaren is de gan
sche katholieke partij democraat ge
worden, rechtzinnig, eerlijk, hartelijk
en de ikzuchtige politiek, waarvan
Woeste de belichaming is, wordt ver
pletterd. Overigens, Woeste's politiek
rolt den berg af. Woeste, de dwinge
land, voor wien ministers,bisschoppen,
kamers, associaties en bladen beefden,
wordt door iedereen verlaten zells door
zijne beste vrienden 't is de leeuw die
oud geworden is en 't is Le Journal
de Bruxelles die hem den stamp van
den ezel toebrengt!! Welnu, wij
vinden de houding der katholieken te
genover hun vroegeren tzar, voor wiens
oog zij sidderden, laf, gemeen en on
dankbaar. Dit oordeel gaat uit van ie
mand die in zijne persoonlijke zaken
te kort is gedaan geweest door M.
Woeste.
Van de E. V. verwachten wij veel
Onze vrijheid, de ontwikkeling en den
bloei onzer partij, de eendracht aller
christene democraten verlost van het
bondgenootschap der conservatieven,
de evolutie der katholieke partij naar de
democratie en de vrije organisitie van
de katholieke en de christene democra
tie zelve.
Moeten de christene democraten dus
het ministerie in zake E. V. ondersteu
nen
Ja, ja, ja L. Du Catillon.
Beste lezers, ik ga u eene vraag stel
len.
Nu dat het behoudsgezind kraam
met Woeste aan 't hoofd bepaald...
en voor eeuwig, van het politiek too-
neel is verwijderd, mogen we natuurlijk
KLOKKEROELANDweerornop haren vroe-
•3— "v U'Uavit.achcn pi Onderwijzenden
geest terug brengen.Leeren, onderrich
ten, verstandelijk ontwikkelen was
haar oorspronkelijk doel, ook dat was
'teerste datop de klokke werd algewe
zen.
In den beginne telde ze onder hare
abonenten evenveel reactionnairs als
volksgezinden.
De eene viel al na den andere en
derede was eensluidend: «gemaakt
het volk te veel wijs, het volk moet dit
al niet weten, 't is beter dat het volk
dom blijve, 't is van nu reeds veel te
slim, enz. enz. altijd in dezelfde orde
van gedachten.
Die woorden zijn gesproken geweest
doorgeestelijken en wereldlijken. tVolk
verstandelijk voorlichten is bijgevolg
de wreede nachtmerrie van al wat de
behoudsgezinde strekking aankleeft.
En misschien ligt zelfs daarin 'n ver
ontschuldiging voor al de leugentaal en
al den laster waarmëe zij hunne bladen
hebben aangevuld.
Wanneer ze ons aanvielen, wanneer
ze pen en tong tot scorpeoen hervorm
den, moesten wij weerleggen, bewij
zen, ontmaskeren, verrechtvaardigen.
Metterdaad waren wc afgeleid van
ons oorspronkelijke richtingen, bereik
ten die vijanden van licht, misschien
gedeeltelijk hun doel.
'K zou niet durven zweren, dat zulks
hunne berekening niet was, ik acht ze
in staat tot alles, zelfs tot sluipmoord,
om vooruitgang te belemmeren en
voorrechten te redden.
Maar nu dat de individualistische leuze
gaat en verrijkt u beslissend is ver
vangen door de altruïsche bemint
uwen naaste als u zeiven vertolkt
door Paus Leo in zijn woorden ruim
weg uit de samenlevingde onverdiende
ellende, ruim weg die te groote onge
lijkheid, nu gaan wij ons voortaan niet
meer bekreunen om die noodkreten in
onmacht en wanhoop geslaakt door 'n
zieltogend kraam tot wegsterving ge
doemd.
We gaan weerom leeren lezen, leeren
begrijpen,leeren oordeelenen leeren be-
besluiten.
Nu ter zake.
Hebt gij op die tien jaren tijd, dat we
de woestijn moeten doorworstelen
hebben, om de verdrukking der be
houdsgezinde Pharaos t'ontvluchten,
